به گزارش
خبرنگار سياست خارجي باشگاه خبرنگاران به نقل از رويترز، آمريکا و متحدان اين کشور مدعي ميشوند که تغيير لحن ايران پس از انتخابات رياست جمهوري اخير و تعهد اين کشور به بهبود روابط با غرب براي کاهش تحريمها آنها را براي مذاکره تشويق کرده است.
اما آنها در عين حال تاکيد ميکنند که ايران بايد گامهاي جدي و عملي در زمينه برنامه هستهاي خود بردارد، برنامهاي که کشورهاي غربي ادعا ميکنند نسبت به اهداف آن نگران بوده و البته تهران نيز در مقابل بارها اين ادعاي مقامات غربي را رد کرده است.
يک مقام ارشد آمريکايي در آستانه مذاکرات ژنو به خبرنگاران گفته است "آنچه که ما در فاز اول به دنبال آن هستيم و گام اول اين است که پيشرفت برنامه هستهاي ايران متوقف شود ، اين امر اولين چرخش در اين برنامه در دهه گذشته به حساب ميآيد."
به عقيده آنها اين اقدام به نوعي خريد زمان خواهد بود و همچنين به ايران و کشورهاي 1+5 براي رسيدن به يک راه حل ديپلماتيک وسيع کمک ميکند چرا که در غير اينصورت خاورميانه وارد يک جنگ تمام عيار خواهد شد.
خواسته اصلي 1+5 تعليق غني سازي در ايران، کاهش ذخاير اورانيوم، و همچنين کاهش ظرفيت توليد اين مواد در آينده در اين کشور است.
در مقابل هرگونه امتياز به 1+5 ايران از اين کشورها ميخواهد تا تحريمهاي شديد اقتصادي را که درآمد حاصل از فروش نفت اين کشور را در دو سال گذشته به طرز قابل توجهي کاهش داده و باعث شده است تا ارز ريالي اين کشور بيش از نيمي از ارزش خود را از دست بدهد لغو کند.
"محمدجواد ظريف" وزير امور خارجه ايران در گفتگو با روزنامه فرانسوي "لوموند" گفته "دستيابي به توافق در ژنو بعيد نيست اگرچه ممکن است اين اتفاق در مذاکرات پنجشنبه و جمعه رخ ندهد."
وي در ادامه تاکيد کرده "ما ميتوانيم طي اين هفته در ژنو به توافق برسيم اما اگر اين اتفاق هم رخ نداد يک فاجعه نخواهد بود چراکه همه امور به تدريج حل خواهد شد."
گفتگوها وارد مرحله جدي مي شودهرچند خطوط اوليه توافق بالقوه طرفين مبهم است اما بعيد به نظر ميرسد که 1+5 به چيزي کمتر از تعليق غني سازي 20 درصد قانع باشد.
گفته ميشود اين سطح از غني سازي براي توليد سلاح اتمي مورد نياز است.
"مايکل مان" سخنگوي "کاترين اشتون" رئيس سياست خارجي اتحاديه اروپا که مسئوليت نظارت بر مذاکرات ايران و 1+5 را بر عهده دارد گفته است "مذاکرات هستهاي پيچيده بوده و وارد مرحله جديدي شده است."
وي همچنين افزود " بايد در اين مذاکرات پيشرفتهاي عملي حاصل شود."
يک مقام آمريکايي ديگر نيز گفته است "ايران در اين مرحله بايد به جنبههاي کليدي پرونده هستهاي خود از جمله نظارت دقيق بينالمللي بر تاسيسات هستهاي خود بپردازد."
وي افزود "همچنين فعاليتهاي ايران در راکتو تحقيقاتي در نزديکي شهر اراک براي غرب نگرانکننده است چرا که ميتواند مقاصد نظامي داشته باشد."
اين مقام دولتي تاکيد کرده " ما به دنبال راههايي براي افزودن زمان به اين پرونده هستيم."
دستيار ارشد يک سناتور در کاخ سفيد و وزارت امور خارجه آمريکا نيز گفته است "پيشنهاد واشنگتن همکاري با ايران در يک دوره 6 ماهه براي اعتماد سازي است."
وي افزود "در اين دوره زماني واشنگتن به تدريج محدوديتهاي ايران در دسترسي به حسابهاي اين کشور در کشورهاي غربي را رفع خواهد کرد."
اين مقام تاکيد کرده
"همچنين دولت اوباما ميتواند تحريمهاي تجاري، طلا و پتروشيمي را نيز کاهش دهد."در مقابل ايران غنيسازي 20 درصد را متوقف کرده و همچنين اقدامات ديگري همچون کاهش ذخاير اورانيوم براي کند کردن برنامه هستهاي خود را اجرا خواهد کرد."
وي تاکيد کرده است "در صورتي که برنامه هستهاي ايران نه توقف کرده و نه رو به عقب برگردد مجلس سنا بلافاصله براي وضع تحريمهاي بيشتر عليه اين کشور وارد عمل خواهد شد."
گفتني است؛ مجلس نمايندگان آمريکا قرار بود در ماه جولاي طرحي را براي کاهش صادرات نفت ايران به يک قطره در روز تصويب کند.
طبق برنامههاي مجلس سنا قرار بود اين لايحه در ماه سپتامبر به تصويب رسد اما دولت اوباما سنا را به دليل مذاکرات ژنو تحت فشار قرار داد تا وضع تحريمهاي جديد را به تعويق بيندازد.
يکي از ديپلماتهاي کشورهاي 1+5 گفته است " هرگونه توافق در ژنو ميتواند بخش بزرگي از نگرانيهاي غرب را در مورد پرونده هستهاي ايران کاهش دهد چرا که موارد نگراني ديگر را ميتوان در مذاکرات بعدي پيگيري کرد."
اين ديپلمات گفته است
" ميتوان پيش بيني کرد که يک توافق گام به گام در ژنو محقق شود اما هنوز براي قضاوت زود است."شایان ذکر است؛ تیم مذاکرهکننده ایران روز گذشته به منظور گفتگو با نمایندگان 1+5 وارد ژنو محل برگزاری مذاکرات شد.
گفتنی است؛ در دور قبلي مذاکرات که در سطح معاونین وزرای خارجه و بدون حضور "محمدجواد ظریف" و "کاترین اشتون" برگزار شد، ریاست هیئت ایرانی را "سیدعباس عراقچی" و ریاست هیئت مقابل را "هلگا اشمید" معاون اشتون بر عهده داشتند.
شایان ذکر است؛ "محمدجواد ظریف"(Javad Zarif)وزیر امور خارجه و رئیس تیم مذاکرات هستهای ایران در این دور از مذاکرات، پیشنهاد جدید ایران با عنوان"پایانی بر یک بحران غیر ضروری؛ آغازی برای افقهای جدید"را روی میز گذاشته بود.
پس مذاکرات دو روزه ایران و گروه 1+5 با مسئولیت "سيدعباس عراقچی"(Abbas Araqchi)معاون حقوقی و بینالمللی وزیر امور خارجه ایران و "هلگا اشمید"(Helga Schmid) معاون "کاترین اشتون"(Cathrine Ashton)مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا ادامه یافت.
لازم به ذكر است طرفین در این دو روز، چهار دور با یکدیگر گفتگو کرده و در دور آخر مذاکرات، ظریف و اشتون به جمع مذاکره کنندگان پیوستند.
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و رییس تیم مذاکرهکننده گروه 1+5، این دور از مذاکرات را مثبت خوانده و تأکید کرده بود که برای نخستین بار روی یک بیانیه مشترک توافق شده است.
همچنين كاترين اشتون با اشاره به طرح ارائه شده از سوی ایران در مذاکرات، گفته بود "کاملترین طرح ایران را در ژنو دیدیم."
ظریف نیز پس از پایان مذاکرات اظهار داشت "مذاکرات پرثمری را پشت سر گذاشتیم؛ امیدواریم این مذاکرات آغازی برای فاز جدید در روابط باشد تا بحران غیرضروری را خاتمه دهد و افقهای جدیدی را باز کند."
عراقچی در پاسخ به سوالي در باره اين که آیا در مذاکرات کارشناسی وین درباره گامهای متقابل تصمیمگیری خواهد شد، تاكيد كرده بود "مذاکرات کارشناسی محل تصمیمگیری نیست بلکه این مذاکرات برای توضیح و تبیین مواضع هر دوطرف در ادامه مذاکرات ژنو به طور عمیقتر و گستردهتر است."
اين عضو ارشد مذاكرهكننده هستهاي ايران با سفر به وین و در دیدار با "یوکیو آمانو" (Yukiya Amano) مدیرکل آژانس، پیشنهاد جدیدی را برای حل و فصل مسائل باقی مانده میان طرفین روز میز قرار داده بود که موجب شکسته شدن بنبست مذاکرات پیشین ایران و آژانس شد.
بر مبناي این طرح، ایران آمادگی خود را برای پاسخ به تمامی سوالات و ابهامات آژانس در یک دوره کوتاه زمانی، اعلام کرده است.
ساعتی پس از دیدار عراقچی با آمانو، مذاکرات تیمهای فنی ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی در فضایی متفاوت نسبت به گذشته آغاز شد.
گفتني است؛در این دور از مذاکرات، ریاست تیم ایران را "رضا نجفی" (Reza Najafi) سفیر ایران در آژانس برعهده داشت اما در طرف مقابل، چهره جدیدی به جای "هرمان ناکارتس" (Herman Nackaerts) که در دو سال گذشته ریاست تیم مذاکراتی آژانس را برعهده داشت، قرار گرفته بود."ترو وارجورانتا" در این دور از مذاکرات، ریاست هیأت مذاکره کننده آژانس را برعهده گرفته بود.
دور نخست مذاکرات ایران و آژانس به مدت سه ساعت و تا شامگاه دوشنبه طول کشید كه در آن طرفین توافق کردند تا ادامه مذاکرات را به صبح سه شنبه موکول کنند.
دور دوم مذاکرات ایران و آژانس ساعت 10 صبح سه شنبه در مقر آژانس آغاز شده و طرفین پس از سه ساعت مذاکره، برای نخستین بار یک بیانیه مشترک صادر کردند.
در این بیانیه آمده است "به دنبال دیدار یوکیا آمانو مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی و سید عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه ایران، هیات های ایران و آژانس جلسه ای مفید درباره مسایل گذشته و حال در 28 و 29 اکتبر (6 و 7 آبان) برگزار کردند.
ایران پیشنهاد جدیدی را در زمینه اقدامات عملی ارایه کرد که به عنوان یک عمل سازنده برای تقویت همکاریها و گفتگو با رویکرد حل همه مسایل باقی مانده در آینده است.
پس از گفتگوهای اساسی تصمیم گرفته شد که نشست بعدی در 11 نوامبر (20 آبان) در تهران برای پیشبرد همکاری ها برگزار شود."
عراقچی در خصوص طرح پیشنهادی ایران به آژانس گفته بود "همانطور که ایران در مذاکرات با 1+5 در ژنو (23 و 24 مهر ماه) چارچوب جدیدی را در قالب یک پیشنهاد ارائه کرد، در وین نیز چارچوب جدیدی را برای همکاری پیشنهاد کرده است."
عضو ارشد تیم مذاکرات هسته ای ایران تصریح کرده بود"پیشنهاد جدید ایران تصحیح رویکردها است و می تواند بن بست موجود میان ایران و آژانس برای حل و فصل مسائل باقی مانده را از بین ببرد."
عراقچي در ادامه سخنان خود گفته بود "ایران در پیشنهاد جدید خود چارچوب های منطقی تری را به طرف مقابل پیشنهاد کرده است به شکلی که بتواند ما را از بن بست موجود عبور دهد؛ چرا که بن بست به وجود آمده در روابط ایران و آژانس به توقف همکاری ها و بروز سوء تفاهم های جدید منجر شده بود."
گفتني است؛ تیم ایران به ریاست ظریف در این دور از مذاکرات با جدیت و با اختیارات لازم برای مذاکرهای هدفمند و رو به جلو آماده بوده و قرار است طرح پیشنهادی جدید و مکتوب خود که مبتنی بر رویکردهای واقع بینانه است را به 1+5 ارائه کند.
هیئت ایرانی در حالی در این دور از مذاکرات حضور خواهد یافت که محمدجواد ظریف اخیرا با صراحت اعلام کرد که پیشنهاد ارائه شده در نشست آلماتی یک از سوی 1+5 مورد پذیرش ایران نیست و همانطور که عنوان کرد این طرح به تاریخ پیوسته است.
لازم به ذكر است بسياري از مقامات و رسانههاي غربي با تمركز بسيار بر دور جديد مذاكرات معتقدند كه طرف هاي غربي بايد از اين فرصت استفاده كرده و بتوانند با ارائه پيشنهاد درخور طرف ايراني را قانع كنند.
كشورهاي غربي موسوم به 1+5 ادعا مي كنند كه برنامه صلح آميز هستهاي ايران پوششي براي ساخت سلاح هستهاي از طرف اين كشور است.
ايران نيز بارها ضمن رد اين اتهامات اعلام كرده برنامه هستهاي اين كشور صرفا جهت رفع نیازها به انرژی و دیگر نیازهای صلح آمیز است.
در همين زمينه مقام معظم رهبري تاکنون چندین بار طي سخنرانیهای رسمی و عمومی خود درباره حرام بودن ساخت و استفاده از سلاح اتمی صحبت کردهاند.
ايشان در سخنرانی خود در اسفندماه گذشته در دیدار با رئیس و مسئولان سازمان انرژی اتمی و جمعی از دانشمندان هستهای کشور گفته بودند که "ایران به دنبال سلاح هستهای نیست، زیراجمهوری اسلامی ایران، از لحاظ فکری، نظری و فقهی داشتن سلاح هستهای را گناه بزرگ میداند و اعتقاد دارد نگهداری چنین سلاحی نیز بیهوده، پرضرر و پرخطر است."
در واكنش به اين فتوا بسياري از چهرهها و مقامات بينالمللي در سطح جهان ضمن باور پذير خواندن آن اذغان داشتهاند كه از اين فتوا ميتوان به عنوان اصليترين عامل در راستاي اعتمادسازي براي رفع نگرانيهاي كشورهاي غربي استفاده كرد.
در همين زمينه نخستوزیر ترکیه به وزیرخارجه آمریکا گفته بود"فتوای رهبر ایران درباره حرام بودن سلاح هستهای را باید باور کرد چرا که از سوی ولی فقیه عنوان شده و چنین حکمهایی چون و چرا بردار نیست."
همچنين مقام معظم رهبري در آخرين اظهار نظر خود نسبت به روند مذاكرات هستهاي ميان ايران و كشورهاي گروه 1+5 با دفاع از تيم مذاكره كننده هستهاي ايران فرمودند "هیچکس نباید مجموعه مذاکرهکنندگان ما را سازشکار بداند، اینها بچههای خود ما و بچههای انقلابند. یک ماموریت سختی را برعهده دارند و هیچکس نباید ماموری را که مشغول کاری است تضعیف کند."
ايشان تاكيد كردند "همانطور که در مشهد هم گفتم،به مذاکره خوشبین نیستم ولی باذن الله از این مذاکرات ضرری هم نمیکنیم و این تجربه،ظرفیت فکری ملت ما را بالا خواهد برد. اگر مذاکرات به نتیجه برسد که چه بهتر ولی اگر نتیجه نگرفتند معنایش این باشد که کشور باید روی پای خودش بایستد."
انتهای پیام/