گفتگوی صمیمی با «حاج محسن طاهری» مدیرعامل خانه مداحان اهل بیت(ع)

نظر دادن

دانلود PDF

۲۰:۴۲ - ۰۳ آذر ۱۳۹۲

۴۶۳۶۱۲۵

۲۰:۴۲ - ۰۳ آذر ۱۳۹۲

۴۶۳۶۱۲۵

نظر دادن

دانلود PDF

باشگاه خبرنگاران جوان اجتماعی

آشنایی باپیرغلامان حسینی؛

گفتگوی صمیمی با «حاج محسن طاهری» مدیرعامل خانه مداحان اهل بیت(ع)

نظر دادن

دانلود PDF

عشق به أباعبدالله (ع) کوچک و بزرگ نمی‌شناسد. هر کس با هر روش و منشی پای در میدان ارادت می‌نهد تا بزم عاشقان هرچه پر شور و شعور‌تر برپا گردد. در این میدان اما، مداحان نقشی بی‌بدیل داشته و دارند. گفتگوی صمیمی را پیشکش کاربران عزیز باشگاه شبانه می کنیم.

به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران؛ یکی از خانواده‌هایی که در سال‌های اخیر نامش در جریده مداحی کشور ثبت شده است، خانواده طاهری است که در حال حاضر سه برادر این خانواده هر سه از سر‌شناسان این راه هستند. حاج محسن طاهری، برادر وسطی برادران طاهری در حال حاضر رئیس خانه مداحان کشور است. در دهه شصت نام حاج محسن بیشتر از خیلی از اسم‌های آشنای دیگر در مداحی سر زبان‌ها بود. او امروز بیشتر به شهرستان‌ها می‌رود و تنور هیئت‌های خارج از تهران را گرم می‌کند. حاج محسن طاهری از آن دسته از مداحانی است که به لوازم و فنون امروزی آشنایی دارد و به قول معروف آپدیت است، این را از صحبت کردنش و اصطلاحاتی که در حرف‌‌هایش به کار می‌برد هم می‌شود فهمید.

*لطفا خودتان را معرفی کنید؟
با سلام به خوانندگان گرامی، اینجانب محسن طاهری فرزند محمدتقی در دوازدهم آبانماه سال ۱۳۳۹ شمسی در محله نازی‌آباد و بحمدالله در خانواده‌ای مذهبی و نوکر اهل بیت (س) متولد شدم.

*از سوابق کاریتان بیشتر بفرمایید؟ آیا شغل شما مداحی اهل البیت (ع) هست؟
از‌‌ همان سالهای اوّل زندگی یعنی اوایل دهة چهل که بیش از هفت سال نداشتم در محلّه جنوب تهران نازی‌آباد در ایّام ویژه شروع به نوکری نمودم و بحمدالله حدود چهل سال است از آن شروع با افتخار می‌گذرد اگرچه غیز از مدّاحی گاهی در امور دیگر ورود نموده‌ام ولی سالهاست به نمک‌ اهل بیت (س) خودم و خانواده‌ام عادت کرده و این ارتزاق را به عنوان سالم‌ترین روزی حلال که نوکران و خادمان آل‌الله به امثال بنده هدیه می‌نمایند می‌دانم و با آن به چشم عطّیة الهی نگاه می‌کنم.

*تحصیلات خود را تا کجا ادامه داده‌اید؟
فوق دیپلم هستم البته چند صباحی هم به علوم حوزوی در تهران و قم روی آوردم.

* آیا اهل ورزش نیز هستید؟
بله شنا، باستانی، فوتبال را هم دوست دارم.

*جناب آقای طاهری از شروع مداحیتان بفرمائید؟
در ادامه سئوال اول پس از ایام طفولیت در دوران نوجوانی آخر دهة چهل با مرحوم کافی و مهدیه و مهدیه آشنا شدم و حدود ده سالی در معیت آن شهید بزرگوار در مهدیه تهران و شهرهای بزرگ ایران و بعضاً خارج کشور مدّاحی نمودم.

*اشخاصی که به گردن شما حق استادی دارند چه کسانی می‌باشند؟ استاد شما در مداحی چه کسانی بودند؟
خیر، «هیچکس از پیش خود چیزی نشد». بنده و حاج مرتضی اخوی بزرگترم مفتخر به شاگردی مرحوم پدرمان حاج محمد تقی طاهری که از مدّاحان با اخلاص و پرهیزکار و متقی بودند هستیم البته همانطور که قبلاً عرض کردم بسیاری از شُهرت امروز را مدیون مرحوم شهید حاج شیخ احمد کافی (ره) هستیم، البته در سالیان متمادی از اساتید شعر و ادب دورا دور همانند مرحومان زنده‌یاد حاج حسن محمدی، حاج احمد شمشیری، حاج محمد علاّمه، شاعر و مدّاح بزرگ که متأسفانه اخیراً نقاهت داشته‌اند و آرزوی شفا و سلامتی ایشان را دارم حاج علی انسانی و حاج غلامرضا سازگار بهره‌مند بوده و می‌باشم.

* بعد از انقلاب می‌توان گفت غیر از آقای آهنگران شما تنها مداحی بودید که چند بار محضر امام خوانده‌اید. چه شد که برای خواندن در جماران انتخاب شدید؟

ما یک شوخی‌ای با حاج صادق آهنگران می‌کردیم. ایشان با یک مجله‌ای مصاحبه کرده بودند و گفته بودند که سه بار خدمت حضرت امام خوانده‌اند. من ایشان را دیدم و گفتم که آقای آهنگران من هم سه بار محضر امام خوانده‌ام، اما شما سه بار خواندی سردار شدی، من هم سه بار خواندم چيزي نشدم، که آقای آهنگران به شوخی گفت آن موقع که تقسیم می‌کردند نیامدی برداری.

یک بارش که‌‌ همان جلسه عاشورای مشهور است که معمولا روزهای عاشورا یا روز رحلت امام(ره) از تلویزیون پخش می‌شود. من در آن فیلم یک جوان لاغراندام بیست و دوسه ساله هستم که با غزلی از حاج علی انسانی شروع کردم. غزلی بود مربوط به وداع که می‌گوید «مران یک دم ببین اکنون وفای دختر خود را/ ز روی اسب خود بر زیر پا افکن سر خود را».

به محض خواندن ما امام دستمالشان را درآوردند و شروع کردند به گریه کردن. بعدش هم یک نوحه‌ای خواندم و بعد هم مرحوم آقای کوثری فیض دادند. یک بار دیگرش با مرحوم آقای امانی همراه اصناف تهران رفتیم خدمت حضرت امام(ره).

شهادت امام حسن عسکری علیه السلام بود که در تیترا‍ژ خبری ساعت دو آن ملاقات و خواندن ما به عنوان اولین خبر پخش شد. یک بار هم با بسیج ادارات به جماران رفتیم. دفتر امام(ره) ما را دعوت می‌کرد. ما دهه عاشورا در مسجد جامع بازار با شیخ حسین انصاریان و حاج منصور ارضی برنامه داشتیم. یک روز از دفتر امام آمده بودند و به حاج منصور گفته بودند که بیاید روز عاشورا در جماران بخواند اما حاج منصور جلسه داشت و نمی‌توانست.

من در وضوخانه مسجد داشتم وضو می‌گرفتم که آقای حاج علیرضا اکبری که مدیر روابط عمومی دفتر بودند و الان هم از دوستان ما هستند آمدند جلو و پرسیدند فلانی شما هستید؟ گفتم بله، گفتند ما از بیت آقا آمده‌ایم، شما می‌آیید عاشورا برای امام بخوانید؟ گفتم چه افتخاری از این بالا‌تر.

ایشان پیگیری کرد و قرار شد روز عاشورا در جماران بخوانیم. البته آن سال که بنده عاشورا خدمت امام(ره) خواندم، دیگر به جلساتی که وعده کرده بودم نرسیدم. جلسات روز عاشورامان از صبح زود شروع می‌شد. من آن موقع از نازی آباد با موتور وسپا حرکت می‌کردم و ابتدا می‌آمدم به مسجد امیرالمؤمنين(ع) آیت الله علوی و حدود طلوع آفتاب زیارت عاشورا می‌خواندم. بعد از آن می‌آمدم هیئت دیوانگان حسینی. بعد می‌رفتم هیئت اباالفضلی‌ها و مسجد علی(ع) که مسجد حاج شیخ حسن کافی بود، روبروی قصر دشت. بعد از آن می‌رفتم بازار و آخر هم مسجد جامع. آن روز که رفتم خدمت امام(ره) به جلسات خودم نرسیدم. سال بعدش که آقای توسلی زنگ زدند برای عاشورا كه من دیگر عذرخواهی کردم، ایشان گفتند که چطور؟

خیلی‌ها آرزویشان است که خدمت امام(ره) بخوانند، گفتم من هم مایه افتخارم است اما پارسال که آمدم به جلسات دیگر نرسیدم. بالاخره هیئتی‌ها چشم به راه هستند و دوست دارند که مداحشان روز عاشورا دیگر لنگشان نگذارد. این شد که حجت آقای کسری که از مداحان خوب و بنام شمیران هستند و الان هم چند سالی هست در خانه بستری هستند، ایشان با تیم بچه‌های شمیران ‌رفتند و حسینیه جماران و ‌خواندند.

جز بنده و آقای آهنگران و آقای کسری یک بار هم آقای موسوی قهار آن سرود معروف شهیدم من شهیدم من را، پیش امام خواندند. من خدا را بخاطر این توفیق شاکر هستم و در کارنامه مداحی‌ام هیچ‌گاه آن برنامه را فراموش نمی‌کنم.

*چه کتاب‌ها و مقاتلی را برای شعر سازی برای دوره تخصصی مداحی پیشنهاد می‌کنید؟ آیا کتبهای آموزشی در این زمینه هم موجود می‌باشد؟
امروز بحمدالله دسترسی به شعرهای خوب و شعرای فراوان کم نیست، مقاتل و کتب مربوط به وقایع تاریخی و عاشورایی بحمدالله بسیار است، قطعاً کتب یا سی‌دی‌های آموزشی مداحی هم در مراکز ویژه آن موجود است آیا تخصصی هست یا نه متأسفانه خیلی اطلاع ندارم.

*اشعاری که می‌خوانید در مجالس را خودتان می‌سرایید یا از شاعران دیگر شعر می‌گیرید؟
البته گاهی سروده‌هایی را داشته‌ام ولی اغلب از شعرای دیگر بهره‌ می‌گیرم.

*در دهه شصت شما یکی از محبوب‌ترین مداحان بوده‌اید دلایل این محبوببیت را در چه چیزی می‌دیدید؟
دلیل آن صفای باطن خود مخاطبین که اکثراً بچه‌های آنروز دهة اول انقلاب و دوران دفاع مقدس بوده و با نگاه خالصانه ه این نوکر بی‌مقدار می‌نگریستند و قطعاً خود حقیر هم آنروز‌ها متأثر از‌‌ همان فضای معنوی بوده و سلامت روح و روان بیشتری داشتم.

*حاج آقا محسن شما بیشتر جلسات خود را در شهرستان‌ها برگزار می‌کنید. آیا دلیل خاصی دارد؟
امروز دوستداران و ارادتمندان به اهل‌بیت (س) بویژه نسل جوان در همة کشور بلکه آن سوی مرز‌ها بسیار به چشم می‌خورند و این تشنگی در شهر‌ها و استانهای مختلف کاملاً مشهود است لذا بنده تا وقت دارم و می‌توانم دعوتهای آن عزیزان را حتّی در مناطق محروم و دور دست پذیرفته و می‌پذیرم و دلیل دیگر اینکه تهران و مرکز بحمدالله از اینگونه برنامه‌ها مستغنی است و دوستان دیگر نوعاً در تهران انجام وظیفه می‌نمایند.

*از خاطرات خود با مرحوم کافی در خصوص نحوه آشنایی و غیره صحبت بفرمایید؟
حاج محسن طاهری: همانطور که قبلاً هم عرض کردم در اواخر دهة ۴۰ از طریق یکی از خدمتگزاران مهدیه تهران با مهدیه و شهید کافی آشنا شدیم و اول در منزل ایشان با حاج مرتضی اخوی در یک جلسه حضور پیدا کردیم و خواندیم و ایشان گریه مفصّلی کردند و پس از آن به جلسة ندبه در صبح جمعه مهدیه تهران راه‌ یافتیم تا با هماهنگی آن شهید بزرگوار میان یکی از فرازهای ندبه خواندمان را شروع کردیم و به همین منوال ادامه و توسعه پیدا کرد.

*دوستان ذاکر ومداحی که جزو شاگردان حضرتعالی بوده‌اند والان صاحب نام می‌باشند چه کسانی هستند؟
افتخار بنده این است که یکی از سرورانی که امروز بنام و در جایگاه رفیع مدّاحی می‌درخشند حاج سعید حدادیان، حاج محسن گرسویی و بعضی از چهره‌های دیگر را روزی روزگاری در خدمتشان بوده و خدماتی را به ایشان ارائه نموده‌ام، روایتی از صاحب این ایّام حضرت امام هادی (ع) شنیدم که می‌فرمایند استاد و شاگرد هر دو در رشد و ترقّی یکدیگر شریکند.

*حاج محمد آقا برادرکوچک‌تر شما در حال حاضر بیشتر از شما توانسته‌اند جوان‌های نسل جدید را جذب نمایند. به نظر شما دلیل این موفقیت ایشان چه چیزی بوده است؟
البته که کُلّ جدیدٍ لذّه هر چیزی جدیدش لذت‌بخش است ایشان جوان‌تر از بنده هستند طبعاً مقبول چوانان پرشور و ولایی می‌باشند دلیل موفقیت هر کسی اول جنبة معنوی و الهی دارد ثانیاً که خودشان هم در کارشان زحمت می‌کشند و برنامه‌ها و سبک‌های متنوع مورد استقبال جوانان عزیز ارائه میهند.

*بهترین دوستان شما در مداحی چه کسانی هستند و با چه مداحانی رفاقت دارید؟
بحمدالله بنده در خدمت همه نوکران اهل‌بیت (ع) در خانه مدّاحان امروز افتخار نوکری دارم قبلاً هم با هیچکدام نارفاقتی نداشته و تعامل برقرار بوده و اصول کار حقیر و قروا کُبارَکُم وَ رحَمُو صُغارَکُم است یعنی دست بزرگتران و پیشکسوتان این عرصه را بوسه‌ها داده‌ام و کوچک‌تر از خودم از لحاظ سن و سال یعنی نوجوانان و جوانان را نیز در حدّ کمال و فوق جایگاه‌شان احترام می‌نمایم و نهایتاً با هیچکدام مشکلی ندارم.

*مداحی در خانواده شما به اصطلاحی یک رسم است. لطفا در خصوص رابطه خانواده طاهری با ذاکری اهل البیت (ع) برایمان صحبت بفرمایید.
همانطور که اشاره کردید پدر بزرگمان مرحوم حاج نادعلی پدرم مرحوم حاج محمدتقی دائی‌ام مرحوم حاج شیخ اکبر نظری تهرانی بردارانم حاج مرتضی و حاج محمد نوة عمویم حنیف (مصطفی) طاهری و همشیره‌زاده‌ام مهدی خادم اخوی‌زاده‌ام حسین آقا فرزند حاج محمد آقا و در آینده نزدیک به لطف حق محمدمهدی پسر خودم اشناءالله همه و همه نوکر بوده و خواهیم بود.

ظاهرا شما در طول سال سفرهايی هم به خارج از کشور دارید. فضای جلسات در خارج از ایران چه تفاوتی با داخل دارد؟

معمولا در ایام خاصی مثل ماه مبارک یا محرم و فاطمیه، به کشورهای خارجی‌دعوت شده‌ایم. هم به کشورهای عربی حوزه خلیج رفته‌ام و هم از سال شصت به بعد به اروپا، آمریکا و کانادا و دیگر کشور‌ها رفته‌ام. شور و حالی که من در بچه‌های آمریکا دیدم دیدنی بود. جوان‌هایی که مثلا در واشنگتن به‌دنیا آمده‌اند و همان‌جا رشد و تحصیل کرده‌اند، ‌ اما تیپ‌شان مثل بچه هیئتی‌های خودمان است.

توی ماشین‌های این‌ها که می‌نشینی می‌بینی که سی‌دی‌های مداحی گذاشته‌اند و گوش می‌دهند. چون که این‌ها در محیطی هستند كه از این مسائل نسبتا محروم‌اند. خدا را شکر در چند سال اخیر بابش باز شده است که رفت‌و‌آمدهایی انجام شده است و مداحان و روحانیت به این کشور‌ها رفته‌اند. الان در آمریکا چهار هزار مرکز اسلامی داریم.

ما سال‌ها به منهتن نیویورک می‌ر‌فتیم. همان‌جایی که برج‌های دوقلوی کذایی آن‌جا بودند. در آن خیابان روزی را داشتند به اسم «حسین دی» كه یک‌شنبه‌ای بود که در دهه محرم قرار می‌گرفت. گاهی این یک‌شنبه می‌شد شب چهارم محرم و گاهی هم می‌شد شب عاشورا یا تاسوعا. جمعیت مفصلی از کشورهای مختلف مثل ایران، عراق، پاکستان و لبنان می‌آمدند. از همه ابزار عزاداری هم که در ایران است مثل تعزیه‌خوانی و شبیه خوانی و علم و کتل استفاده می‌کردند.

- به زبان‌هاي دیگری هم می‌خوانید؟

یک وقت‌هایی شعرهای عربی خوانده‌ام. چون بیشتر عرب‌ها شرکت می‌کنند. انگلیسی هم در حد محاوره اگر لازم بوده استفاده کرده‌ام. اما اکثرا به همین زبان فارسی خودمان بوده. يك بار مسابقه فوتبالی بود در ورزشگاه آزادی بین ایران و ژاپن و این برنامه افتاده بود به دوازدهم محرم. من را دعوت کردند برای خواندن. من هم با عبا رفتم که عکس‌هایش هست.

صدهزار جمعیت بلند شدند و عزاداری و سینه‌زنی کردند. بعدا فیلمش را که دیدم، ‌دیدم ژاپنی‌ها هم دارند گریه می‌کنند. خیلی عجیب است. این نام سیدالشهدا عليه السلام است که اثر خودش را گذاشته بود.

-بعضی از مداحانی که الان مورد توجه نسل جوان هستند خودشان را مدیون شما و حاج مرتضی طاهری می‌دانند و شاگرد شما بوده‌اند. الان از شاگردان‌تان راضی هستید؟

استغفرالله. بیشتر این آقایان جد و جهد و استعداد خودشان کمک‌شان کرد تا امروز به این‌جا رسیده‌اند. ان‌شاءالله خدا از همه ما راضی باشد. الان در خانه مداحان کلاس‌هایی در طول هفته برگزار می‌شود. یکی از اهداف خانه مداحان همین آموزش اصولی مداحی است. البته واقعا خودم فرصتش را ندارم که کلاس برگزار کنم. اما هنوز ارتباط آموزشی داریم. بسیج مداحان که دوره‌های آموزشی می‌گذارد، چند ساعتی هم به من اختصاص می‌دهند و بیشتر هم پرسش و پاسخ است.

-در بازار رنگین سبک‌ها، برای نوحه خواندن یا سرود خواندن چه کار می‌کنید؟

ببینید ما نمی‌توانیم که در اعیاد سرود نخوانیم. اما سعی می‌کنیم که سبک‌ها فاخر باشد. اول مورد رضای خدا و اهل بیت علیهم‌السلام باشد. بعد هم جمعیت به هرحال حق دارند که از آن مجلس شاد بیرون بیایند. مستمع باید احساس استغنا کند و دست‌پر از مجلس بیرون برود. خلاصه‌اش به دلشان بچسبد. نه رومی رومی، نه زنگ زنگی. حلقه وصلی هستیم بین پیرغلامان و جوان‌ترهایی که تازه شروع کرده‌اند. یعنی نه خیلی قدیمی می‌خوانیم که برای جوان امروزی کسل کننده باشد، نه این‌که بعضی از سبک‌های غیر استاندارد امروز را می‌خوانیم. یک بار در هیئتی همه دعاهای آخر جلسه را عربی ‌خواندم.

یک جوانی آمد گفت مگر ما عربیم که شما دعا‌ها را عربی می‌گویید؟ من دیدم که حق با اوست. من باید دعاهایی بکنم که او هم متوجه شود. جوانی هم که آمده هیئت می‌خواهد انرژی‌اش را تخلیه کند. یک وقت این انرژی در مجلس حرام تخلیه می‌شود، اما یک وقت در مجلس اهل بیت علیهم‌السلام است. این آمده که شب تولد معصوم شاد باشد. اگر قرار باشد شب عید هم همه‌اش را روضه بخوانیم و گریه کنیم که آن جوان زده می‌شود.

* الان بعضی مداح‌ها به خصوص اشعار نوحه را خودشان می‌گویند و از اشعار شاعران آئینی کلاسیک کمتر استفاده می‌کنند. این مسئله آسیبی برای شعر و شاعری در مداحی ایجاد نمی‌کند؟ اگر خود مداح شعر‌هایش را بگوید، امکان دارد سطح شعر را پایین بیاورد؟
اصلاً اینگونه نیست هر کسی که شعر‌شناس باشد معیار‌ها و ارزشهای آن را می‌داند و به آن واقف است لذا خیلی از مدّاح‌ها همانند حاج علی انسانی – حاج غلامرضا سازگار – حاج سعید حدادیان – حاج مرتضی طاهری – حاج محمود کریمی – حاج احمد واعظی و گاهی هم خود حقیر اشعاری می‌سرایم و می‌خوانم البته اشعار آن دوستانی که نامبردم بحمدالله نوعاً قوی و قابل ارائه و استفاده نیز می‌باشد.

*در پایان اگر نصیحت و پندی برای مادحین جوان و نوپا دارید بفرمایید؟

تو بندگی چو گدایان بشرط مُزد مکن که خواجه خود روش بنده پروری داند

اگر عمل ناخالص دور از ریا و هرگونه اهداف مادی و جنبه‌های شهرت‌طلبی و خو نشان دادن و زوزآزمایی و برخ دیگران کشیدن باشد قدر مسلم او که عمل ما را می‌بیند و می‌خرد بصیر و آگاه و بینا و هشیار و جبّار (جبران کننده‌ای بی‌نظیر) است (خَلّصَ‌الْعَملْ فَانِّاالّناقَدِ بَصیرُ بَصیر).

برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید