"محمد هنرمند" در گفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران رودهن به تاریخچه این نهاد اشاره کرد و گفت: ثبت احوال در ایران همزمان با نوسازی و مدرنیزاسیون و نیاز به شناسایی اتباع جهت ایجاد ارتش منظم، اخذ مالیات و... تاسیس ثبت احوال در دستور کار قرارگرفت.

وی ادامه داد: از این رو در جلسه مورخه 30 آذر ماه 1297 هجری شمسی به تصویب هیات وزیران رسید و با صدور اولین شناسنامه برای دختری به نام "فاطمه ایرانی" در تاریخ 3 دیماه 1297 در تهران فعالیت خود را آغاز کرد.

این مقام مسوول خاطرنشان کرد: با گسترش فرهنگ و دانش بشری و نیز توسعه روز افزون شهرها و روستاها و افزایش جمعیت کشور، نیاز به سازمان و تشکیلاتی برای ثبت وقایع حیاتی ضرورتی اجتناب ناپذیر می نمود که در این راستا اداره ای تحت عنوان اداره سجل احوال در وزارت داخله وقت به وجود آمد.

هنرمند گفت: سه سال پس از تصویب اولین قانون ثبت احوال یعنی در سال 1307 هجری شمسی قانون جدید ثبت احوال مشتمل بر 16 ماده تصویب گردید و این نهاد در سال 1352 به عنوان سازمان ثبت احوال به ثبت رسید.

وی با بیان اینکه همزمان با تغییر و تصویب قوانین جدید، تشکیلات ثبت احوال نیز کاملتر گردید، بیان کرد: این سازمان تا سال 1310 تنها دارای 94 اداره در تهران و شهرستانها بود که در سال 1308 ثبت ولادت و صدور شناسنامه برای اتباع ایرانی مقیم خارج از کشور به سفارتخانه ها و نمایندگی های ایران در خارج از کشور محول شد.

معاون حقوقی و سجلی ثبت احوال استان تهران گفت: سازمان ثبت احوال کشور به دلیل دراختیار داشتن اسناد هویت و تابعیت فردی و آمارهای حیاتی یکی از ارکان مهم حکومت تلقی می شود و ارائه خدمات عمومی به آحاد مردم و اطلاعات ویژه جمعیتی به ارکان حکومت از ویژگی های اختصاصی و انحصاری این سازمان است.

وی با بیان اینکه در حال حاضر 30 اداره کل ثبت احوال استانی در کشور وجود دارد، افزود: در این نهاد وظایفی نظیر سیاستگذاری، برنامه ریزی کلان، نظارت و ارزیابی، تدوین و اصلاح قوانین و مقررات و رویه های اداری، آئین نامه ها و دستور العمل ها و... اجرا می شود.

هنرمند با بیان اینکه این نهاد در سال های اخیر با اقدامات صورت گرفته شتاب و پیشرفت قابل توجهی داشته است، به وظایف آن اشاره کرد و گفت: ثبت ولادت و صدور شناسنامه، ثبت وفات و صدور گواهی، تعویض شناسنامه های موجود در دست مردم، ثبت ازدواج و طلاق و نقل تحولات، صدور گواهی ولادت برای اتباع خارجه و تنظیم دفاتر ثبت کل وقایع و نام خانوادگی، ایجاد پایگاه اطلاعات جمعیتی و صدور کارت شناسنامه ملی، جمع آوری و تهیه آمار انسانی سراسر کشور و انتشار آن و... از جمله وظایف این نهاد است.

این مقام مسوول یکی از اقدامات ارزشمند این نهاد را ایجاد شماره ملی دانست و گفت: این اقدام در ساماندهی برخی از مشکلات کشور همچون نام های مشترک و ... موثر است زیرا شماره ملی منحر به فرد و تکرار ناپذیر می باشد.

معاون حقوقی و سجلی ثبت احوال استان تهران به شکل گیری پایگاه اطلاعات جمعیتی کشور اشاره کرد و افزود: این اقدام در ساماندهی آرشیو اسناد هویتی ثبت احوال کشور نقش بسیار مهمی داشته است به گونه ایی که بیش از 95 دستگاه در کشور با پایگاه مرکزی لینک می باشند و اطلاعات را به صورت لحظه ایی به روز می شود./س