به گزارش خبرنگار دانشگاه باشگاه خبرنگاران، پس از پایان جنگ تحمیلی و اثبات ناکارآمدی عملیات سخت‌افزاری علیه انقلاب اسلامی، دشمنان نظام اسلامی اعم از آمریکا، اسرائیل، بعضی کشورهای اروپایی علیه و گروه‌های ضد انقلاب داخلی و خارجی، خط مشی نرمی را برای فروپاشی نظام جمهوری اسلامی در پیش گرفتند که با توجه به ویژگی‌ها، می‌توان آن را "تهدید نرم" نامید.

امروزه امواج ماهواره‌ها، سراسر جهان به خصوص خاور میانه را تحت سیطره و عملیات روانی خود قرار داده و این ابزار در خدمت ناتوی فرهنگی استکبار است، تا نسل جدید را استحاله کرده و به بیراهه بکشاند از دهه هفتاد تاکنون استکبار جهانی برای مقابله با اسلام و از هم پاشی حکومتی دینی در ایران با برنامه‌ریزی و استفاده از پیشرفته‌ترین ابزار جنگ روانی و ارتباطات جمعی اقدام به تخریب فرهنگی ملت ما کرده تا بتواند عقاید و باورهای دینی مردم را سست و ملت ما را نسبت به حفظ و پاسداری از اصول و مبانی انقلاب اسلامی بی‌تفاوت کند. لذا در این گزارش به بیان برخی از ابعاد این "تهدید نرم" خواهیم پرداخت.

تهدید نرم و مفهوم آن

تهدید نرم (Soft Threat) مجموعه‌ای از اقداماتی است که باعث دگرگونی هویت فرهنگی و الگوهای رفتاری مورد قبول یک نظام سیاسی شود؛ در حقیقت تهدید نرم نوعی سلطه در ابعاد سه‌گانه حکومت، اقتصاد و فرهنگ است که از طریق استحاله الگوهای رفتاری در این حوزه‌ها ایجاد شده و نمادها و الگوهای نظام سلطه جایگزین آن می‌شود.لذا تمامی تحولاتی که موجب شود تا اهداف‌ و ارزش‌های حیاتی یک نظام سیاسی به خطر بیفتد، یا باعث ایجاد تغییر اساسی در عوامل تعیین کننده هویت ملی و دینی یک کشور شود، "تهدید نرم" به شمار می‌رود.

تغییرات حاصل از تهدید نرم، درونی، آرام، ذهنی و تدریجی است و با استفاده از ابزارهای تبلیغات، رسانه،‌احزاب،‌تشکل‌های صنفی و ... شیوع پیدا می‌کند و تاثیر گذار بر انتخاب‌ها و کنترل فرایند‌ تصمیم گیری و شیوه اطلاع رسانی و تغییر در نظام ارزش‌هاست که منجر به استیلای سیاسی، فرهنگی و اقتصادی آنها می‌شود. بدین ترتیب مهاجم فرهنگی سعی می‌کند با استفاده از برتری‌های اقتصادی، سیاسی،‌ نظامی، اجتماعی و فناوری به مبانی اندیشه و رفتار یک ملت هجوم آورده و با تغییر الگوهای رفتاری حریف و تضعیف، تحریف و احیانا نفی و طرد آنها زمینه حاکمیت اندیشه، ارزش‌ها و رفتارهای مطلوب خویش را فراهم می‌کند.

تعریف و مفهوم تهاجم فرهنگی

تهاجم فرهنگی حرکتی مرموزانه‌، حساب شده، همراه با برنامه‌ریزی دقیق است که با استفاده از شیوه‌های متعدد و متنوع برای سست کردن باورها، دگرگونی ارزش‌ها، انحراف اندیشه‌ها تغییر و تبدیل آداب و سنن و نابودی اصول اخلاقی حاکم بر یک جامعه انجام می‌گیرد. یا به تعیبر دیگر تهاجم فرهنگی هجومی است از سوی یک نظام فرهنگی خاص به نظام فرهنگی دیگر که از طریق شیوه‌ها و ابزارهای خاص صورت می‌گیرد و هدف اساسی آن جایگزینی ارز‌ش‌ها، روش زندگی، اخلاقیات و نظام مکتبی فرهنگ مهاجم به جای ارز‌ش‌ها، عقاید، روش زندگی، اخلاقیات و نظام مکتبی فرهنگ مورد تهاجم است.

از نظر پروفسور مولانا تهاجم فرهنگی به طور عموم به جریاناتی اطلاق می‌شود که در آن فرهنگ بومی و اصلی یک جامعه و یا یک کشور چه از طریق داخلی و چه خارجی مورد حمله و تسلط نظام فرهنگی دیگری قرار گیرد یا به تعبیر دیگر تهاجم فرهنگی، یعنی تهی کردن جامعه از فرهنگ خودی و جایگزینی فرهنگ مورد نظر دشمن.

تهاجم فرهنگی و خطرات آن

تهاجم فرهنگی خطرات زیادی برای فرهنگ‌ها دارد از جمله این خطرات می‌توان به ایجاد یأس و ناامیدی از حرکت، پیشرفت و بهبودی اوضاع، باور این موضوع که فرهنگ خودی نه توانایی مقابله با تهاجم فرهنگی را دارد و نه خود می‌تواند پیشرفتی را به دنبال داشته باشد، ایمان به فرهنگ بیگانه، تسلیم و خودباختگی در برابر فرهنگ بیگانه و تهی شدن از خود، شکست و انحطاط در همه زمینه‌ها اشاره کرد.

آسیب‌های فرهنگی از دیدگاه نهج‌البلاغه

حضرت امیرالمومنین(ع) در فراز دوم و سوم از خطبه 233 نهج‌البلاغه درباره اوضاع نابسامان عصر خود سخن می‌گوید و از منظر آسیب شناسانه به نقد عالمانه تحولات فرهنگی و اجتماعی جامعه دینی می‌پردازد و 10 نشانه جامعه دینی آفت‌زده را چنین بر‌می‌شمارد:

1- کاهش خواص حق‌مدار حق‌گذار
2- گرمی بازار دروغ و شایعه و غوغاسالاری
3- انزوای اهل حق ولایت‌مدار
4- حریم شکنی و مسخ ارزش‌ها
5- مداهنه و سرسپردگی مسئولان
6- استحاله اخلاقی جوانان
7- افزایش روشنفکران هتاک
8- روابط اجتماعی ناسالم
9- گسست میان نسل‌ها
10- شکاف طبقاتی

تهاجم فرهنگی از دیدگاه رهبر معظم انقلاب

رهبر معظم انقلاب در سال‌های اخیر ضمن پرداختن به مسئله مهم تهاجم و ناتوی فرهنگی راهکارها و رهنمودهای ارزنده‌ای را ارائه فرمودند و در ارتباط با اینکه استعمارگران برای ایجاد سلطه بر کشورهای اسلامی اقدام به جدا کردن نسل‌ها و ایجاد فاصله میان کشورهای اسلامی از دین نموده‌اند، می‌فرمایند: "استعمارگران اولین راه را اشاعه شهوات و بازکردن راه شهوت‌رانی و فساد فکری-علمی و نیز فساد جنسی و ابتذال در زندگی انتخاب کرده‌اند که این یک جریان فرهنگی محض است. دومین راه انتخابی آنان بنا نمودن دانشگاه‌ها براساس پایه و بی اعتقادی بود، زیرا قصد داشتند نسلی را پرورش دهند تا آینده کشور را چه از لحاظ اداره آن و چه از لحاظ سازندگی به دست بگیرند. ولی به دین ا عتقادی نداشته باشند و به ایمان مذهبی پایبند نباشند. جریان علمی و فکری را به راه انداختند که در این جریان ورود تفکرات جدید علمی حاصل پیشرفت‌های علمی غرب است، که با دست آویز قرار دادن کشورهای اسلامی و خاموش کردن شعله‌های ایمان مذهبی در دل‌های مسلمانان و از بین بردن وجدان دینی در آحاد مردم آغاز شد."

"تهاجم فرهگی واقعی روشنی است که با انکار کردن آن نمی‌توان اصل تهاجم را از بین برد، امیرالمومنین(ع) می‌فرمایند:‌"اگر شما در سنگر خوابت برد معنایش این نیست که دشمنت هم در سنگر مقابل خوابش برده است"، ما باید توجه داشته باشیم که انقلاب فرهنگی در تهدید است کما اینکه اصل فرهنگ ملی و اسلامی ما در تهدید دشمنان است. امروز دشمن بیشترین همت خود را روی تهاجم فرهنگی گذاشته است. من به عنوان یک آدم فرهنگی این را عرض می‌کنم نه به عنوان یک آدم سیاسی"

اهداف تهاجم فرهنگی

تهاجم فرهنگی در مجموع اهداف متعددی را دنبال می‌کند که هر یک از آنها بر مبنای درجه اهمیت و اولویت، بخشی از سناریوی هجوم فرهنگی غرب را به خود اختصاص داده‌اند. اما آنچه در جوهره تمامی این اهداف جاری است، ضدیت با دین و مذهب است. تلاش برای منزوی کردن دین و ارزش‌های مورد قبول ملت مسلمان، به نوعی عکس‌العمل کانون‌های قدرت جهانی در برابر ضرباتی است که در مقاطع مختلف تاریخ این سرزمین از تجلی و ظهور مبانی دینی دریافت کرده‌اند. قدرت فتوای چند کلمه‌ای "میرزای شیرازی" در مورد تحریم استعمال تنباکو که تمامی قشرهای ملت را بدن استثناء در مقابله ب خواست درباره و دولت استعماری انگلیس بسیج کرد، به گونه‌ای بود که حتی دولت‌هایی نظیر روس را که با دولت انگلیس بسیج در غارت منابع ملت ایران رقابت می‌کردند، به طور جدی به اندیشه مقابله با دین فرو برد. سرانجام در بروز انقلاب کبیر اسلامی به تجلی پرشکوه و جامع دین، در عرصه حیات بشر تبدیل شد  امام خمینی(ره) در مقام روحانی و عالم دینی با ظهور بسیار درخشان خود در تاریخ ایران و جهان، رهبری بزرگترین انقلاب معاصر را به عهده گرفت و با قدرتی عظیم، قدرت دین را این بار در ابعادی بسیار فراتر به نمایش گذاشت و این واقعیت از همان آغاز،‌ سلطه‌گران را سخت در اندیشه فرو برد. مهمترین اهداف تهاجم فرهنگی عبارتند از:

الف) مبارزه با ولایت فقیه

دشمنان اسلام و ایران در 29 سال اخیر تلاش فراوان کردند، با تضعیف و نابودی نظام اسلامی روند احیای بیداری ملت‌های مسلمان را به کنترل در‌آورند و به توده‌های مسلمان،‌ در سراسر جهان القاء‌ کنند که دین، قدرت اداره و هدایت جامعه بشری را دارا نیست و ملت‌ها به ناچار باید به اندیشه‌های غربی نظیر لیبرالیسم روی آورند.

ولایت فقیه در تحلیلی دقیق، تئوری حکومت دینی است و نشان‌دهنده توانایی اسلام در تدوین تئوریک یک نظام جامع حکومتی است. بسیاری از صاحب‌نظران معتقدند که اگر انقلاب اسلامی، اصل مترقی ولایت فقیه را محور موجودیت خویش قرار نمی‌دادف نظام سلطه جهانی تا این حد نسبت به آن حساسیت نشان نمی‌داد، چرا که اگر حکومتی برپایه یک اندیشه جامعه شکل نگرفته باشد، دیر یا زود در تاثیرپذیری شدید از اندیشه‌های رایج بشری استقلال جوهری خود را از دست می‌دهد و به نوعی با معیارهای قدرت‌مندان جهانی تن درخواهد داد. تشکیل نظام اسلامی بر مبنای تئوری ولایت فقیه متکی بر اندیشه‌ای ناب که در مبانی قرآن مجید ریشه دارد و بر اساس فقه اصیل اسلام و فقه اهل بیت عصمت و طهارت (ع) تدوین شده و استواری منطقه خود را از قرن‌ها مجاهدت فقهی علما و بزرگان دین وام گرفته است و پس از رحلت حضرت امام خمینی(ره) قدرت تعیین کننده خود را در رهبری‌های حکیمانه حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ولی فقیه زمان، به خوبی نشان داده است.

ضدیت با ولایت فقیه در چارچوب هجوم فرهنگی غرب و روشنفکران وابسته به مبانی انقلاب اسلامی، نمودی بسیار محسوس داشته است، به گونه‌ای که تقریبا در تمامی مجامع ضد انقلاب و روشنفکران غرب‌زده و نشریات وابسته، آثار آن به چشم می‌خورد.


ب) نهضت اصلاح دینی (رفرمیسم)


نهضت اصلاح دینی، جریانی بود که طی آن،‌ از نفوذ مذهب به تدریج کاسته شد. مارتین لوتر از پیشگامان این حرکت، با هدف اصلاح و پیرایه‌زدایی از آیین مسیحیت و برقراری انضباط در آن، دیدگاه‌های جدیدی را عرضه کرد، اصل خود کشیشی را که مشوق فردگرایی بد، مورد تاکید قرار داد و با این هدف، انجین را به زبان آلمانی ترجمه کرد. به هر حال،‌ نهضت اصلاح دینی در پبدایش طرز فکر جدید،‌ نقش اساسی داشت و باعث درهم شکستن حاکمیت دین، درگیری فرقه‌های مذهبی، از بین رفتن قداست دین و زمینه سازی برای سکولاریسم شد.

ج) ترویج جدایی دین از سیاست (سکولاریسم)

پس از رحلت پیامبر اکرم(ص) جریان‌ها و حوادثی در تاریخ اسلام اتفاق افتاد که زمینه‌ساز پذیرش نغمه جدایی ین از سیاست شد. اندکی پس از رحلت پیامبر(ص) با ا نحراف مسیر خلافت و حکومت از جایگاه اصلی خود بذر جدایی دین از سیاست کاشته شد و انحراف و انحطاط مسلمانان از آن جا شروع شد که بین قرآن و عترت جدایی افتاد. استاد شهید مطهری (ره) معتقدند که بزرگترین ضربه زمانی بر پیکر اسلام وارد شد که سیاست از دین جدا شد.

اهتمام اسلام به امر سیاست و حکومت و جهاد، تدوین قوانین برای حفظ مواریث معنوی یعنی توحید، معارف روحی و اخلاقی، عدالت اجتماعی،‌ مساوات و عواطف انسانی بوده است.

نهضت مشروطیت، حرکتی از جانب مسلمانان و با رهبری عالمان دینی برای مقابله با استبداد و اجرای احکام شریعت بود، مشروطه را باید کانون تلاقی سه جریان استبداد، اندیشه اسلامی و سکولار دانست که متاسفانه منتهی به حاکمیت غربزدگان بر جامعه و رواج سکولاریسم در ایران شد.


راه‌های مقابله با تهدید نرم

باور به هجوم و تهدید فرهنگی: باور و اعتقاد به وجود این تهدید و ضرورت پیشگیری و برخورد با آن است. رهبر معظم انقلاب در این زمینه می‌فرمایند: "این مسئله تهاجم فرهنگی که بارها روی آن تاکید کرده‌ایم، واقعیت روشن است و با انکار آن ما نمی‌توانیم اصل تهاجم را از بین ببریم، تهاجم فرهنگی را نباید انکار کرد، وجود دارد" 20/9/1370

پس در مرحله اول ضروری است باور و اعتقاد و اشتراک نظر در سطوح نخبگان و مدیران فرهنگ در عرصه مقابله با این تهاجم خاموش و خطرناک صورت گیرد. و مقوله ناتوی فرهنگی را به عنوان یک توطئه شوم در حوزه‌ای گسترده‌تر از کشور اسلامی ایران، بلکه جهان اسلام بدانند و از طرفی با شناخت ارزش‌های مشترک،‌در دو حوزه ملی و اسلامی ظرفیت‌ها و قابلیت‌های بالقوه و بالفعل، گام‌های اساسی را در ایجاد خودباوری و مبارزه فراگیر در جهت کاهش و خنثی کردن تهدیدهای فرهنگی برداریم و از این طریق روحیه عزت نفس را در بین مسئولان و اقشار مختلف جامعه احیا و تقویت و احساس خود کم‌بینی و تقلید کورکورانه از برنامه‌های بیگانگان را از بین ببریم.

مهندسی فرهنگی: لازمه مهندسی فرهنگی این است که همه دستگاه‌های فرهنگی با هم هماهنگ شوند امروز مردم مهندسی فرهنگی را از حاکمیت‌ می‌خواهند و انتظار دارند به آن انسجام داده شود اگر ما در رفتار و کردار افراد جامعه اختلافی می‌بینیم، این است که فرهنگ ما مهندسی نشده است. اگر روحانی ما در مسجد و مدرسه حرف می‌زند که با حرف استاد ما در دانشگاه‌ اختلاف دارد،‌ و یکدیگر را خنثی می‌کنند و مخاطب جوان دچار سردرگمی می‌شود، بخاطر این است که فعالیت‌های فرهنگی ما برمبنای اصول واحدی پایه گذاری، مدون و مهندسی فرهنگی نشده است و به صورت سلیقه‌ای و گروهی کارها انجام پذیرفته و پیش می‌رود.

به گزارش باشگاه خبرنگاران،  دشمن با اتخاذ شیوه‌های جدید فرهنگی و اجرای آن در ابعاد مختلف‌،‌ از طریق مطالعه و شناخت فرهنگ جوامع مورد نظر به منظور نفوذ و برنامه‌ریزی برای بی‌هویت کردن و از خود بیگانه ساختن ملت‌ها، تضعیف باورها و اعتقادات مذهبی، بی ارزش کردن اصول اخلاقی، تحقیر و تحریف تاریخ و تخریب الگوهای ارزشی تلاش می‌کند تا به اهداف غیرانسانی خود برسد.

امروزه ناتوی فرهنگی با رویکرد مبتنی بر لیبرالیسم و سکولاریسم، ملل جهان به خصوص ملت‌های مسلمان را به سوی اضمحلال فرهنگی سوق می‌دهند؛ ناتوی فرهنگی حمله به ریشه‌ها و باورها را در برنامه‌ خود دارد و خطرات آن به مراتب شدید‌تر از ناتوی نظامی است. لذا مقابله با این مجموعه پنهان و خطرناک مستلزم رویکردی آگاهانه به باورها و اصول است در این نبرد سهمگین و فراگیر ضمن حفظ وحدت و انسجام ملی باید با هوشیاری و شناخت واقعیت تهدید نرم و ابعاد گسترده و پیچیده آن با تدوین نظام مهندسی فرهنگی کشور اهرم انسجام و دفاع فرهنگی را جهت مقابله با این پدیده شوم سامان بخشد.


انتهای پیام/