به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران قزوین،
زمستان نزديک است. ننه سرما همهي زورش را زده است تا حسابي زمين را سفيدپوش کند. دست خودم نيست؛ برف که ميبارد؛ آدمها که سرهايشان را داخل کلاه و شالشان پنهان ميکنند مدام اين شعر اخوان در نظرم بالا و پايين ميشود: «سلامت را نميخواهند پاسخ گفت، سرها در گريبان است» ناخودآگاه سردم ميشود و ترسي عجيب سراپايم را فرا ميگيرد نکند سرماي هوا، رابطهها را سرد کند. نکند زمين که سفيدپوش ميشود دلم براي احوالپرسيهاي گرم تنگ شود.
شايد نظير ترسي که با شنيدن صداي پاي زمستان در من زنده ميشود در ذهن گذشتگان آرياييمان نيز بوده است که با هم به استقبال اين فصل ميرفتند و کنار هم بودنهايشان را به رخ سرماي هوا ميکشاندند. يلدا، شب ترسيم مودت ايراني، قرنهاست هر سال پرشورتر از سال قبل در اين سرزمين پاس داشته ميشود. شايد به جرات بتوان يلدا را يکي از نقاط عطف تقويم آريايي، سرياني و ايراني دانست. شبي که شب چرههايش، سرخي ميوههايش، آجيل مشکلگشايش و حضور زنده شعر کهن پارسي در آن، گواه خوبي براي بيداري فرهنگ اين مرز و بوم است.
شيره را با برف درميآميزند تا سرماي اين نعمت سفيد الهي زير دهانشان شيرين باشد. تخمه ميشکنند. کشمش، انجير خشک، گردو، هندوانه و انارصد دانهي ايراني روي سفرههاي يلدا فرصتي ايجاد ميکنند تا با هم بودنها طولانيتر شوند. کوچکترها وابستهي يلدا ميشوند چرا که در اين شب در بسياري از نقاط ايران، بزرگترها بيشتر هواي آنها را دارند، با هم بازي ميکنند و گرم ميگيرند.
ايراني ثابت کرده است هيچ قدرتي در هيچ برههي تاريخي نميتواند رسمهايش را نابود کند.
چه رسم خجستهايست شب يلداي ايراني، شبي که عجيب مهربان است و سوز و سرماي هوا را گرم ميکند.
تصنيف زمستان را دوباره گوش کنيد. آري زمستان است و سرما سخت سوزان است. اما خيالتان راحت، اينجا ايران است. سرزميني که به پشتوانهي تمدن چند هزار سالهاش، دلها را گرم ميکند.
ديگر چيزي به شب يلدا و آغاز زمستان باقي نمانده و در اين روزها به رسم سنت هر ساله، ايرانيها به ياد شب چله ميافتند. «شب يلدا» طولانيترين شب سال است و ما ايرانيها از اين فرصت براي دور هم بودن و گپ و گفت بهره ميبريم. البته براساس سنتها و آداب و رسومي که از گذشته تاکنون باقي مانده، معمولا تنقلات مخصوص اين شب هم آماده ميشود و در اختيار مهمانان قرار ميگيرد، تا علاوه بر بودن کنار هم، از اين خوراکيهاي خوشمزه هم استفاده کنند و لذت ببرند.
خوردن ميوههاي متنوع در شب يلدا که هر يک با پيشينه و با هدف خاصي صورت ميگيرد، ديگر به شکل قديم نيست و در برخي خانوادهها به حدي تجملاتي و افراطي شده که براي بسياري از خانوادهها توان پرداخت هزينهي آن وجود ندارد و خوراکيهاي اصيل شب يلدا که شامل هندوانه، سيب، انار و ... بود، جاي خود را به ميوههايي همچون آناناس، موز و کيوي داده است. آجيل شب يلدا که متشکل از نخودچي، سنجد، زردآلو خشک و کشمش بود، جاي خود را به آجيلهاي گران داده است و کار به جايي رسيده که بسياري از خانوادهها به علت گراني، آن را از فهرست خوردنيهاي شب يلدا حذف کردهاند.
از موضوع گراني که بگذريم، اين روزها، بازار ميوه و آجيلفروشها حال و هواي خاصي دارد و مانند سرماي زودرس زمستان که در فصل پاييز خودنمايي ميکند، زياد گرم نيست.
گل سر سبد ميوههاي شب يلدا هم هندوانه است که هر سال قيمت بالاي اين ميوه و کيفيت پايين آن که شامل نداشتن طعم ورنگ مناسب و بيکيفيت است، موجب شده تا برخي خانوادهها پشت پا به سنت بزنند و اين ميوه را از سبد ميوههاي شب يلدا حذف کنند، اما کبيري معاون نظارت و بازرسي سازمان صنعت، معدن و تجارت استان اين مژده را به هماستانيها داده که قرار است به زودي محمولهاي از هندوانه خوب جنوب وارد استان شود
طاقچه بالاي آجيل با فرا رسيدن شب يلدا
با وجودي که چند شب بيشتر به شب يلدا باقي نمانده، نکتهي جالب توجه اين است که صاحبان بسياري از مغازههايي که اقلامشان در آستانهي شب يلدا، فروش قابل توجهي دارند، همچون آجيلفروشان، به کاهش تعداد مشتريان خود در مقايسه با سالهاي گذشته اذعان دارند.
مسئول فروش يکي از آجيلفروشيهاي خيابان امام خميني(ره) قزوين از کاهش 10 درصدي قيمت آجيل نسبت به سال گذشته خبر داده و ميگويد: متاسفانه با وجود کاهش هر چند کم قيمتها، باز هم استقبال مردم براي خريد ديده نميشود و فروش ما در مقايسه با سالهاي گذشته پايين آمده است.
پسته همچنان به روي مردم نميخندد
گويا پسته از سال گذشته گوي سبقت در افزايش قيمت را از ديگر اقلام ربوده و همچنان نميخواهد به روي مردم بخندد.
وي به قيمت برخي از اقلام خوراکي در مغازهاش اشاره ميکند و ميافزايد: تخمه کدو از کيلويي 16 تا 18 هزار تومان، پسته از 35 تا 42 هزار تومان و آجيلهاي مخلوط هم از 10 تا 22 هزار تومان به فروش ميرسد.
به گفتهي اين فروشنده به دليل کنترل شديد، مغازهها توان افزايش قيمتها در آستانهي شب يلدا را ندارند و در حقيقت در سال گذشته قيمتها به خودي خود به حد کافي بالا رفته بودند و امسال جايي براي افزايش قيمت نداشت.
خانم جواني که مشغول خريد آجيل از اين مغازه بود، مخاطب ديگري بود که معتقد است هر چند مسئولان و سازمانهاي ذيربط در امر بازرسي ميگويند قيمتها را کنترل ميکنند، اما هيچ تاثيري در کاهش قيمتها و گرانفروشيها ندارد.
وي ادامه ميدهد: ما نرخ ثابتي در بخش آجيل نميبينيم به طوري که نرخ پسته در يک مغازه بالاي 42 هزار تومان و در مغازهاي ديگر پايينتر از اين نرخ هم ميتوان تهيه کرد در حالي که کيفيتها برابر است.
کارمند ميانسالي در حالي که ميبيند با اين خانم مصاحبه ميکنم او هم زبان به گلايه از وضعيت موجود ميگشايد و ميگويد: افزايش بيرويهي قيمتها و عدم تناسب آن با حقوق دريافتي، موجب دشواري شرايط زندگي و کاهش رفاه آنان شده است.
او تصريح ميکند: بازنشستگاني که عروس و داماد نيز به خانوادههايشان اضافه و در کل خانوادههايشان بزرگتر ميشود احتياج به حمايت بيشتري دارند، چرا که در چنين شبي دور هم جمع ميشوند و به نوعي بايد وسايل پذيرايي از آنان نيز فراهم باشد ولي با وجود گراني، مخصوصا در بخش آجيل بايد با سيلي صورتشان را سرخ نگهدارند.
از آجيل بگذريم؛ وارد راستهي ميوهفروشان بازار ميشوم، خوشبختانه امسال قيمت انواع ميوهها نسبت به سال گذشته وضعيت بهتري دارد. البته برخي از شهروندان ميگويند قيمت ميوه در داخل بازار نسبت به ميوهفروشان دورهگرد و وانتيها يک مقدار بالا است.
يک شهروند قزويني با بيان اينکه شب يلدا يک سنت فراموش شده است، اذعان ميدارد: متاسفانه همچون سنتهاي ديرين، اين شب تبديل به يک امر تجملاتي شده است و مردم به جاي پايبند بودن به سنتهاي ديرين، اموري را انجام ميدهند که اصلا اصولي نيست.
وي با بيان اينکه در روزگار قديم، سنتها بسيار شيرين بودند و شب يلدا به منظور صله رحم و ديدار از بزرگترها انجام ميشد، ادامه ميدهد: يکي از موضوعاتي که موجب گراني بيش از حد اجناس در شب يلدا ميشود، همين تجملات است، چرا که افزايش تقاضا، موجب ميشود برخي از سودجويان، نسبت به افزايش قيمت اجناس، اقدام کنند و همين امر موجب ميشود که بلندترين شب سال با گراني صبح شود.
وضعيت بازار از ديدگاه معاون سازمان صنعت، معدن و تجارت استان قزوين
به گفتهي معاون بازرسي و نظارت سازمان صنعت، معدن و تجارت استان، امسال نيز مانند سالهاي گذشته در آستانهي شب يلدا تمهيدات لازم براي شب يلدا در استان انديشيده شده است.
علياکبر کبيري به تلاش در راستاي رايزني و تعاملات صورت گرفته با اتحاديهي ميوهفروشان و آجيلفروشان اشاره ميکند و ميگويد: براساس هماهنگيهاي به عمل آمده، قرار است تا به حد کافي توسط چند تن از آجيلفروشان عمدهفروش شهر، آجيل وارد بازار شود و افزايش قيمتي در اين بازار صورت نگيرد.
وي تاکيد ميکند: از روز گذشته طرح نظارت و تشديد بر بازار در آستانهي شب يلدا آغاز شد و مامورين و بازرسين سازمان با هرگونه تخلف برخورد خواهند کرد.
کبيري همچنين در خصوص کنترل بر بازار ميوه نيز ميگويد: خوشبختانه مشکل خاصي از نظر تامين ميوه در استان وجود ندارد و به ميزان کافي در سطح ميادين ميوه و ترهبار توسط استانهاي تامينکننده ميوه وارد استان ميشود.
عليرغم گفتههاي معاون بازرسي و نظارت سازمان صنعت و معدن و تجارت استان به کنترل بازار، با تحقيقات و گفتوگوهاي ما با شهروندان، شاهد عدم رضايت مردم از قيمت اقلام خوراکي ويژهي شب يلدا، خصوصا آجيل بوديم.
يک نکته که لازم ميدانم در اين گزارش به آن اشاره شود، همزماني اربعين حسيني البته با يک روز فاصله پس از شب يلدا است که لازم است، حرمت سيدالشهدا و ياران باوفايش در اين شب حفظ شود.
اميدواريم اين سنت ديرين ايراني با دور هم جمع شدن و صلهرحم، شاهنامه و حافظخواني و انجام ساير سنتهاي گذشته بلندترين شب سال با شادکامي صبح شود./س