به گزارش گروه خواندنی های باشگاه خبرنگاران، رج‌شمار یا همان تعداد گره‌ها در یک واحد طولی مشخص به معنای میزان تراکم بافت و ظرافت فرش محسوب می‌شود. رج‌شمار به معنای تعداد گره در هر ‌5‌/‌6‌سانتی‌متر (در مناطق فارسی باف) یا  تعداد گره در هر ‌7‌سانتی‌متر (در مناطق ترکی باف) است و نشان دهنده میزان تراکم بافت است. هر چه رج‌شمار فرشی بالاتر باشد یعنی در آن سانتی‌متر مشخص تعداد گره بیشتری را در خود جای داده و ریزباف‌تر و ظریف‌تر است.

در فرش دستباف پشم، کرک یا ابریشم یا ترکیبی از این‌ها که به گل ابریشم یا گرده ابریشم معروف است را جنس الیاف گویند. جنس چله، معمولا پنبه است، اما در فرش‌های ابریشمی می‌تواند ابریشم هم باشد.

اندازه یعنی سایز فرش و ابعاد آن و کیفیت بافت یعنی بی‌عیب و نقص بودن آن، نظم در گره‌ها و... فرش دستباف در هر اندازه‌ای تولید می‌شود. از اندازه‌های استاندارد مثل 2در 3، 3 در 3، 3 در 4، قالیچه، پرده‌ای، کناره گرفته تا اندازه‌های متنوعی مثل پادری، دایره‌ای، چندضلعی، پشتی، یا مثل بزرگ‌ترین فرش‌های دنیا در 4500 مترمربع و 6000 مترمربع یا به شکل‌های حجمی مانند کوزه، کره زمین و... .

فرش دستباف به علت تنوعی که دارد و این‌که در مناطق مختلف کشور با شیوه‌های متفاوت تولید می‌شود، از تنوع قیمتی هم برخوردار است. نمی‌توان در حکمی کلی گفت که چه فرشی ارزان‌ترین است. اما معمولا فرش‌های درشت باف روستایی مانند گبه نسبت به فرش‌های ریزباف شهری ارزان‌تر است.

هر منطقه‌ای و هر بازاری سلیقه خاص خود را دارد و نمی‌توان حکم کلی در این خصوص داد. اما معمولا در بازار داخل نقشه‌های افشان، لچک،ترنج، ماهی درهم، وخشتی بیشتر متداول است.

برخی بافنده‌ها از تعداد گره کمتری برای بافت فرش استفاده کرده و به اصطلاح از گره جفتی استفاده می‌کنند که کار بافت را برایشان آسان‌تر می‌کند، اما در صورت تشخیص، این امراز ارزش فرش می‌کاهد. بنابراین درهنگام خرید خوب به پشت فرش و گره‌های آن دقت کنید.

بافت فرش دستباف با هر دو تکنیک فارسی باف و ترکی باف خوب است، اما در بافت ترکی از آنجا که گره‌ها با قلاب زده می‌شود فرش‌های ظریف را بهتر می‌توان بافت.

اصطلاح شانه مربوط به فرش‌های ماشینی است و در فرش دستباف کاربرد ندارد.