به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران قم، شنیدی می‌گویند ماهواره به تدریج غیرت مردها را از بین برده و بین زوج‌ها فاصله ایجاد می‌کند؟ آره شنیدم، قبول دارم روی بعضی‌ها تاثیر گذاشته ولی بعضی‌ها زیادی بزرگ کردن و همه مثل هم نیستن، ما ماهواره نگاه می‌کنیم ولی تغییری توی زندگیمون نداشتیم.

خوب از اینها بگذریم شنیدی دیروز یکی از همکارا از زنش جدا شد اون هم به دلیل پوشش نامناسب خانمش؟ ای بابا، دوست ما هم خیلی سخت گرفته حالا با یخورده موی بیرون و مانتوی کوتاه که چیزی نمیشه، این چیزها دیگه عادی شده و مهم نیست، مهم دله که باید پاک باشه.

این‌ها مکالمات افراد مختلف جامعه اطراف ماست که فکر می‌کنند ماهواره روی همه تاثیر می‌گذارد الا خودشان، اما واقعا این موضوع تا چه حد صحت دارد و این ناهنجاری‌های فرهنگی و اجتماعی که این روزها جامعه ایران با آن دست به گریبان است از کجا نشات می‌گیرد!!!

مسعود جان‌بزرگی عضو هیئت علمی گروه روانشناسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه که دغدغه‌ای از این جنس دارد در مورد شیوه و تاکتیک‌های تاثیرگزاری رسانه‌های غربی می‌گوید: کار رسانه‌ها به ویژه رسانه‌های غربی طی یک تئوری و منطق صورت می‌گیرد و اینطور نیست که یک ساعت یا یک روز بعد افراد بیننده نظرشان در مورد موضوعی عوض شود.

وی بیان می‌کند: در روانشناسی فرآیندی به عنوان فرآیند مرزی هوشیاری وجود دارد که در مرز هوشیاری ما می‌توانیم اطلاعاتی را به ذهن افراد منتقل کنیم، مثلًا در موسیقی می‌توانند یک نت را دستکاری کنند و آن یک نت دستکاری شده به مرور زمان تاثیرش را روی سیستم روانی ما می‌گذارد و فیلم و سریال هم به همین صورت است.

جان‌بزرگی به ببیندگان ماهواره توصیه می‌کند برای یک بار هم شده این سئوال را از خود بپرسند چرا سریالی که یک دقیقه آن میلیون‌ها تومان هزینه دارد یک کشور دیگری برای مردم ما می‌سازد و در اختیار بیننده ایرانی می‌گذارد!!!

وی عنوان می‌کند: آن‌ها قاعدتاً به دنبال تغییر یکسری از زیرساخت‌های فرهنگی ما هستند و کسی که می‌گوید روی من تاثیری ندارد مطمئناً در معرض آسیب بیشتری قرار دارد.

این پژوهشگر حوزه و دانشگاه همچنین از انجام آزمایشی توسط غربی‌ها خبر می‌دهد که نشان‌دهنده عمق تاثیرات کارهای ظریف انجام شده در فیلم‌ها است.

وی اظهار می‌کند: پژوهشگران غربی در آزمایشی که قرار بود با 24 عدد عکس پشت سر هم درست شود و از پشت سر هم قرار دادن 24 تصویر این حرکت در فیلم نشان داده شود، به جای تصویر شانزدهم تصویر «کوکا کولا بنوشید» را قرار دادند. افرادی که در جریان فیلم این حرکت را دیدند اصلاً متوجه این یک فریم عکس «کوکا کولا بنوشید» نشدند ولی وقتی از سینما بیرون آمدند نوشیدنی درخواستی آن‌ها کوکا کولا بود. حتی از این افراد پرسیده شد که قبلاً کوکا کولا را همیشه به‌عنوان نوشیدنی خود استفاده می‌کردید؟ عده‌ای گفتند که کوکا کولا استفاده نمی‌کردند ولی امروز می‌خواهند کوکا بنوشند و دلیلی برای این خواستن نداشتند.

وی در ادامه بیان می‌کند: بنابراین بحث تبلیغات این نیست که عنوان کنند ما می‌خواهیم عقاید شما را عوض کنیم بلکه به مرور زمان فرهنگ این تغییر را ایجاد می‌کنند و فرهنگ هم تدریجی عوض می‌شود؛ مثلاً احساس افراد را نسبت به مسائل اطراف و حساسیت‌های موجود عوض می‌کنند به این صورت که در یکی از لایه‌های فرهنگی رسوخ کرده و شروع به حساسیت‌زدایی می‌کنند و این حساسیت‌زدایی انقدر به آرامی صورت می‌گیرد که اصلاً متوجه این تغییر نمی‌شوند.

افراد فکر می‌کنند هر تاثیری که مستقیم و قابل لمس باشد «تاثیر» است و غافل از آنند که بیشترین تاثیرات از روش‌های غیرمستقیم بر پیکره جامعه به‌ویژه در بعدهای فرهنگی و اجتماعی صورت می‌گیرد که البته آسان‌ترین راه نرم برای تغییر فرهنگ ایرانی رسانه است و همانطور که یک رسانه می‌تواند جایی برای تولد ایده‌های تعالی انسان و تغییر عادات بد در فرهنگ جوامع باشد می‌تواند مسلخی هم برای مرگ تدریجی فرهنگ‌های اصیل باشد.

جان‌بزرگی فرآیند حساسیت‌زدایی را یک فرآیند شناخته شده در روانشناسی عنوان کرده و می‌گوید: شاید برای بار اول یا دوم صحنه‌ای یا موضوعی دیدنش برای کسی حساسیت ایجاد کند ولی برای بارهای متوالی که این را می‌ببیند دیگر برای وی حساسیت‌زا نیست و فرد بیننده بیان می‌کند من تاثیری نمی‌بینم راست هم می‌گوید وی تاثیری نمی‌بیند ولی نه اینکه تاثیری وجود ندارد بلکه وی اصلاً متوجه این تاثیرات نمی‌شود.

پژوهشگر حوزه و دانشگاه در این زمینه می‌گوید: اینکه تلویزیون ما 30 شبکه دارد ولی بیننده ما شبکه‌های ماهواره‌ای را بر آن ترجیح می‌دهد، نشان‌دهنده این است که مطمئناً کشش‌هایی در برنامه‌های این شبکه‌ها وجود دارد که مردم آن را انتخاب می‌کنند منتها الزاماً این کشش‌ها، کشش‌های درستی است یا نه جای بحث دارد اما در کل وقتی ما واکسیناسیون فرهنگی نداشته باشیم چنین مشکلاتی پیش می‌آید و باید به فکر راه حل اساسی و دقیق بود./ز

گزارش: نجمه عزتی