به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز ۱۶ آبان ۱۳۹۲ خورشیدی برابر با ۳ محرم ۱۴۳۵ هجری و ۷ نوامبر ۲۰۱۳ میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخی امروز از این قرار است:
ورود سپاه «عمر بن سعد» به سرزمین کربلا (۶۱ ق)
پس از آنکه حرّ بن یزید، امام حسین (ع) و یارانش را در سرزمین کربلا در محاصرهٔ خویش قرار داد و مانع حرکت آنان گردید، عبیداللَّه بن زیاد عامل یزید در کوفه، فرماندهی سپاه یزید را بر عهدهٔ عمر بن سعد گذاشت. عمر بن سعد در روز جمعه سوم محرمالحرام سال ۶۱ قمری به همراه چهار هزار نیروی جنگی وارد کربلا شد و فرماندهی آنان را بر عهده گرفت. عمر بن سعد پیش از واقعهٔ کربلا، منصب حکومت «ری» را از عبیداللَّه گرفته بود ولیکن با مخالفت اباعبداللَّه الحسین (ع) با یزید و امتناع از بیعت و حرکت آن حضرت به سوی کوفه، عبیداللَّه، حکومت «ری» را مشروط به خاتمه بخشیدن به قضیهٔ امام حسین (ع) نمود.
عمر بن سعد به خاطر دستیابی به حکومتِ منطقهٔ وسیعِ ایالت «ری» - که هرگز به آن نایل نیامد - فرماندهی سپاه یزید را پذیرفت و مرتکب جنایت بزرگ غیرانسانی شد. از روزی که عمر بن سعد وارد سرزمین کربلا شد، پیوسته لشکریانی از سوی عبیداللَّه بن زیاد برای وی فرستاده میشد. بنابر روایتی تا ششم محرم، متجاوز از ۲۰۰۰۰ نفر در سپاه عمر بن سعد گرد آمدند.
آغاز دستگیری شخصیتهای سیاسی پیشین کشور از سوی دولت نظامی ازهاری (۱۳۵۷ ش)
دولت نظامی ازهاری ظاهراً برای تسکین افکار عمومی و راضی کردن مردم انقلابی و در واقع برای عوام فریبی، تعدادی از شخصیتهای سیاسی پیشین کشور را دستگیر و زندانی نمود. بازداشت این بلندپایگان به هیچ وجه ارتباطی باتصمیم رییس دولت نداشت و این فکر مربوط به شخص شاه بود که بعضی از مشاورینش به او القا کرده بودند. بازداشت امیرعباس هویدا، کسی که سیزده سال نخست وزیر بوده یا توقیف ارتشبد نصیری رییس ساواک که سیزده سال ریاست این سازمان مخوف را بر عهده داشت و نیز زندانی کردن افرادی که عالیترین نشان درباری را از شاه گرفته بودند جز دلیل قاطع بر محکومیت رژیم شاه، علت دیگری نمیتوانست داشته باشد. در پی این بازداشتها، امام این اقدامات را فریب کاری دانسته و کار رژیم را تمام شده عنوان کردند.
صدور پیام امام خمینی (ره) در محکومیت کشتار دانش آموزان در ۱۳ آبان توسط رژیم (۱۳۵۷ ش)
حضرت امام خمینی (ره) به مناسبت کشتار دانشآموزان و دانشجویان مسلمان در سیزدهم آبان ماه ۱۳۵۷ طی پیامی فرمودند: «من از جنایاتی که اخیراً در دانشگاهها با فرزندان اسلام نمودهاند در سوگم. من از دانشجویان عزیز که در راه اسلام و کشور، فدایی دادهاند و در مقابل شاه با مشتی گره کرده ایستاده و او را محکوم کردهاند، تشکر میکنم».
درگذشت استاد «علی اکبر مالک» سخنور و مدیحهسرای معاصر (۱۳۷۷ ش)
استاد علیاکبر مالک در سال ۱۲۹۰ ش در تهران پا به عرصه وجود نهاد. وی پس از طی دوران دبستان، وارد دارالفنون شد و از محضر اساتیدی همچون جلالالدین همایی، عباس اقبال آشتیانی، نصراللَّه فلسفی و علامه محمدحسین فاضل تونی بهره برد. ایشان سپس به دانشسرای عالی رفت و به تحقیق در متون نظم و نثر فارسی پرداخت. استاد مالک آنگاه وارد مدرسه حقوق شد و پس از مدتی با زبانهای انگلیسی، فرانسوی و آلمانی آشنا گردید و این زبانها را تدریس نمود. از استاد مالک بیش از پانزده اثر منظوم و منثور برجای مانده که وادی عشق، ترانه دل، سفرنامه حج و سلطان عشق به شعر، و کشور مقتدر اسلامی و خاطرات اجتماعی و سیاسی در ۲ جلد به نثر، از آن جملهاند. این سخنور خستگیناپذیر سرانجام در اواسط آبان ۱۳۷۷ ش برابر با رجب ۱۴۱۹ ق در ۸۷ سالگی در تهران درگذشت.
زلزله شدید در جنوب خراسان (۱۳۵۵ ش)
ژئوفیزیک دانشگاه تهران اعلام کرد که این زلزله میتوانست تهران را با خاک یکسان کند. در اثر این زلزله در دو روستای قائن ۱۶ نفر مقتول و متجاوز از صد نفر مجروح شدند.
گسترش اعتراضات مردمی نسبت به نخست وزیری ارتشبد «ازهاری» (۱۳۵۷ ش)
در
اعتراض به روی کار آمدن دولت نظامی ارتشبد ازهاری، راهپیماییهای
گستردهای در تهران و شهرستانها صورت گرفت و بازار تهران، قم، مشهد،
شیراز، اصفهان، سنندج، ساری و قزوین به حالت تعطیل درآمد. همچنین به دنبال
اعتصاب آموزگاران و دبیران، کلیه شاگردان مدارس تهران نیز به اعتصاب
کنندگان پیوستند و شهر تهران و سایر شهرها یک پارچه هیجان و شور انقلابی
گردید.
زد و خورد مسلحانه مردم با ماموران انتظامی آغاز شد و در چند
شهرستان ماموران ساواک و فرماندار نظامی به دست مردم کشته شدند. مردم
مسلمان و مبارز ایران در این اعتراضات، قاطعانه اعلام کردند که تغییرات
ظاهری و جابجایی عوامل دست نشانده رژیم شاه و امریکا نمیتواند مانع مبارزه
آنان برای پیروزی انقلاب اسلامی شود.
روز آزاد شدن حضرت «یوسف (ع)» از زندان و استحباب روزه برای رفع هر گرفتاری
روز سوم ماه محرم روزیست که حضرت یوسف (ع) از زندان بیرون شده. در مفاتیح الجنان روایتی نقل شده که هرکه آنروز را روزه دارد، آسان فرماید حقتعالی بر او کارهای مشگل را و برطرف کند از او اندوه را و دعایش مستجاب گردد.
دعوت جهانی اسلام توسط پیامبر اکرم (۷ ق)
پس از تثبیت اسلام در مدینه و نواحی اطراف آن، پیامبر اکرم (ص) به حکم صدور جهانی اسلام به نقاط دیگر دنیا، با ارسال نامه به پادشاهان و امپراتوران زمان، رسماً دعوت به اسلام را آغاز کرد. مورّخین، تعداد نامههایی را که رسول گرامی اسلام (ص) در این زمان ارسال فرمود، بین ۱۲ تا ۲۶ نامه ذکر کردهاند. مخاطبین نامهها نیز پادشاهان و فرمانروایان روم، ایران، حبشه، بحرین، یمن و برخی دیگر از سرزمینهای بزرگ آن عصر بودند و هر کدام از آنها به گونهای نسبت به دعوت حضرت رسول، واکنش نشان دادند. چند سال پس از این دعوت، دین اسلام، گسترش چشمگیری یافت.
تولّد «ابن خَلّوف» کاتب و شاعر مسلمان (۸۲۹ ق)
شهابالدین احمد بن ابی القاسم محمد خلوف معروف به ابن خَلوف در کودکی عازم سفر مکه و سپس بیتالمقدّس شد و در جوانی به قاهره رفت. هدف وی از این سفرها، تحصیل علم و دانش بود به طوری که در ۲۶ سالگی در جوامع علمی قاهره، دانشمندی برجسته محسوب میشد. ابنخلوف شعر نیز میسرود و قصیدههای زیبایی درمدح پیامبراکرم در دیوان اشعار او به چشم میخورد. دیوان الاسلام، نظمُ التَلخیص و نظم المغنی از آثار قلمی ابن خَلوف است. وی در سال ۸۹۹ در ۷۰ سالگی درگذشت.
تعطیلی مجلس شورای ملی در پی اولتیماتوم روسیه به مجلس در زمان احمدشاه (۱۳۳۰ ق)
به دنبال درخواست روسیه مبنی بر اخراج مورگان شوستر، مستشار اقتصادی آمریکا از ایران، غوغایی در کشور به راه افتاد که به تحریم کالاهای روس و انگلیس از طرفِ پیشوایان روحانی منجر گشت. مجلس در برابر این اولتیماتوم روسیه مقاومت کرد ولی چون دولت وقت تحت فشار روس و انگلیس بود، نتوانست مقاومت کند و در سوم محرم ۱۳۳۰ ق، مجلس را تعطیل کرد. در نتیجه، مواد اولتیماتوم قبول شد و مورگان شوسترِ آمریکایی ایران را ترک نمود. از آن پس دست نشاندگان بلژیکی بر خزانه داری کل کشور به جای شوستر مسلط شدند.
آغاز انقلاب بلشویکها در روسیه و روز انقلاب (۱۹۱۷ م)
از اوایل سال ۱۹۱۷ م اعتصاباتی در روسیه شروع شد که آغازگر انقلاب روسیه بود. در نتیجه این اعتراضات، تزار نیکولای دوم برکنار شد و حکومتِ موقت جانشین وی نیز توسط بلشویکها سرنگون گردید. سرانجام کمونیستها به رهبری لنین با تصرف مراکز و مؤسسات دولتی، قدرت را به دست گرفتند. کمونیستها در سرزمینهای پهناوری که شامل روسیه و چهارده جمهوری خودمختار دیگر در اروپای شرقی، قفقاز و آسیای میانه بود، اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی را تشکیل دادند و بیش از هفتاد سال حکومت کردند. لازم به ذکر است که آغاز انقلاب کمونیستی در روسیه براساس تقویم رایج در آن زمان روسیه، ۲۵ اکتبر بود که بر مبنای تاریخ جدید، هفتم نوامبر میباشد.
وقوع کودتای آرام علیه «حبیب بورقیبه» دیکتاتور تونس (۱۹۸۷ م)
حبیب بورقیبه، سیاستمدار برجسته تونسی، پس از استقلال تونس از فرانسه، از سال ۱۹۵۶ م به نخست وزیری این کشور برگزیده شد. وی توانست با ساقط کردن حکومت سلطنتی تونس در سال ۱۹۵۷ م به مقام ریاست جمهوری تونس، نائل آید. بورقیبه در سال ۱۹۵۹ م قانون اساسی جدید تونس را که در آن، اختیارات فراوانی برای رئیس جمهور قایل شده بود از تصویب گذراند. بورقیبه در سال ۱۹۷۵ خود را رئیس جمهور مادامالعمر تونس خواند. وی که تا سال ۱۹۸۷ م به مدت ۳۰ سال، رهبری بلامنازع تونس را برعهده داشت، در طول سالهای حاکمیت خود، تمامی رُقبای سیاسی خود را با زندان، تبعید و تهدید از صحنه سیاست کشور خارج کرد و دهها مورد شورش و تظاهرات مردمی و مخالفتهای اجتماعی را به مددِ قوای نظامی سرکوب نمود. بورقیبه سرانجام در هفتم نوامبر ۱۹۸۷ م با یک کودتای آرام و بدون خونریزی توسط زینالعابدین بن علی از کار برکنار شد. بن علی یک ماه قبل از کودتا، حکم وزارت کشور خود را از حبیب بورقیبه دریافت کرده بود.
تولد «ماری کوری» کاشف رادیوم و پلوتونیوم در لهستان (۱۸۶۷ م)
ماری کوری در سال ۱۸۶۷ در لهستان متولد شد. وی با پیر کوری در سوربن ازدواج کرد. ماری و پیر به دنبال عناصر جدید گشتند. سرانجام پس از چهار سال کار سخت و مصرف چندین تن سنگ معدن، یک دهم گرم رادیوم خالص به دست آوردند. بدین ترتیب، آنها نخستین عنصر رادیواکتیو را کشف کرده بودند. در سال ۱۹۰۳، ماری، پیر و یک دانشمند دیگر به نام Henry Becquerel به دلیل کشف رادیوم و مطالعه رادیواکتیویته، جایزه نوبل را در فیزیک از آن خود کردند. ماری کوری اولین زنی بود که جایزه نوبل فیزیک را میبرد.
در زمان جنگ جهانی اول، ماری بر روی اشعههای X کار میکرد. ۷ سال طول کشید تا ماری دکترایش را بگیرد و بالاخره تز دکترای خود را در سال ۱۹۰۴ نوشت که به نوعی همان مقاله سال ۱۹۰۰ او بود. در سال ۱۹۰۶ پیر درگذشت و در سال ۱۹۱۱ ماری دومین جایزه نوبل را در شیمی دریافت کرد. در این دوران به اندازه کافی معروف شده بود و به همین دلیل، دولت فرانسه پول کافی در اختیارش قرار داد و سرانجام آزمایشگاه مفصلی همچون «نوشداروی پس از مرگ سهراب» به ماری اعطا شد! وی در سال ۱۹۳۴ در آسایشگاه کنارههای آلپ، سفر زمینی خود را ترک گفت.
برخی دیگر از رخدادهای امروز
۶۴۴: طبق تقویم میلادی تازه (گریگوریان)، عمر ابن خطّاب در این روز درگذشت. سال تولد او به درستی روشن نیست. نوشتهاند که یک روز در سال ۵۸۶ تا سال ۵۸۹. در زمان عمر بود که امپراتوری ایران به تصرف عرب مسلمان درآمد و امپراتوری روم شرقی سوریه و فلسطین و مصر را از دست.
۹۹۴: محمد ابن هزم مورخ و نویسنده در اسپانیا به دنیا آمد.
۱۷۹۳: انقلاب فرانسه برضد کلیسا دست به اقدام زد که بیش از دو هزار کلیسای کاتولیک فرانسه را شامل شد.
۱۹۱۷: انگلیسیها منطقه غزه در فلسطین را که جزیی از امپراتوری عثمانی بود متصرف شدند.
۱۹۱۸: با ترک مخاصمه دول متحارب اروپایی، در اصل موافقت شد.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید