این متخصص پزشکی ورزشی یادآور می‌شود: بسیاری از بیماری‌هایی که به دلیل افزایش سن برای افراد ایجاد خواهد شد مانند سکته‌های مغزی، مشکلات قلبی، سرطان‌ها و بخصوص سرطان‌های روده و سرطان سینه برای خانم‌ها، چاقی و پوکی استخوان به کمک ورزش قابل کنترل و پیشگیری است. از طرف دیگر برای کسانی که در طول هفته دو ساعت یا بیشتر ورزش می‌کنند، خطر بروز بیماری‌های قلبی ـ عروقی نیز به مقدار زیادی کاهش می‌یابد.

به همین دلیل توصیه می‌شود در تمام سنین، به طور مرتب و منظم ورزش کنید و برنامه ورزشی داشته باشید. وی ادامه می‌دهد: انجام یک برنامه ورزشی و فعالیت فیزیکی مشخص کمک می‌کند تا از بروز بسیاری از بیماری‌های مزمن در دوران سالمندی پیشگیری کنید. همچنین به کمک ورزش مرتب و منظم می‌توان از بروز برخی مشکلات مانند اضطراب و افسردگی یا اختلالات خواب که در سنین سالمندی خیلی هم شایع است، پیشگیری یا آنها را درمان کرد.

با این توضیحات می‌توان گفت انجام فعالیت‌های فیزیکی به طور مرتب می‌تواند سن بیولوژیک فرد را کاهش دهد. این پزشک متخصص در این‌باره توضیح می‌دهد: به طور مثال اگر از نظر تقویمی سن فردی 55 سال باشد، با ورزش و فعالیت مرتب می‌توان سن بیولوژیک او را به فردی که 35 سال دارد، نزدیک کرد. به این معنی که از نظر سلامت می‌تواند مانند فردی 35 ساله باشد.

بهترین ورزش برای سالمندان

وقتی مشخص می‌شود ورزش‌کردن چه فوایدی برای افراد و بخصوص سالمندان دارد، خیلی‌ها به فکر ورزش می‌افتند و می‌خواهند هرچه زودتر مشغول فعالیت‌های جسمی شوند. اما شاید بدرستی ندانند چه ورزشی بهتر از بقیه ورزش‌هاست و چطور باید انجام شود؟

دکتر خسروی در این‌باره می‌گوید: با توجه به تاثیرات متفاوتی که هر یک از ورزش‌ها در قسمت‌های مختلف بدن برجای می‌گذارد، باید براساس سن فرد و همین‌طور سلامت جسمی‌اش، ورزش‌های مناسب را به او توصیه کنیم.

از طرف دیگر با توجه به اهمیت ورزش‌های هوازی مانند دویدن، پیاده‌روی‌، شنا و ... همیشه انجام دادن این نوع فعالیت‌ها هم مورد توجه قرار می‌گیرد و علاوه بر آن، انجام تمرینات انعطاف‌پذیری نیز توصیه می‌شود، اما برای افرادی که سن‌شان بیشتر از 40 سال است باید برای انتخاب ورزش‌ها تقسیم‌بندی خاصی را در نظر داشته باشیم. این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به این موضوع خاطرنشان می‌‌کند: در میانسالی انجام فعالیت‌های هوازی برای ما اهمیت بیشتری دارد، ولی با افزایش سن و با توجه به مشکلاتی مانند ضعف عضلات و اختلال در تعادل که ممکن است برای فرد پیش بیاید، تمرینات تعادلی و قدرتی می‌تواند اهمیت بیشتری پیدا کند؛ بنابراین باید فرد را مورد ارزیابی قرار داد و پس از معاینه دقیق، وضع عضلات و تعادل او را مشخص کرد. در صورتی که هیچ مشکلی در این موارد وجود نداشته باشد، می‌توان انجام فعالیت‌های هوازی را به فرد توصیه کرد که باید دست‌کم پنج روز در هفته و با شدت متوسط انجام شود.

این متخصص پزشکی ورزشی به کسانی که دچار ضعف عضلات هستند، عضلات‌شان به دلیل بی‌تحرکی تحلیل رفته یا اختلال تعادل دارند، توصیه می‌کند: ابتدا به جای فعالیت‌های هوازی، تمرینات قدرتی و تعادلی را انجام دهند که بیشتر می‌تواند به آنها کمک کند. در واقع، وقتی به کمک این فعالیت‌ها قدرت عضلات فرد افزایش یابد و تقویت شود و تعادل بهتری پیدا کند، آن وقت می‌توان انجام فعالیت‌های هوازی مانند پیاده‌روی را نیز به آنها توصیه کرد.

ورزش‌های ممنوع در دوران سالمندی

بسیاری از سالمندان وقتی می‌خواهند مشغول ورزش شوند، نگران هستند و فکر می‌کنند انجام برخی ورزش‌ها برایشان خطرناک است. به همین دلیل ممکن است به کلی ورزش و فعالیت جسمی را کنار بگذارند و زندگی بی‌تحرک را انتخاب کنند. دکتر خسروی اما درباره فعالیت‌هایی که در این دوره توصیه نمی‌شود، چنین می‌گوید: به طور کلی به افرادی که سن‌شان بیشتر از 40 سال است، کسانی که بیماری‌های خاصی مانند دیابت و فشار‌خون و... هستند یا افرادی که در بستگان درجه اول‌شان سابقه بیماری‌های قلبی و بخصوص بروز بیماری در سنین پایین وجود دارد توصیه می‌کنیم قبل از شروع ورزش حتما با پزشک مشورت و براساس نظر او ورزش مناسب را انتخاب کنند.

اگر سالمندی مشکلی نداشته و سالم باشد، به گفته این متخصص پزشکی ورزشی می‌تواند فعالیت‌های هوازی را انجام دهد، اما کسی که مشکل دارد باید بیشتر توجه کند. به عنوان مثال افراد مبتلا به پوکی استخوان می‌توانند ورزش‌های هوازی را هم انجام دهند، اما باید از انجام فعالیت‌هایی که در آن خم می‌شوند و حرکات ناگهانی یا پیچشی دارد، اجتناب کنند.

وی می‌افزاید: متاسفانه چنین حرکاتی در بعضی دستگاه‌های ورزشی که در پارک‌ها وجود دارد نیز مشاهده می‌شود و سالمندان هم بی‌توجه به این موضوع با آنها ورزش می‌کنند در صورتی که چنین تمریناتی برای افراد مبتلا به پوکی استخوان مضر و دردسرساز است و می‌تواند موجب شکستگی استخوان یا مهره‌ها شود.

این عضو هیات علمی دانشگاه ادامه می‌دهد: کسانی که مشکلی ندارند می‌توانند فعالیت‌های هوازی را با شدت ملایم انجام دهند، اما اگر بخواهند شدت ورزش را افزایش دهند، بخصوص کسانی که سن‌شان بیشتر از 40 سال است حتما باید قبل از ورزش با پزشک مشورت کنند تا مشکلی برایشان ایجاد نشود.

در هوای آلوده ورزش کنیم یا نه؟

وقتی هوا آلوده می‌شود و ساکنان شهرهای بزرگ نمی‌توانند راحت نفس بکشند، این سوال پیش می‌آید که باید در این هوا هم ورزش کرد یا نه؟ دکتر خسروی در پاسخ به این سوال چنین توضیح می‌دهد: براساس میزان آلودگی هوا می‌توان در مورد شرایط ورزشی هم به افراد توصیه‌های خاصی کرد.

به طوری که اگر شاخص آلودگی هوا ناسالم باشد توصیه می‌شود افراد حساس مانند سالمندان و خانم‌های باردار و بچه‌ها در فضای باز ورزش نکنند، اما داخل خانه می‌توانند فعالیت آرامی داشته باشند. وقتی شاخص آلودگی هوا در وضع هشدار باشد، دیگر در فضای بسته و در محیط خانه هم نمی‌توان فعالیت کرد. به گفته وی، وقتی هوا آلوده است می‌توان بعضی تمرینات نرمشی ملایم را بی آن ‌که ضربان قلب و فعالیت ریه افزایش یابد، انجام داد. تمرینات کششی و انعطاف‌پذیری از جمله این حرکات است که بخصوص در سنین بالا اهمیت زیادی پیدا می‌کند و می‌تواند از خشکی عضلات پیشگیری کند و بسیاری از دردهایی که در ناحیه گردن و کمر وجود دارد نیز برطرف سازد.

توصیه‌هایی به سالمندان

سالمندانی که می‌خواهند مشغول ورزش شوند و حتی کسانی که هنوز به این دوره نرسیده‌اند اما سن‌شان بیش از 40 سال است باید به گفته دکتر خسروی، پیش از شروع فعالیت‌هایی با شدت متوسط تا شدید با پزشک مشورت کنند و از نظر سلامت قلبی مطمئن شوند.

همچنین این افراد باید بدانند انجام دادن تمرینات انعطاف‌پذیری و تعادلی حتی اگر حرکات بسیار ساده هم باشد، می‌تواند به حفظ سلامتشان کمک زیادی کند.