به گزارش سرويس بين الملل باشگاه خبرنگاران به نقل از خبرگزاري کويت ، در روز 24 نوامبر در ژنو، کاترین اشتون، نماینده ارشد اتحادیه اروپا، به همراه وزرای خارجه گروه 3+3 (چین، فرانسه، آلمان، روسیه، انگلیس و آمریکا)، توانستند نشستی را با موفقیت به پایان برسانند که در آن توافقنامه‌ای، با عنوان برنامه اقدام مشترک، با ایران به امضا رسید که در واقع گام اول در جهت یک راه‌حل دیپلماتیک جامع و قابل بررسی بود که برای بر طرف کردن نگرانی‌ها در مورد برنامه هسته‌ای ایران به امضا رسید.
برنامه اقدام مشترک یک توافقنامه موقت است که چشم اندازی را برای رسیدن به راه‌حلی جامع و بلند مدت، ترسیم می‌کند. این برنامه، به عنوان یک گام نخستین، مجموعه‌ای از اقدامات داوطلبانه را که هر دو طرف به اجرای آن مبادرت خواهند ورزید، برای مدت شش ماه، شامل می‌شود. این گام نخستین ممکن است با توافق هر دو طرف، تمدید شود.
کمیته‌ای مشترک با حضور نمایندگان گروه 3+3 و ایران ایجاد خواهد شد تا بر اجرای این اقدامات نظارت کند. برنامه اقدام مشترک همچنین شامل مفادی است که در جهت برداشته شدن گام نهایی تنظیم شده‌اند ـ یعنی هدف مشترک رسیدن به راه حل جامع که منجر به حل و فصل کامل نگرانی‌های جامعه بین‌المللی در مورد برنامه هسته‌ای ایران و اجرای قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل است.
در گام اول، ایران متعهد می‌شود تا اقداماتی را در حوزه‌های ذیل به انجام رساند، تا مهمترین نگرانی‌های جامعه بین‌المللی در باب فعالیت‌های هسته‌ای خود را بر طرف سازد:
• به تعلیق درآوردن هرگونه فعالیت غنی سازی بالای 5 درصد در هر کجای ایران که باشد؛
• ظرفیت سازی غنی سازی خود را فریز کند (یعنی هیچ سانتریفیوژ جدیدی نصب نشود، هیچگونه اورانیوم طبیعی به سانتریفیوژ‌های جدید تزریق نشود، تولید سانتریفیوژ فقط به جایگزینی سانتریفیوژ‌های فرسوده یا آسیب دیده، محدود شود)؛
• ذخیره اورانیوم غنی شده به میزان قابل توجهی کاهش یابد (همه ذخیره اورانیوم 20 درصد غنی شده باید به اکسید اورانیوم تبدیل شده یا از غنای آن کاسته شود؛ همه اورانیوم تازه غنی شده 5 درصد به اورانیوم اکسید تبدیل خواهد شد)؛
• هیچ گونه پیشرفتی نباید در کار ساخت و ساز راکتور آب سنگین اراک صورت گیرد (نباید راکتور هیچگونه فعالیتی داشته باشد، هیچ گونه قطعات جدیدی نباید نصب شود، هیچ مقدار آب سنگینی نباید به محل راکتور منتقل شود)؛
• هیچ تأسیساتی که قادر به بازفراوری باشد نباید وجود داشته باشد یا تأسیساتی با این توانمندی ساخته شود.
• صدور اجازه انجام اقدامات نظارتی و تأییدی که فراتر از سطح همکاری کنونی با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خواهد بود (فراهم آوردن اطلاعات در مورد تأسیسات هسته‌ای برای آژانس و فراهم ساختن دسترسی بیشتر برای ناظران آژانس برای ورود به سایت‌های کلیدی هسته‌ای).
در مقابل، گروه 3+3 اقدامات داوطلبانه‌ای را چنانکه در برنامه اقدام مشترک ذکر شده، بر عهده خواهد گرفت. این اقدامات شامل اقداماتی در سطح اتحادیه اروپا و آمریکا می‌شود و نیز تعهد شده است که هیچگونه تحریم هسته‌ای جدیدی از طریق شورای امنیت سازمان ملل، تصویب نشود؛ در این فضا، اتحادیه اروپا اقدامات ذیل را متعهد می‌شود:
** قوانین کلی **
- همه معاملات باید از طریق بانک هایی انجام شود که تحت تحریم های اتحادیه اروپا قرار ندارند.
- همه قراردادها باید قبل از پایان زمان تعلیق شش ماهه یعنی بیستم ماه ژوئیه، اجرایی شوند مگر آن که مدت زمان این تعلیق تمدید شود.
** صادرات و بیمه نفت خام **
- تعلیق ممنوعیت بر قوانین بیمه و حمل و نقل در ارتباط با نفت خام ایران تنها شامل نفت خام می شود نه دیگر محصولات پتروشیمی.
- تعلیق ممنوعیت بر قوانین بیمه و حمل و نقل در ارتباط با نفت خام ایران اجازه حمل و نقل و ارائه خدمات بیمه به کشورهای ثالث وارد کننده نفت ایران ( هند، چین، ژاپن، کره جنوبی، ترکیه و تایوان ) را می دهد.
- تعلیق ممنوعیت بر قوانین بیمه و حمل و نقل در ارتباط با نفت خام ایران شامل اجاره کشتی ها به منظور حمل نفت ایرن می شود.
- اما ممنوعیت ارائه خدمات به شرکت های ایرانی که تحت تحریم های اتحادیه اروپا قرار دارند همچنان پابرجاست و بدین معناست که اگر حمل نفت ایران توسط این شرکت ها انجام شود، شرکت های بیمه اتحادیه اروپا نمی توانند آن را بیمه کنند.
** تجارت محصولات پتروشیمی**
- تعلیق محدودیت بر واردات، خرید یا انتقال محصولا پتروشیمی ایران شامل قوانین مربوط به همه خدمات مربوطه از جمله تأمین بودجه، کمک های مالی ، بیمه و بیمه مجدد از جمله برای کشورهای ثالث می شود.
- تعلیق محدودیت بر واردات، خرید یا انتقال محصولا پتروشیمی ایران اجازه معامله با شرکت های تحت کنترل وزارت نفت ایران را می دهد ، حتی با این که این وازت خانه تحت تحریم های اتحادیه اروپا قرار دارد.
- تعلیق محدودیت بر واردات، خرید یا انتقال محصولا پتروشیمی ایران شامل اجازه حمل این محصولات می شود اما نه از طریق شرکت هایی که تحت تحریم های اتحادیه اروپا قرار دارند.
** تجارت طلا فلزات گرانبها**
- تعلیق محدودیت بر معاملات طلا و فلزات گرانبها با دولت ایران ؛ نهادهای دولتی ایران و بانک مرکزی ایران یا اشخاص و نهادهایی که به نیابت آز آنها فعالیت می کنند.
- تعلیق محدودیت بر معاملات طلا و فلزات گرانبها شامل خدمات مربوطه از قبیل حمل و نقل آنها می شود.
** تسهیل معاملات قانونی **
- اتحادیه اروپا معاملات مالی را برای معامله هایی که تحت تحریم ها قرار ندارند از جمله اهداف بشردوستانه از قبیل غذا و دارو تسهیل می کند.
- اتحادیه اروپا تلاش های خود را با رویکرد صدور مجوز برای معاملات مالی بیشتر به و از ایران بدون قرار دادن قوانین سخت گیرانه و همچنین تسهیل معاملاتی که تحت تحریمها قرار ندارند، ده برابر می کند.
اقدامات تسکینی که اتحادیه اروپا متعهد به انجام آنها شده است، متناسب با اقداماتی که ایران برای برطرف کردن نگرانی‌های 3+3 برخواهد داشت، تعریف شده است. با اینحال این اقدامات قابل بازگشت هستند و ساختار اصلی تحریمها در بخش مالی و نفتی پابرجا خواهد ماند.
در 10 ژانویه 2014، گروه 3+3 و ایران به تفاهمی متقابل در مورد شرایط چگونگی اجرای گام نخست، رسیدند. بر اساس این تفاهم، گروه 3+3 و ایران هر دو توافق کردند تا اجرای اولین گام اقدامات اولیه را در 20 ژانویه 2014 آغاز کنند.
پس از آنکه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اجرای اقدامات مربوط به برنامه هسته‌ای توسط ایران را تأیید کرد، انتظار می‌رود شورای اتحادیه اروپا، به صلاحدید نماینده ارشد اتحادیه، در 20 ژانویه 2014 قوانین لازم برای اجرای اقداماتی که اتحادیه اروپا در مورد برداشتن تحریمها متعهد شده است، تصویب نماید . مفاد قانونی جدیدی به طور مستقیم در همه کشورهای عضو اتحادیه اروپا قابل اجرا خواهند بود.
اجرای موفقیت آمیز و قابل تأیید این توافقنامه کلیدی است برای رسیدن به راه‌حلی دیپلماتیک و بلند مدت است که نگرانی‌های جامعه بین‌المللی در مورد برنامه هسته‌ای ایران را از میان می‌برد.
بسیار مهم است که خاطر نشان سازیم که تعهداتی که در برنامه اقدام مشترک ذکر شد، تنها به مثابه برداشتن گامی نخستین در جهت یک راه‌حل جامع‌تر برای مسئله هسته‌ای ایران است. هدف از این برنامه آن است که تنش‌های کنونی را کاهش داده و زمان و فضای کافی برای رسیدن به توافقی دیپلماتیک و جامع را فراهم آورد.
توافقنامه اولیه این واقعیت را تغییر نمی‌دهد که فعالیت‌های هسته‌ای ایران همچنان در جهت نقض بسیاری از قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل است. این مسئله نیز به همراه تمام مسائل مهم در مذاکرات آتی با ایران باید پاسخ بگیرد، از جمله مسائلی که مربوط به وجوه احتمالی نظامی برنامه هسته‌ای ایران می‌شود تا از این طریق هرگونه ابهام در مورد اینکه برنامه هسته‌ای ایران صرفاً صلح‌آمیز است برطرف شده و اعتماد سازی کافی و متقابل صورت گیرد.
بنابراین هنوز هم راه زیادی تا رسیدن به وضعیت نهایی قابل پذیرش و حل مسئله هسته‌ای ایران باقی مانده است. اما توافقی که در ژنو منعقد شد، گام نخستین بسیار مهمی بود که در واکنش به مهمترین نگرانی‌ها در باب فعالیت‌های هسته‌ای ایران برداشته شد. اگر این توافق با سرعت و دقیق اجرا شود، می‌تواند به ایجاد فضای اعتماد برای مذاکرات بیشتر و جامع‌تر در مورد فعالیت‌های هسته‌ای ایران، کمک کند.
انتهای پیام/
