قیام خونین مردم قم در اعتراض به چاپ مقاله ساواک علیه امام خمینی(ره)، آغاز هفته اهدای کتاب، آغاز عملیات بزرگ کربلای 5، درگذشت "مارکو پولو" و ... از مهم‌ترین رخدادهای تاریخی امروز است.

به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 19 دی 1392 خورشیدی برابر با 7 ربیع الاول 1435 هجری و 9 ژانویه 2014 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخی امروز از این قرار است:

قیام خونین مردم قم در اعتراض به چاپ مقاله ساواک علیه امام خمینی(ره) (1356ش)
نخستین تظاهرات گسترده و شکوهمند مردم مسلمان ایران بر ضد رژیم پهلوی، پس از قیام 15 خرداد 42، در 19 دی 1357 ش در شهر مقدس قم برگزار شد و بدین گونه، پس از چهارده سال، مردم انقلابی ایران، بار دیگر با روحیه‌ای انقلابی و عزمی استوار، فریاد درود بر خمینی سر دادند. واقعه 19 دی 1356، سرآغاز مرحله نوین انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی(ره) علیه نظام استبدادی و استکباری پهلوی بود.

این تظاهرات بدین علت روی داد که رژیم منفور شاه در 17 دی ماه (سالروز کشف حجاب) با درج مقاله‌ای در روزنامه اطلاعات، امام خمینی(ره) را که در آن زمان در نجف اشرف در حال تبعید بودند، مورد توهین قرار داد و همین امر موجب اظهار نگرانی و اعتراض دسته‌جمعی فضلا و طلاب حوزه علمیه قم گردید. آنان با تعطیل نمودن درس‌ها به منازل مراجع تقلید و مجتهدان نامدار رفته و با آنها اعلام همدردی نمودند. روز بعد، بازار قم نیز تعطیل شد و افراد کثیری از دانش‌آموزان، دانشجویان و بازاریان و متدینان شهر با روحانیت همراه شده و به حرکت اعتراضی خویش ادامه دادند. ایادی رژیم که تحمّل اعتراضات مردمی را نداشتند، صدای آنان را با گلوله پاسخ گفتند. در نتیجه، از سوی مزدوران رژیم پهلوی، تیراندازی به مردم از چهار راه فاطمی (شهداء کنونی) آغاز گشته و تعداد زیادی شهید و زخمی شدند.

عملیات کوچک ضربت ذوالفقار در میمک، به طور مشترک (1359ش)
عملیات آزادسازی میمک از افتخارات مردم ایلام بویژه ایل بزرگ خزل است که در اوایل جنگ تحمیلی صورت گرفت.این عملیات در سطح کشور کمتر معرفی شده است و جا دارد نسبت به معرفی چگونگی و ابعاد این عملیات غرور آفرین جهت هموطنان عزیز و نسل جوان اقدامات بیشتری صورت گیرد. اولین عملیات غرور آفرین رزمندگان اسلام با بازپس گیری ارتفاعات میمک در سال 1359 توسط سلحشورمردان ایل خزل در ایلام انجام شد. اولین عملیات پیروزمندانه رزمندگان پس از اشغال ارتفاعات استراتژیک میمک در جنوب ایلام توسط دشمن متجاوز، ایل غیور، شجاع و پایبند به اهداف عالیه امام (ره)، انقلاب و رهبری، به عنوان صف شکنان در یک عملیات تهاجمی این ارتفاعات را آزاد کردند. حماسه بزرگ فتح میمک که در نوزدهم دی ماه 1359 در راستای دفاع از دستاوردهای انقلاب به وقوع پیوست، نقطه عطفی در تاریخ انقلاب اسلامی است.

نخستین جنگنده اف 14 آمریکائی در نیویورک تحویل ایران گردید(1354ش)

در پی انتشار مقاله ای توهین آمیز در مورد امام در روزنامه آفتاب شرق (چاپ استان خراسان)، تعدادی از مدرسین حوزه علمیه مشهد در اعتراض به مطالب این روزنامه، کلاس درس خود را تعطیل کردند.( 1356ش)
همچنین عده ای از طلاب ضمن اجتماع در مقابل مدارس علوم دینی نواب، سلیمان خان، میلانی و ملاحیدر، به مقاله توهین آمیز این روزنامه، تبعید سه تن از روحانیون این شهر و دستگیری چند تن از زنان تظاهر کننده در سالروز 17 دی، اعتراض کردند.

آغاز هفته اهدای کتاب
با توجه به تأکید قرآن مجید و سیره پیشوایان، به ویژه با وجود برخی مسایل از قبیل تهاجم فرهنگی و تأثیر آموزش در پیشرفت اجتماعی ـ فرهنگی کشور، ترویج فرهنگ مطالعه از ارزش های دینی و ملی به شمار می آید. در روایات اسلامی، به اصل هدیه دادن، به منظور افزایش محبت، بسیار تأکید و سفارش شده است.

به یقین اگر در کنار سایر وسایل، کتاب نیز به عنوان نیازی اساسی برای ارتقای سطح فرهنگ، به عنوان هدیه بین مردم رد و بدل شود، منافع بی شماری از این جهت عاید خود آنها و جامعه می گردد. به منظور ترویج فرهنگ اهدای کتاب و همچنین گسترش کتاب خانه های عمومی، از 19 تا 25 دی ماه، به عنوان هفته اهدای کتاب نام گذاری شده است.

در ساعت 16، پس از اجتماع جمعیتی حدود ده هزار نفر در مدرسه خان و مسجد اعظم قم، تظاهراتی در خیابان صفائیه این شهر برپا گردید. (1356ش)
این عده ابتدا به منزل شیخ حسین نوری رفتند و پس از خروج از آنجا اقدام به برپایی تظاهرات کردند. تظاهرکنندگان تعدادی از شیشه های یکی از شعب بانک صادرات دفتر حزب رستاخیز را شکستند و پس از درگیری با مأموران، عده زیادی به شهادت رسیدند.

درگذشت علی بن محمد تنوخی ادیب و شاعر(342 ق)
علی بن محمد تنوخی عالم، ادیب و شاعر مشهور قرن چهارم هجری در شهر انطاکیه در شرق ترکیهٔ امروزی به دنیا آمد. در دوران جوانی به بغداد رفت و در آنجا مسکن گزید. تنوخی در علوم نحو، لغت، هندسه و ادبیات، از مشاهیر عصر خود به شمار می‌رفت. وی پس از بغداد به بصره رفت و به کار قضاوت مشغول شد و از این رو به قاضی تنوخی شهرت یافت. او علاوه بر کسب مراتب علمی، از بیانی شیوا نیز برخوردار بود و به همین جهت در میان بزرگان عراق به عنوان سخنوری برتر شهرت پیدا کرد. تنوخی علاوه بر دیوان شعری که از خود به یادگار گذاشته، دارای تألیفات دیگری نیز هم‌چون کتاب العروض است. درگذشت تنوخی در شهر بصره در عراق روی داد.

آغاز عملیات بزرگ کربلای 5 در شلمچه و شرق بصره (1365 ش)
عملیات بزرگ کربلای 5 با رمز یا زهرا(س) از جبهه جنوب شلمچه و شرق بصره در منطقه‌ای به وسعت 150 کیلومتر مربع، با هدف آزادسازی شلمچه، جزایر و مناطق شرق بصره، انهدام ماشین جنگی عراق، پاسخ دندان‌شکن به شرارت‌های دشمن در بمباران مناطق مسکونی، در سه مرحله، از نوزده دی سال 1365 با 22 لشکر از سه قرارگاه آغاز شد و تا 8 اسفند آن سال به مدت پنجاه روز به طول انجامید. عملیات کربلای 5، در شرایطی انجام گرفت که رژیم صدام قصد داشت با تبلیغات گسترده در میان حامیانش، نسبت به قدرتِ مقاومت ارتش عراق در برابر تهاجمات برق‌آسای رزمندگان اسلام، امیدی کاذب ایجاد کند.

در این عملیات ده درصد از نیروهای هوایی عراق منهدم و سنگین‌ترین تلفات انسانی به ارتش دشمن وارد گردید. نتایج عملیات بزرگ کربلای 5: تلفات نیروی انسانی دشمن: 2700 اسیر و چهل هزار نفر کشته و زخمی. سایر نتایج: به تصرف درآمدن 150 کیلومتر مربع از جمله پاسگاه‌های بوبیان، شلمچه، کوت سواری و خین و همچنین جزایر بوارین و ام‌الطویل، کانال پرورش ماهی و چندین روستا در نتیجه استقرار نیروهای اسلام در 10 کیلومتری بصره. تجهیزات و امکانات: تانک و نفربر: 700 دستگاه انهدامی، 220 دستگاه اغتنامی، هواپیما: 80 فروند انهدامی، توپ صحرایی: 250 قبضه انهدامی، 85 قبضه اغتنامی و 400 دستگاه سایر ادوات جنگی، انهدامی، خودرو: 1500 دستگاه انهدامی، 500 دستگاه اغتنامی، وسایل مهندسی: 100 دستگاه اغتنامی، توپ ضدهوایی: 120 قبضه انهدامی، 100 قبضه اغتنامی.


امضاء قرارداد "یاشی" بین عثمانی و روسیه و پایان جنگ‌های قرن 18 اروپا (1792م)
عمده‌ترین جنگ بین امپراتوری عثمانی و روسیه در زمان کاترین دوم، امپراتوریس روسیه در نیمه قرن هجدهم شکل گرفت که به استقلال شبه جزیره کریمه و دستیابی روسیه به سرزمین‌های وسیعی منجر گردید. با این حال بار دیگر آتش جنگ این دو کشور در سال‌های پایانی این قرن، فروزان گردید و به دنبال جنگ بین دولت عثمانی و روسیه که از سال 1787 آغاز شده بود، درگیری‌های خونینی در اروپا روی داد. در این میان با اینکه چندین بار مذاکرات صلح صورت گرفت اما نتیجه‌ای از مذاکرات به دست نیامد. در نهایت پیشنهاد صلحی از جانب امپراتوری عثمانی مطرح شد و مذاکرات صلح بار دیگر از سرگرفته شد تا اینکه در اوت 1791م، روسیه متارکه جنگ به مدت هشت ماه را به صورت مشروط پذیرفت. پس از آن، این مذاکرات ادامه یافت. و پس از پانزده جلسه، در نهایت در نهم ژانویه 1792م پیمان صلح "یاشی" بین عثمانی و روسیه امضا شد که به تبع آن دولت عثمانی سرزمین‌های وسیعی را از دست داد. با امضای این قرارداد، جنگ‌های اروپا در قرن هجدهم میلادی خاتمه یافت.

تولّد "سیمون دوبووار" زن تئوری پرداز برجسته فمینیسم در فرانسه (1908م)
خانم سیمون دوبووار، نویسنده معروف فرانسوی، در نهم ژانویه 1908م در پاریس به دنیا آمد. وی طی سال‌های بعد سفرهایی به چین، شوروی و برخی کشورهای امریکای لاتین نمود و پس از ارائه گزارش اجتماعی خود، به جامعه اروپا معرفی شد و در فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی متعددی شرکت کرد. اما فعالیت مهم او با سرمشق‌گیری از سارْتْرْ، ارائه نظریه اگزیستانسیالیسم فمینیستی بود که در آن به طرزی افراطی، از حقوق سیاسی و اجتماعی زنان طرفداری می‌کند. وی در اثرمعروف خود دراین‌باره که در ایران به نام جنس دوم به چاپ رسید، کوشیده است تا از این بینش فلسفی برای توضیح موقعیت سیاسی و فرهنگی زنان در جوامع مرد سالار استفاده کند. دوبووار در این اثر، تمامی موقعیت زن را در دو زمینه زیست‌شناسی و اجتماعی بررسی کرده و مسیرهایی را که به آزادی زن می‌انجامد، بنابر نظریات خود ابراز کرده است. وی هم‌چنین در کتاب دیگری با نام کهنسالی، جامعه، را به سبب رفتار تند و خشنی که با سالخوردگان از خود نشان می‌دهد به شدت مورد انتقاد قرار داده و به جامعه به دلیل ناهنجاری رفتار با زنان حمله‌ور شده است. سیمون دوبووار سرانجام در سال 1986م در 78 سالگی درگذشت.

قتل‌عام مردم "پاناما" توسط ارتش ایالات متحده امریکا (1964م)
فکر احداث کانال پاناما از اواخر قرن نوزدهم در ذهن سران این کشور شکل گرفت و باعث شد که این پروژه را به شرکتی فرانسوی واگذار کنند، اما اجرای برنامه حفر کانال به دلیل شیوع نوعی بیماری، عملی نشد. پس از مدتی در اوایل قرن بیستم حفر این کانال با کمک امریکا آغاز گردید و پس از افتتاح آن در سال 1914م، کنترل کانال به امریکا سپرده شد. حضور دائمی امریکا و دخالت در امور داخلی پاناما، اعتراض مردم پاناما را برانگیخت. در سال 1964م، شورش‌های شدیدی در پاناما به دلیل برافراشته شدن پرچم امریکا در کانال روی داد که منجر به کشته و زخمی شدن صدها نفر گردید. این مسئله بازتاب سویی در روابط امریکا باسایر کشورهای امریکای لاتین نهاد. در نتیجه، حل این مشکل به عنوان یکی از برنامه‌های جیمی کارتر در دوران ریاست جمهوری‌اش عنوان گردید. در سال 1977م، پس از مذاکرات طولانی بین مسؤولان دو دولت، سرانجام طی قراردادی، دولت امریکا متعهد شد که تا اول ژانویه سال 2000 میلادی به کلی منطقه کانال پاناما را تخلیه کرده و اداره امور کانال را به دولت پاناما بسپارند. با اینکه اکثر مردم پاناما از این توافق که حق حاکمیت آنها بر منطقه کانال را 23 سال به تاخیر می‌انداخت راضی نبودند، ولی ناچار آن را پذیرفتند. در نهایت در اول ژانویه سال 2000، نیروهای امریکایی پس از حدود یک قرن حضور در خاک پاناما، این کشور را ترک کردند و حاکمیت پاناما بر کانال استراتژیک پاناما به دولت این کشور تعلق گرفت.

درگذشت "مارکو پولو" سیّاح و جهانگرد شهیر ایتالیایی (1324م)
مارکو پولو، جهان‌گرد بلند آوازه ایتالیایی در 15سپتامبر سال 1254م در ونیز در ایتالیا به دنیا آمد. وی سفر تاریخی خود را در 24 آوریل 1271م شروع کرد. مارکو پولو در آن زمان هفده ساله بود و سفرش 24 سال طول کشید. مارکوپولو در سال 1295م به زادگاهش ونیز بازگشت. با این حال طولی نکشید که مارکو پولو در جریان یک جنگ دریایی به اسارت درآمد و زندانی شد. وی در زندان فرصت یافت تا مشاهدات خود را در کتابی تحت عنوان عجایب به رشته تحریر درآوَرَد و همین اثر موجب شهرت جهانی او شد.

مارکو پولو در این کتاب اخباری از واقعیات مشرق زمین به ویژه چین را نگاشته بود و مسائلی از قبیل پول کاغذی، پل‌های بلند، نیروهای امنیتی، پست، نظافت و بهداشت و حکومت را مطرح کرد. اما این نکات برای اروپائیان نیمه وحشی و نادان قرن سیزدهم، باورکردنی نبود. از این رو، ونیزیان، مردان خانواده پولو را مورد تمسخر قرار دادند و دروغزن و گزافه‌گو خواندند. در اواخر عمر مارکو پولو، از او خواستند که مطالب دروغ سفرنامه‌اش را معلوم کند ولی او جواب داد که همه مطالب درست است و سرزمین چین، عجایبی بیش از این دارد. مارکو پولو سرانجام در 9 ژانویه 1324م در 70 سالگی درگذشت.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید
اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
آخرین اخبار