امروز در تاریخ؛
از شهادت حضرت امام حسن عسکری (ع) تا قتل امیرکبیر
شهادت حضرت امام حسن عسکری (ع)، قتل امیرکبیر در کاشان، انتشار نخستین روزنامه چاپی جهان، اختراع ساعت الکترونیکی، تأسیس آکادمی اسکار و ... از مهمترین رخدادهای تاریخی امروز است.
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 20 دی 1392 خورشیدی برابر با 8 ربیع الاول 1435 هجری و 10 ژانویه 2014 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخی امروز از این قرار است:
شهادت پیشوای یازدهم مسلمانان حضرت امام حسن عسکری (ع) (260 ق)
حضرت امام حسن عسکری (ع) پس از بیست و هشت سال زندگی و شش سال امامت در هشتم ربیع الاول سال 260 هجری در شهر سامرا و به دست معتمد عباسی به شهادت رسید و در کنار مرقد مطهر پدر بزرگوار خویش مدفون گردید. آن حضرت، همواره تحت نظر و در زندان‌های طاغوت‌های عصر خود بود و سرانجام با زهر جفا، شهید شد. امام حسن عسکری، با وجود همهٔ فشارهای دستگاهِ جور عباسی و کنترل‌ها و مراقبت‌های بی‌وقفهٔ دولت مرکزی، یک سلسله فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی و علمی در جهت حفظ اسلام و مبارزه با افکار ضداسلامی انجام داد که بدین‌گونه قابل ذکرند:
کوشش‌های علمی در دفاع از آیین اسلام و ردّ اشکال‌ها و شُبهاتِ مخالفان و نیز تبیینِ اندیشهٔ صحیح اسلامی؛ ایجاد شبکهٔ ارتباطی با شیعیانِ مناطق مختلف از طریق تعیین نمایندگان و اعزام پیک‌ها و ارسال پیام‌ها؛ فعالیت‌های سِرّی سیاسی به رغم کنترل‌های حکومت عباسی؛ حمایت و پشتیبانی مالی از شیعیان، به ویژه یارانِ خاصِّ خود؛ تقویت و توجیه سیاسیِ رجال و عناصرِ مهمّ شیعه در برابر مشکلات؛ استفادهٔ گسترده از آگاهی غیبی برای جلب منکران امامت و دلگرم کردن شیعیان؛ آماده سازی شیعیان برای دوران غیبت فرزند خود، امام مهدی (عج).
ارتحال فقیه بزرگوار آیت اللَّه "سیدمحمد هاشم خوانساری چهارسوقی" (1279 ش)
میرزا محمدهاشم خوانساری چهارسوقی در حدود سال 1199 ش در خوانسار به دنیا آمد. ایشان در 26 سالگی اجازه روایت و اجتهاد گرفت. سپس برای تکمیل معلومات و اندوخته‌های علمی به عراق مهاجرت کرد و با حضور در درس فقیه کامل، شیخ مرتضی انصاری، مفتخر به دریافت اجازه اجتهاد از دست آن بزرگوار گردید و سپس به اصفهان مراجعت نمود و علاوه بر تشکیل حوزه درسی عظیم، صاحب فتوی و مرجع خاص و عام گردید و در اصفهان ریاست تام یافت. در میان شاگردان ایشان، حضرات آیات عظام: علامه سیدمحمد کاظم یزدی، شیخ الشریعه اصفهانی، حاج آقا رضا همدانی، شیخ هادی تهرانی، میرزا حسن نوری، شیخ محمدباقر اصطهباناتی، سید حسن صدر و سید ابوتراب خوانساری از بقیه مشهورترند. همچنین کتب ارزشمندی همچون الاستصحاب، منظومه‌ای در اصول فقه، مبانی الاصول، جواهرالعلوم و احکام الایمان و ده‌ها اثر دیگر از اوست. میرزا محمدهاشم چهارسوقی سرانجام در بیستم دی ماه 1279 ش، در هشتاد سالگی بدرود حیات گفت و در وادی‌السلام نجف اشرف به خاک سپرده شد.
رحلت عالم مجاهد، آیت اللَّه "سید ابوالحسن انگجی تبریزی" مجتهد و فقیه اصولی (1317 ش)
آیت‌اللَّه سید ابوالحسن انگجی تبریزی در حدود سال 1243 ش (1282 ق) در اَنگج، یکی از محلات تبریز به دنیا آمد. وی در 22 سالگی برای ادامه تحصیلات عازم نجف اشرف شد. آیت‌اللَّه انگجی در آنجا به درجه اجتهاد نائل آمد. ایشان سپس به تبریز بازگشت و به تحقیق، تألیف، تدریس و ارشاد مردم همت گماشت. آیت‌اللَّه انگجی تبریزی از همان هنگام که فرمانده قوای رضاخان پهلوی در تبریز شئون اسلامی را زیر پا نهاد با مردم تبریز هم صدا شد و نسبت به آنان اعتراض کرد. همچنین ایشان در جریان کشف حجاب و تغییر لباس، علیه رضاخان موضع‌گیری کرد که منجر به دستگیری و تبعید او به سمنان شد. وی پس از بازگشت از تبعید، به حوزه درس خود پرداخت و کتاب‌هایی نیز در زمینه فقه و اصول تألیف کرد که برخی از آنها بدین قرارند: رساله سؤال و جواب، حاشیه وسایل شیخ انصاری، حاشیه بر مکاسب و کتاب ارث. این عالم ربانی سرانجام در 20 دی 1317 ش برابر با 18 ذی‌قعده 1357 ق در 74 سالگی رحلت کرد.
صدور اعلامیه حوزه علمیه قم درباره وقایع قیام این شهر (1356 ش)
در پی قیام خونین 19 دی 1356 قم، حوزه علمیه قم در محکومیت این جنایت، اعلامیه‌ای صادر کرد. در بخشی از این اعلامیه آمده بود: "هیئت حاکمه جبار، برای هَدم اسلام و مسلمین و کوبیدن حوزه‌های علمیه، هر روز به نقشی دست می‌زند و به ایجاد محیط وحشت و خفقان قناعت نکرده و مستقیماً دست به کشتار مردم و طلاب بی‌پناه حوزه علمیه قم زده است." در بخش دیگری از این اعلامیه خطاب به مردم ایران تاکید شده بود: "ملت مسلمان ایران ببینند که دستگاه جبار با این جوان‌ها که عمر خود را وقف اسلام و مسلمین کرده‌اند و با چشم‌پوشی از لذایذ دنیا، خود را برای فداکاری در راه اسلام آماده کرده‌اند، چه می‌کند... عجب اینکه شاه جنایتکار باز هم دم از اسلام می‌زند. او تصور می‌کند چون موفق به تثبیت نوکری خود در برابر آمریکا شده است، موفق به هر جنایتی است. ولی باید بداند، مقابل قیام و انقلاب ملت، شکست خواهد خورد."
عملیات توکل در منطقه ماهشهر، به طور مشترک (1359 ش)
در 20 دی ماه 1359 عملیات توکل توسط یگان هایی از ارتش، شماری از نیروهای سپاه و ستاد جنگ های نا منظم آغاز شد. قوای زرهی از ذو محور و نیروهای پیاده از محور سوم وارد عمل شدند. در سه راهی آبادان و کوی ذوالفقاریه که نیروهای پیاده تک کرده بودند، خط نیروهای عراقی در هم شکست و شماری از آن ها اسیر شدند. اما به سبب عدم پیشروی در دو محور دیگر، این نیروها نتوانستند موقعیت خود را تثبیت کنند و به ناچار دست به عقب نشینی زدند. به این ترتیب عملیات توکل، که در مرحله نخست موفقیت چندانی در پی نداشت، در مراحل بعدی نیز با توقف حمله رو به رو گردید و ناکامی مرحله نخست سبب شد تا انجام این گونه عملیات های گسترده تا زمان عزل بنی صدر از مقام فرماندهی کل قوای مسلح منتفی شود.
ترور نافرجام حجت‌الاسلام "سیدمحمد خامنه ای" نماینده مجلس شورای اسلامی (1360 ش)
با پیروزی انقلاب اسلامی و آغاز توطئه‌های داخلی برای حذف شخصیت‌های مؤثر انقلابی از عرصه فعالیت کشور، گروهک‌های معارض نظام درصدد بودند تا در هر فرصت، این شخصیت‌ها را از میان بردارند. سال 1360 از جمله سال‌هایی است که شخصیت‌های بزرگی در آن ترور شده یا به فیض عظمای شهادت نائل آمدند. در یکی از این ترورهای منافقین، حجت الاسلام والمسلمین سید محمد خامنه‌ای، برادر مقام معظم رهبری، به عنوان نماینده مردم مشهد در مجلس شورای اسلامی، قصد عزیمت به مجلس را داشت که مورد حمله تروریستی منافقین کوردل قرار گرفت. در این حادثه، وی بر اثر تیراندازی مهاجمان از ناحیه دست جراحاتی برداشت اما دو محافظ ایشان به شهادت رسیدند. به دنبال شهادت دو پاسدار همراه حجت الاسلام خامنه‌ای، وی از اتومبیل پیاده شد و به سوی مهاجمین آتش گشود که تروریست‌ها با اتومبیلی که از قبل تهیه کرده بودند، متواری شدند. در پی این سوء قصد، حجت الاسلام خامنه‌ای در بیمارستان بستری شد.
سارقین مسلح به شعبه صفویه بانک ملی حمله کردند (1350 ش)
ضمن به قتل رساندن رئیس شعبه و یک سرباز وظیفه که جزو مشتریان بانک بود، موجودی شعبه را به سرقت بردند
کورت والدهایم اتریشی دبیر کل سازمان ملل متحد وارد تهران شد. سه تن از معاونان والدهایم نیز همراه او بودند (1356 ش)
پزشکان شهرستان قم کمیته ای به خاطر حمایت از مجروحین و مصدومین تشکیل دادند (1356 ش)
روحانیون شهر سبزوار به منظورحمایت از تظاهر کنندگان شهر قم از برگزاری نماز جماعت خودداری کردند. (1356 ش)
رادیو لندن از قول خبرنگار بی بی سی در ایران: در پی درگیری افراد با پلیس در روز 19 دی، شش نفر به قتل رسیدند و 70 نفر دستگیر شدند. (1356 ش)
این زد و خورد به علت مخالفت تظاهرکنندگان با آزادی زنان و برنامه های اصلاحی شاه ایران بود؛ همچنین در ادامه افزود که منابع مخالف رژیم ایران، علت تظاهرات را خواستار بازگشت رهبر مخالفان شاه می دانند.
قتل "میرزا محمدتقی خان امیرکبیر" در کاشان به دستور "ناصرالدین شاه قاجار" (1230 ش)
میرزا تقی خان امیرکبیر در حدود سال 1187 ش در روستای هزاوه در اراک به دنیا آمد. وی پس از طی مراحل پیشرفت و ترقّی علمی و سیاسی به صدر اعظمی حکومت ناصرالدین شاه قاجار برگزیده شد و در طول چهار سال صدراعظمی خویش خدمات شایسته و فراوانی به ملت و حکومت نمود. اصلاح امور مالی، سر و سامان دادن به وضع ارتش، تلاش در رواج خودکفایی ملی، گسترش فعالیت‌های علمی و تأسیس مؤسسات آموزشی (مانند دارالفنون تهران) مبارزه با عقاید و انحرافات مذهبی، بی‌اعتنایی به خواسته‌ها و تهدیدات قدرت‌های خارجی و قطع ایادی و جاسوسان استعماری، از جمله فعالیت‌ها و تلاش‌های پیگیر او در این ایام بود. در این حال، درباریان به ویژه مادر ناصرالدین شاه که منافع خود را در خطر می‌دیدند شاه را تحریک کرده که امیرکبیر را از صدر اعظمی خلع نماید.
سرانجام
با جوّسازی و شایعه‌پراکنی دولت‌های استعماری و ایادی داخلی آنان علیه
امیرکبیر، ناصرالدین شاه وی را از صدارت خلع کرده و فقط عنوان فرمانده کل
قشون را برای او باقی گذاشت. چند روز بعد او را به حکومت کاشان منصوب کرد و
امیرکبیر را به طرف کاشان حرکت دادند که در حقیقت او را تبعید نمودند.
آنگاه تمام عناصر مخالف داخلی و خارجی که در زمان صدارت امیرکبیر در کمین
نشسته بودند، از ترس تغییر نظر شاه و عفو امیرکبیر، دست به دست هم دادند و
حکم قتل او را از شاه گرفتند. سرانجام این صدراعظم لایق و با کفایت، در روز
جمعه 18 دی ماه 1230 ش برابر با 18 ربیع الاول 1268 ق در 43 سالگی به قتل
رسید و بدنش را در کربلا به خاک سپردند.
تصرف شهر تفلیس توسط سلطان جلال الدین خوارزمشاه (623 ق)
به نوشته احمدبن اسحاق یعقوبی (ص ۳۶۳ـ ۳۶۴) در قرن سوم تفلیس شهری در ارمنستان و فاصله میان آن و قالیقلا سی فرسخ بود. رودخانه بزرگ یعنی رودخانه کبیر (کر) که از شهر قالیقلا سرچشمه می‌گیرد از میان این شهر می‌گذشت. اصطخری در قرن چهارم اهمیت تفلیس را از دربند * (باب الابواب *) کمتر دانسته و از دو دیوار آن یاد کرده‌است. وی تفلیس را شهری پرنعمت با میوه‌های بسیار و کشاورزی پر رونق ذکر کرده که آب گرمابه‌های آن بدون نیاز به آتش همانند حمامهای طبریه گرم بوده‌است. وی یادآوری می‌کند که در همه اران شهری بزرگتر از بردعه * و دربند و تفلیس نیست و رود کر که آبی خوش دارد از میان تفلیس می‌گذرد (ص ۱۸۵ـ ۱۸۹). ابن حوقل (قرن چهارم) اطلاعات نسبتا جامعی در بارة تفلیس ارائه داده‌است.
رحلت عالم جلیل، شیخ حسین بن عبدالصمد عاملی پدر شیخ بهایی (984 ق)
عزالدین حسین فرزند عبدالصمد جَبَلی عاملی پدر شیخ بهایی و از نوادگان حارث بن اعور همدانی و از شاگردان شهید ثانی و حسن بن جعفر کَرَکی بود و از آنان اجازهٔ اجتهاد داشت. عزالدین پس از اتمام تحصیلات راهی بحرین شد و برای همیشه اقامت در آن دیار را برگزید. وی در آنجابه ترویج مذهب شیعه و احیای علوم دینی پرداخت و بالاخره در هشتم ربیع الاول سال 984 ق درگذشت. تحفهٔ اهل ایمان و دیوان اشعار از آثار اوست.
انتشار نخستین روزنامه چاپی جهان در ایتالیا (1653 م)
اولین روزنامه خبری جهان به نام گازتا در دهم ژانویه سال 1653 م در شهر ونیز ایتالیا چاپ و منتشر شد. از آن جا که بهای هر نسخه از این روزنامه برابر با یک "گازتا" یعنی واحد پول ونیز بود، این روزنامه نیز به همین اسم موسوم شد. این نام بعدها در سایر کشورهایی که روزنامه در آنها منتشر شد، متداول گردید و لغت گازتا، با واژه روزنامه مترادف شد.
تولد "سزار داکورنت" نقاش برجسته فرانسوی (1806 م)
سزار داکورنْتْ، نقاش مشهور فرانسوی در دهم ژانویه 1806 م در این کشور به دنیا آمد. وی به هنگام تولد، دست نداشت و در پای راستش نیز فقط چهار انگشت نامتجانس به چشم می‌خورد. این طفل گرچه در جسم ظاهری خود دچار کمبود و نقص بود، اما در فکر و تخیل به مراتب کامل بود؛ چرا که از همان کودکی با کمک پا و با یک تکه زغال بر دیوارها نقاشی می‌کشید. هرچند این نقاشی‌ها به صورت خطهای پراکنده بود، اما نمایانگر استعداد ویژه او بود. براین اساس، وی را به پاریس فرستادند و پس از طی دوران اولیه تحصیل، وارد مدرسه هندسه گردید. داکورنت در این راه به سرعت پیشرفت و توانایی و سرعتش در نقاشی حیرت‌انگیز بود. قلم مو در پای او آنچنان می‌چرخید که گویا با دستانش به حرکت در می‌آید. این چنین بود که داکورنت به یکی از برجسته‌ترین نقاشان تاریخ فرانسه مبدل گشت. از جمله شاه‌کارهای هنری وی، تصویری با عنوان حضرت مریم (س) بعد از رستاخیز به طول 3/30 متر می‌باشد که توسط دولت فرانسه خریداری و به نمایش گذاشته شد. دیگر اثرمعروف وی، توبه نام داشت که آن نیز دارای شهرت فراوانی می‌باشد. سزار داکورنت سرانجام در سال 1906 م در 100 سالگی درگذشت.
اختراع سیمان در انگلیس (1824 م)
درچنین روزی در سال 1824 میلادی، جوزف آسپرین شیمیدان انگلیسی، سیمان را اختراع کرد.
درگذشت "اوژن لابیش" نویسنده و نمایش‌نامه نویس فرانسوی (1888 م)
اوژن مارن لابیش مصنّف و نمایش‌نامه نویس معروف فرانسوی در اول سپتامبر 1815 م در پاریس به دنیا آمد. وی در حین تحصیل در رشته حقوق، به ادبیات شوق فراوان یافت و به نگارش داستان‌های کوتاه، پراحساس و خیال‌انگیز برای روزنامه‌های پاریس پرداخت. لابیش پس از آن با سرعتی باورنکردنی، کمدی و نمایش‌نامه‌های آهنگین خود را که تعدادشان به صد می‌رسید به طور پیاپی عرضه کرد. غالب این کمدی‌ها، با همکاری چند تن از دوستانش نوشته شده بود. در میان آنها شاه‌کارهایی وجود داشت و در بیشتر تئاترهای مهم پاریس به نمایش گذاره می‌شد که کلاه حصیری ایتالیایی و مردم گریز از آن جمله‌اند. او در نوشتن کمدی‌های انتقادی مهارت بسیار فراوانی داشت و در کنار آن، تراژدی‌های موفقی می‌نوشت. لابیش نویسنده‌ای است که بی هیچ گونه بلند پروازی توانسته است در نمایش‌نامه‌های عامه پسند و نشاطانگیز، آداب زندگی و اخلاق مردم، به ویژه طبقه کاسب و نوکیسه را به صورتی کاملاً دقیق و صادقانه بدون تحقیر و نیشخند پیش چشم گذارد و با وسعت تخیل خود، آثاری بیافریند که مردم را به خنده وادارد، بی آن که به عمق موضوع لطمه وارد آید. آثار نمایشی کامل لابیش در دو جلد به چاپ رسیده و آثار فراوانی از او در تئاترهای بزرگ دنیا به معرض نمایش گذاشته شده است. اوژن مارن لابیش سرانجام در دهم ژانویه 1888 م در 73 سالگی درگذشت.
تشکیل "جامعه ملل" در ژنو پس از جنگ جهانی اول (1920 م)
جامعه ملل نخستین سازمان بین‌المللی است که بعد از جنگ جهانی اول به موجب پیمانی 14 ماده‌ای که بخشی از پیمان صلح "ورسای" بود، با عضویت اولیه 18 و سپس 45 کشور در دهم ژانویه 1920 م تشکیل شد. منشور جامعه ملل، اعضا را متعهد می‌ساخت که روابط خود را بر اساس احترام متقابل به یک‌دیگر استوار سازند و علیه تجاوز به استقلال و تمامیت ارضی شان، اقدام کنند. همچنین برای ناقضان منشور، مجازات‌هایی در نظر گرفته شده بود. ولی فقدان ضمانت اجرایی برای تصمیمات جامعه ملل بزرگ‌ترین مشکل این جامعه و عامل اصلی انحلال آن بود. پس از روی کار آمدن هیتلر، آلمان، در سال 1933 م جامعه ملل را ترک گفت و این نخستین گام او در شانه خالی کردن از انجام تعهدات پیمان صلح ورسای بود. جامعه ملل با ناتوانی در دفع تجاوز ایتالیا به حبشه و تجاوز آلمان به اتریش و چکسلواکی، و نیز تجاوز ژاپن به چین و هجوم شوروی به فنلاند، به تدریج اعتبار خود را از دست داد تا اینکه پس از جنگ جهانی دوم، در 19 آوریل 1946 م منحل شد و سازمان ملل متحد جایگزین جامعه ملل گردید.
تشکیل اولین مجمع عمومی ملل متحد در لندن (1946 م)
پس از جنگ جهانی دوم تصمیم گرفته شد تا سازمانی جهانی و قوی برای حل معضلات و اختلافات بین کشورها ایجاد شود. از این رو منشور سازمان ملل متحد به امضا رسید و اولین جلسه مجمع عمومی در دهم ژانویه سال 1946 در لندن تشکیل شد ضمن اینکه شورای امنیت نیز، دو روز بعد از آن، تشکیل جلسه داد. پس از پیشنهاد امریکا مبنی بر انتقال مقرّ سازمان ملل به این کشور، در جلسه مجمع عمومی، تصمیم بر این قرار گرفت که مقرّ دائمی سازمان ملل متحد در کشورهای متحد امریکا باشد. از این جهت، در دسامبر 1946، مجمع عمومی مبلغ اهدایی هشت و نیم میلیون دلاری جان را کفلِر سرمایه‌دار امریکایی را برای خرید یک قطعه زمین در شهر نیویورک برای ساختن مرکز سازمان ملل قبول کرد تا اینکه پس از اتمام کار ساختِ بنا، اولین جلسه مجمع عمومی در بیست و چهارم اکتبر سال 1952 م در نیویورک تشکیل جلسه داد و تاکنون نیز در همان محل واقع می‌باشد. کمک‌های مالی امریکا به سازمان ملل باعث شد تا طی سال‌های بعد نفوذ بیشتری در سازمان ملل داشته باشد و خواسته‌های زورگویانه خود را بر سازمان ملل متحد تحمیل نماید.
اختراع ساعت الکترونیکی در سوئیس (1963 م)
اولین ساعت الکترونیکی توسط دو صنعت‌گر سوئیسی با نام‌های "سولْویل" و "تیتوس" پس از 12 سال تلاش، با وصل کردن صدها قطعه و ابزار دقیق در 10 ژانویه 1963 م اختراع شد. در ساعت الکترونیکی، حرکت الکترون‌ها موجب حرکت عقربه‌های ساعت به جلو می‌شوند. این نوع ساعت نیازی به کوک کردن ندارد و بسیار منظم و دقیق کار می‌کند و میزان خطای آن، بسیار ناچیز است.
تأسیس آکادمی هنرهای علوم سینمایی اسکار (1927 م)
آکادمی هنرها و علوم سینمایی اسکار، مؤسسه‌ای غیرانتفاعی است که توسعه و پیشبرد هنر و علوم مربوط به این حرفه را از طریق مبادله افکار و همچنین توسط اهدای جایزه‌ها برای دست‌آوردهای ارزش‌مند در رسته‌های گوناگون تشویق می‌کند. این آکادمی که به اسکار نیز معروف است، همه ساله از بین هنرمندان عرصه فیلم‌سازی، برترین افراد را انتخاب می‌کند.
نحوه انتخاب در آکادمی به این نحو است که هر یک از اعضای آکادمی که بیش از چهارهزار نفر می‌باشند، مجاز است که پنج نامزد برای بهترین فیلم سال و پنج نامزد در رسته خود انتخاب کند. بازیگران، بازیگران را انتخاب می‌کنند، کارگردانان، کارگردانان را و فیلم‌برداران، فیلم برداران را و... . نامزدهای هر رسته ملزم به این نیستند که عضو آکادمی باشند. نماد اسکار، تندیسی است با نگاهی جدی که شمشیری به دست دارد و روی یک حلقه فیلم ایستاده است. امروز اسکار، یکی از معتبرترین جوایز سینمایی جهان محسوب می‌شود.
حضرت امام حسن عسکری (ع) پس از بیست و هشت سال زندگی و شش سال امامت در هشتم ربیع الاول سال 260 هجری در شهر سامرا و به دست معتمد عباسی به شهادت رسید و در کنار مرقد مطهر پدر بزرگوار خویش مدفون گردید. آن حضرت، همواره تحت نظر و در زندان‌های طاغوت‌های عصر خود بود و سرانجام با زهر جفا، شهید شد. امام حسن عسکری، با وجود همهٔ فشارهای دستگاهِ جور عباسی و کنترل‌ها و مراقبت‌های بی‌وقفهٔ دولت مرکزی، یک سلسله فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی و علمی در جهت حفظ اسلام و مبارزه با افکار ضداسلامی انجام داد که بدین‌گونه قابل ذکرند:
ارتحال فقیه بزرگوار آیت اللَّه "سیدمحمد هاشم خوانساری چهارسوقی" (1279 ش)
میرزا محمدهاشم خوانساری چهارسوقی در حدود سال 1199 ش در خوانسار به دنیا آمد. ایشان در 26 سالگی اجازه روایت و اجتهاد گرفت. سپس برای تکمیل معلومات و اندوخته‌های علمی به عراق مهاجرت کرد و با حضور در درس فقیه کامل، شیخ مرتضی انصاری، مفتخر به دریافت اجازه اجتهاد از دست آن بزرگوار گردید و سپس به اصفهان مراجعت نمود و علاوه بر تشکیل حوزه درسی عظیم، صاحب فتوی و مرجع خاص و عام گردید و در اصفهان ریاست تام یافت. در میان شاگردان ایشان، حضرات آیات عظام: علامه سیدمحمد کاظم یزدی، شیخ الشریعه اصفهانی، حاج آقا رضا همدانی، شیخ هادی تهرانی، میرزا حسن نوری، شیخ محمدباقر اصطهباناتی، سید حسن صدر و سید ابوتراب خوانساری از بقیه مشهورترند. همچنین کتب ارزشمندی همچون الاستصحاب، منظومه‌ای در اصول فقه، مبانی الاصول، جواهرالعلوم و احکام الایمان و ده‌ها اثر دیگر از اوست. میرزا محمدهاشم چهارسوقی سرانجام در بیستم دی ماه 1279 ش، در هشتاد سالگی بدرود حیات گفت و در وادی‌السلام نجف اشرف به خاک سپرده شد.
رحلت عالم مجاهد، آیت اللَّه "سید ابوالحسن انگجی تبریزی" مجتهد و فقیه اصولی (1317 ش)
آیت‌اللَّه سید ابوالحسن انگجی تبریزی در حدود سال 1243 ش (1282 ق) در اَنگج، یکی از محلات تبریز به دنیا آمد. وی در 22 سالگی برای ادامه تحصیلات عازم نجف اشرف شد. آیت‌اللَّه انگجی در آنجا به درجه اجتهاد نائل آمد. ایشان سپس به تبریز بازگشت و به تحقیق، تألیف، تدریس و ارشاد مردم همت گماشت. آیت‌اللَّه انگجی تبریزی از همان هنگام که فرمانده قوای رضاخان پهلوی در تبریز شئون اسلامی را زیر پا نهاد با مردم تبریز هم صدا شد و نسبت به آنان اعتراض کرد. همچنین ایشان در جریان کشف حجاب و تغییر لباس، علیه رضاخان موضع‌گیری کرد که منجر به دستگیری و تبعید او به سمنان شد. وی پس از بازگشت از تبعید، به حوزه درس خود پرداخت و کتاب‌هایی نیز در زمینه فقه و اصول تألیف کرد که برخی از آنها بدین قرارند: رساله سؤال و جواب، حاشیه وسایل شیخ انصاری، حاشیه بر مکاسب و کتاب ارث. این عالم ربانی سرانجام در 20 دی 1317 ش برابر با 18 ذی‌قعده 1357 ق در 74 سالگی رحلت کرد.
صدور اعلامیه حوزه علمیه قم درباره وقایع قیام این شهر (1356 ش)
در پی قیام خونین 19 دی 1356 قم، حوزه علمیه قم در محکومیت این جنایت، اعلامیه‌ای صادر کرد. در بخشی از این اعلامیه آمده بود: "هیئت حاکمه جبار، برای هَدم اسلام و مسلمین و کوبیدن حوزه‌های علمیه، هر روز به نقشی دست می‌زند و به ایجاد محیط وحشت و خفقان قناعت نکرده و مستقیماً دست به کشتار مردم و طلاب بی‌پناه حوزه علمیه قم زده است." در بخش دیگری از این اعلامیه خطاب به مردم ایران تاکید شده بود: "ملت مسلمان ایران ببینند که دستگاه جبار با این جوان‌ها که عمر خود را وقف اسلام و مسلمین کرده‌اند و با چشم‌پوشی از لذایذ دنیا، خود را برای فداکاری در راه اسلام آماده کرده‌اند، چه می‌کند... عجب اینکه شاه جنایتکار باز هم دم از اسلام می‌زند. او تصور می‌کند چون موفق به تثبیت نوکری خود در برابر آمریکا شده است، موفق به هر جنایتی است. ولی باید بداند، مقابل قیام و انقلاب ملت، شکست خواهد خورد."
عملیات توکل در منطقه ماهشهر، به طور مشترک (1359 ش)
در 20 دی ماه 1359 عملیات توکل توسط یگان هایی از ارتش، شماری از نیروهای سپاه و ستاد جنگ های نا منظم آغاز شد. قوای زرهی از ذو محور و نیروهای پیاده از محور سوم وارد عمل شدند. در سه راهی آبادان و کوی ذوالفقاریه که نیروهای پیاده تک کرده بودند، خط نیروهای عراقی در هم شکست و شماری از آن ها اسیر شدند. اما به سبب عدم پیشروی در دو محور دیگر، این نیروها نتوانستند موقعیت خود را تثبیت کنند و به ناچار دست به عقب نشینی زدند. به این ترتیب عملیات توکل، که در مرحله نخست موفقیت چندانی در پی نداشت، در مراحل بعدی نیز با توقف حمله رو به رو گردید و ناکامی مرحله نخست سبب شد تا انجام این گونه عملیات های گسترده تا زمان عزل بنی صدر از مقام فرماندهی کل قوای مسلح منتفی شود.
ترور نافرجام حجت‌الاسلام "سیدمحمد خامنه ای" نماینده مجلس شورای اسلامی (1360 ش)
با پیروزی انقلاب اسلامی و آغاز توطئه‌های داخلی برای حذف شخصیت‌های مؤثر انقلابی از عرصه فعالیت کشور، گروهک‌های معارض نظام درصدد بودند تا در هر فرصت، این شخصیت‌ها را از میان بردارند. سال 1360 از جمله سال‌هایی است که شخصیت‌های بزرگی در آن ترور شده یا به فیض عظمای شهادت نائل آمدند. در یکی از این ترورهای منافقین، حجت الاسلام والمسلمین سید محمد خامنه‌ای، برادر مقام معظم رهبری، به عنوان نماینده مردم مشهد در مجلس شورای اسلامی، قصد عزیمت به مجلس را داشت که مورد حمله تروریستی منافقین کوردل قرار گرفت. در این حادثه، وی بر اثر تیراندازی مهاجمان از ناحیه دست جراحاتی برداشت اما دو محافظ ایشان به شهادت رسیدند. به دنبال شهادت دو پاسدار همراه حجت الاسلام خامنه‌ای، وی از اتومبیل پیاده شد و به سوی مهاجمین آتش گشود که تروریست‌ها با اتومبیلی که از قبل تهیه کرده بودند، متواری شدند. در پی این سوء قصد، حجت الاسلام خامنه‌ای در بیمارستان بستری شد.
سارقین مسلح به شعبه صفویه بانک ملی حمله کردند (1350 ش)
ضمن به قتل رساندن رئیس شعبه و یک سرباز وظیفه که جزو مشتریان بانک بود، موجودی شعبه را به سرقت بردند
کورت والدهایم اتریشی دبیر کل سازمان ملل متحد وارد تهران شد. سه تن از معاونان والدهایم نیز همراه او بودند (1356 ش)
پزشکان شهرستان قم کمیته ای به خاطر حمایت از مجروحین و مصدومین تشکیل دادند (1356 ش)
روحانیون شهر سبزوار به منظورحمایت از تظاهر کنندگان شهر قم از برگزاری نماز جماعت خودداری کردند. (1356 ش)
رادیو لندن از قول خبرنگار بی بی سی در ایران: در پی درگیری افراد با پلیس در روز 19 دی، شش نفر به قتل رسیدند و 70 نفر دستگیر شدند. (1356 ش)
این زد و خورد به علت مخالفت تظاهرکنندگان با آزادی زنان و برنامه های اصلاحی شاه ایران بود؛ همچنین در ادامه افزود که منابع مخالف رژیم ایران، علت تظاهرات را خواستار بازگشت رهبر مخالفان شاه می دانند.
قتل "میرزا محمدتقی خان امیرکبیر" در کاشان به دستور "ناصرالدین شاه قاجار" (1230 ش)
میرزا تقی خان امیرکبیر در حدود سال 1187 ش در روستای هزاوه در اراک به دنیا آمد. وی پس از طی مراحل پیشرفت و ترقّی علمی و سیاسی به صدر اعظمی حکومت ناصرالدین شاه قاجار برگزیده شد و در طول چهار سال صدراعظمی خویش خدمات شایسته و فراوانی به ملت و حکومت نمود. اصلاح امور مالی، سر و سامان دادن به وضع ارتش، تلاش در رواج خودکفایی ملی، گسترش فعالیت‌های علمی و تأسیس مؤسسات آموزشی (مانند دارالفنون تهران) مبارزه با عقاید و انحرافات مذهبی، بی‌اعتنایی به خواسته‌ها و تهدیدات قدرت‌های خارجی و قطع ایادی و جاسوسان استعماری، از جمله فعالیت‌ها و تلاش‌های پیگیر او در این ایام بود. در این حال، درباریان به ویژه مادر ناصرالدین شاه که منافع خود را در خطر می‌دیدند شاه را تحریک کرده که امیرکبیر را از صدر اعظمی خلع نماید.
تصرف شهر تفلیس توسط سلطان جلال الدین خوارزمشاه (623 ق)
به نوشته احمدبن اسحاق یعقوبی (ص ۳۶۳ـ ۳۶۴) در قرن سوم تفلیس شهری در ارمنستان و فاصله میان آن و قالیقلا سی فرسخ بود. رودخانه بزرگ یعنی رودخانه کبیر (کر) که از شهر قالیقلا سرچشمه می‌گیرد از میان این شهر می‌گذشت. اصطخری در قرن چهارم اهمیت تفلیس را از دربند * (باب الابواب *) کمتر دانسته و از دو دیوار آن یاد کرده‌است. وی تفلیس را شهری پرنعمت با میوه‌های بسیار و کشاورزی پر رونق ذکر کرده که آب گرمابه‌های آن بدون نیاز به آتش همانند حمامهای طبریه گرم بوده‌است. وی یادآوری می‌کند که در همه اران شهری بزرگتر از بردعه * و دربند و تفلیس نیست و رود کر که آبی خوش دارد از میان تفلیس می‌گذرد (ص ۱۸۵ـ ۱۸۹). ابن حوقل (قرن چهارم) اطلاعات نسبتا جامعی در بارة تفلیس ارائه داده‌است.
رحلت عالم جلیل، شیخ حسین بن عبدالصمد عاملی پدر شیخ بهایی (984 ق)
عزالدین حسین فرزند عبدالصمد جَبَلی عاملی پدر شیخ بهایی و از نوادگان حارث بن اعور همدانی و از شاگردان شهید ثانی و حسن بن جعفر کَرَکی بود و از آنان اجازهٔ اجتهاد داشت. عزالدین پس از اتمام تحصیلات راهی بحرین شد و برای همیشه اقامت در آن دیار را برگزید. وی در آنجابه ترویج مذهب شیعه و احیای علوم دینی پرداخت و بالاخره در هشتم ربیع الاول سال 984 ق درگذشت. تحفهٔ اهل ایمان و دیوان اشعار از آثار اوست.
انتشار نخستین روزنامه چاپی جهان در ایتالیا (1653 م)
اولین روزنامه خبری جهان به نام گازتا در دهم ژانویه سال 1653 م در شهر ونیز ایتالیا چاپ و منتشر شد. از آن جا که بهای هر نسخه از این روزنامه برابر با یک "گازتا" یعنی واحد پول ونیز بود، این روزنامه نیز به همین اسم موسوم شد. این نام بعدها در سایر کشورهایی که روزنامه در آنها منتشر شد، متداول گردید و لغت گازتا، با واژه روزنامه مترادف شد.
تولد "سزار داکورنت" نقاش برجسته فرانسوی (1806 م)
سزار داکورنْتْ، نقاش مشهور فرانسوی در دهم ژانویه 1806 م در این کشور به دنیا آمد. وی به هنگام تولد، دست نداشت و در پای راستش نیز فقط چهار انگشت نامتجانس به چشم می‌خورد. این طفل گرچه در جسم ظاهری خود دچار کمبود و نقص بود، اما در فکر و تخیل به مراتب کامل بود؛ چرا که از همان کودکی با کمک پا و با یک تکه زغال بر دیوارها نقاشی می‌کشید. هرچند این نقاشی‌ها به صورت خطهای پراکنده بود، اما نمایانگر استعداد ویژه او بود. براین اساس، وی را به پاریس فرستادند و پس از طی دوران اولیه تحصیل، وارد مدرسه هندسه گردید. داکورنت در این راه به سرعت پیشرفت و توانایی و سرعتش در نقاشی حیرت‌انگیز بود. قلم مو در پای او آنچنان می‌چرخید که گویا با دستانش به حرکت در می‌آید. این چنین بود که داکورنت به یکی از برجسته‌ترین نقاشان تاریخ فرانسه مبدل گشت. از جمله شاه‌کارهای هنری وی، تصویری با عنوان حضرت مریم (س) بعد از رستاخیز به طول 3/30 متر می‌باشد که توسط دولت فرانسه خریداری و به نمایش گذاشته شد. دیگر اثرمعروف وی، توبه نام داشت که آن نیز دارای شهرت فراوانی می‌باشد. سزار داکورنت سرانجام در سال 1906 م در 100 سالگی درگذشت.
اختراع سیمان در انگلیس (1824 م)
درچنین روزی در سال 1824 میلادی، جوزف آسپرین شیمیدان انگلیسی، سیمان را اختراع کرد.
درگذشت "اوژن لابیش" نویسنده و نمایش‌نامه نویس فرانسوی (1888 م)
اوژن مارن لابیش مصنّف و نمایش‌نامه نویس معروف فرانسوی در اول سپتامبر 1815 م در پاریس به دنیا آمد. وی در حین تحصیل در رشته حقوق، به ادبیات شوق فراوان یافت و به نگارش داستان‌های کوتاه، پراحساس و خیال‌انگیز برای روزنامه‌های پاریس پرداخت. لابیش پس از آن با سرعتی باورنکردنی، کمدی و نمایش‌نامه‌های آهنگین خود را که تعدادشان به صد می‌رسید به طور پیاپی عرضه کرد. غالب این کمدی‌ها، با همکاری چند تن از دوستانش نوشته شده بود. در میان آنها شاه‌کارهایی وجود داشت و در بیشتر تئاترهای مهم پاریس به نمایش گذاره می‌شد که کلاه حصیری ایتالیایی و مردم گریز از آن جمله‌اند. او در نوشتن کمدی‌های انتقادی مهارت بسیار فراوانی داشت و در کنار آن، تراژدی‌های موفقی می‌نوشت. لابیش نویسنده‌ای است که بی هیچ گونه بلند پروازی توانسته است در نمایش‌نامه‌های عامه پسند و نشاطانگیز، آداب زندگی و اخلاق مردم، به ویژه طبقه کاسب و نوکیسه را به صورتی کاملاً دقیق و صادقانه بدون تحقیر و نیشخند پیش چشم گذارد و با وسعت تخیل خود، آثاری بیافریند که مردم را به خنده وادارد، بی آن که به عمق موضوع لطمه وارد آید. آثار نمایشی کامل لابیش در دو جلد به چاپ رسیده و آثار فراوانی از او در تئاترهای بزرگ دنیا به معرض نمایش گذاشته شده است. اوژن مارن لابیش سرانجام در دهم ژانویه 1888 م در 73 سالگی درگذشت.
تشکیل "جامعه ملل" در ژنو پس از جنگ جهانی اول (1920 م)
جامعه ملل نخستین سازمان بین‌المللی است که بعد از جنگ جهانی اول به موجب پیمانی 14 ماده‌ای که بخشی از پیمان صلح "ورسای" بود، با عضویت اولیه 18 و سپس 45 کشور در دهم ژانویه 1920 م تشکیل شد. منشور جامعه ملل، اعضا را متعهد می‌ساخت که روابط خود را بر اساس احترام متقابل به یک‌دیگر استوار سازند و علیه تجاوز به استقلال و تمامیت ارضی شان، اقدام کنند. همچنین برای ناقضان منشور، مجازات‌هایی در نظر گرفته شده بود. ولی فقدان ضمانت اجرایی برای تصمیمات جامعه ملل بزرگ‌ترین مشکل این جامعه و عامل اصلی انحلال آن بود. پس از روی کار آمدن هیتلر، آلمان، در سال 1933 م جامعه ملل را ترک گفت و این نخستین گام او در شانه خالی کردن از انجام تعهدات پیمان صلح ورسای بود. جامعه ملل با ناتوانی در دفع تجاوز ایتالیا به حبشه و تجاوز آلمان به اتریش و چکسلواکی، و نیز تجاوز ژاپن به چین و هجوم شوروی به فنلاند، به تدریج اعتبار خود را از دست داد تا اینکه پس از جنگ جهانی دوم، در 19 آوریل 1946 م منحل شد و سازمان ملل متحد جایگزین جامعه ملل گردید.
تشکیل اولین مجمع عمومی ملل متحد در لندن (1946 م)
پس از جنگ جهانی دوم تصمیم گرفته شد تا سازمانی جهانی و قوی برای حل معضلات و اختلافات بین کشورها ایجاد شود. از این رو منشور سازمان ملل متحد به امضا رسید و اولین جلسه مجمع عمومی در دهم ژانویه سال 1946 در لندن تشکیل شد ضمن اینکه شورای امنیت نیز، دو روز بعد از آن، تشکیل جلسه داد. پس از پیشنهاد امریکا مبنی بر انتقال مقرّ سازمان ملل به این کشور، در جلسه مجمع عمومی، تصمیم بر این قرار گرفت که مقرّ دائمی سازمان ملل متحد در کشورهای متحد امریکا باشد. از این جهت، در دسامبر 1946، مجمع عمومی مبلغ اهدایی هشت و نیم میلیون دلاری جان را کفلِر سرمایه‌دار امریکایی را برای خرید یک قطعه زمین در شهر نیویورک برای ساختن مرکز سازمان ملل قبول کرد تا اینکه پس از اتمام کار ساختِ بنا، اولین جلسه مجمع عمومی در بیست و چهارم اکتبر سال 1952 م در نیویورک تشکیل جلسه داد و تاکنون نیز در همان محل واقع می‌باشد. کمک‌های مالی امریکا به سازمان ملل باعث شد تا طی سال‌های بعد نفوذ بیشتری در سازمان ملل داشته باشد و خواسته‌های زورگویانه خود را بر سازمان ملل متحد تحمیل نماید.
اختراع ساعت الکترونیکی در سوئیس (1963 م)
اولین ساعت الکترونیکی توسط دو صنعت‌گر سوئیسی با نام‌های "سولْویل" و "تیتوس" پس از 12 سال تلاش، با وصل کردن صدها قطعه و ابزار دقیق در 10 ژانویه 1963 م اختراع شد. در ساعت الکترونیکی، حرکت الکترون‌ها موجب حرکت عقربه‌های ساعت به جلو می‌شوند. این نوع ساعت نیازی به کوک کردن ندارد و بسیار منظم و دقیق کار می‌کند و میزان خطای آن، بسیار ناچیز است.
تأسیس آکادمی هنرهای علوم سینمایی اسکار (1927 م)
آکادمی هنرها و علوم سینمایی اسکار، مؤسسه‌ای غیرانتفاعی است که توسعه و پیشبرد هنر و علوم مربوط به این حرفه را از طریق مبادله افکار و همچنین توسط اهدای جایزه‌ها برای دست‌آوردهای ارزش‌مند در رسته‌های گوناگون تشویق می‌کند. این آکادمی که به اسکار نیز معروف است، همه ساله از بین هنرمندان عرصه فیلم‌سازی، برترین افراد را انتخاب می‌کند.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید
