بایدها و نبایدهای تغذیه‌ای در ایام حج
حج از واجبات الهی است که در تزکیه نفس و تعالی روح انسان تاثیری بی‌بدیل دارد. استطاعت مالی و بدنی از ملزومات وجوب این فریضه است و تبعا حفظ سلامت جزو شروط کافی بهره‌مندی از فیوضات این عبادت محسوب می‌شود.
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، از آنجا که نحوه تغذیه انسان‌ها یکی از ارکان اساسی تندرستی است، بنابراین اهمیت آن در دوران حج مشخص می‌شود. سفر به سرزمین وحی برای بجا آوردن فریضه حج تمتع سفری طولانی است که حدود یک ماه طول می‌کشد، لذا رعایت نکردن اصول بهداشتی در این دوره می‌تواند بشدت سلامت زائران را تحت تاثیر قرار دهد.
تنوع غذایی را رعایت کنیم
اولین نکته در این باره این است که نیازهای بدنی افراد در این دوران مانند سایر ایام زندگی پابرجاست. بنابراین حفظ تنوع و تعادل گروه‌های غذایی به عنوان یک اصل غیرقابل تغییر باید در این دوره نیز رعایت شود. غفلت از این مهم و حذف ناخواسته برخی اقلام غذایی بویژه لبنیات، میوه و سبزی نه‌تنها باعث افت سطح ایمنی در زمان حج و افزایش احتمال ابتلا به بیماری‌های واگیردار می‌شود، بلکه می‌تواند آثاری سوء را حتی پس از پایان حج برای افراد در پی داشته باشد. لذا توصیه اکید می‌شود همانند روزهای دیگر سال، تنوع و تعادل را در این ایام نیز مراعات کنیم.
غذای مشکوک مصرف نکنیم
فضای پرازدحام و حضور قومیت‌های مختلف از اقصی نقاط دنیا زمینه را بشدت برای انتقال و شیوع بیماری‌های واگیردار و عفونی مساعد می‌کند. برای پیشگیری از ابتلا به این دسته از بیماری‌ها علاوه بر رعایت بهداشت فردی باید به بهداشت مواد خوراکی نیز اهمیت داد و از مصرف خوراکی‌های نامطمئن و غیربهداشتی اکیدا خودداری کرد.
خوشبختانه تغذیه زائران ایرانی طی سال‌های اخیر به صورت متمرکز توسط سازمان حج و زیارت تامین می‌شود که از مواد خوراکی دارای استانداردهای ملی تهیه و اصول بهداشتی در پردازش آنها رعایت شده ولی مصرف غذاهای مانده یا آلودگی برخی خوردنی‌ها هنگام نقل و انتقال، همچنین خرید زائران از سایر مراکز جزو مواردی است که نیازمند دقت بیشتری است.
از پرخوری پرهیز کنیم
هرچند غذای اصلی زائران در کاروان‌ها و محل‌های اقامت آنان به شکل متمرکز و کاملا بهداشتی تهیه می‌شود، اما بیشتر اوقات، پخت غذا در حجم بالا به پرچرب بودن آن می‌انجامد لذا توصیه می‌شود افراد برای رعایت کالری دریافتی از پرخوری پرهیز کنند. گرچه به واسطه واجبات عبادی این ایام، افراد فعالیت بدنی بیشتری نسبت به دیگر روزهای سال انجام می‌دهند و به کالری بیشتری نیز نیاز دارند، اما این نیاز بیشتر به اندازهای نیست که فرد ملزم به پرخوری باشد و دریافت کالری بیش از نیاز در همه زمان‌ها عواقب ناخوشایند خود را خواهد داشت.
روزانه 5/1 تا 2 لیتر آب بنوشیم
یکی دیگر از نکات مهم مصرف آب است. میزان و نوع آب مصرفی دو جنبه اساسی است که باید مدنظر زائران عزیز باشد. گرمای هوای حجاز و فعالیت و تحرک بیشتر از معمول ایجاب می‌کند افراد مقدار بیشتری آب مصرف کنند تا دچار عوارضی نظیر کم‌آبی، یبوست و گرمازدگی نشوند. نوشیدن روزانه 5/1 تا دو لیتر آب، می‌تواند تاثیر قابل ملاحظه‌ای در این پیشگیری داشته باشد، ضمن این که توصیه می‌شود حتما از آب‌های بسته‌بندی شده که دارای شرایط بهداشتی باشد استفاده شود، وگرنه تضمینی برای مبتلا نشدن به بیماری‌های عفونی روده‌ای و انواع اسهال‌های مهلک وجود ندارد.
مصرف نوشیدنی‌های گازدار ممنوع است
از نکات قابل توجه در دوران حج، مصرف خوراکی‌های غیرمعمول زائران است که می‌تواند زیانبار باشد. یکی از آنها نوشابه‌های گازدار است. گرمای هوا و تمایل به نوشیدن مایعات خنک از یکسو و دسترسی آسان به نوشابه‌ها از سوی دیگر موجب می‌شود افراد این گونه نوشیدنی‌ها را بیشتر از سایر مواقع مصرف کنند.
استفاده از این نوشابه‌ها نه‌تنها زیان‌های همیشگی خود نظیر افزایش قندخون، چاقی، پوکی استخوان، مشکلات گوارشی و... را به همراه دارد بلکه در این ایام خاص به سبب تشدید تشنگی، مصرف آنها می‌تواند به نوشیدن بیشتر و افزایش ضرر ناشی از مصرف آنها بینجامد. به همین سبب زائران محترم را بشدت نسبت به مصرف بی‌رویه این گونه نوشیدنی‌ها هشدار می‌دهیم.
به زائران آجیل و شکلات هدیه ندهیم
آجیل، شکلات، گز و امثال اینها خوراکی‌های دیگری است که به وفور همراه زائران بوده و اغلب ما نیز برای ابراز محبت به عزیزانمان به عنوان سرراهی از این مواد به آنها هدیه می‌دهیم. تصور این که انجام اعمال حج نیازمند انرژی بیشتری است از انگیزه‌هایی است که باعث می‌شود افراد این مواد را بیشتر از سایر ایام مصرف کنند؛ غافل از آن که اضافه وزن و انباشتگی چربی حاصل از خوردن غیرمتعارف آنها عوارضی است که پس از بازگشت از حج گریبانگیر این عزیزان می‌شود.
به همین دلیل، برای حفظ سلامت و نیز رعایت فلسفه عبادت که همان تزکیه نفس است، توصیه می‌شود زائران محترم در مصرف این مواد دقت بیشتری داشته باشند.
اگر بیماری زمینه‌ای داریم به پرهیز غذایی ادامه دهیم
نکته قابل ملاحظه دیگر، حضور سالمندان مبتلا به برخی بیماری‌های خاص نظیر بیماری‌های قلبی ـ عروقی، فشار خون و امثال اینهاست که باید پرهیزهای غذایی خود را در این دوره نیز رعایت کنند. تکیه بر این باور غلط که هنگام عبادت، خداوند از بندگان خود مراقبت می‌کند و نیازی به رعایت پرهیزهای غذایی نیست، اشتباه بزرگی است که بسیاری از افراد با ارتکاب آن دچار دردسر می‌شوند.
بیماران دیابتی به توجه خاصی در این ایام نیاز دارند. گرمای هوا و نبود تعادل آب در کنار فعالیت بدنی بیشتر و نیز رعایت نکردن خورد و خوراک ازجمله عواملی است که کنترل قند خون را به شکلی جدی مختل کرده و می‌تواند عواقب غیرقابل جبران بخصوص در کسانی که از انسولین استفاده می‌کنند، داشته باشد. درباره این افراد علاوه بر سفارش به رعایت نکات همیشگی، ویزیت توسط پزشک خانواده پیش از سفر و ارتباط با پزشک کاروان هنگام سفر توصیه می‌شود.
ایامی که زائران در چادرها و محیط باز در منا و عرفات اقامت می‌کنند، اهمیت ویژه‌ای دارد. خطر انتقال بیماری‌های عفونی یا عوارض ناشی از تغذیه نامطلوب در این ایام بیش از سایر روزها افراد را تهدید می‌کند. به همین سبب حساسیت بیشتر به بهداشت فردی، آب و مواد غذایی، همچنین استفاده از غذاهای سرد و سبک توصیه‌ای است که به حفظ سلامت و انجام بهتر عبادت در این مواقع منجر می‌شود.
امید است حجاج محترم با رعایت نکات ذکر شده و با نیتی خالص نهایت بهره‌مندی از برکات حج را برای دنیا و آخرت خود داشته باشند.
تنوع غذایی را رعایت کنیم
اولین نکته در این باره این است که نیازهای بدنی افراد در این دوران مانند سایر ایام زندگی پابرجاست. بنابراین حفظ تنوع و تعادل گروه‌های غذایی به عنوان یک اصل غیرقابل تغییر باید در این دوره نیز رعایت شود. غفلت از این مهم و حذف ناخواسته برخی اقلام غذایی بویژه لبنیات، میوه و سبزی نه‌تنها باعث افت سطح ایمنی در زمان حج و افزایش احتمال ابتلا به بیماری‌های واگیردار می‌شود، بلکه می‌تواند آثاری سوء را حتی پس از پایان حج برای افراد در پی داشته باشد. لذا توصیه اکید می‌شود همانند روزهای دیگر سال، تنوع و تعادل را در این ایام نیز مراعات کنیم.
غذای مشکوک مصرف نکنیم
فضای پرازدحام و حضور قومیت‌های مختلف از اقصی نقاط دنیا زمینه را بشدت برای انتقال و شیوع بیماری‌های واگیردار و عفونی مساعد می‌کند. برای پیشگیری از ابتلا به این دسته از بیماری‌ها علاوه بر رعایت بهداشت فردی باید به بهداشت مواد خوراکی نیز اهمیت داد و از مصرف خوراکی‌های نامطمئن و غیربهداشتی اکیدا خودداری کرد.
خوشبختانه تغذیه زائران ایرانی طی سال‌های اخیر به صورت متمرکز توسط سازمان حج و زیارت تامین می‌شود که از مواد خوراکی دارای استانداردهای ملی تهیه و اصول بهداشتی در پردازش آنها رعایت شده ولی مصرف غذاهای مانده یا آلودگی برخی خوردنی‌ها هنگام نقل و انتقال، همچنین خرید زائران از سایر مراکز جزو مواردی است که نیازمند دقت بیشتری است.
از پرخوری پرهیز کنیم
هرچند غذای اصلی زائران در کاروان‌ها و محل‌های اقامت آنان به شکل متمرکز و کاملا بهداشتی تهیه می‌شود، اما بیشتر اوقات، پخت غذا در حجم بالا به پرچرب بودن آن می‌انجامد لذا توصیه می‌شود افراد برای رعایت کالری دریافتی از پرخوری پرهیز کنند. گرچه به واسطه واجبات عبادی این ایام، افراد فعالیت بدنی بیشتری نسبت به دیگر روزهای سال انجام می‌دهند و به کالری بیشتری نیز نیاز دارند، اما این نیاز بیشتر به اندازهای نیست که فرد ملزم به پرخوری باشد و دریافت کالری بیش از نیاز در همه زمان‌ها عواقب ناخوشایند خود را خواهد داشت.
روزانه 5/1 تا 2 لیتر آب بنوشیم
یکی دیگر از نکات مهم مصرف آب است. میزان و نوع آب مصرفی دو جنبه اساسی است که باید مدنظر زائران عزیز باشد. گرمای هوای حجاز و فعالیت و تحرک بیشتر از معمول ایجاب می‌کند افراد مقدار بیشتری آب مصرف کنند تا دچار عوارضی نظیر کم‌آبی، یبوست و گرمازدگی نشوند. نوشیدن روزانه 5/1 تا دو لیتر آب، می‌تواند تاثیر قابل ملاحظه‌ای در این پیشگیری داشته باشد، ضمن این که توصیه می‌شود حتما از آب‌های بسته‌بندی شده که دارای شرایط بهداشتی باشد استفاده شود، وگرنه تضمینی برای مبتلا نشدن به بیماری‌های عفونی روده‌ای و انواع اسهال‌های مهلک وجود ندارد.
مصرف نوشیدنی‌های گازدار ممنوع است
از نکات قابل توجه در دوران حج، مصرف خوراکی‌های غیرمعمول زائران است که می‌تواند زیانبار باشد. یکی از آنها نوشابه‌های گازدار است. گرمای هوا و تمایل به نوشیدن مایعات خنک از یکسو و دسترسی آسان به نوشابه‌ها از سوی دیگر موجب می‌شود افراد این گونه نوشیدنی‌ها را بیشتر از سایر مواقع مصرف کنند.
استفاده از این نوشابه‌ها نه‌تنها زیان‌های همیشگی خود نظیر افزایش قندخون، چاقی، پوکی استخوان، مشکلات گوارشی و... را به همراه دارد بلکه در این ایام خاص به سبب تشدید تشنگی، مصرف آنها می‌تواند به نوشیدن بیشتر و افزایش ضرر ناشی از مصرف آنها بینجامد. به همین سبب زائران محترم را بشدت نسبت به مصرف بی‌رویه این گونه نوشیدنی‌ها هشدار می‌دهیم.
به زائران آجیل و شکلات هدیه ندهیم
آجیل، شکلات، گز و امثال اینها خوراکی‌های دیگری است که به وفور همراه زائران بوده و اغلب ما نیز برای ابراز محبت به عزیزانمان به عنوان سرراهی از این مواد به آنها هدیه می‌دهیم. تصور این که انجام اعمال حج نیازمند انرژی بیشتری است از انگیزه‌هایی است که باعث می‌شود افراد این مواد را بیشتر از سایر ایام مصرف کنند؛ غافل از آن که اضافه وزن و انباشتگی چربی حاصل از خوردن غیرمتعارف آنها عوارضی است که پس از بازگشت از حج گریبانگیر این عزیزان می‌شود.
به همین دلیل، برای حفظ سلامت و نیز رعایت فلسفه عبادت که همان تزکیه نفس است، توصیه می‌شود زائران محترم در مصرف این مواد دقت بیشتری داشته باشند.
اگر بیماری زمینه‌ای داریم به پرهیز غذایی ادامه دهیم
نکته قابل ملاحظه دیگر، حضور سالمندان مبتلا به برخی بیماری‌های خاص نظیر بیماری‌های قلبی ـ عروقی، فشار خون و امثال اینهاست که باید پرهیزهای غذایی خود را در این دوره نیز رعایت کنند. تکیه بر این باور غلط که هنگام عبادت، خداوند از بندگان خود مراقبت می‌کند و نیازی به رعایت پرهیزهای غذایی نیست، اشتباه بزرگی است که بسیاری از افراد با ارتکاب آن دچار دردسر می‌شوند.
بیماران دیابتی به توجه خاصی در این ایام نیاز دارند. گرمای هوا و نبود تعادل آب در کنار فعالیت بدنی بیشتر و نیز رعایت نکردن خورد و خوراک ازجمله عواملی است که کنترل قند خون را به شکلی جدی مختل کرده و می‌تواند عواقب غیرقابل جبران بخصوص در کسانی که از انسولین استفاده می‌کنند، داشته باشد. درباره این افراد علاوه بر سفارش به رعایت نکات همیشگی، ویزیت توسط پزشک خانواده پیش از سفر و ارتباط با پزشک کاروان هنگام سفر توصیه می‌شود.
ایامی که زائران در چادرها و محیط باز در منا و عرفات اقامت می‌کنند، اهمیت ویژه‌ای دارد. خطر انتقال بیماری‌های عفونی یا عوارض ناشی از تغذیه نامطلوب در این ایام بیش از سایر روزها افراد را تهدید می‌کند. به همین سبب حساسیت بیشتر به بهداشت فردی، آب و مواد غذایی، همچنین استفاده از غذاهای سرد و سبک توصیه‌ای است که به حفظ سلامت و انجام بهتر عبادت در این مواقع منجر می‌شود.
امید است حجاج محترم با رعایت نکات ذکر شده و با نیتی خالص نهایت بهره‌مندی از برکات حج را برای دنیا و آخرت خود داشته باشند.
