گزارش؛
نقشه غرب برای دامن زدن به ناآرامی‌های خاورمیانه در سال 2014 چیست؟
آنچه اكنون در منطقه خاورمیانه مشهود است، پیاده‌سازی "سیاست‌های كنترل از راه دور" با استفاده از نیروهای پروكسی با تكیه بر منابع مالی اعراب به جای لشگركشی مستقیم است. بدین ترتیب غرب در منطقه خاورمیانه می‌كوشد تا بدون حضور فیزیكی همچنان ثروت منطقه را بازی دهد و محصولات نظامی‌اش را به فروش رساند.
با احتساب رویكرد كشورهای منطقه و نفوذ عوامل خارجی امیدی به تغییر شرایط این منطقه در سال 2014 نیز نخواهد بود. در این گزارش سرويس بين الملل باشگاه خبرنگاران، به نقشه غرب برای دامن زدن به ناآرامی‌های خاورمیانه در سال 2014 می‌پردازیم.
با دخالت مستقیم غرب در سال 2013 ، شاهد افزایش فعالیت مجدد متحدان و گروه‌های وابسته به القاعده در عراق و تداوم جنگ داخلی و بحران انسانی در سوریه بوده‌ایم. به همین ترتیب، درگیری‌های مالی - با دخالت استعمارگر قدیمی آفریقا یعنی فرانسه- و كشتار مردم بیگناه در جمهوری آفریقای مرکزی هم با مداخله ذینفعان خارجی دامن زده شده است.
با احتساب رویكرد كشورهای منطقه و نفوذ عوامل خارجی امیدی به تغییر شرایط این منطقه در سال 2014 نیز نخواهد بود. در این بین نباید حساسیت موجود در منطقه آسیا پاسفیك را به لحاظ درگیرشدن احتمالی عوامل پرنفوذ منطقه خاورمیانه در این بخش از آسیا برای كنترل قدرت روز افزون چین و مهار جوامع آسیایی را، نادیده بگیریم.به همین دلایل، در آسیا، رشد بودجه دفاعی سرعت بیشتری گرفته و تدارکات نظامی نیز به شدت در حال افزایش است.
در منطقه خاورمیانه، در حالی که ایران هنوز بر محاسبات امنیتی منطقه تسلط دارد، بی‌ثباتی در سایر مناطق همچنان ادامه دارد. گروه‌های شبه نظامی در لیبی هنوز هم از نفوذ قابل توجهی برخوردارند، و عراق بار دیگر توجه جهانی را به خود جلب كرده است. در حال حاضر غرب برای پیاده‌كردن بخشی از نقشه جدید خاورمیانه در تلاش است استان بزرگ عراق در غرب سوریه – الانبار- را از عراق جدا نماید به همین خاطر نیروهای پروكسی خود در سوریه را وارد این عرصه جدید كرده است.
از این‌رو رویارویی نظامی ارتش عراق و شبه نظامیان در استان الانبار عراق به ادامه تنش‌های فرقه ای و افزایش خشونت ها در سراسر عراق دامن‌زده است. با نزدیك شدن به انتخابات ماه آوریل در عراق، و تداوم خشونت‌ها با خروج نیروهای اشغالگر، توانایی نیروهای امنیتی عراق آنهم در مرز با سوریه بحران‌زده زیر سوال می‌رود، آنچه كه غرب از آن برای توجیه ادامه حضور خود در عراق استفاده می‌كرد!؟
در سال 2013، با تهدید جلوه‌دادن سوریه به استفاده احتمالی از سلاح‌های شیمیایی و به دنبال آن ابتکار عمل روسیه - به توافق نهایی در نابودی زرادخانه‌های شیمیایی سوریه - كمی از آتش غرب به تجاوز نظامی علیه این كشور كاسته شده است. از طرفی نیروهای مسلح سوری نیز برای حفاظت از كشور خود وارد عمل شده و به نوعی یك جنگ تمام عیار آنهم در یك جبهه كاملا محدود به مرزهای داخلی را (غرب) آغاز كرده است.
هر چند شورشیان توانایی واردكردن ضربه‌های سنگین به ارتش سوریه را ندارند اما ارتش سوریه هم، به پیروزی كامل و حتی بزرگی در این امر دست نیافته است. در این بین برخی از تیپ‌های شورشی برای تشکیل ائتلاف با یكدیگر متحد شده‌اند. چشم‌انداز مداخله خارجی به پایان دادن به جنگ سوریه عملا صفر است، از طرفی مسیر دیپلماتیک، از طریق فرایند ژنو نیز هنوز دستاوردی برای سوریه – با حذف مهره مهم یعنی ایران- در پی نداشته است. ادامه برنامه هسته‌ای ایران و حمایت تهران از دولت بشار اسد، برای عوامل فتنه سوریه هرگز خوشایند نبوده است. در مورد کشورهای خلیج فارس، برنامه هسته‌ای ایران ، تنها نگرانی نیست. توان موشکی تهران، به نگرانی‌های امنیتی آنها نیز افزوده است! البته با تبلیغات غربی‌ها!
به این ترتیب، براساس اصرار غرب - آنهم برای فروش تسلیحات خود- موضوع دفاع موشکی در منطقه از اولویت‌های کلیدی برای کشورهای خلیج‌فارس باقی مانده است. قطر، عربستان سعودی و امارات متحده عربی خریداران اصلی محصولات غربی مانند موشک‌های دفاع هوایی و سیستم‌های غربی هستند كه تنها در سایه "ایران هراسی" غربی‌ها چنین رویكردی را در پیش گرفته‌اند.
این یعنی انتقال سرمایه مالی اعراب با تهدید جلوه دادن ایران به غرب و استفاده از نام ایران برای سركیسه كردن اعراب! غرب هنوز بیش از نیمی از هزینه دفاع جهانی در سال 2013 را به خود اختصاص داده است، این در حالیست كه این میزان در سال 2010 دو سوم بودجه جهانی را به خود اختصاص می‌داد.
در شرایط واقعی، مجموع هزینه‌های دفاعی آسیا در سال 2013، 11.6 درصد بیشتر از سال 2010 بوده است. بزرگترین افزایش هزینه‌ها در سال گذشته در شرق آسیا، یعنی چین، ژاپن و کره جنوبی رخ داده است. چین در حال حاضر حدود سه برابر هند در بخش دفاعی، و بیش از همسایگان ژاپن، کره جنوبی، تایوان و ویتنام خود هزینه می‌كند. آسیا و اقیانوس آرام در اقتصاد جهانی نقش مهمی دارند، درگیری در این منطقه كل آسیا را تحت تاثیر قرار خواهد داد، و تبدیل شدن این منطقه به اولویت اول آمریكا ، خاورمیانه را به اولویت دوم تبدیل خواهد كرد. كمتر كسی می‌تواند ادعا كند كه خاورمیانه امروز از خاورمیانه سه سال پیش -قبل از آغاز موج بیداری اسلامی- امن‌تر است. جنبش مردمی عربی، تحولات مهم و تازه‌ای را برای منطقه همیشه بحران زده خاورمیانه در پی داشته است. اكنون خاورمیانه تحولاتی به مراتب بدتر را در پیش روی خود خواهد داشت. برای همین، هزینه‌های نظامی خاورمیانه سریعترین رشد را به خود اختصاص داده است.
کشورهای خاورمیانه با پیشتازی عربستان سعودی و عمان به سرعت هزینه‌های نظامی خود را از سال 2011 به بعد افزایش داده‌اند. كشورهای عمان و عربستان سعودی با رشد 30 درصدی بین سال‌های 2011 و 2013 سریعترین رشد به لحاظ هزینه‌های دفاعی را داشته‌اند.در بین 10 كشور اول جهان، شش کشور از منطقه خاورمیانه، بیشترین رشد بودجه نظامی را در جهان داشته‌اند. علاوه بر عمان و عربستان سعودی، عراق، بحرین، امارات متحده عربی و الجزایر در رده‌های بعدی قرار دارند.
كارشناسان بر این باورند كه هزینه‌های نظامی رو به رشد در خاورمیانه نشانه‌ای از قدرت اقتصادی در حال گسترش این منطقه است، البته نباید سیاست غرب برای چپاول دارایی‌های آنان و انحراف احتمالی در بیداری اسلامی را نادیده بگیریم. روسیه، آسیا و خاورمیانه، در " رشد هزینه‌های نظامی جهانی" در سال جاری پیشرو خواهند بود.در سطح جهانی، هزینه‌های دفاعی در سال 2014، با احتساب سیاست‌های نظامی كشورها بخصوص منطقه خاورمیانه، حدود 1.547 تریلیون دلار بالغ خواهد شد. (سال گذشته 1.538 میلیارد دلار بوده است)
آمریکا هنوز هم بیشترین بودجه دفاعی جهان را، جلوتر از چین و روسیه دارا می‌باشد. عربستان سعودی متحد آمریكا و آتش بیار معركه خونین سوریه، بزرگترین هزینه‌های نظامی در خاور میانه را دارد. اخیرا گزارش در خور تاملی در مورد هزینه سالانه دفاعی منتشر شده است. در این گزارش برخی آمار و ارقام‌های مربوط به هزینه‌های قابل توجه نظامی بخصوص در خاورمیانه ذكر شده است.
چهار مورد از پنج بودجه نظامی یا دفاع ملی در جهان كه رشد چشمگیری داشته‌اند، در منطقه خاورمیانه گزارش شده است. كشورهای عربستان سعودی، عمان، عراق و بحرین پیشتاز منطقه خاورمیانه بوده‌اند. امارات متحده عربی و الجزایر هر دو در ده كشور اول این منطقه جا گرفته‌اند.
به گزارش وال استریت ژورنال "بودجه دفاعی عمان در مقایسه با سال گذشته، با 36 درصد افزایش به 9.3 میلیارد دلار در سال 2013 رسیده است، در حالی که عربستان سعودی هزینه‌های نظامی خود را با 19 درصد افزایش به 42.9 میلیارد دلار در سال 2013 رسانده است كه بیشترین افزایش در بخش هزینه دفاعی را از سال 2007 داشته است.
در جدول زیر رده بندی 20 كشور برتر جهان به لحاظ بودجه نظامی را مشاهده می‌كنید:
نكته قابل تامل این است كه غرب و متحدانش (امپرالیسم به رهبری آمریكا) بخصوص بازیگران سناریوی سوریه بودجه دفاعی بیشتری داشته‌اند!
|
بیست كشور برتر جهان به لحاظ هزینه های نظامی (میلیارد دلار) |
رتبه بندی بودجه نظامی 2013 |
|
582,424 |
آمریكا |
|
139,203 |
چین |
|
68,887 |
فدراسیون روسیه |
|
58,854 |
انگلستان |
|
56,842 |
ژاپن |
|
53,091 |
فرانسه |
|
46,183 |
هند |
|
44,688 |
آلمان |
|
42,858 |
عربستان سعودی |
|
31,561 |
كره جنوبی |
|
29,516 |
برزیل |
|
29,444 |
استرالیا |
|
27,790 |
ایتالیا |
|
20,618 |
تركیه |
|
19,636 |
كانادا |
|
14,834 |
تایوان |
|
13,199 |
اسپانیا |
|
13,190 |
كلمبیا |
|
13,097 |
اسرائیل |
|
10,778 |
الجزایر |
از آغاز بیداری اسلامی، ایران در مسیر افزایش نفوذ در بین كشورهای مربوطه قرار گرفته بود. در پاسخ، عربستان سعودی به عنوان بانفوذترین كشور عربی تصمیم به عرض اندامی در مقابل سیاست‌های منطقه‌ای ایران گرفت. آل سعود برای جلوگیری از گسترش نفوذ ایران برنامه‌هایی را متعاقبا پیاده كرد. بارزترین مثال دخالت عربستان در سناریوی سوریه را می‌توان نام برد كه بلافاصله بعد از فروكش كردن نسبی آتش تحولات سیاسی در منطقه، نیروهای پروكسی تحت حمایت عربستان سعودی برای سرنگونی دولت متحد ایران ، بشار اسد و ضربه زدن به محور مقاومت وارد عرصه "تلافی" گردید.
چرا افزایش ناگهانی در تحركات نظامی را در این منطقه شاهد بوده‌ایم ؟
در مورد عربستان سعودی، این رویكرد به سیاست خارجی ایالات متحده گره خورده است.
پس از انتخاب حسن روحانی رئیس جمهور جدید ایران، آمریكا بر خلاف میل عربستان به اصطلاح به سمت ایران "غش" كرد. پس از این و آماده شدن ایران برای رفتن به پای میز مذاكره و متعاقبا نقشه راهبردی روسیه در مورد سوریه، آمریكا به عقب نشینی از طرح جنگ سوریه مجبور شد. رئیس جمهور آمریكا در وعده خود به متحدانش در مداخله نظامی عقب نشینی كرد و طرح روسیه را پذیرفت كه این تصمیم برخی كشورها را شوكه كرد!
پس جای تعجب نیست که عربستان سعودی احساس نیاز به افزایش خرید سلاح، از جمله به دست آوردن سلاح‌های هسته‌ای از پاكستان را - براساس تحولات منطقه- توجیه كند. در شبه جزیره عربستان، عمان تحت تاثیر تحولات منطقه قرار نداشت و از حواشی خاورمیانه دور بوده است. آنچه برای عمان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است نزدیكی این كشور به ایران است!
خروج ایالات متحده آمریکا نقش زیادی در هزینه‌های نظامی عمان بازی خواهد كرد. بدین معنی كه تا چندی پیش، ایالات متحده پلیس خاورمیانه محسوب می‌شد و خروج آن به این معنی است که هیچ کس در مقابل نفوذ ایران نخواهد ایستاد! (توجیه اعراب برای دستیابی با سلاح‌های جدید) دو کشور دیگر که هزینه‌های نظامی خود را افزایش داده‌اند عبارتند از عراق و بحرین . بحرین مدت هاست اعتراض شیعیان علیه خانواده سلطنتی را شاهد است و برای كنترل این حركت مردمی از عربستان كمك شایانی را دریافت می‌كند. عراق نیز وارد فاز جدیدی از خشونت‌ها (داعش در استان الانبار) شده است. به همین دلیل است که چهار كشور از پنج كشور اول به لحاظ افزایش بودجه دفاعی در خاورمیانه قرار دارند.
غرب در تلاش است كاهش حضور فیزیكی آمریكا در منطقه را با افزایش خطرات تروریسم مرتبط جلوه دهد. خروج امریکا از عراق و افغانستان ممکن است کمک بسیاری به برخی كشورها كند، از طرفی به افزایش بودجه كشورهای منطقه برای خرید تسلیحات برای مقابله با حملات تروریسم نیز كمك خواهد كرد. کشورهای رها شده نیز به ناچار مجبور به تجهیز خود و مقابله با این حملات شده‌اند و این یعنی رجوع به فروشندگان سلاح غربی! در نتیجه حضور و خروج نظامیان، یك چاقوی دو سر است كه اموال و دارایی‌های كشورهای منطقه را – با گسترش و مدیریت تروریسم ساختگی خود- به غارت خواهد برد.
آنچه اكنون در منطقه خاورمیانه مشهود است، پیاده‌سازی "سیاست‌های كنترل از راه دور" با استفاده از نیروهای پروكسی با تكیه بر منابع مالی اعراب به جای لشگركشی مستقیم است. بدین ترتیب غرب در منطقه خاورمیانه می‌كوشد تا بدون حضور فیزیكی همچنان ثروت منطقه را بازی دهد و محصولات نظامی‌اش را به فروش رساند.
گزارش از سید مجید حسینی
منابع:
http://www.thetrumpet.com/article/11365.19.0.0/world/military/preparing-the-middle-east-for-war
http://www.iiss.org/en/about%20us/press%20room/press%20releases/press%20releases/archive/2014-dd03/february-0abc/military-balance-2014-press-statement-52d7
http://blogs.wsj.com/middleeast/2014/02/04/ihs-janes-mideast-military-spending-among-the-worlds-fastest-growing
http://press.ihs.com/press-release/aerospace-defense-terrorism/global-defence-budgets-overall-rise-first-time-five-years
انتهای پیام/
