گزارش های منتشر شده در خصوص رسوایی های مالی اخیر در ترکیه حاکی ازآن است که مظنون اصلی ساماندهی این رسوایی یعنی "فتح الله گولن" با سرویس جاسوسی امریکا،سیا، همکارهایی داشته است.

به گزارش سرويس بين‌ الملل باشگاه خبرنگاران، یک مقام ارشد اطلاعاتی ترکیه سابق  در خاطرات خود ادعا می کند که یک جنبش اسلامی میانه رو مستقر در پنسیلوانیا که در سراسر جهان  گسسترده شده  از اواسط دهه 90 میلادی  پوششی  برای فعالیت های سیا( CIA) فراهم می کرده است.
 این خاطرات، که تقریبا  زبان انگلیسی است  و با  عنوان " شاهد انقلاب و هرج و مرج نزدیک  " توسط عثمان نوری گوندش یک مقام بازنشسته اطلاعاتی ترکیه  نوشته شده ، می گوید این  جنبش مذهبی ، به رهبری یک شیخ سابق با نفوذ به نام فتح الله گولن ، 600 مدرسه و 4 میلیون پیرو در سراسر جهان  دارد.

بر اساس گزارشی که خبرنامه فرانسوی اینتلیجنس آنلاین از کتاب خاطرات گوندش داده، گوندش مدعی است در دهه 90،این جنبش در مدارس خود در قرقیزستان و ازبکستان ، به 130مامور سیا پناه داده است. 
از وقتی که این کتاب در ماه گذشته منتشر شد  احساساتی را در ترکیه برانگیخت. گولن حاضر نشد در این باره توضیحی بدهد. اما دو نفر از مقامات سابق CIA  که دارای روابط طولانی با آسیای میانه داشتند درمورد اتهامات گوندش ابراز تردید کردند. 

براساس گزارش اینتلیجنس آنلاین "دیدگاه های گولن به سیاست امریکا نزدیک است". او از استبداد خواهی تمامی ادیان حمایت می کند و از این لحاظ جنبش گولن با القاعده و دیگر گروه های افراطی برای جلب نظر مسلمانان آسیای میانه، خاورمیانه و حتی اروپا و افریقا رقابت می کند.
گوندش که زمانی رئیس سرویس اطلاعاتی داخلی ترکیه بود شخصا در مورد جنبش گولن تحقیقاتی انجام داده بود که درکتاب  خاطرات او چاپ شده اما به انگلیسی ترجمه نشده است. هدف گوندش از این تحقیقات مشخص نیست.
گولن در سال 1998 ترکیه را ترک کرد و در سیلورزبورگ امریکا اقامت گزید، که مقر کنونی جنبش گولن نیز محسوب می‌شود.

نخست وزیر ترکیه روز شنبه علیه یک روحانی مسلمان در ایالات متحده که تهدیدی برای دولت او  محسوب می شود به تندی سخن گفت، و برای اولین بارعنوان کرد که پیروان او به  پلیس و دستگاه قضایی نفوذ کرده اند و در حال به راه انداختن پرونده فساد علیه متحدان و دوستان نخست وزیر هستند .

درعین حال تحلیلگران، به شواهد فراوانی از یک اتحاد پریشان بین دولت اسلامگرای رجب طیب اردوغان و ارتش سکولار ، که سال ها او را با سوء ظن  نگاه می کردند، اشاره کرد ه اند.

این رسوایی شکاف های عمیق در میان نخبگان ترکیه را آشکار ساخته ، ریختن را به مردم چالش های قدرت را که تا به حال عمدتا مخفی باقی مانده بود به میان مردم کشاند. ترک ها با ناباوری دو گروه اسلامی مهم  که علیه یکدیگر دست به شفاف سازی زده اند، تماشا می کنند.

اخیرا - اردوغان بارها به نیروهای خارجی که  در حال تلاش برای بی ثبات کردن کشور هستند، اشاره کرده است – تازه ترین آن در تظاهرات گسترده ضد دولتی تابستان بود-اما او در بحران اخیر از  دشمنان داخلی  نیزبه عنوان " آلت  دست "  خارجیان سخن گفت.

 بسیاری بر این باورند که پرونده فساد مالی توسط پیروان فتح الله گولن رهبر معنوی مقیم  پنسیلوانیا  طراحی شده است، واعظی که شبکه ای ازپیروانش امپراتوری جهانی کسب و کار ، رسانه ها و اماکن آموزشی را اداره می کنند.

تا همین اواخر، گولن از حامیان دولت بود - اما دشمنی قدرت بین اردوغان و گولن  به شدت علنی شده است. در هفته های اخیر ، گولن دعا کرده است که " خدا آتش را به خانه های آنها بیندازد ، " و اردوغان  هم قول داده " به غارهای آنها برود " و " آنها را افشا کند. " هیچ یک از طرفین به طور مستقیم  نامی از هم نمی برند، اما جای تردیدی نگذاشته اند که هدف سخنانشان چه کسی است.

اردوغان روز شنبه اعلام کرد پیروان جنبش  گولن به پلیس و دستگاه قضایی رخنه کرده اند.

اردوغان گفت: " یک کمپین آلوده جدی و سازمانی وجود دارد ، یک باندی که خود را در درون دولت جا کرده است ." مقامات قضایی  هستند که ... مردم بی گناه را آلوده می کنند. آنها در داخل پلیس هم هستند. "

یالچین آکدوغان مشاور سیاسی اردوغان این هفته در ستون روزنامه طرفدار دولت"استار"  عنوان کرد  که جنبش گولن ، صدها نفر از افسران نظامی را که در سال گذشته به توطئه برای سرنگونی دولت محکوم شدند، سازماندهی کرده بود.

این افسران مدت ها ادعا می کردند که بسیاری از شواهد علیه آنها ساخته شده است. روز شنبه، دو روزنامه ترکیه – روزنامه جمهوریت و روزنامه ملیت - گزارش دادند که رئیس ارتش ترکیه خواستار کمک دولت برای بررسی مجدد پرونده ی افسران زندانی و محاکمه مجدد آنها شده است.

جمهوریت گزارش خود را  بر اساس گفته های یک مقام ارشد منتشر کرد ، در حالی که روزنامه ملیت منبعی را ذکر نکرد. مقامات نظامی روز شنبه برای در مورد گزارش های رسیده اظهار نظری نکردند ، در حالی که سخنگوی اردوغان گفت که او از این اخبار مطلع بوده است، اما در مورد اینکه آیا  چیزی در دست تصمیم گیری باشد یا خیر هیچ اطلاعاتی ندارد.

ارتش ترکیه از سال های دهه 60 سه بار قدرت را تصاحب کرده است، اما در دهه ای که اردوغان بر سر قدرت بوده قدرت ارتش کاهش یافته است. محاکمه افسران نظامی باعث پایان تسلط آنها بر سیاست شده است.

در میان این رسوایی ارتش می گوید که به سیاست  کشیده نخواهد شد. اما تحلیلگران می گویند که ارتش به جنبش گولن بی اعتماد  است و شاید دولت اردوغان را به عنوان گزینه بهتر می بیند.

امید کارداش، قاضی نظامی بازنشسته و مفسر روزنامه طرف (Taraf). گفت:" "  در حالی که اتحاد با گولن در حال شکستن است ، نشانه هایی وجود دارد که دولت در حال ورود به یک نوع همبستگی ، یک نوع ائتلاف ، با ارتش است " ما شاهد تجدید انواع اتحاد سیاسی  هستیم ، اگر چه این نوع اتحاد هیچ جایی در دموکراسی ترکیه  ندارد. "

کارداش افزود قوانین فعلی ترکیه اجازه محاکمه مجدد در مورد افسران نظامی را نمی دهد.

اردوغان مجبور شد در کابینه خود تغییراتی بدهد و وزرایی  را که در پرونده فساد مالی نقش داشتند، اخراج کند. پسر دو وزیر سابق نیز به اتهام رشوه خواری دستگیر شده اند.

 به دنبال این بحران ارزش واحد پول ترکیه در برابر دلار و یورو کاهش یافت.

به دنبال بروز نگرانی هایی در مورد این که دولت اردوغان در تلاش بوده بررسی این پرونده را فرو بنشاند،مقامات اروپایی از ترکیه خواستند که مسئولیت به طور آشکار به این پرونده رسیدگی کند. ملوت کاوس اوغلو وزیر تازه منصوب شده ترکیه  در امور روابط با اتحادیه اروپا ،در واکنش به خواسته اتحادیه اروپا گفت این موضوع مسئله ای داخلی برای ترکیه است.
اردوغان افسران پلیس  را از برخی مناصب برکنار کرده است ، و همین موضوع باعث شده گروهی مدعی شوند دولت  مانع بررسی پرونده است. اردوغان نیز تغییراتی در مقررات پلیس ایجاد کرده تا اطمینان حاصل شود که پرونده فساد از طریق  مقامات ارشد پلیس و قوه قضائیه نزدیک به دولت پیگیری می شود ، اما یک دادگاه عالی ترکیه  این اقدام را لغو کرد.

استفان فوله مسئول کمیسیون توسعه اتحادیه اروپا گفت: " من مصرانه از ترکیه  می خواهم تمام اقدامات لازم را به کار بگیرد تا اطمینان حاصل شود که اتهامات خاطیان بدون تبعیض یا ارجحیت و به شیوه ای شفاف و بی طرفانه مورد بررسی قرار بگیرد. " .

کاوس اوغلو نیز پاسخ داد: "من دوستان اروپایی مان را دعوت می کنم... هنگام اظهار نظر درمورد مسایل مربوط به امور داخلی ترکیه با احتیاط عمل کنند. " او همچنین گفت ترکیه از طریق دموکراسی  و" اصول اساسی  قانون " به  این فرایند دشوار " غلبه خواهد کرد. "

اتحادیه اروپا اخیرا مذاکرات عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا را که در سال 2005 آغاز شد ، اما بیش از سه سال متوقف شده است از سر گرفت.


انتهای پیام/

اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
آخرین اخبار