به گزارش سرويس بين الملل باشگاه خبرنگاران، بنیاد "کارنگی" در مقالهای مینویسد: در طول جنگ داخلی سوریه، ایران همواره پشتیبان ثابت قدم حکومت بشار اسد بوده است. تداوم حیرت انگیز اتحاد میان ایران و سوریه ادامه داشته است. در سال 1980، دشمنی مشترک آنها با صدام حسین، به اتحاد آنها منجر شد و تا به امروز، نفرت و انزجار مشترک آنها از آمریکا و اسرائیل، به حفظ این اتحاد کمک کرده است.
*** سوریه، حلقه طلایی مقاومت در برابر اسرائیل
چهرههای مهم ایرانی از جمله علی اکبر ولایتی، وزیر سابق امور خارجه ایران، سوریه را «حلقه طلایی مقاومت در برابر اسرائیل» نامیده است و مهدی طائب، مشاور آیت الله خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، گفته که سوریه استان سی و پنجم ایران است و اگر ما سوریه را از دست دهیم، قادر به حفظ تهران هم نخواهیم بود.
این مقاله به بررسی عواملی که ایران را به حمایت از حکومت بشار اسد ترغیب میکنند، پرداخته است و در انتها نتیجه گیری میکند که پس از انتخاب دکتر حسن روحانی به عنوان رئیس جمهوری جديد هم بعید به نظر میرسد که حمایت تهران از دولت بشار اسد قطع گردد.
*** سوریه شاهراهي مهم
از انقلاب اسلامی ایران تا به امروز، سوریه متحد ثابت قدم ایران بوده است. در حالیکه سایر کشورهای جهان عرب در طول جنگ ایران و عراق به حمایت از صدام حسین پرداخته و در برخی موارد پشتوانه مالی او به حساب میآمدند، حافظ اسد، رئیسجمهور وقت سوریه از ایران حمایت و پشتیبانی کرد. با اینکه ایران و سوریه در طول سه دهه اخیر گاهی اوقات با یکدیگر اختلاف نظر داشتند، اما این دو کشور در مسائل کلان راهبردی خود با هم هماهنگ و یکپارچه عمل کردند.
سوریه،ايران و حزب الله هر سه عناصر حیاتی مقاومت هستند.
طبق اظهارات سعید جلیلی، دبیر شورای امنیت ملی، در دیدار خود از دمشق در آگوست 2012، «ایران به هیچ وجه اجازه نخواهد داد محور مقاومت، که سوریه رکن اصلی آن به شمار میرود، شکسته شود.»
طبق برآوردهای رسمی، تجارت سالانه ایران با سوریه تنها حدود 700 میلیون دلار است که این میزان، معادل کمتر از نیمی از تجارت ایران با افغانستان و بخش کوچکی از تجارت 30 میلیون دلاری آن با چین است.
*** از زمان آغاز درگیریها در سوریه، کمکهای ایران به این کشور اهمیت بیشتری پیدا کرده است
از زمان آغاز درگیریها در سوریه، کمکهای ایران اهمیت بیشتری پیدا کرده است. در ژانویه 2013، رسانههای دولتی سوریه از توافقنامه یک میلیارد دلاری تسهیلات اعتباری این کشور با ایران خبر دادند. 5 ماه بعد، مقامات سوریه اعلام کردند که ایران 3.6 میلیارد دلار دیگر نیز به منظور سرمایه گذاری در این کشور به سوریه اعطا میکند.
*** پیوندهای فرهنگی و مذهبی مردم ایران و سوریه
به علاوه، ایران برای فرونشاندن ناآرامیها، در زمینه آموزش اطلاعاتی، با این کشور همکاری داشته است. طبق گزارشات دولت آمریکا و اظهارات مقامات ایرانی، تهران در ایجاد یک گروه نظامی 50000 نفری سوری به نام «جیش الشعبی» (ارتش خلق) برای کمک به نیروهای دولتی سوریه در مقابله با تروريست هاي تکفيري، کمک کرده است.
علاوه بر حمایتهای ایران از سوریه در طول سه دهه اخیر، این کشور تلاش کرده است تا با ارائه کمک هزینههایی برای پرواز و اقامت در هتل به مردم سوریه، بین مردم دو کشور پیوندهای فرهنگی و مذهبی ایجاد کند. به علاوه، میلیونها نفر از زائران ایرانی، برای زیارت به حرم حضرت زینب (س) در دمشق مشرف شدهاند.
*** ایران از هر کشور یا گروهی که در سراسر جهان در برابر صهیونیسم ایستادگی کند، حمایت خواهد کرد
حمایت تهران از دولت بشار اسد، خشم دیگر کشورهای عربی را برانگیخته است.
آنچه که بیش از هر چیزی برای ایران حائز اهمیت است، ترکیب رهبران آینده سوریه نیست بلکه طرز فکر یکسان ایدئولوژیکی آنها در مخالفت با آمریکا و اسرائیل است. همانطور که آیت الله خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی ایران نیز در این مورد گفتهاند: «ما از هر کشور یا گروهی که در سراسر جهان در برابر رژیم صهیونیستی ایستادگی کند، حمایت و پشتیبانی خواهیم کرد.» برای نمونه، میتوان به حماس و جنبش جهاد اسلامی فلسطین اشاره کرد.
آنچه که برای تهران اهمیت دارد، این است که سوریه همچنان محور مقاومت در برابر اسرائيل در منطقه باقی بماند.
*** روحانی به طور علنی همبستگی خود را با دولت سوریه ابراز کرده است
با اینکه از اتحاد ایران با حکومت بشار اسد بیش از سه دهه میگذرد، بزرگترین سوال این است که آیا انتخاب حسن روحانی به عنوان رئیسجمهور ایران در ماههای آتی سیاستهای ایران درقبال سوریه را تغییر خواهد داد یا نه. به ویژه این سوال به وجود آمده است که آیا روحانی تمایل، توانایی یا علاقهای به تغییر سیاست ایران در مورد سوریه دارد؟
دکتر حسن روحانی به طور علنی همبستگی خود را با حکومت بشار اسد ابراز کرده است و در نشست اخیر خود با «وائل الحلقی»، نخست وزیر سوریه اعلام کرد که «جمهوری اسلامی ایران قصد دارد تا روابط خود را با سوریه تقویت کند و در مواجهه با تمامی چالشها، در کنار سوریه ایستاده است. هیچ نیرویی قادر به از بین بردن روابط عمیق، استراتژیک و تاریخی بین مردم سوریه و ایران نیست.»
*** اعتدال ریاست جمهوری به معنای تسلیم کردن اقتدار کشور نیست
نویسنده این مقاله در ادامه مینویسد، با اینکه هنوز مشخص نیست که روحانی چه رویکردی در قبال سوریه در پیش خواهد گرفت، توانایی او نیز در تغییر رویکرد فعلی نامعلوم است. به گفته یک منبع ایرانی، با توجه به مرکزیت سوریه نسبت به دیگر متحد ضروری محور مقاومت، یعنی حزب الله، آنهایی که فکر میکنند روحانی میتواند حمایت تهران از حزب الله را قطع کند، ساده و خیال باف هستند. فرقی نمیکند که چه کسی رئیسجمهور یا وزیر باشد، در هر صورت رویکرد ایران در مورد حزب الله تغییر نخواهد کرد. اعتدال ریاست جمهوری به معنای تسلیم کردن اقتدار کشور نیست.
در چنین شرایطی، بسیار بعید به نظر میرسد که ایران در آینده نزدیک، از حمایت حکومت بشار اسد دست بکشد. برای سیاستگذاران آمریکایی، حمایت ایران از بشار اسد از لحاظ مختلف به ضرر آمریکا است. حمایت از بشار اسد از آن جهت به ضرر آمریکا است که ماندن وی در قدرت را تمدید کرده و از طرفی موجب تداوم تنش و بیاعتمادی بین ایران و آمریکا میشود و در نهایت، احتمال توافق و سازش بر سر مسئله هستهای را بسیار پایین میآورد.