و آيا طرح 02 و آن چه در فارس به نام پزشك خانواده اجرا مي‌شود ، مطابق با قوانين است يا خير اين است كه: اجراي اين طرح در تناقض آشكار با قوانين ما در كشورمان مطرح شد و قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران ضمن محوري شناختن سلامت انسان، بهداشت و درمان را از جمله نيازهاي اساسي مي‌شناسد و دولت را مكلف كرده است تا تمامي امكانات خود را جهت سلامت افراد كشور بسيج كند.

اختصاص يافتن سهم ناچيز بودجه سلامت از درآمد ناخالص ملي، تعرفه‌هاي غيرواقعي، نداشتن ساز و كار مناسب بيمه‌اي ، عدم فرهنگ‌سازي مناسب، دولتي نمودن بخش خصوصي (مغاير با اصل 44 قانون اساسي) خريد خدمات پزشكان با عقد قرارداد يك جانبه بدون هيچ‌گونه مزاياي مرخصي استعلاجي، استحقاقي و حقوقي دوران بازنشستگي يا از كارافتادگي پزشكان (مغاير با قوانين جاري كار)، از بين رفتن فضاي كسب و كار براي پزشكان خارج از طرح از طريق لغو قرارداد بيمه‌اي با آنها كه به نوعي روش اجبار و الزام غيرمستقيم براي همكاري پزشكان در اين طرح است  از سوي ديگر تحميل هزينه‌هاي سنگين پاراكلينيك و هزينه سطوح 2 و 3 به بيماران، رودرويي بيماران با پزشكان و عدم رضايت بيماران از شيوه خدمات‌رساني در اين طرح، عدم اجراي برنامه‌هاي پيشگيري غربال‌گري – بهداشت كه مغاير با اهداف متعالي سلامت محوري، اصل مقوله پزشكي خانواده برنامه چهارم و پنجم توسعه است.

در پزشك خانواده مبنا انجام اقدامات بهداشتي و پيشگيري است و درمان در مرحله بعدي قرار دارد نكته‌اي است كه بر آن اشاره شده است و در حال حاضر فارس به دليل كمبود پزشك تعداد افراد تحت پوشش تا 3500 نفر نيز رسيده است و اين باعث گرديده بار مراجعه براي درمان حقي در جمعيت‌هاي 2500 نفره تا 60 و حتي 80 بيمار در روز برسد و اين بار مراجعه بالا باعث گرديده پزشكان خانواده زمان استاندارد لازم را براي بيماران صرف ننمايند و از درخواست فرانشينز و برقراري آن‌كه بيمه‌ها نيز براي كم كردن هزينه‌ها به نوعي با آن همراهي كردند. تا برخوردهاي نامناسب پرسنل، مطب با بيمار براي كم كردن بار مراجعه كه به نوعي باعث قسمتي از نارضايتي‌ها بوده است. ابطال قرارداد بيمه‌ها با پزشكان خارج از طرح به اين ازدحام دامن زده است و بسياري از بيماران را به سمت پزشكان خانواده هدايت كرده است كه اين نيز باعث بخش ديگر و مهمي از نارضايتي‌ها بوده است.

اگر حداقل براي هر فرد در طول زندگي 2-3 بيماري مزمن در نظر بگيريم و براي هر بيماري هر سه ماه جهت پيگيري مراجعه روتين داشته باشد، حداقل 8 مراجعه روتين  در سال براي آن تصور است كه براي جمعيت 2500 نفره بالغ بر 20000 مراجعه در سال خواهد شد.

طرحي كه در حال اجرا است يك طرح ملي است و بعد از فارس و مازندران به عنوان دو استان پايلوت در همه كشور لازم الاجرا است، واقعيت آن است كه اين طرح كه شيوه‌ي مراجعه به پزشك و خدمات درماني را براي تقريبا عموم مردم تغيير مي‌دهد بايد به صورت ملي از طريق رسانه‌هاي عمومي مورد بحث قرار بگيرد تا اقشار گوناگون سود و زيان اجراي چنين طرحي را با توجه به موقعيت خود بسنجد و اجراي آن را از ديد و از منظر خود ببيند. استان فارس به عنوان استان پايلوت به مدت 15 ماه در حال اجراي اين طرح است اما روند اجراي آن هيچ شباهتي با الگوهاي استاندارد و جهاني شيوه پايلوت ندارد و آنچه در روش پايلوت به عنوان شرط لازم براي رسيدن به نتايج مطلوب مطرح است، تامين داده‌هاي كافي است اگر داده‌ها و اطلاعات و پيش‌نيازهاي انساني و حياتي در ارتباط با انجام پايلوت طرح نامطلوب باشد اين نوع پايلوت منجر به اصلاح طرح نمي‌انجامد و نتيجه آن پاسخ مناسبي براي الحاق به مطالعه اصلي و برنامه استراتژيك مورد استفاده نخواهد بود./ح