به گزارش گروه استانها باشگاه خبرنگاران واژه طلاي سبز که با توجه به اهميت اين گوهر گرانبها و حيات بخش يعني جنگل به آن اختصاص داده شده چندان هم بی مسما نیست چرا که با درنظر گرفتن اهميت جنگلها و مراتع از نظر كنترل آبهاي سطحي و تغذيه آبهاي زير زميني، مبارزه با آلودگي هوا، مبارزه با فرسايش و حفظ و توليد خاك، تفرجگاه و توليد مواد دارويي این عنوان بی مناسبت هم به نظر نمی رسد.

در این راستا سياست دولت و سازمان جنگلها و مراتع و آبخيزداري كشور بر اين استوار شده كه با توسعه زراعت چوب در استانهايی با پتانسيل توليد و تامين چوب مورد نياز داخلي از تخريب مناطق جنگلي بخصوص جنگلهاي شمال و جنگلهاي زاگرس جلوگیری کنند، موضوعی که در آذربایجان غربی با زراعت صنوبر رونق گرفته و استان را به یکی از قطب های زراعت چوب کشور تبدیل کرده ولی ردپایی از واحدهای فرآوری بجز چند واحد محدود چوب بری در استان پیدا نمی شود.

توليد و پرورش و بهر برداري از گونه هاي سريع الرشد از جمله صنوبر ، سر آغاز موفقيت آميزي براي تحقيقات وسيع در زمينه به نژادي و به زراعي، كنترل آفت و بيماريها با هدف افزايش توليد در واحد سطح از نظر كمي و كيفي در كوتاه ترين زمان ممكن براي تامين مواد اوليه صنايع مختلف  بوده به  طوری که درآمد حاصل از صنوبر کاری به دلیل داشتن چوب سفيد و يكدست قابل توجه بوده و به عنوان بادشكن و ديوار هاي سبز نيز مورد استفاده قرار مي گيرند.

فرآوری با تحمل هزینه های گزاف در سایر استانها

آذربايجان غربي با توجه به شرايط توپوگرافي و اقليمي با 12 رودخانه دائمي بعنوان دومين استان پر آب كشور از قديم الايام يكي از مناطق و قطب هاي مهم صنوبر كاري از ديدگاه توليد چوب محسوب مي شود، که علاوه بر صنايع ساختماني، درب و پنجره سازي و صنعت جعبه سازي براي بسته بندي و حمل و نقل محصولات سر درختي، صنايع نئوپان سازي، كاغذ سازی ، روكش سازي و... بکار برده می شود.

ولی متاسفانه باید گفت با این وجود واحدهای فرآوری حتی کبریت سازی و کاغذ سازی نیز در استان وجود نداشته و چوب تولیدی همانند مواد معدنی برای فرآوری با تحمل هزینه های گزاف به سایر استانها صادر می شود، موضوعی که مسئولان برای حفظ ارزش افزوده ناشی از فرآوری و ایجاد اشتغال پایدار در منطقه ناگزیر از توجه به آن هستند.

محمد امین پور کارشناس مسئول اداره فنی جنگل داری و جنگل کاری مناطع طبیعی آذربایجان غربی در گفتگو با خبرنگار مهر، گفت: براساس نتايج بررسي دفتر فني صنايع چوب سازمان جنگلها و مراتع كشور در سال 67، ميانگين كل موجودي سرپاي صنوبر كشور 23 ميليون متر مكعب بر آورد شده كه از این میزان 7 ميليون متر مكعب سهم استان و در تحقيقيات يك سوم توليد و مقام اول را دارا است.

وی با بیان اینکه ميزان توليد نهال از زمان معرفي كلونهاي سريع الرشد توسط مركز تحقيقات جهاد كشاورزي آذربايجان غربي طي 15 سال گذشته از 300 هزار اصله در نهالستانهاي بخش دولتي به 20 میلیون اصله در نهالستانهاي بخش دولتي و خصوصي رسيده، اعلام کرد: از اين مقدار یک میلیون اصله توسط بخش دولتي و بالغ بر 10 میلیون اصله توسط بخش خصوصي بدون حمايتهاي دولت تولید شده است.

بومی کردن دانش تولید نهال و زراعت چوب در آذربایجان غربی

وی بومي کردن دانش توليد نهال و زراعت چوب را يكي از شاخصهاي اصلي زراعت چوب و توليد نهال در استان به عنوان قطب مهم توليد در كشور دانست و ادامه داد: سالانه بيش از 20 میلیون عدد جعبه در سطح استان مورد مصرف می شود كه در كارگاه هاي چوب بري و واحد هاي كوچك روستائي توليد و مورد مصرف محصولات سر درختي از جمله سيب و زردآلو قرار مي گيرد.

کارشناس مسئول اداره فنی جنگل داری و جنگل کاری مناطع طبیعی آذربایجان غربی اظهار داشت: در این راستا برای ترويج زراعت اين درخت همه ساله بيش از 400 هزار اصله نهال اصلاح شده از كلنهاي اصلاح شده تركيه را در نهالستانهاي باراندوز اروميه، دارلك مهاباد و نهالستان پيرانشهر توليد و به صورت رايگان و يارانه دار بين متقاضيان توزيع مي شود.

امین پور استفاده بهينه از آب و خاك و جلوگيري از تخريب و فرسايش اين منابع در مقياس موثر حداقل 4 برابر سطح كاشت و به عبارتي بيش از 2.5 ميليون هكتار، صرفه جويي ارزي با كاهش يا حذف واردات محصولات چوبي به ميزان حداقل 2 ميليارد دلار در سال، كاستن از فشار بي رويه به عرصه هاي جنگلي براي تامين چوب معادل حداقل 60 درصد برداشت هاي قانوني و عرفي و توسعه درختكاري و ايجاد فضاي سبز در كشور در حد استاندارد هاي جهاني را از جمله مزایای زراعت چوی دانست.

تسهیلات بانکی صنوبرکاران به موقع پرداخت شود

وی تامين نياز هاي چوبي كشور با توجه به روند رو به تزايد مصرف آن، ايجاد فرصتهاي شغلي جديد، ايجاد انگيزه لازم برای مشاركتهاي مردمي در امر توليد، گسترش فعاليت صنايع تبديلي چوب و تقويت ظريفت كارخانجات مرتبط، ارتقای سطح معيشت و در آمد زارعان و كمك به امر دستيابي به حفاظت و صيانت از جنگلهاي طبيعي كشور از طريق جبران نياز هاي چوبي كشور را از دیگر مزایای زراعت چوب در استان برشمرد.

وی وجود بازار مصرف مناسب و رو به گسترش چوب، تامين نهال ارقام اصلاح شده از طرف بخش دولتي براي كشتكاران، ارائه خدمات فني در مراحل كاشت، داشت و برداشت، ارائه تسهيلات کم بهره به كشتكاران و تشويق كشتكاران به فروش توليدات چوب خود به صاحبان صنايع با قيمت مناسب را سیاست های دولت در زمینه زراعت چوب اعلام کرد.

کارشناس مسئول اداره فنی جنگل داری و جنگل کاری مناطع طبیعی آذربایجان غربی با اشاره به مسائل و مشكلات توليد چوب در استان، ادامه داد: متاسفانه به علت عدم ارائه به موقع تسهيلات به زارعان، با گذشت فصل كاشت مشكلاتي با بانك كشاورزي بوجود مي آيد كه اين عوامل باعث عدم ورود و رغبت كم سايرين براي فعالیت در این امر می شود.

در کشور به طور ميانگين 23 ميليون متر مکعب چوب توليد مي شود که آذربايجان غربي با توليد بيش از 460 هزار متر مکعب چوب پس از گيلان در رتبه دوم کشور قرار گرفته است. در 18 هزار هکتار از اراضي کشاورزي صنوبر کشت می شود که شناساندن جايگاه واقعي صنوبر ترويج اهميت کشت و توسعه زراعت این درخت به منظور افزايش سرانه سطح سبز و جلوگيري از تخريب منابع طبيعي، ترويج توسعه زراعت چوب در مناطق مستعد ضروري است.

خروج خام 70 درصد چوب تولیدی از آذربایجان غربی

بر اساس اعلام مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری آذربایجان غربی طی مصاحبه با خبرنگار باشگاه خبرنگاران  در خرداد ماه امسال، بيش از 30 درصد چوب توليد شده در استان مورد استفاده قرار گرفته و 70 درصد بقيه براي استفاده در صنايع کاغذ و کبريت سازي به ساير استان های کشور از جمله زنجان صادر مي شود.

سنتي بودن توليد جعبه هاي چوبي و ساخت دستي نیز یکی از موانع رشد تولید و فرآوری چوب در آذربایجان غربی از دید کارشناسان بوده که معتقدند با جايگزين کردن شيوه توليد سنتي يا دستي با صنايع مدرن جعبه سازي مي توان تحول اساسي در صنعت چوب استان و توسعه اين بخش ایجاد کرد که نیازمند توجه و حمایت ویژه دولت در این راستا است.

در این راستا جعبه هاي پلاستيکي نیز گسترش صنايع چوب آذربایجان غربی را با مشکل مواجه کرده، بطوریکه با وجود افزايش سطح کشت صنوبر و زراعت چوب در استان ورود جعبه هاي پلاستيکي مانع توسعه صنايع چوب و مصارف آن شده است./ش