سیب‌زمینی از جمله محصولاتی است که شهرستان قروه، قطب عمده تولید آن در استان و کشور به شمار می‌رود و البته در سبد غذایی خانوارها نیز نقش عمده‌ای ایفا می‌کند.

هندی‌ها در حدود هزار سال پیش نخستین مردمانی بودند که سیب‌زمینی را در آمریکای جنوبی در پرو کشت دادند. این توبرکولها از زمانی که اسپانیولی‌ها به کشورهای آمریکای جنوبی مانند پرو، بولیوی و شیلی قدم نهادند شناخته شدند و در قرن شانزدهم کشورهای انگلستان، هلند، اسپانیا، ایتالیا و فرانسه از توبرکول‌هایی که از آمریکا آورده شده بود سیب‌زمینی را بدست آوردند.

در آن زمان به علت عقاید و نظرات خاصی که علیه کشت سیب‌زمینی وجود داشت کشت آن رونق چندانی نیافت، ولی پس از تبلیغات و فعالیت‌هایی که صورت گرفت کشت آن رونق و توسعه یافت تا امروز که به پایه کنونی رسیده است.

محمدرضا خالدیان یکی از سیب‌زمینی‌کاران نمونه ملی، امسال برای اولین بار غده مینی‌تیوبر یا همان بذر سیب‌زمینی در مزرعه خود کشت کرده که یکی از نیازهای اصلی کشاورزان را برآورده خواهد کرد.

به غده‌های حاصل از کاشت گیاهچه‌های درون شیشه‌ای در گلخانه مینی‌تیوبر یا غده چه گفته می‌شود، مینی‌تیوبر جزو طبقات بذری پیش‌پایه محسوب شده و در ایران تحت عنوان کلاس اس (S) نامگذاری می‌شود و به غده‌های حاصل از کشت مینی‌تیوبرها در مزرعه غده‌هایی با کلاس سوپرالیت (SE) گفته می‌شود.

از آنجا که سیب‌زمینی به صورت تکثیر رویشی کشت می‌شود، از گیاهان حساس به انواع بیماری‌های گیاهی با منشاء ویروسی است که ابتلا به این بیماری‌ها سبب کاهش عملکرد در سطح می‌شود.

یکی از مهم‌ترین عوامل موثر در سلامت و افزایش تولید سیب‌زمینی استفاده از غده بذری سالم و مناسب است که بنا به گفته کارشناسان کشاورزی تا 30 درصد بر میزان تولید سیب‌زمینی تاثیر می‌گذارد.

و حالا مزرعه آقای خالدیان بزرگ‌ترین مزرعه تولید مینی‌تیوبر در کردستان و از شاخص‌ترین مزارع غرب کشور است که می‌تواند بخش عمده‌ای از مشکلات سیب‌زمینی کاران منطقه را مرتفع کند.

وی شاخص‌ترین کشت خود را کشت مینی‌تیوبر عنوان کرد و افزود: در حال حاضر 150 هکتار زمین کشاورزی دارم که دو و نیم هکتار آن را به کشت بذر اختصاص یافته که قابلیت برداشت 100 تن بذر اولیه را طی سه ماه فراهم می‌کند.

خالدیان هدف از این اقدام را تولید بذر مورد نیاز با توجه به کاهش واردات این نوع بذر عنوان کرد و افزود: این مزرعه با تولید نسل اول بذری، این امکان را فراهم می‌کند که تا هشت سال آینده بتوانیم محصول بذری تولید کنیم.

این کشاورز نمونه ملی، کمبود بذر سیب‌زمینی و مشکلات موجود در زمینه واردات این محصول را عامل اصلی روی آوردن به کشت این بذر عنوان کرد، که شرایط محیطی خاصی را می‌طلبد تا به دور از آفت‌ها، قارچ‌ها و ویروس‌های گیاهی، بذری درجه یک و سالم پرورش داده شود.

وی با بیان اینکه سال گذشته با برداشت 73 تن در هکتار به عنوان سیب‌زمینی کار نمونه کشور شناخته شد، افزود: در زمینه کشت گندم نیز در استان و کشور نمونه بوده است.

خالدیان در پاسخ به سئوالی درباره درآمد حاصل از کشت این محصول یادآور شد: کشت این نوع محصول تنها به خاطر تامین بذر مورد نیاز کشاورزان منطقه بوده و تا نیازی به بذر وارداتی نداشته باشیم و درآمد مدنظر نبوده است.

اما امسال سیاست‌های جهاد کشاورزی با توجه به افت آب‌های زیرزمینی بر کاهش سطح زیر کشت این محصول در شهرستان قرار داشته است.

مدیر جهاد کشاورزی قروه در این باره افزود: همه ساله بیش از 6 هزار هکتار از زمین‌های کشاورزی منطقه به کشت این محصول اختصاص داشت که با توجه به ضرورت رعایت الگوی کشت، امسال 4 هزار و 500 هکتار از زمین‌های کشاورزی به کشت این محصول اختصاص یافته که پیش‌بینی می‌شود 150 هزار تن محصول برداشت شود.

خسرو کریمی‌پناه افزود: تلاش آقای خالدیان، برای تامین بذر سیب‌زمینی تا چهار سال آینده به ثمر خواهد نشست و در پایان سال چهارم امکان تولید 50 درصد بذر مورد نیاز کشاورزان منطقه از این مزرعه کوچک که بزرگترین مزرعه استان و از شاخص‌ترین مزارع غرب کشور است، تامین خواهد شد.

وی با اشاره به کشت هشت نوع بذر در این مزرعه گفت: کشاورزان منطقه همواره در زمینه تامین بذر از منابع قابل اطمینان با مشکلاتی مواجه بودند و مزارع آنها به دلیل عدم دسترسی به بذر مطمئن و سالم دچار آسیب‌هایی می‌شد.

این مسئول با بیان اینکه این اقدام سیب‌زمینی کار نمونه قروه‌ای موجب خواهد شد تا علاوه بر تامین بذر مطمئن مورد نیاز از نزدیک‌ترین منبع موجود انجام گیرد، اذعان داشت: با این کار ارزشمند، طی پنج سال آینده می‌توانیم از نظر نیاز بذری خودکفا شویم.

مدیر جهاد کشاورزی قروه ادامه داد: 80 درصد کشاورزان آبی کار به کشت سیب‌زمینی اشتغال دارند، که سالانه به 18 تا 20 هزار تن بذر نیاز دارند.

کریمی‌پناه کشت این نوع محصول را از کشت‌های حساس عنوان کرد و متذکر شد: تنها کشاورزان خبره و حرفه‌ای می‌توانند دست به تولید این محصول بزنند چراکه هزینه بالایی را می‌طلبد و ایزوله بودن زمین کشاورزی و دیگر نکات مدیریتی از شرایط اساسی پرورش آن است.

مدیر جهاد کشاورزی قروه در پایان خاطرنشان کرد: استفاده از بذر درجه می‌تواند موجب ارتقا عملکرد محصول در واحد سطح شده و از زیان‌های کشاورزان جلوگیری کند./ج1