به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، اگرچه تحریم ها و مسائل بین المللی سموم ایرانی را روی دست تولیدکنندگان گذاشته است. با اینحال سرم های حاوی سم مار تولید اروپا در ایران معادل 2 تا 2.5 میلیون تومان ارزش دارد.

تحقیقات انجام گرفته توسط یک جوان ایرانی نشان می دهد افعی لطیفی یکی از خطرناکترین افعی های دنیا که تنها در ایران یافت می شود به علت شکار بی رویه در معرض انقراض است.

خطر زیاد؛ درآمد زیاد

بیشتر افراد در مناطق کویری که زیستگاه اصلی مارهای سمی محسوب می شود با گرفتن سم مار و فروش آن زندگی خود را سپری می کنند. قیمت بالایی که کشورهای خارجی برای هر گرم سم مار پرداخت می کنند هم انگیزه ای برای مقابله با خطرات فراوان این کار است. سید کاظم موذن زاده یکی از تولیدکنندگان سم مار در کشور که در آستانه بازنشستگی است درباره کسب و کارش می گوید: از سال 54 با قبول کردن خطرات این کار تصمیم گرفتم در شرکت تولید سم مار کار کنم.

وی علت اصلی حضورش در این شغل را تولید داروهای ضد سرطان از سم مار دانست و افزود: زمانی که مادرم در اثر سرطان فوت کرد تصمیم گرفتم به نحوی در تعولید داروهای ضد سرطان نقش داشته باشم.

این تولیدکننده به روزنامه کسب و کار گفت: با توجه به علاقه ای که به این کار داشتم برای نخستین بار نمایشگاه مارهای سمی را با وجود مشکلات فراوان در کشور برپا کردم. برپایی چنین نمایشگاه هایی باعث می شود مردم اطلاعات بیشتری از این کسب و کار به دست آورند.

موذن زاده درباره درآمد این شغل هم اضافه می کند: درآمدی که از این کار به دست می آید با خطرات آن قابل مقایسه نیست و تنها افرادی که بر ترس خود غلبه دارند می توانند در این کار موفق باشند.

این تولیدکننده سم مار اظهار می کند: برای گرفتن سم مار باید به دامن طبیعت رفت زیرا هیچ ماری به جز مار پیتون توانایی تولید زهر در اسارت ندارد و مارهای گرفته شده پس از چند بار زهرگیری مجددا به طبیعت بازمی گردند البته گونه هایی که کمیاب و در خطر نابودی هستند بعد از یک بار زهرگیری رها می شوند.

وی تصریح کرد: سم مارهای افعی بیشترین طرفدار را در میان شرکت های داروسازی دارد اما متاسفانه در تولید سم اینگونه در کشور چندان موفق نبودیم.

30 هزار دلار برای هر گرم سم مار افعی

موذن زاده درباره قیمت سم مارهای افعی می گوید: متاسفانه به علت تغییر قیمت دلار بازار فروش نوسانات زیادی داشته اما در حال حاضر هر انس سم افعی کبری 30 هزار دلار به فروش می رسد، البته قیمت فروش در اوکراین به علت نحوه توزیع کمی پایین تر و در حدود 20 هزار دلار است.

این تولیدکننده در بازار فروش این محصول اظهار می کند: آلمان و فرانسه اصلی ترین مشتریان ما هستند اما به علت تحریم های موجود، میزان خرید کاهش یافته است. وی درباره موانع موجود در این کار می افزاید: برای شروع این کار و برگزاری نمایشگاه ها با مشکلات زیادی مواجه شدیم. در ابتدای کار سازمان حفاظت محیط زیست مخالف برگزاری چنین نمایشگاه هایی در کشور بود اما با کمک خانم ابتکار رئیس وقت سازمان حفاظت محیط زیست مشکلات حل شد.

در حال حاضر شرکت ما زیر نظر سازمان حفاظت محیط زیست و دفتر حیات وحش فعالیت می کند. شاید از نگاه کسب و کاری، تولید سم مار سود زیادی برای تولیدکنندگان داشته باشد اما بدون شک ادامه این کار تهدید بزرگی برای حیات مارهای ایران به حساب می آید.

خودکفایی در تولید سم

علی پورآذین، دانشجوی دکترای سم شناسی دانشگاه شهید بهشتی با انجام تحقیقاتی که برای نخستین بار در کشور صورت گرفته است وضعیت افعی لطیفی که بومی ایران است را بحرانی دانسته و می گوید: هر گرم سم مار برای تهیه آنتی سرم معادل 2 تا 2.5 میلیون تومان است. بطوری که خیلی از تولید کنندگان سم مار در کشور معتقدند هر گرم سم معادل 60 بشکه نفت ارزش دارد و ما در مواردی به علت کمبود این ماده مجبور به واردات آن از برزیل هستیم.

پورآذین خودکفا شدن در تولید سم مار را علت اصلی تحقیق خود می داند و اظهار می کند: به دلیل خودکفایی در این بخش روی سم یکی از خطرناکترین مارهای دنیا به نام افعی لطیفی کار خودر ا شروع کردم.

وی درباره نتایج به دست آمده در این تحقیقات تصریح می کند: کیفیت بالای سم این مار و پروتئین های فراوان آن نتیجه اصلی این تحقیقات بود و در مراحلی بعدی گام هایی برای جداسازی فاکتورها و پروتئین های اینگونه برداشته شد.

خطر نابودی افعی لطیفی

پورآذین می افزاید: عدم ارزش گذاری اقتصادی و شکار بی رویه اینگونه که تنها در ایران یافت می شود باعث شده تا این مار در لیست قرمز IUCN (در معرض خطر انقراض) قرار گیرد. کارشناس حیات وحش درباره اقدامات بخش دولتی برای حفظ اینگونه و خودکفایی در تولید سم بیان می کند: سازمان حفاظت از محیط زیست متولی حفاظت مجدد از اینگونه بود اما در بررسی کیفیت و قدم برداشتن در راه خودکفایی این محصول تنها دانشگاه شهید بهشتی و مژگان بنده پور و نریمان مصفا از اعضای هیات علمی این دانشگاه، من را یاری کردند.