شما در سریال تلویزیونی یادآوری نقش قهوهچی را بازی میکنید. چنین نقشی را قبلا تجربه نکرده بودید. این نقش چه ویژگیهایی داشت که آن را پذیرفتید؟
وقتی قرار شد در سریال یادآوری بازی کنم و فیلمنامه را خواندم، احساس کردم این نقش متفاوت با دیگر نقشهایی است که تا به حال در سینما و تلویزیون بازی کردهام. این خاص بودن هم مربوط به شغلی است که در قصه «یادآوری» دارم و هم این که روحیات و ویژگیهای اخلاقی و رفتاری این فرد هم برایم خاص بود.
به نظرم بخشی از موفقیت سریال تلویزیونی یادآوری به دلیل فیلمنامهاش است که خانم غفاری با نهایت دقت و ظرافت شخصیتپردازی کرده و قصه را نوشته است. به همین دلیل بازی در این سریال را پذیرفتم، چون میدانستم بینندگان چنین نقشی را از من ندیدهاند. البته در سریال تلویزیونی قرارگاه مسکونی هم ایفاگر یک تیپ خاص بودم.
مردم تاکنون بیشتر شما را در نقش افراد نظامی و بااقتدار دیدهاند، اما در سریال یادآوری برخلاف دیگر نقشهایتان، آدم مهربان و باگذشتی هستید. بازی در نقش افراد نظامی و حضور در آثار جنگی انتخاب خود شماست یا اتفاقی پیش میآید؟
وقتی بازیگری نقشی را خوب بازی میکند، این خطر وجود دارد که دیگر پیشنهادهایش در راستای همان نقش و تیپ باشد. طبیعی است من به عنوان بازیگر دلم میخواهد نقشهای متفاوت را بازی کنم. من از تئاتر به سینما و تلویزیون آمدم و همیشه علاقهمندم تواناییهایم را بیشتر نشان بدهم.
متاسفانه در سینما و تلویزیون بازیگران را دستهبندی میکنند و کارگردانها کمتر ریسک میکنند و پیشنهاد نقشهای متفاوت را به بازیگران میدهند. آنها همیشه نقشی را به بازیگر پیشنهاد میدهند که قبلا آن را ایفا کرده و امتحان خودش را بخوبی پس داده است. به همین دلیل بیشتر نقشهایی که بازیگران بازی میکنند، یکسان است.
ممکن است بازیگر سه یا چهار پیشنهادش را رد کند، اما به هر حال باید زندگی کند و تامین مخارج زندگی کار راحتی نیست، به همین دلیل نقشهای مشابه را هم میپذیرد. امیدوارم کارگردانان وقتی بازیگری را در نقشی متفاوت میبینند، متوجه توانمندیهای او شوند و نقشهای غیرکلیشهای به او بدهند.
بدون تردید من هم میخواهم شخصیتهای متنوع را بازی کنم، اما بیشتر نقشها شبیه هم پیشنهاد میشود. در این مساله من به عنوان بازیگر نقشی ندارم، بلکه کارگردان باید بازیگر را انتخاب کند. او باید تلاش کند جنبههای مختلف کاراکتر را نشان دهد و این مساله میسر نمیشود مگر آن که این فضا برای بازیگر فراهم شود.
با توجه به خاص بودن نقشتان در سریال یادآوری، آیا قبل از بازی، تحقیقات میدانی انجام دادید تا با روحیات افرادی که در قهوهخانه کار میکنند، بیشتر آشنا شوید؟
نه، تحقیقات میدانی نکردم، به این خاطر که کارگردانی این سریال بهعهده حجت قاسمزادهاصل بود. گرچه بازی در سریال تلویزیونی یادآوری نخستین همکاری مشترک ما بود، اما وقتی با او صحبت کردم، متوجه شدم به کارش کاملا اشراف دارد و میداند از بازیگر چه میخواهد، به همین دلیل او راهنمایی لازم را میکرد و نیازی به تحقیقات نبود.
فیلمنامه این سریال را هم همسرش نوشته است. بنابراین میدانست از کجا کار را شروع کند و چگونه بازیگر را به شخصیتش نزدیک کند. من هم تلاش کردم مواردی که کارگردان از من انتظار دارد در حد توانم انجام بدهم. امیدوارم بینندگان هم با این نقش همراه شوند.
در مجموع کارگردان خیلی به من کمک کرد تا نقش را درست دربیاوریم و ضمن این که گریم من هم در این سریال متفاوت بود و گریمور هم تلاش کرد آنچه را که کارگردان درباره گریم از من میخواهد، اجرا کند.
اشاره به گریمتان در سریال یادآوری کردید. گریم خوب تا چه میزان میتواند به بازیگر کمک کند تا نقش خود را درست اجرا کند؟
گریم و لباس از مواردی است که مکمل کار بازیگر است و به او کمک میکند تا به نقش نزدیک شود. در سریال تلویزیونی یادآوری هم این اتفاق افتاد و گریم خیلی به من در اجرای نقش کمک کرد. مجید اسکندری طراح گریم این سریال بود و نهایت تلاش خود را در این باره کرد.
در قهوهخانه افراد مختلفی رفت و آمد میکنند و برخی مواقع خلافکارها هم میآیند، اما جالب است که شما سعی میکنید حتی با این افراد هم خیلی مهربان و باگذشت برخورد کنید. چگونه این نوع رفتار را طراحی و اجرا کردید؟
هر نقشی سختیهای خودش را دارد، ولی از آنجا که این نقش برایم خیلی خاص بود با علاقه آن را بازی میکردم. از سوی دیگر تیپهای مختلف در قهوهخانه رفت و آمد دارند و یک قهوهچی نباید بین آنها فرق بگذارد.
از سوی دیگر در قسمتهای بعدی سریال یادآوری هم نشان داده میشود که من در جوانی خیلی هم سر به راه نبودم و گاهی مرتکب اشتباهاتی شدهام. به همین دلیل الان میدانم چگونه با خلافکارها صحبت کنم و به قول معروف رگ خوابشان دستم است، چون این تیپ آدمها را میشناسم و میدانم راه کنار آمدن با آنها چگونه است. بنابراین سعی میکنم با آنها رفتار متعادلی داشته باشم.
فکر نمیکنید این نقش جای پرداخت بیشتری داشت؟
شخصیتپردازیها و این که هر نقشی در کدام بخش از قصه پررنگ و کمرنگ باشد بهعهده فیلمنامهنویس و کارگردان است و بازیگر نمیتواند در این باره نظر بدهد. گاهی مخاطب دوست دارد برخی شخصیتها در بعضی قسمتها پررنگ شود و علاقهمند است بیشتر از گذشته برخی شخصیتهای قصه بداند، اما این مسالهای نیست که بازیگر درباره آن نظر بدهد. کارگردان و نویسنده این مساله را میدانند که شخصیتها در کدام بخشها جای کار بیشتری داشته باشد و به آن بپردازند.
بعد از گذشت این همه سال فعالیت در عرصه بازیگری کوتاهی و بلندی نقش برایتان تا چه میزان اهمیت دارد؟
من در فیلم سینمایی بوی پیراهن یوسف به کارگردانی ابراهیم حاتمیکیا نقشی کوتاه را بهعهده داشتم. هیچوقت خودم را درگیر این مساله که نقشام کوتاه است یا بلند، نکردهام؛ بلکه تلاش کردم نقشی که بازی میکنم تاثیرگذار باشد. معتقدم تاثیرگذاری و متفاوت بودن نقش از کوتاهی و بلندی بیشتر اهمیت دارد. در سریال تلویزیونی یادآوری هم نقشم خیلی بلند نیست، اما به خاطر خاص بودن آن را پذیرفتم.
سریال یادآوری نخستین تجربه شما با قاسمزاده است. این همکاری برایتان چگونه بود؟
تجربه خیلی خوبی بود. قاسمزاده جزو کارگردانان توانمندی است که نسبت به کارش اشراف زیادی دارد و خیلی خوب کار را میشناسد و کادربندیهای خیلی خوبی دارد. به همین دلیل در این سریال شاهد کادرهای تخت و یکنواخت در تصویر نیستیم. در مجموع همکاری با قاسمزاده خوب بود و امیدوارم باز هم تکرار شود.
در سریال تلویزیونی یادآوری بازیگران زیادی حضور دارند و حتی برای کوچکترین نقشها هم از بازیگران خوبی استفاده شده است. اتفاقاً روزهایی که من در این سریال بازی داشتم دستیاران کارگردان میگفتند برای نقشهای کوتاه از بازیگران باتجربه در عرصه تئاتر، سینما و تلویزیون استفاده کردند. این از ویژگیهای سریال یادآوری است و نشان میدهد کارگردان و تهیهکننده این سریال چقدر برای کارشان اهمیت قائل بودند.
متاسفانه گاهی شاهدیم تهیهکنندگان برای پایین آوردن هزینهها به توانایی بازیگر انتخاب شده کاری نکردند، بلکه سعی میکنند بازیگری بیاورند که کمترین هزینه را برایشان داشته باشد. به همین دلیل بعضی مواقع که بازیگران برای نقشهای انتخاب شده مناسب نیستند و به قول معروف نتوانستند با نقش عجین شوند.
این در حالی است که باید توانمندی بازیگران در نظر گرفته شود. شاید بازیگر نتواند نقش موردنظر را بخوبی دربیاورد، اما بهخاطر دوستی یا پایین آوردن هزینهها نباید هر اقدامی را انجام داد اما به اصرار میخواهیم فلان بازیگر نقش را بازی کند.
این دیدگاه اشتباه است و گاهی لطمههای زیادی به کار میزند، حتی برخی دوستان این تصور را دارند که هیچکس متوجه نمیشود که انتخاب آنها اشتباه است. در حالی که مردم خیلی خوب همه چیز را متوجه میشوند. برای خودم بارها پیش آمده که مردم در کوچه و خیابان وقتی من را دیدهاند از من میپرسند چرا این بازیگر برای فلان نقش انتخاب شده؟ در حالی که اصلاً برای این نقش مناسب نیست.
این تصور اشتباه است که فکر کنیم مردم متوجه نیستند و ایرادهای کار را نمیفهمند. اتفاقاً معتقدم ما مردم فهیم و باشعوری داریم و آنها خیلی خوب همه چیز را درک میکنند. در حال حاضر دسترسی مردم به کانالهای ماهوارهای زیاد است و نباید خیلی راحت از برخی موارد عبور کنیم. با توجه به رقابت میان رسانهها نباید از انتخابهای درست غفلت کنیم، چون در نهایت این ما هستیم که ضربه میخوریم.