آيه 148 سوره نساء
« لاَ يُحِبُّ اللَّهُ الْجَهْرَ بِالسُّوَّءِ مِنَ الْقَوْلِ إِلا مَنْ ظُلِمَ وَكَانَ اللَّهُ سَمِيعاً عَلِيماً »
خداوند، آشكار كردن گفتار بد را دوست نمى دارد، مگر از كسى كه به او ستم شده باشد و خداوند، شنواى داناست.
*
اين آيه به مظلوم ، اجازه دادخواهى و فرياد مى دهد، نظير آيه ى 41 سوره
شورى كه مى فرمايد: (و لِمَن انتَصر بعد ظلمِه فَاولئك ما عَليهم مِن سبيل )
و هركس پس از ستم ديدن ، يارى جويد و انتقام گيرد، راه نكوهشى بر او
نيست .
* افشاى زشتى ها را بارها قرآن منع كرده واز گناهان كبيره
شمرده و وعده عذاب داده است . از جمله آيه 19 سوره نور كه علاقه به افشاى
زشتى هاى مؤ منان را گناه مى داند: (انّ الذين يحبّون ان تشيع الفاحشة فى
الّذين آمنوالهم عذاب اليم فى الدنيا والاخرة )
* در تعبير (من ظُلم ) چند احتمال است :
1- به معناى «ممن ظلم» باشد، يعنى فرياد كسى كه مورد ظلم قرارگرفته ، جايز است .
2- به معناى «لمن ظلم»، يعنى فرياد به نفع مظلوم ، هر چند خودش مظلوم نباشد.
3-
به معناى «على من ظلم»، يعنى فرياد اعتراض آميز به مظلومى كه ساكت نشسته و
ذلّت مى پذيرد. البتّه احتمال اوّل ، نزديك ترين وجوه است .
* آنچه
حرام است ، افشاى عيوب مردم در برابر ديگران است ، نه بازگويى عيوب افراد
به خود آنان . چون پيامبر خدا فرموده است : مؤ من ، آيينه ى مؤ من است .(
بحار، ج 74، ص 233)
* امام صادق عليه السّلام درباره ى اين آيه فرمودند:
كسى كه افرادى را مهمان كند، ولى از آنان به صورت ناشايست پذيرائى كند، از
كسانى است كه ستم كرده و بر مهمان باكى نيست كه درباره او چيزى بگويند.(
وسائل ، ج 12، ص 289)
* قانون كلّى و اصلى ، حرمت افشاگرى و بيان عيوب مردم است ، مگر در موارد خاص . (لايحبّ اللّه الجهر بالسوء)

*
افشاى عيوب مردم ، به هر نحو باشد حرام است . (با شعر، طنز، تصريح ، تلويح
، حكايت ، شكايت و ...) (لايحب الله الجهر بالسوء من القول )
* نشانه ى جامعه اسلامى آن است كه مظلوم بتواند با آزادى كامل ، عليه ظالم فرياد بزند. (الجهر بالسوء من القول الا من ظُلم )
* غيبت مظلوم از ظالم جايز است . (الجهر بالسوء من القول الا من ظُلم )
* اسلام ، حامى ستمديدگان است . (الاّ من ظُلم )
* سوء استفاده از قانون ممنوع است . ستمگران بدانند كه حرمت غيبت ، راه ستمگرى را برايشان نمى گشايد. (الا من ظُلم )
* تنها مظلوم ، اجازه ى غيبت از ظالم را دارد، آن هم در مورد ظلم او، نه عيوب ديگرش .(409) (الاّ من ظُلم )
* ظالم ، در جامعه ى اسلامى احترام ندارد، بايد محكوم و به مردم معرفى شود. (لايحبّ الله الجهر بالسوء... الا من ظُلم )
*
در تزاحم ارزش هاى انسانى ، بايد اهم و مهم رعايت شود. ارزش دفاع از مظلوم
، بيش از ارزش حيا وسكوت است . (لايحبّالله الجهربالسوء... الاّ من ظُلم )
* در موارد جواز افشاى عيوب ، از مرز حقّ تجاوز نكنيد، چون خداوند شنوا و داناست . (سميعا عليما)
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید