مصطفی پوردرگفتگو با خبر نگار اجتماعي باشگاه خبر نگاران با اشاره به اينکه  مدیریت شهري و محلی در دهه¬هاي اخیر و مخصوصا از دهه 1970 به بعد به دلیل رشد فزاینده ابعاد شهرنشینی و شکل گیري مقیاسهاي جدیدي از رشد شهري با چالشهاي نوینی مواجه گردیده اظهار داشت، یافتن راه حلهاي پایدار و مبتنی بر شمولیت همگانی، جامع نگري و توجه به ابعاد و جنبه¬هاي مختلف مسائل شهري از نظر مدیران شهري را اجتناب ناپذیر دانست.

وی تاکید کرد: این تغییرات لزوم حرکت بر مدار پارادایمی نو یا بازگشت به یک پارادایم قدیمی در قالبی نو در حوزه مدیریت شهری را ناگزیر می کند و آنچه از درون این پارادایم بیش از دیگر مفاهیم برجستگی دارد مفهوم « محله » و برنامه ریزی محله محور است.

 مدیر مطالعات امور اجتماعی و فرهنگی مرکز مطالعات با بیان اینکه هویت و هویت یابی در قالب محله و پیامدهاي حاصل از آن از ویژگی¬های این پارادایم است،افزود:  یکی دیگر از  دستاوردهای مدیریت محله¬محور مسئله مشارکت مدنی است چرا که یکی از اصلی ترین پایگاه-ها وحوزه هاي تبلور مشارکت مدنی در زندگی شهري و کلانشهري محله است.  

 مصطفی پور  تاکید کرد: مشارکت مدنی در سطح محله میتواند موجب وفاق اجتماعی گردیده و از بار مسئولیت و تصدي گري دولت ونهادهاي عمومی مانند شهرداري بکاهد. از سویی دیگر، امروزه اداره و مدیریت صحیح و پایدار شهرها و مخصوصا کلانشهرها بدون جلب مشارکت مدنی امري غیرممکن است. بر این اساس، برنامه ریز ي براي مشارکت دادن و حضور آگاهانه و معنادار شهروندان در عرصه هاي مختلف فرهنگی، اجتماعی، اقتصادي، رفاهی و محلی، یکی از مهمترین دغدغه ها و ضرورتهاي مدیران شهري است.

وی با بیان اینکه اهداف و ضرورت اجرای طرح مدیریت محله بارها در موقعیت¬های مختلف از سوی شهردار محترم تهران مورد تاکید قرار گرفته، اجرای این طرح را در راستاي تبدیل شهرداري از سازمانی خدماتی به نهادي اجتماعی و همچنین تحقق آرمان هاي انقلاب اسلامی در حوزه مردم¬سالاري دینی ضروری دانست.

مدیر مطالعات امور اجتماعی و فرهنگی مرکز مطالعات شهرداري تهران در ارتباط با ضرورت انجام این پروژه در این مرکز توضیح داد: طرح مدیریت محله از سال 1390 رسما  در شهر تهران آغاز شد و با حدود سه سال فعالیت فراز و نشیب خاصی را طی کرده است و لازم است همانطور که دکتر قالیباف اشاره کرده اند از این نهال تازه کاشته شده به خوبی نگهداري کنیم تا در آینده به درختی تنومند تبدیل شود. در واقع برداشت شهردار تهران از مدیریت محله یک نهال است که نیاز به مراقبت و نگهداري و در اصطلاح علمی نیاز به  «توانمندسازي» دارد.  

مصطفی پور  ادامه داد: حال در صورت تامین نبودن زیرساخت¬هاي و زمینه¬های لازم براي اجراي هر فعالیت یا مداخله¬اي درحوزه اجتماعی و فرهنگی و مرتبط با زندگی رومزه مردم، قطعا ناملایماتی در آغاز اجراي آن فعالیت یا مداخله رخ می¬نماید که در صورت عدم شناخت درست و مواجهه صحیح با آن، کلیت امر دچار مخاطره و کژکارکرد خواهد شد.

 وي با بیان این که در فرایند اجراي هر برنامه، سیاست یا پروژه اجتماعی به دلیل ماهیت اجتماعی و فرهنگی که محیط مورد مداخله دارد ممکن است با رویدادهاي ناخواسته و مسیرهایی مواجه گردد که اصلا مد نظر طراحان و مجریان در آغاز کار نبوده است، عنوان کرد: دغدغه ما در انجام این مطالعه این بوده که طی سه سال اجراي این برنامه همواره رویدادها و اتفاقاتی در این حوزه رخ داده که در مواردي منجر به عدم تحقق اهداف اصلی مدیریت محله و گاها منجر به عدول از اهداف اولیه آن گشته است، چرا که مدیریت محله یک مفهوم فربه و توقع برانگیزي است که به مانند هر مفهوم یا فرآیند مشابهی برداشت¬هاي متفاوتی می¬توان از آن کرد.

مدیر مطالعات امور اجتماعی و فرهنگی مرکز مطالعات شهرداري تهران در تشریح محتوای پژوهش مذکور با تاکید بر اینکه هنوز برداشت دقیق و یک اشتراک مفهومی از این طرح در میان ذي نفعان و ذی مدخلان آن وجود ندارد یکی از ابعاد مهم این مطالعه را روشن نمودن برداشت-هاي ذينفعان، بررسی خلاءهاي موجود براساس این برداشت¬ها و زمینه¬هاي توانمندسازي این موضوع در محلات شهر تهران عنوان نمود.

مصطفی پور  تصريح کرد:  این طرح درصدد است پس از  ترسیم وضعیت موجود و آسیب شناسی طرح مدیریت محله و عملکرد سراهاي محله، مشخص کند که این طرح تا چه حد به اهداف از پیش تعیین شده (از دیدگاه طراحان ومجریان) نایل گردیده و در صورت عدم توفیق، موانع و آسیب¬هاي سر راه آن کدامند؟ علاوه برآن فرآیندها و مکانیسمهاي نیل به اهداف از پیش تعیین شده و بهبود وضعیت، مورد واکاوي قرار می¬گیرد و در پایان  پیشنهاداتی در مورد بازنویسی دستورالعملهاي موجود ارائه و اگر لازم باشد دستورالعمل¬هاي جدیدی در این حوزه تدوین خواهد شد.

وی ادامه داد در نهایت امر این پروژه به دنبال آن است که دریابد 1-  فرآیندها و مکانیسم هاي توانمندسازي مدیریت محله کدامند؟ 2- فرآیندها و مکانیسمهاي جلب مشارکت شهروندان در قالب مدیریت محله کدامند؟ و 3- از چه راه¬هایی می¬توان عملکرد سراهاي محله که مجرای اصلی اجرای برنامه¬ها در محلات شهر تهران هستند را بهبود بخشید؟

مدیر مطالعات امور اجتماعی و فرهنگی مرکز مطالعات شهرداري تهران در این ارتباط که آیا  از بررسی های اولیه انجام شده در این مطالعه می¬توان دریافت که مهم ترین آسیب طرح مدیریت محله چه می¬تواند باشد عنوان کرد: آنچه در بررسی های اکتشافی اولیه بدست آمده این نکته است که یکی از پیامدهاي آسیب رسان انحراف این طرح، بازتولید بدبینی و کاهش سرمایه¬هاي اجتماعی نزد شهروندان است؛ در واقع مواردی همچون سوء استفاده از موقعیت و فرصت طلبی ذی مدخلان، عدم توجه به خواست و نظر مردم، عدم بهره گیري از پتانسیلهاي محلی، حاکم شدن روندهاي بروکراتیک و.... می تواند موجب سلب اعتماد مردم و بازتولید بدبینی در اذهان شهروندان شود.

مصطفی پور  افزود: مسئله دیگري که ممکن است منجر به از بین رفتن سرمایه¬هاي اجتماعی و بدبینی گردد این است که در صورت عدم نظارت و توزیع نامتوازن قدرت در ساختار مدیریت محله، این امر می¬تواند منجر به شکل¬گیري شبکه جدید قدرت در محله شود که نه تنها خروجی آن جلب مشارکت نیست بلکه به مصادره برخی امکانات محلی در دست صاحبان جدید قدرت در محله می انجامد.

وي درپايان در  خصوص دیگر برنامه های این مرکز پیرامون موضوع مدیریت محله در تهران خاطر نشان کرد: از آنجایی که برجسته کردن این مساله و روشن نمودن دستاوردها و مشکلات این طرح برای ما اهمیت بسیاری دارد، در 14 بهمن ماه یک نشست تخصصی با حضور اساتید مبرز دانشگاه و برخی صاحب نظران حوزه اجرایی و ... در تالار ایوان شمس معاونت امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران برگزار خواهیم کرد تا ضمن ارائه گزارشی از یافته های اولیه پروژه مطالعاتی مذکور، ابعاد مختلف این طرح و تجربه¬ی سه سال اخیر آن را در معرض نقد قرار دهیم. به زودی در مورد کم و کیف این نشست تخصصی اطلاع رسانی کرده و اعلام می کنیم که چه کسانی در این نشست سخنرانی خواهند کرد.
انتهای پیام/