با این حال حجم بیماری‌هایی که امروز در مدارس دیده می‌شود و دانش‌آموزان، والدین و معلم را درگیر مشکلات جدید می‌کند، تا حدودی بالاتر از آن چیزی هست که انتظار می‌رود.

کمبودهایی که سلامت را تهدید می‌کند

"فرسودگی فضا‌های آموزشی و فقدان مربیان بهداشت در مدارس سلامت دانش‌آموزان را به مخاطره می‌اندازد." این جمله سخنگوی کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی به تنهایی بیان کننده مهم‌ترین مشکلات آموزش و پرورش در حوزه سلامت است. مشکلاتی که نه تنها در قم بلکه در تمام کشور شیوع دارند.

هادی هدایتی‌پور رئیس اداره سلامت آموزش و پرورش قم معتقد است بسیاری از مشکلات بهداشتی در مدارس به خاطر کمبود مربی بهداشت به وجود آمده است.

وی در گفتگو با مهر با اشاره به اینکه در مقطع ابتدایی 65 درصد مدارس دخترانه مربی بهداشت دارند، گفت: تعداد مربی بهداشت در مدارس پسرانه به تعداد انگشت‌های دست نمی‌رسد. در مقطع راهنمایی و دبیرستان نیز هیچ مربی بهداشتی نداریم.

هدایتی‌پور معتقد است جایی که مربی بهداشت باشد می‌شود برنامه‌ریزی کرد، مواخذه کرد، آموزش داد، راهنمایی کرد اما در بیشتر مدارس این امکان وجود ندارد و در واقع بهداشت بدون متولی مانده است.

وی افزود: در نبود مربی بهداشت مدیر یا یکی از مربیان به عنوان رابط بهداشت انتخاب می‌شوند اما گویا این سمت آنقدر جدی نیست که کسی را ملزم به پیگیری مسائل و ارائه عملکرد مطلوب کند.

رئیس اداره سلامت آموزش و پرورش قم گفت: نمی‌خواهیم شعار بدهیم که داریم کار بهداشتی انجام می‌دهیم، تا وقتی تعداد مربیان بهداشت به این اندازه است هیچ کار جدی در رابطه با سلامت دانش‌آموزان نمی‌توان انجام داد و هیچ بخش‌نامه‌ای ضمانت اجرایی نخواهد داشت.

وی ادامه داد: مربی بهداشت به دانش‌آموزان و والدین آموزش می‌دهد. غربالگری می‌کند و بچه‌های مریض را به خانه می‌فرستد. به کار خدمتگزار مدرسه نظارت می‌کند. بر عملکرد بوفه مدرسه به طور مستمر نظارت دارد و خلاصه جلوی شیوع مشکلات بهداشتی را می‌گیرد.

هر چند رئیس اداره سلامت آموزش و پرورش قم تمام مشکلات را ناشی از کمبود مربی بهداشت در مدارس می‌داند اما گاهی اوقات زیرساخت‌ها و ابزارها نیز مشکل‌ساز می‌شوند. رعایت استاندارد در ساخت و تجهیز سرویس‌های مدرسه یکی از این موارد است.

هدایتی پور می‌گوید 95 درصد مدارس لوله کشی صابون مایع دارند اما در تجهیز آن دچار مشکل هستیم. با توجه به مشکلات مالی مدارس مسئولان آموزش و پرورش در این زمینه دل به کمک‌های والدین و انجمن اولیا و مربیان بسته‌اند که آن هم با توجه به اولویت‌های متعدد آموزشی و فوق برنامه امری شناور است.

40 کارشناس برای 1400 مدرسه

رئیس مرکز بهداشت قم هم وجود مشکلات جدی در امر سلامت مدارس را تائید می‌کند.

مجید محمدیان با اشاره به فراهم نبودن زیرساخت برای توسعه سلامت در مدارس، ابراز داشت: هیچ گاه نمی‌توان از مشکلات بهداشتی مدارس چشم پوشی کرد چرا که دانش‌آموزان به عنوان بخشی از جامعه و یک جمعیت فعال می‌توانند ناقل بیماری باشند.

وی افزود: 40 کارشناس مرکز بهداشت در بیش از هزار و 400 واحد آموزشی در قم فعالیت می‌کنند که با توجه به این کمبود نیروی طبیعی است که کاری از پیش نبرند.

رئیس مرکز بهداشت قم که از ناکارآمدی نظارت این تعداد اندک نیرو مطلع است، توپ را به زمین والدین می‌اندازد.

وی مطالبه‌گری والدین از مدارس در موضوعات بهداشتی را یکی از ارکان رسیدن به بهداشت مدارس توصیف می‌کند و می‌گوید: تغییر رفتار در دانش‌آموز و مدرسه که 2 رکن اصلی رسیدن به وضعیت مطلوب بهداشتی در مدارس است، بدون نظارت و پیگیری والدین امکان‌پذیر نیست./ش