به گزارش خبرنگار ورزشی باشگاه خبرنگاران؛‌ مسابقات سوپرلیگ بسکتبال طبق برنامه اعلام شده در روز 16 آبان یعنی کمتر از 10 روز دیگر آغاز می شود و "مکری" رئیس کمیته مسابقات هم روز گذشته تاکید کرد که شروع بازیها به هیچ وجه به تعویق نمی افتد. در حالی که در فرصت کم باقیمانده تنها چند تیم ترکیب خود را کامل کرده و تعداد زیادی از بازیکنان ملی پوش و غیر ملی بدون تیم مانده اند. شرایطی که به جز بحث آمادگی پیش فصل چندان هم به ضرر تیمها به نظر نمی رسد، چرا که با نزدیک شدن به شروع مسابقات بازیکنان باقیمانده به خاطر ترس از بیرون ماندن در فصل طولانی 92-93 در نهایت مجبور به بستن قرارداد با قیمتهای پایینتر می شوند.
 
هر چند در طرف مقابل باشگاهها نیز اعتقاد دارند، بازیکنان برای بالا بردن مبلغ، صبر کرده و با تیمهای مختلف وارد مذاکره شده اند، به همین دلیل هم برخی از آنها با فکر گرفتن پول بیشتر بیرون مانده اند.

باشگاههای بی پول، بازیکنان گران

هر سال پیش از شروع سوپرلیگ حساب 3 یا چهار تیم به عنوان تیمهای به اصطلاح "پولدار" از بقیه جدا می شد و اگر در رقابت با این جمع پولدار که با بودجه ای بالای دو میلیارد تومان بسته می شدند، تیمی بالا می آمد، آن تیم به عنوان شگفتی ساز مطرح می شد اما امسال تنها تیم پتروشیمی بندرامام شرایط هر سال خود را حفظ کرده و تمام تیمهای دیگر با بودجه های محدود یا متوسط وارد مسابقات می شوند و قدرت خرید بالایی ندارند.

یکی از ایراداتی که به سوپرلیگ بسکتبال و فدراسیون گرفته می شود نیز اجازه ورود تیمهایی با شرایط مالی بسیار محدود است که باعث پایین آمدن سطح کلی سوپرلیگ می شوند. تیمهایی که در سطح مسابقات دسته اول هستند اما به هر دلیلی اصرار به شرکت در سوپرلیگ دارند. در این میان مقاومت فدراسیون در مقابل تیمی با شرایط شیراز را هم باید یکی از اقدامات خوب امسال دانست چون سطحی را برای سوپرلیگ قائل شد که از جلسه اولیه مسابقات از ترس کم شدن تعداد تیمها، برای تمام تیمها اعمال نشد.

ملی پوشان سر در گم

فدراسیون که تا پیش از جلسه اولیه لیگ اصرار بر برگزاری سوپرلیگ با تیمهایی قوی حتی در حد 5 یا 6 تیم داشت در نهایت تسلیم شرایط اقتصادی باشگاهها شد و همین موضوع باعث اوضاع بی سابقه ای در لیگ شد که باشگاههای موجود قدرت جذب بازیکنان خوب را نداشته و از بین سهمیه های ملی بازیکنانی مثل مهدی کامرانی، سامان ویسی، اوشین ساهاکیان،‌ آرن داودی، جواد داوری، روزبه ارغوان و یونس لاله زاده در فاصله 8 روز تا مسابقات وضعیت مشخصی نداشته باشند.

بازیکنانی که به جز لاله زاده، در کمتر از 3 ماه قبل،  قهرمانی بسکتبال آسیا را تجربه کرده بودند. به این نفرات لیست بازیکنان غیر ملی بیرون مانده و بازیکنانی که به دلیل آیین نامه ضعیف نقل و انتقالات حق انتخابی را ندارند هم باید اضافه کرد.

البته بازیکنان ماهان قراردادهای دو ساله ای با باشگاه خود دارند اما طبق صحبتهای این بازیکنان هنوز شرایط قرارداد فصل جدید آنها با تیم اصفهانی مشخص نیست.

بازیکنانی که از لیگ ایران فرار کردند

صمد نیکخواه کاپیتان تیم ملی اولین بازیکنی بود که با بستن قرارداد در چین خیال خود را راحت کرده و از لیگ امسال فاصله گرفت. صمد در مصاحبه های خود نیز به شرایط لیگ انتقاد کرد. حامد حدادی که تا سال قبل در لیگ NBA بازی می کرد، تصمیم 3 سال قبل خود را تکرار نکرده و با وجود بازی در جام باشگاههای آسیا با لباس ماهان، برای فصل جدید به لیگ داخلی فکر هم نکرد.
اصغر کاردوست نیز بعد از تجربه یک ماهه در لیگ لبنان، به جای چانه زدن با تیمهای داخلی، راه کویت را در پیش گرفت.

بازیکنانی مثل مهدی کامرانی و آرن داودی هم طبق مصاحبه های خود به فکر بازی در لیگی مثل چین بودند اما محدودیتهای جذب بازیکن آسیایی در چین فرصت بازی در لیگ این کشور را از سایر ملی پوشان گرفت.

دردسرهای مهدی کامرانی

مهدی کامرانی بعد از جام ملتهای آسیا همانند صمد نیکخواه به فکر بازی در لیگ چین و بعد از آن بازگشت به ایران در زمان پلی آف افتاد اما این بازیکن در عقد قرارداد با تیمهای چینی ناموفق بود و بعد از آن بحث پیشنهادات پتروشیمی و ماهان پیش آمد. 

کامرانی که با مدتی تاخیر در دریافت حق و حقوق خود هم مواجه شده بود طی چند مصاحبه به توافق دوستانه با سرپرست تیم در سال قبل اشاره داشت که با دادن "دست یا علی" برای راحت جدا شدن از تیم در سال دوم، وی را متقاعد به ثبت قرارداد دو ساله کرد اما امسال با بحث رضایتنامه باعث شد کار این بازیکن به روزهای آخر لیگ کشیده شود و تیمی برای جذب وی باقی نماند. کامرانی در کنار این موضوع بحث مسائل مالی را هم در رسانه ها مطرح کرد که باعث عصبانیت مسئولان مهرام و بسته شدن راه بازگشت به این تیم شد. 

ایزدپناه مدیرفنی مهرام با تکرار برخی صحبتهای قبلی صمدزاده سرپرست باشگاه توضیح می دهد:"‌ما به مهدی اجازه رفتن می دادیم اما به وی گفتیم باشگاههای متقاضی طبق عرف باید به باشگاه مهرام نامه بنویسند. در این میان مصاحبه های این بازیکن ادامه داشت که به عنوان کاپیتان تیم بعد از هفت سال صحیح نبود و خبری هم از تیمهای دیگر نشد تا زمانی که باشگاه ماهان وارد یک مذاکره اولیه شد و همین هفته نیز انصراف خود از جذب کامرانی را اعلام کرد."

بازیکنان مشاوره حقوقی انجام دهند

ایزدپناه در مورد قول و قرارهای دوستانه سال قبل تاکید کرد:" قوانینی برای نقل و انتقال وجود دارد که بحثهای شخصی در آن وارد نمی شود. کامرانی به هر دلیلی قبول کرده که قرارداد دوساله با مهرام ثبت کند و کسی هم اسلحه روی شقیقه وی نگذاشته بود که این کار را انجام دهد. این بازیکن معرفت به خرج داده و دستش درد نکند اما در نهایت سرمایه یک باشگاه، بازیکنش است و هر باشگاهی برای رضایتنامه بازیکن پول دریافت می کند همانطوری که مدیرعامل وقت پیکان برای کامرانی در آن زمان 20 میلیون تومان از مهرام دریافت کرد."

مدیرفنی مهرام بحث آگاهی نداشتن بازیکنان را مطرح می کند:" تمام بازیکنان باید زمان بستن قرارداد حقوقی یک مشاوره حقوقی هم انجام دهند تا با مشکلات قرارداد مواجه نشوند. مشکل فعلی بازیکنان نداشتن آگاهی کافی از برخی مسائل است و متاسفانه مشاوره خوبی هم به آنها داده نمی شود تا با نگاه درست به شرایط لیگ و تیمها در فصل نقل و انتقالات عمل کنند و رقمهایی را مطرح کنند که در نهایت با یک تیم به توافق منطقی برسند."

ضعف آیین نامه و قراردادهای دو ساله

بحث قراردادهای دو ساله برای بازیکنان لیگ به یک عرف تبدیل شده که بیشترین ضرر بازیکنان نیز مربوط به همین قراردادها است. قراردادهای دو ساله از زمانی فراگیر شدند که بحث سهمیه های ملی دست تیمها را برای جذب بازیکن می بست و قرارداد دو ساله، راه فرار را برای تیمها باز می کرد به این ترتیب موضوع قراردادهای دو ساله ای که حالت دوستانه را داشت مطرح می شد و عبارت "توافقی" برای سال دوم نیز برای اطمینان بازیکن ذکر می شد.

اما شرایط نقل و انتقالات نشان داد که این توافق اصولا در اختیار باشگاه است به این شکل که طبق آیین نامه، در صورت نیاز نداشتن به یک بازیکن اجازه فسخ قرارداد به صورت یک طرفه به باشگاه داده می شود اما در صورت راضی نبودن بازیکن و علاقه به جدایی بحث رضایتنامه مطرح می شود که با شرایط اقتصادی تیمها و تعداد بازیکنان بیرون مانده، عملا راه برای جدایی بازیکن بسته می شود. 

این بخش از آیین نامه با توجه به نبود ثبات اقتصادی به نفع باشگاهها تمام می شود و در صورتی که در سال دوم باشگاه مربوطه با مشکلات فراوان هیچ ضمانتی برای پرداخت به بازیکن را هم نداشته باشد بازیکنان مجبور به ماندن می شوند. 

موردی که برای برخی بازیکنان در زمان مشکلات ذوب آهن پیش از کناره گیری پیش آمد و برخی بازیکنان ماهان هم در حالی که بخشی از قرارداد سال قبل آنها باقی مانده و شرایط امسال نیز چندان مشخص نیست، نگران ماندن در تیم و آينده خود هستند. جواد داوری بازیکن اصفهانی ماهان امروز در مصاحبه ای تاکید کرده با وجود قرارداد دوساله از شرایط این تیم خبر ندارم. 

البته این موضوع به تیمهای اصفهانی محدود نشده و در تیمهای دیگر نیز دیده می شود. برای مثال چند بازیکن دانشگاه آزاد در زمان مشخص نبودن شرایط تیم با تیمهای دیگر به توافق رسیده و در نهایت مجبور به بازگشت شدند.

اکبری: هیچ تیمی زیر بار قرارداد یک ساله نمی رود

محمدرضا اکبری یکی دیگر از بازیکنان ماهان که در تمرینات تیم نیز حضور دارد، می گوید: "تمام تیمها به خصوص در سال اول ورود یک بازیکن اصرار به قرارداد دو ساله دارند تا برای سال دوم به مشکل نخورند. این به یک عرف تبدیل شده و هیچ کس هم زیر بار قرارداد یک ساله نمی رود در حالی که با این شرایط، بازیکنان متضرر می شوند. ما بازیکنان هیچ نماینده و سازمانی مخصوص خود هم در بسکتبال نداریم."

باشگاههای بدهکار قرارداد بستند

در اولین جلسه هماهنگی سازمان لیگ امسال ضعف حمایتی از بازیکنان و قراردادهایشان مورد توجه ویژه قرار گرفت و فدراسیون تهدید کرد تیمهایی که بدهی های خود را پرداخت نکنند، حق بستن قرارداد ندارند اما در فاصله چند روزه تا شروع لیگ، هنوز هم تیمهای بدهکار وجود دارند که اتفاقا اجازه ثبت قرارداد هم پیدا کردند.

بحث دیگری هم که از سوی بازیکنان مطرح می شود، اعتبار نداشتن قراردادهای داخلی است که نکات ریزی، فراتر از قراردادهای فدراسیونی در آن ذکر می شوند اما تنها قرارداد فدراسیونی برای کمیته انضباطی معتبر است و در صورت بروز مشکل برای بازیکن، قابل استناد نیستند. با این شرایط یا باید قراردادهای فدراسیونی و داخلی یکی شوند و یا قراردادهای داخلی به قدری معتبر باشند که روی آنها تکیه شود. 

در نهایت برای جلوگیری از مشکلات امسال برخی مسائل قابل حل و برخی خارج از حدود اختیارات فدراسیون، سازمان لیگ و باشگاهها هستند.

برای مثال شرایط اقتصادی تیمها در مجموع از شرایط اقتصادی کلان نشات می گیرند که قابل کنترل در سطح مجموعه بسکتبال نیست اما تدوین یک آیین نامه قوی تر که هر سال نیز دستخوش تغییر در جلسه سازمان لیگ نشود در محدوده اختیارات فدراسیون است. آیین نامه ای که وزنه آن به نفع باشگاهها سنگینتر نباشد اما در مجموع حقوق باشگاهها نیز در آن حفظ شود.