این واژه نخستین بار در دیدار کارآفرینان با مقام معظم رهبری در شهریور سال 1389 مطرح شد. در همین دیدار، مقام معظم رهبری اقتصاد مقاومتی را معنا و مفهومی از کارآفرینی معرفی و برای نیاز اساسی کشور به کارآفرینی نیز دو دلیل فشار اقتصادی دشمنان و آمادگی کشور برای جهش را معرفی نمودند.
ورود اقتصاد مقاومتی به ادبیات اقتصادی کشور تدبیری بود که میتواند اقتصاد کشور را در راستای توسعه و رشد هدایت و گامهای توسعه آن را تندتر کند.
برای مفهوم اقتصاد مقاومتی در همین مدت زمان کم، تعاریف متفاوتی ارائه شده که هر کدام از جنبهای به این موضوع نگاه کردهاند. در این میان، تعریف جامع و کامل از اقتصاد مقاومتی را خود رهبر فرزانه انقلاب ارائه دادهاند. ایشان در دیدار با دانشجویان فرمودند: اقتصاد مقاومتی یعنی آن اقتصادی که در شرایط فشار، در شرایط تحریم، در شرایط دشمنیها و خصومتهای شدید میتواند تعیین کننده رشد و شکوفایی کشور باشد.
*تحقق شاخصهای اقتصاد مقاومتی با تاکید بر بخش تعاون
برای اقتصاد مقاومتی ارکان و شاخصهای تعریف شده و اتکا به ظرفیتهای اقتصادی داخل یکی از موضوعات مهم در ابلاغیه مقام معظم رهبری به رئیس جمهور بوده است. اتکا به نیروی انسانی متخصص داخل، تولید داخل، ظرفیت های عظیم انرژی، معدنی و صنعتی داخل کشور، مدیریت اصولی منابع داخل کشور از جمله رهنمودهایی بوده که در اقتصاد مقاومتی عنوان شده است.
اقتصاد کشور ایران بر پایه سه بخش دولتی، خصوصی و تعاون بنا نهاده شده است. در حال حاضر بخش دولتی بیشترین سهم را از منابع را در اختیار دارد و توسعه سهم بخش خصوصی و تعاون نیز همواره مورد تاکید مسئولان اقتصادی کشور بوده است. با نگاهی به برخی شاخصهای اقتصاد مقاومتی متوجه می شویم ویژگیهای بخش تعاون میتواند همپوشانی خوبی برای تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی داشته باشد.
حال باید پرسید جایگاه اقتصادی بخش تعاون در اقتصاد کشور کجاست؟ در اسناد بالادستی اقتصاد کشور برای بخش تعاون سهمی 25 درصدی تعیین شده است که ناشی از اهمیت این بخش در اقتصاد کشور دارد. این اهمیت در مرحله اجرا متاسفانه دچار غفلت بوده است و آمارها نشان میدهد سهم بخش تعاون در اقتصاد کشور حتی به 10 درصد نی نمیرسد! این درحالی است که شاخصهای مهمی در بخش تعاون برای توسعه و رشد اقتصادی کشور نهفته است و تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی نیز میتواند در شاخصهای آن بگنجد.
اقتصاد تعاونی اقتصادی مردمی است و متکی به ظرفیتهای نیروهای بومی و نیروهای انسانی کارآفرین که میتوان با تکیه بر آنها بر توسعه و رشد اقتصاد کشور کمک کرد.
در مورد اهمیت بخش تعاون در تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی، دبیر اتاق تعاون استان زنجان به فارس گفت: در سیاستهای ابلاغی مقام معظم رهبری تاکید بر توان اقتصادی داخل و مردمی بودن اقتصاد مورد توجه بوده که این موضوع دقیقا مصداق ویژگیهای اقتصاد بخش تعاون است چرا که این بخش کاملا اقتصادی مردمی است.
محسن جاویدان اقتصاد مقاومتی را نگاه به اقتصاد درون دانست و اظهار داشت: قابلیتها اقتصادی داخل کشور کم تر مورد توجه بوده است و باید اتکای خود را به اقتصاد جهانی کمتر کنیم و بخش تعاون می تواند در اتکای بخش اقتصاد کشور به توان داخل بسیار موثر باشد.
*همپوشانی ویژگیهای اقتصاد مقاومتی و اقتصاد تعاونی
یکى از بخشهای مهم اقتصاد مقاومتی تکیه بر نیروی انسانی داخل و مردم کشور است. فعال شدن بخش مردمی اقتصاد کشور از رهنمودهای اقتصاد مقاومتی است و این بخش کاملا در شاخصهای بخش اقتصادی تعاون وجود دارد. بخش تعاون با تکیه بر ظرفیت افراد متخصص در غالب شرکتهای تعاونی و تشکلهای تعاونی محقق میشود و میتواند با حمایتهای لازم بر افزایش تولیدات و رونق اقتصاد کشور تاثیرگذاری بالایی داشته باشد.
بخش تعاون اقتصادی مردمی است و آسیب پذیری بخش اقتصاد مردمی در فشارهای خارجی و تحریمها بسیار بالا است و اتکای داخلی آن میتواند بسیار راهگشا باشد.
محسن جاویدان، دبیر اتاق تعاون استان زنجان در خصوص تکیه بر نیروی انسانی داخل و ظرفیت بخش تعاون استان زنجان برای تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی، اظهار داشت: اقتصاد تعاونی اقتصادی متکی بر نیروی انسانی توانمند است و اتکای به بخش مردمی اقتصاد میتواند کشور را در زمان بحران و تحریمهای جهانی بیمه کند و آثار زیانبار آن به شکل چشم گیر کاهش یابد.
وی ظرفیتهای بخش تعاون استان برای توسعه و رشد اقتصادی استان را مناسب عنوان کرد و اظهار داشت: در حال حاضر بخش تعاون زنجان با تمرکز بر توسعه تعاونیهای دانشبنیان، توزیعی و عمرانی و ظرفیت موجود در این بخشها میتواند در بسیاری از برنامههای مهم اقتصادی کشور موثر واقع شود.
بخش تعاون اقتصادی است که حاصل فکرها و اندیشهها و راهکارهائى جمعی است و رشد و توسعه تولید داخل در کنار توسعه شاخصهای مهم اقتصادی همچون نرخ اشتغال میتوان د دستاوردهای مهمی برای اقتصاد کشور باشد. بخشهای مختلف اقتصاد کشور میتواند با کمک بخش تعاون در مسیر رشد قرار گیرد و این ظرفیت در تعاونیها دیده میشود.
سرمایهگذارى مردمى و کار سالم دو ویژگی مهمی است که بخش تعاون می تواند در اقتصاد کشور ایفا کند و در سایه همین ظرفیتها به تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی کمک شایانی نماید. اقتصاد مردمی اقتصاد سالمی است که میتواند سدی بر توسعه طلبی مفاسد اقتصادی در کشور باشد و این موضوع میتواند مزیت بسیاری برای اقتصاد کشور محسوب شود.
بخش تعاون با توسعه اشتغال و ایجاد کارآفرینی ظرفیتهای زیادی برای ایجاد نوآوری در بخش های مختلف اقتصادی فراهم کند و این نوآوریها برای پیشبرد اقتصاد کشور در مسیر توسعه و رشد بسیار راهگشا خواهد بود. یک از تاکیدات سرفصل اقتصاد مقاومتى، اقتصاد دانشبنیان است. فعالیت و توسعه شرکتهاى دانشبنیان در بخش تعاون رو گسترش است و میتواند در زمینه ارتقای بهرهوری فعالیتها در بخش اقتصاد کمک شایانی کند.
*بخش تعاون اهرم محرکه تحقق اقتصاد مقاومتی
دبیر اتاق تعاون استان زنجان حمایت عملی از بخش تعاون برای تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی را مورد تاکید قرار داد و خاطر نشان کرد: ظرفیتهای بخش تعاون در سطح کشور و استان زنجان باید در میدان عمل مورد توجه باشد و حمایتهای عملی از آن صورت گیرد.
جاویدان بخش تعاون را دارای اهمیت در اقتصاد کشور دانست و اظهار داشت: مطابق اسناد بالادستی اقتصاد کشور بخش تعاون باید سهم 25 درصدی از اقتصاد کشور را داشته باشد و از لازمه تحقق آن حمایتهای مناسب و عملی است.
اقتصاد مقاومتی، معنا و مفهومی از کارآفرینی است و بخش تعاون با کارآفرینی نیروی انسانی توانمند شکل میگیرد. تحقق اقتصاد مقاومتی باید در شرایطی باشد که همه افراد جامعه و نیروی متخصص کشور نقش خود را برای تحقق آن درک کنند و افراد حاضر در بخش تعاون به این باور رسیدهاند.
لازمه اقتصاد مقاومتی استفاده حداکثرى از زمان، منابع و امکانات است و نیروی انسانی حاضر در بخش تعاون قدر داشتههای خود را میداند و استفاده حداکثری از آن خواهد کرد. با ذکر این نکات اهمیت بخش تعاون در تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی به روشنی مشخص میشود.
اقتصاد مقاومتی نقشه راه اقتصاد کشور است و بخش تعاون میتواند اهرم محرکه تحقق این نقشه راه باشد.