به گزارش سرويس بين‌ الملل باشگاه خبرنگاران به نقل از  پرس تی وی ،  یورام عبدالله ویلر نویسنده و منتقد سیاسی امریکایی که به دین مبین اسلام و مذهب تشیع گرویده در مقاله خود انقلاب اسلامی ایران را انقلابی بی نظیر در جهان خوانده و مهمترین عامل پیروزی آن را فاکتور "فرهنگی/ دینی " دانسته است، عاملی که به اعتقاد او محققان غربی سعی کرده اند آن را کمرنگ جلوه دهند. 

عبدالله ویلر می نویسد :‌ بیش از 35 سال پیش، ایران که خاورمیانه  را  رهبری می کرد ، همانطور که در حال حاضر رهبری می کند، اولین بیداری اسلامی در منطقه  را تجربه کرد.  ایرانیان با سرنگون کردن یک  پادشاه دیکتاتور تثبیت شده که  ازحمایت ایالات متحده برخوردار بود  ، موفق به انجام یک انقلاب تا حد زیادی غیر خشونت آمیز شدند، و توانستند رژیم سرکوبگر محمد رضا پهلوی را سرنگون و یک جمهوری اسلامی منحصر به فرد را  برقرار کنند. امروز، ایران یک  نمونه موفقیت منحصر به فرد در منطقه خلیج فارس  است، که خود را به معنای واقعی کلمه به عنوان "جزیره ثبات"  اثبات کرده است. 

 این تحلیلگر مسائل خاورمیانه سپس این سئوال را مطرح می کند که چه چیزی این رویداد   قرن 20 را تا این حد منحصر به فرد ساخت؟ سفارت ایران در کپنهاگ در کنفرانس مطبوعاتی توضیح داد که "انقلاب واکنش شدید در برابر یک مستبد مورد حمایت غرب  بود که با سیاست هایش به عمد فرهنگ و ارزش های ایران را تضعیف و آنها را از هویت دینی و فرهنگی خود محروم  کرده بود ". اما به وضوح، انقلاب اسلامی ایران در این زمینه استثنایی نبود و تنها یکی از چند انقلاب انجام شده در برابر دیکتاتورهای مورد حمایت غرب بود، دو نمونه اخیر از این انقلاب ها   سرنگونی حسنی مبارک در مصر و زین العابدین بن علی در تونس است . بدیهی است  که سقوط سلطنت 2500 ساله  تحت حمایت نظامی امریکا قابل توجه است، اما شاید سه ویژگی  که درمجموع به انقلاب ایران "منحصر به فرد بودن" را می بخشد عبارتند از: وقوع پیش بینی نشده آن، توسعه سریع و حمایت مردمی بی سابقه . 

ایالات متحده و متحدان غربی آن از انقلاب اسلامی در ایران کاملا غافلگیر شده بودند . در نوامبر سال 1977 در  جریان سفر شاه به کاخ سفید ، ویلیام سولیوان سفیر ایالات متحده در ایران از دیدن دانشجویان ایرانی و آمریکایی که  علیه رژیم پهلوی اعتراض می کردند در حالی که پوسترهای آیت الله خمینی را در دست داشتند، ابراز شگفتی کرد. آنتونی پارسونز سفیر انگلیس در ایران در سال 1977 درگزارش سالانه خود، توصیه می کند که با وجود بیداری مخالفت سیاسی در ایران، او به این نتیجه رسیده که این امر "هیچ تهدیدی برای ثبات اصلی نخواهد بود." شش ماه قبل از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، سیا(CIA )گزارش داد که ایران در یک وضعیت انقلابی و یا حتی یک "پیش انقلابی" نیست. در 28 اکتبر سال 1978، تقریبا دو ماه پس از قتل عام جمعه سیاه در 8 سپتامبر در جایی که آن زمان به عنوان میدان ژاله شناخته می شد ودر حال حاضر به میدان شهدا  تهران معروف است ، آژانس اطلاعات دفاعی آمریکا گزارش داد که "انتظار می رود که شاه طی ده سال آینده به طور فعال در قدرت باقی بماند. " 

در روز30 نوامبر، کارتر، رئیس جمهور آمریکا با اطمینان اظهار داشت، "ما به شاه اعتماد  داریم که ثبات  را در ایران حفظ  کند، روند دموکراسی را ادامه  دهد، و همچنین به تغییر تدریجی ساختار اجتماعی و اقتصادی ایران ادامه دهد...." حتی در 12دسامبر ، سال 1978، تقریبا یک ماه قبل از این که شاه از ایران فرار کند، کارتر اطمینان  خود را در ثبات سلطنت ایران بار دیگر اعلام کرد. وی گفت "من کاملا پیش بینی می کنم شاه ، قدرت را در ایران  حفظ کند.... من فکر می کنم پیش بینی عذاب و مصیبتی که از سوی برخی منابع مطرح می شود  اصلا محقق نمی شود " ممکن است  منظور کارتر از " منابع "  اشاره به  ویلیام  سولیوان سفیر ایالات متحده در ایران باشد که زمانی که او در  نوامبر 1978 گفت که برخی از ایرانیان به گزینه هایی  برای جایگزینی شاه فکر می کنند، به عبارت دیگر، یک انقلاب در حال پیشرفت است، تقریبا شغل خود را از دست داد. 

قبل از سال 1978، افراد معدودی از جمله افراد و سازمان هایی که در تظاهرات فعال بودند انتظار داشتند انقلابی در ایران اتفاق بیفتد . همانطور که در سال 1977صلیب سرخ  درگزارش خود اشاره کرد، سرکوبگری رژیم پهلوی بیش از 3000 "زندانی  امنیتی"، در 18 زندان در پی داشت که 124 نفر آنها زیر شکنجه جان باختند. این میزان خشونت و وحشیگری برای یک جنبش مخالف به حدی سنگین است که نمی تواند روند حرکتی خود را بازیابد . با این حال، این وضعیت به سرعت بعد از انتشار خبری که مصطفی فرزند امام خمینی ، که در تبعید با پدرش در نجف، عراق، زندگی می کرد به طور ناگهانی در اکتبر 23، سال 1977  به طرز مرموزی پس از دیداربا دو ایرانی ناشناس  مشکوک به عوامل رژیم پهلوی کشته شده است، تغییر کرد. با شنیدن این خبر، طلاب در قم بلافاصله  به اساتید خود فشار آوردند تا   اجازه  دهند   در چهلمین  روز عزاداری سید مصطفی خمینی (ره) در ماه دسامبر علیه شاه راهپیمایی و تظاهرات کنند. 

آنچه که به نظر می رسد   بعدا رخ داده است بیداری عظیم اسلامی در میان ایرانیان   از زمان مرگ نا بهنگام سید مصطفی خمینی (ره) تا روز اربعین عزاداری او بود. امام خمینی (ره) با اطلاع از فوران عظیم   ایرانیان مخالف در مراسم عزاداری پسرش   در یک سخنرانی از نجف در 12 نوامبر،   اعلام کرد: «ملت از روحانیت گرفته تا   دانشگاهیان و کارگران و کشاورزان، زنان و مردان، همه بیدار شده اند. "این وضعیت توسط خود شاه ملتهب شد  ، زمانی که او با انتشار سرمقاله ای، که در روزنامه اطلاعات در 1978 ژانویه 7 چاپ شد، موافقت کرد.  به نظر می رسد این سرمقاله توهین آمیز به امام خمینی باعث شد که علما به سازماندهی مردم ایران برای قیام مردمی علیه رژیم پهلوی اقدام کنند. 

 در 8 و 9ژانویه ، دانشجویان دست به اعتصاب زدند، بازارها بسته شد و به طور ناگهانی، هزاران نفر از ایرانیان در تظاهراتی که مانند آتش در سراسر ایران گسترش یافت به خیابانها ریختند. پس از  انتشارگزارش هایی مبنی بر این که نیروهای امنیتی شاه   تعدادی از طلاب را در قم    به ضرب گلوله کشتند ، تظاهر کنندگان  حتی بیشتری در سراسر کشور به خیابان ها ریختند ، در حالی که رهبران  از مردم دعوت کردند  روز اربعین   شهدای قم  تظاهرات برپا کنند. در تظاهرات پی در پی، ایرانیان  دیگری به شهادت رسیدند که باعث می شد رهبران  خواستار تظاهرات بیشتر در اربعین این شهدا شوند که حاصل آن افزایش مشارکت مردم در آنچه که یک دوره 40 روزه  قیام  روزافزون در سال 1978 شد. در نهایت شاه   در تاریخ 16 ژانویه 1979، کمی بیش از یک سال پس از تظاهرات روزهای  8و 9ژانویه    1978قم از ایران  فرار کرد. 

شاید مهمتر از همه عوامل دیگر که باعث منحصر به فرد بودن انقلاب اسلامی ایران می شود حجم   حمایت مردمی بود. از لحاظ تاریخی، حضور بیش از یک درصد از جمعیت برای حمایت از انقلاب بسیار نادر است ، شاید در انقلاب 1789فرانسه و  انقلاب 1917روسیه بیش از یک درصد از جمعیت  شرکت داشتند. 

 چارلز کورزمان محقق حوزه انقلاب  نوشت: "با این حال در ایران، بیش از 10 درصد از جمعیت کشور در تظاهرات ضد شاه در  10دسامبر  1978راهپیمایی کردند." در آن زمان،   آنتونی پارسونز سفیر وقت انگلیس در ایران ، که از سیل عظیم حمایت مردم حیرت زده شده بود، از پنجره دفتر خود در تهران مشاهده کرد "خیابان گسترده   است، اما  از پیاده رو به پیاده رو و از بالا به پایین تا آنجا که به چشم می توانست برای یک دوره سه   و یا چهار ساعت ببیند پر از جمعیت شده بود. "برآورد متوسط مشارکت مردم در تظاهرات  تهران در تاریخ 10 دسامبر و   روز بعد از زیر 1 میلیون تا بیش از 2 میلیون نفر در نوسان است.  با تخمین قابل اعتماد تعداد تظاهرات کنندگان در اصفهان، مشهد، قم، شیراز و سایر شهرهای ایران،   کاملا محتمل است که تا 9 میلیون ایرانی، نزدیک به 25 درصد از جمعیت -   در این دو روز علیه سلطنت استبدادی شاه تظاهرات اعتراض آمیز برگزار کردند  که به این ترتیب آن را  بزرگترین رویداد اعتراضی در تاریخ  می سازد . 

چگونه می توان  موفقیت منحصر به فرد انقلاب اسلامی ایران را توجیه کرد؟ بنا به نظر کورزمان همه ی نظریه هایی که در تلاش هستند  ، وقوع  انقلاب  را پیش بینی کرده و توضیح  دهند به پنج مقوله تقسیم می شوند: نظامی، سیاسی، اقتصادی، سازمانی و فرهنگی و مذهبی. هنگامی که این نظریه در مورد ایران اعمال شد،   چهار مقوله اول نمی توانند   وقوع پیش بینی نشده، توسعه سریع و حمایت مردمی بی سابقه را توجیه کنند  . اندیشمندان غربی مقوله پنجم را نیز رد می کنند، اما بررسی دقیق تر نشان می دهد دلیل رد شدن این مقوله آن است که لنز های معیوب اندیشمندان غربی دین را به عنوان یک مقوله فردی می بینند. 

نظامی - توضیحات در این گروه ادعا می کنند که دلیل وقوع انقلاب این بود که شاه با نیروی کافی به سرکوب تظاهرات نپرداخت ، آنها به این نکته توجه ندارند که شاه پس از سفر نوامبر سال 1977 به کاخ سفید به سرکوب معترضان پرداخت.

سیاسی - توضیحات در اینجا می گوید  که کمپین حقوق بشر کارتر و برنامه آزاد سازی (فضای باز سیاسی)شاه منجر به انقلاب شد، اما  این ادعا نمی تواند  افزایش تظاهرات پس از سرکوب تظاهرات کنندگان در نوامبر 1977  توسط شاه را توجیه کند. 

اقتصادی - بحث های اقتصادی به محرومیتی که ایرانیان پس از رونق نفت در دهه  70  تجربه کردند اشاره می کند ، اما نمی تواند روشن سازد که چرا دیگر کشورهای صادرکننده نفت با شرایط اقتصادی مشابه ،انقلابی را تجربه نکردند. 

سازمانی - این استدلال انقلاب را  به کنترل روحانیت بر " شبکه جامع مسجد ،" نسبت می دهد، در حالی که از این واقعییت غفلت دارد که بسیاری از روحانیون   فعال مخالف   رژیم پهلوی، توسط رژیم تبعید و یا به حاشیه رانده شده ، بودند. 

فرهنگی / مذهبی -  اندیشمندان غربی  فاکتور فرهنگی /مذهبی را نادیده می گیرند و ادعا می کنند که بسیاری از مردم ایران ، به فراخوان  امام خمینی (ره)  در نوامبر 1977 برای اعتراض  و تظاهرات علیه شاه  تا اواسط سال 1978   پاسخی ندادند. دانشمندان غربی یا   دین  را انکار می کنند و یا تلاش دارند آن را  به حاشیه برانند تا  برای موفقیت منحصر به فرد انقلاب اسلامی  توجیهی سکولاری(غیر دینی) پیدا کنند. 

بنابراین به دلیل شش ماه "تاخیر زمانی" برخی از ایرانیان در پاسخ به فراخوان امام، دانشمندان سکولار تنها توجیه منطقی  سازگار با گاهشناسی وقایع انقلابی  را رد می کنند. ما به خاطر می آوریم که به پیامبر اسلام (ص) برای به انجام رساندن ماموریت خود بر روی زمین 23 سال  زمان داده شد ، در حالیکه برخی از محققان غربی ظاهرا احساس می کنند که امام خمینی (ره) باید ماموریت خود را در ایران در کمتر از شش ماه انجام می داد. این منطق نتیجه این است که   دانشمندان غربی به جای این که دین  رابه عنوان بخشی جدایی ناپذیر از زندگی  ببینند آن را یک مقوله کاملا فردی می دانند. 

  حدیثی در بحار الانوار وجود دارد که به نقل از امام علی (ع) می گوید، "مردی از قم مردم را به راه راست دعوت می کند. گروهی از مردم در اطراف او جمع می شوند که عزم و اراده آهنین دارند. نه تند بادها مانعی بر سر راه  آنها خواهد بود   و نه آنها از جنگ خسته می شوند، تنها با تکیه بر خدا  است که   صالحان به رستگاری خواهند رسید. "مطمئنا، امام علی (علیه السلام)   به امام خمینی (ره) و مردم ایران که به او کمک کردند تا   در سال 1979به پیروزی برسد و   جمهوری اسلامی ایران را برپا کنند، اشاره داشتند.