ظریف در برنامه دیروز، امروز، فردا:
تندروها نسبت به گفتمان دولت جدید ایران نگران هستند/ هرگز بر سر حقوق خود معامله نخواهیم کرد
رئیس دستگاه دیپلماسی با بیان اینکه جمهوری اسلامی قدرتمند است و می‌تواند از موضع اعتماد به نفس مذاکره کند، گفت: ما به هیچ وجه بر سر حقوق خود معامله نخواهیم کرد و غربی‌ها باید بدانند که جمهوری اسلامی از حقوق مردم خود کوتاه نخواهد آمد.
به گزارش خبرنگار سياست خارجي باشگاه خبرنگاران، "محمد جواد ظريف" رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان شب گذشته در برنامه «دیروز، امروز، فردا» که از شبکه سه سیما پخش شد به تشریح برنامه‌های دستگاه دیپلماسی در دولت یازدهم پرداخت.
وی در ابتدای سخنان خود درباره اصول سیاست خارجه در دولت یازدهم اظهار داشت: اصول سیاست خارجی از سوی قانون اساسی، فرمایشات امام راحل و اسناد بالا دستی تدوین شده است.
وی با بیان اینکه این اصول مبنای روابط بین‌الملل جمهوری اسلامی ایران را تشکیل می‌دهد و خواهد داد افزود: این اصول در برابر حاکمیت ارزی، استقلال و آزادی مردم و خدمت در جهت بهبود معیشتی آن‌ها از طریق برقراری روابط عادلانه در فضای بین‌الملل تغییر نخواهد کرد.
رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان اضافه کرد: شرایط بین‌المللی و تحولات جهانی این نیاز را فراهم می‌کند که هر دولتی روش‌ها و گفتمان خود را متناسب با تحولات بین‌المللی و با شناخت دقیق از آنچه در دنیا می‌گذرد و فرصت‌هایی که این تحولات برای کشورمان ایجاد می‌کند، تدوین کند.
ظریف سیاست خارجی را مکانی برای پیگیری مستمر منافع ملی و آرمان‌ها بر اساس تحولات دانست و تصریح کرد: روابط خارجی طبق گفتمان دولت تدبیر و امید یعنی گفتمان اعتدال، سیاست خود را مبنی بر حضور قدرتمندانه در صحنه بین‌المللی تعیین کرده است.
وی ادامه داد: ما با زبانی با دنیا صحبت خواهیم کرد که دنیا آن را متوجه شود و بتواند منطق جمهوری اسلامی ایران را درک کند و ما نیز باید بتوانیم از عنوان گفتمان اعتدال استفاده کنیم.
* تأکید بر ایجاد مناسبات قوی و تغییر در رفتار متقابل
رئیس دستگاه دیپلماسی دولت تدبیر و امید در ادامه سخنان خود تاکید کرد: استفاده از این گفتمان و ایجاد مناسبات قوی و تغییر در رفتار متقابل را خواهیم داشت، زیرا صحنهٔ دیپلماسی یک مسابقه جدی برای به دست آوردن منابع کنترل است، منابعی که در جهان امروز با توجه به تحولات عظیمی که در حوزه ارتباطات وجود دارد، ایجاد شده است.
ظریف تاکید کرد: امروزه نه‌تنها اقتصادی ما جهانی شده، بلکه احساسات هم جهانی شده است و ارائه دیدگاه‌ها می‌تواند در بساط بین‌الملل نفوذ و آسیب‌پذیری ایجاد کند و این که چگونه سیاست‌های یک کشور را مطرح کنیم و در چه زمانی سیاست را پیش ببریم بسیار مهم است.
وی با بیان اینکه ایران دارای منابع غنی مادی، انسانی و امکانات ویژه جغرافیایی است، گفت: وجود این منابع، از ایران یک کشور صلح‌طلب می‌سازد و ما باید این پیام مردم ایران را به صورت واقعی برای دنیا ترسیم کنیم و از این مبنا دیدگاه خود را پیش ببریم.
رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان افزود: در کنار صلح‌طلبی جمهوری اسلامی ایران، این کشور به دلیل انقلاب اسلامی حرف برای گفتن در سطح بین‌المللی دارد و کشور ما نیز از این جهت با دیگر کشورها تفاوت دارد؛ ما استقلالی داریم که آن را با قیمت بسیار بالا به دست آورده‌ایم چرا که این انقلاب هزینه بسیاری داده تا بتوانیم حرفی برای گفتن داشته باشیم.
ظریف با بیان اینکه ما یک نمونه مردم‌سالاری داریم که مبتنی بر ارزش‌های بومی است، تصریح کرد: در شرایط کنونی که از یک طرف افراطی و یک طرف سکولاریسم نتوانسته به نیازهای منطقه پاسخ دهد و همچنین با چالش در کشورهای غربی مواجه شده است و اکنون نیز شاهد وضعیت تأسف‌بار کشور مصر هستیم مشاهده می‌کنیم که ارزش‌های بومی مردم جمهوری اسلامی ایران توانسته است با بیش از گذشت چندین سال، انتخابات با شکوهی داشته باشد و بدین وسیله سرمایه عظیم کشور بازسازی شود و ادامه داشته باشد، لذا تمام این اقدامات مواردی است که به ما قدرت غیر قابل تصوری در عرصه بین‌المللی می‌دهد.
وی اضافه کرد: اگر ما خودباوری داشته باشیم یعنی اگر باور داشته باشیم که ایران قدرتمند است و می‌تواند به عنوان کشوری که حرف برای گفتن دارد در صحنه بین‌المللی وارد شود، نقش ایفا کند و گفتمان جدیدی ارایه کند در صورتی که آن را بپذیریم می‌توانیم بسیار آرام، متین و منطقی با دنیا سخن بگوییم.
* مردم برگ برنده جمهوری اسلامی هستند
رئیس دستگاه دیپلماسی دولت یازدهم با بیان اینکه برگ برنده جمهوری اسلامی ایران مردم هستند، تاکید کرد: این توان عظیم انسانی که در حماسه سیاسی امشب نشان داده شد سرمایه اجتماعی جمهوری اسلامی ایران است که توانمندسازی ما را افزایش داده است و امکان ورود ما را به بازی جدی در صحنه بین‌المللی فراهم کرده است.
ظریف در ادامه سخنان خود با بیان اینکه باید سهم واقع‌بینانه از شرایط بین‌المللی داشته باشیم و دنیا هر لحظه در حال تغییر است، اظهار داشت: متأسفانه خیلی‌ها در غرب علی‌رغم اینکه مطالعات وسیعی انجام داده و هزینه‌های زیادی کردند نتوانسته‌اند سهم درستی در تحول بین‌المللی داشته باشند و معتقدم طرف مقابل هنوز به این فهم درست نرسیده است که نمی‌شود در دنیای امروز به هزینه دیگران پیشرفت و امنیت داشت و برای مردم رفاه درست کرد، که اگر این موضوع امکان‌پذیر بود حادثه یازدهم سپتامبر اتفاق نمی‌افتاد.
ظریف افزود: آمریکایی‌ها احساس می‌کردند که با هزینه دیگران برای خود امنیت ایجاد کنند که این موضوع به سرانجام نرسید. بازی با حاصل جمع صفر در دنیا معنی نمی‌دهد و اگر آمریکا به دنبال بازی حاصل جمع صفر باشد هم خودش و هم طرف مقابل بازنده خواهند بود، لذا ما در این میان نیازمند آن هستیم که دیگران را به درک این واقعیت وادار کنیم که این موضوع نیز تنها مسیر بازی برد برد به نفع همگان است.
رئیس دستگاه دیپلماسی دولت تدبیر و امید در پاسخ به این سؤال که دولت یازدهم چقدر بر دیپلماسی عمومی تاکید دارد، گفت: دولت‌ها دوست ندارند با کسی غیر از دولت‌ها تماس داشته باشند و این روش تمام دولت‌ها در صحنه بین‌الملل بوده است.
وی اضافه کرد: ما باید مجموعه‌ای از دیپلماسی‌ها را مورد استفاده قرار دهیم و هیچ یک از ابعاد دیپلماسی نباید به هزینه بعد دیپلماسی شکل بگیرد و به طور کلی باید تمام ابعاد دیپلماسی با یکدیگر تعریف شوند تا یک مجموعه دیپلماسی شکل بگیرد و در آن مجموعه نیز جایگاه انواع دیپلماسی مشخص شود.
وی تاکید کرد: جمهوری اسلامی در حوزه دیپلماسی ارزشی حرف بسیاری برای گفتن دارد؛ چون ما یک نظام ارزشی‌محور هستیم و اگر امروز در روابط جدید بین‌المللی نگاه کنیم شاهد خواهیم بود که به بحث‌های گفتمانی و نظام معنایی بسیار اهمیت داده می‌شود و این موارد است که مبنای قدرت را شکل می‌دهد؛ جمهوری اسلامی باید از انواع دیپلماسی‌ها به صورت متوازن و یکپارچه استفاده کند.
ظریف در ادامه و در پاسخ به این سؤال که دستگاه دیپلماسی دولت یازدهم چه برنامه‌ای برای دیپلماسی اقتصادی دارد، اظهار داشت: دیپلماسی اقتصادی یعنی استفاده از کلیه زمینه‌ها و امکانات به خصوص زمینه‌های بخش خصوصی برای پیشبرد اهداف سیاسی و اقتصادی کشور که لازمه این کار ابتدا شناخت توانمندسازی کشور و شناخت امکاناتی است که بتواند این توانمندی‌ها را در صحنه بین‌المللی برای جمهوری اسلامی فراهم کند.
وی افزود: استفاده از بخش خصوصی یعنی اجازه دادن به این بخش برای حضوری فعال در عرصهٔ بین‌المللی که باید با ارائه اطلاعات به بخش خصوصی کمک کرد، زیرا حضور فعال آن نیز ضرورت دیپلماسی اقتصادی است.
* تشریح ملزومات برطرف کردن تحریم‌ها
رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان در ادامه سخنان خود با اشاره به تحریم‌های یک‌جانبه غرب علیه جمهوری اسلامی ایران گفت: تحریم مانعی نیست که تمام توان و زمینه‌ها را از بین ببرد، اما مانعی عمده به شمار می‌رود، بنابراین باید این مانع از مسیر برداشته شود و لازمهٔ از بین رفتن آن حرکت مداوم، هوشمندانه، عاقلانه و با عنایت به واقعیت‌ها است که قدم به قدم در مسیر حرکت کنیم و با نرم کردن تحریم زمینه‌های ایجاد آن‌ها را از بین ببریم.
ظریف با بیان اینکه باید مشروعیت تحریم‌ها را از بین ببریم، گفت: باید نشان دهیم که بسیاری از تحریم‌ها غیر قانونی بوده و مبنای حقوقی ندارند و بر اساس سیاست‌های غیر مربوطه انجام شده‌اند و نیاز است این زمینه‌چینی‌ها گام به گام و قدم به قدم انجام شود و همچنین باید در کنار این حرکت در یک مذاکره هوشمندانه زمینه تحریم را از بین ببریم که این موضوع نیز نیازمند یک اقدام کوتاه‌مدت و بلندمدت است. امیدواریم بتوانیم با طراحی و برنامه‌ریزی که مهم‌ترین اقدام دولت تدبیر وامید در سیاست خارجه به شمار می‌رود بتوانیم این مراحل را به پیش ببریم.
رئیس دستگاه دیپلماسی دولت دستگاه و امید با اشاره به سوء استفاده‌هایی که در زمینه تحریم‌ها علیه ایران انجام شده است، گفت: سوء استفاده‌هایی از مکانیزم شورای امنیت انجام شده است، زیرا یک بحث فنی و تکنیکی که مکانش در آژانس بین‌المللی اتمی است در جایی دیگری مطرح شده و اصولاً در همان مرحله و ابتدا این اقدام اصول و مبنای درستی نداشته، بلکه یک اقدام سیاسی بوده که در محفلی قرار گرفته است.
وی تاکید کرد: اصل تحریم‌های شورای امنیت مبنای درستی ندارد و ما در این میان وظیفه داریم که این موضوع را روشن کنیم و فکر نمی‌کنم تاکنون به طور شفاف و قابل ارائه‌ای این کار انجام شده باشد.
* تحریم‌ها مبنای حقوقی ندارد
رئیس دستگاه دیپلماسی دولت یازدهم با اشاره به تحریم‌های ایالات متحده برای ترساندن جمهوری اسلامی تصریح کرد: این تحریم‌های یک طرفه مبنای قانونی ندارد، بلکه به دنیا تحمیل شده است و بر اساس اصول مسلم حقوق بین‌الملل، مداخله در امور داخلی کشورها محسوب می‌شود.
وی با بیان اینکه آمریکا همواره از قدرت سیاسی و اقتصادی خود برای نشان دادن تصویری نادرست از ایران در شورای امنیت سوء استفاده می‌کند، تصریح کرد: ایالات متحده همواره سعی دارد با سوء استفاده از این قدرت‌ها ایران را به عنوان یک تهدید جلوه دهد تا راه این تحریم باز بماند؛ همچنین تحریم‌هایی که شورای امنیت علیه ایران تصویب کرده از نظر دیپلماسی حقوقی و عمومی و دو جانبه با حضوری فعال قابل پیگیری است و باید با یک زبان آرام و منطقی نشان دهیم جمهوری اسلامی ایران آمادگی همکاری را دارد، زیرا از نظر جمهوری اسلامی اصلاً برنامه هسته‌ای ما نمی‌تواند غیر صلح‌آمیز باشد.
رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان درباره پیام‌های تبریکی که به صورت خصوصی و علنی برای رئیس‌جمهور صادر شد، اظهار داشت: این پیام‌ها نشان‌دهنده این است که دنیا نیازمند تصحیح روابط خود با ایران است و ما از این موضوع استقبال می‌کنیم؛ بنده فکر می‌کنم که دنیا از ایران و انتخاباتش فهم درستی ندارد و غرب فکر می‌کند بعد از انتخابات دولت آماده صرف‌نظر کردن از حقوق مردم است.
* می‌خواهیم که نشان دهیم هیچ تهدیدی از طرف ایران متوجه دنیا نیست
وی افزود: این تفکرات نشان می‌دهد که آن‌ها یک بار دیگر فهم درستی از جمهوری اسلامی ایران پیدا نکرده‌اند، زیرا مردم ایران نشان دادند که رغبتی برای گفتمان قبلی ندارند و می‌خواهند از موضع عزت و از طریق تعامل سازنده اقدامات خود را به پیش ببرند که اگر این پیام درست فهمیده نشود راه برای آینده چندان هموار نخواهد بود، زیرا مردم از حقوق خود نمی‌گذرند و ما می‌خواهیم که نشان دهیم هیچ تهدیدی از طرف ایران متوجه دنیا نیست.
ظریف با تاکید بر اینکه ما سلاح هسته‌ای را تأمین کننده امنیت خود نمی‌بینیم، تصریح کرد: سلاح هسته‌ای در دکترین ایران جایگاهی ندارد و باعث ایجاد امنیت در کشور نمی‌شود، بلکه تهدیدی است برای امنیت ملی‌مان. ما کشوری قدرتمند هستند و اصولاً احتیاج به سلاح هسته‌ای نداریم.
* تندروهای آمریکایی و رژیم صهیونیستی نسبت به گفتمان دولت جدید ایران نگران هستند
وی با اشاره به تشدید تحریم‌ها در کنگره آمریکا گفت: تصویب این تحریم‌ها در کنگره آمریکا نشان‌دهنده وحشت تندروهای آمریکایی است، لذا تندروهای آمریکایی و رژیم افراطی صهیونیستی بسیار نسبت به گفتمان دولت جدید نگران هستند، زیرا منافع آن‌ها در تنش است و از این موضوع واهمه دارند و نمی‌خواهند زمینه برای گفتگو و رسیدن به راه حل فراهم باشد.
وی با تاکید بر اینکه آن‌ها نگران برنامه هسته‌ای ایران نیستند بلکه به این بهانه به دنبال ایران‌هراسی در دنیا هستند، گفت: لابی اسرائیل در آمریکا همواره تلاش کرد قبل از مراسم تنفیذ و تحلیف رئیس‌جمهور کشورمان تحریم‌های جدیدی را در کنگره آمریکا علیه ایران تحمیل کند که این موضوع نشان‌دهنده ترس تندروها از بر سر کار آمدن دولت جدید است و می‌خواهند دنیا را از برنامه نظامی هسته‌ای که وجود خارجی ندارد بترسانند.
ظریف با بیان اینکه در ایالات متحده همواره دو گرایش وجود دارد، گفت: یک گرایش اعمال فشار می‌کند و از طرف دیگر روش مذاکره را صحیح می‌داند؛ این‌ها راه برخورد با ایران نیست و تحریم دیگر پاسخگو نیست.
* تأکید بر استفاده از ظرفیت ایرانیان مقیم آمریکا
رئیس دستگاه دیپلماسی دولت تدبیر و امید در ادامه سخنان خود با بیان اینکه جامعه سیاسی آمریکا یک جامعه منسجم و یکپارچه نیست، تاکید کرد: گاهاً شاهد آن هستیم که منافع رژیم صهیونیستی روی دوش آمریکا بار می‌شود که بعضاً به ضرر آمریکایی‌هاست، انواع فشارها در آمریکا وجود دارد بنابراین باید این کشور و جامعه آن را یک مجموعه و جامعه پیچیده دانست، لذا همواره اسرائیل با لابی‌های خود حضوری فعال دارد که در این میان نیز باید ایران نقش خوبی ایفا کند؛ ما مجموعه ایرانی‌هایی در آمریکایی داریم که دارای سرمایه بسیار مهمی هستند و باید آن‌ها را از خودمان بدانیم.
ظریف در ادامه گفت: ما نیاز داریم که با همسایگان خود نسبت به منافع ایران به یک فهم درست برسیم و فاجعه‌ای که در سوریه در حال اتفاق افتادن است توسط گروه‌های افراطی است که از جانب دولت‌های خارجی حمایت می‌شوند و از سلاح‌های شیمیایی استفاده می‌شود که نشان‌دهنده عمق درک غلط از شرایط بین‌المللی است؛ باید به صورت جدی با این کشورها وارد مذاکره شویم و نشان دهیم که افراط چیزی است که آن‌ها را تهدید می‌کند.
رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان با تاکید بر اینکه ما قدرتمندترین کشور منطقه هستیم و باید به دیگران این آرامش را بدهیم که بدون نگرانی و ترسی که به افراط می‌انجامد به تفاهم برسیم، گفت: ما در نشان دادن این واقعیت به کشورهای منطقه تعلل کردیم و وظیفه ما این است که تلاش نیروهای تندرو را با شکست مواجه کنیم که تحقق این مهم راهی جز مسیر اعتدال و اجتناب از هیجان‌زدگی‌های سیاسی ندارد.
وی تصریح کرد: منافع ملی جمهوری اسلامی ایران بسیار مهم‌تر از آن است که در سیاست داخلی خود هزینه کنیم.
ظریف درباره برنامه و مذاکرات هسته‌ای ایران گفت: زمانی که دکتر روحانی مسئول مذاکرات هسته‌ای بود بنده هم در کنار وی بودم، اما اینکه وزارت خارجه تا چه حد در بحث هسته‌ای نقش داشته باشد موضوعی است که باید شخص رئیس‌جمهور و مقامات نظام در مورد آن تصمیم‌گیری کنند.
وی اضافه کرد: افتخار بنده این است که همیشه به عنوان یک کارشناس عمل کرده‌ام، به همین دلیل اگر کس دیگری هم عهده‌دار مسائل هسته‌ای شود به وی کمک خواهم کرد و ظرف یکی دو هفته آینده در مورد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران تصمیم‌گیری خواهم کرد.
رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان درباره تحریم‌های یک‌جانبه گفت: تحریم‌ها فشار روی مردم ایجاد می‌کند، اما باعث تغییر سیاست نمی‌شود؛ غربی‌ها باید این موضوع را بفهمند که فشار موجب تغییر سیاست نمی‌شود و ما نیز در این میان وظیفه داریم این فشار بر مردم را کاهش دهیم.
وی با تاکید بر اینکه ایران باید بتواند از حقوق خود در موازین بین‌المللی دفاع و استفاده کند، تاکید کرد: ما آمادگی داریم که برای دنیا درباره موضوع هسته‌ای و نداشتن تهدید برای دنیا شفاف‌سازی کنیم که اگر اراده سیاسی در غرب باشد این موضوع راه حل خیلی نزدیکی است.
* بر سر حقوق خود معامله نخواهیم کرد
ظریف افزود: اگر از امکانات جدی مذاکره استفاده شود و برای رسیدن به راه حل، مذاکره انجام شود راه حل نیز حاصل می‌شود، زیرا طرف مقابل برای رسیدن به راه حل وارد مذاکره نشده و ما هم از تمام ظرفیت خود برای رسیدن به راه حل استفاده نکردیم. جمهوری اسلامی قدرتمند است و می‌تواند از موضع اعتماد به نفس مذاکره کند. ما به هیچ وجه بر سر حقوق خود معامله نخواهیم کرد و آن‌ها باید بدانند که جمهوری اسلامی از حقوق مردم خود کوتاه نخواهد آمد. بنده مطمئن هستم که با صبر، حوصله و اجماع ملی می‌توانیم به نتیجه خوبی برسیم.
رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان با اشاره به اینکه باید از عبارات هیجان زده‌ای که ممکن است باعث تصوراتی برای دیگران به منظور رسیدن ایران به سلاح هسته‌ای شود اجتناب کنیم، گفت: متأسفانه در گذشته از این عبارات استفاده می‌شد، مثلاً نمی‌دانستیم وقتی می‌گوییم "ایران هسته‌ای" این کلمه چه بازتابی در دنیا خواهد داشت؛ به عنوان مثال لایحه‌ای که در مجلس آمریکا تصویب شد لایحه مقابله با ایران هسته‌ای است و دوستان ما در این میان از واژه غلطی استفاده کردند با پیشبرد اهداف رژیم صهیونیستی، لذا باید بدانیم که واژه‌ها در سیاست خارجی معنا دارند.
وی در ادامه این گفتگوی تلویزیونی با اشاره به دیدار خارجی رئیس‌جمهور با سلطان عمان گفت: ایران و عمان دو کشور همسایه هستند که روابط دیرینه دارند و سلطان عمان قبل از برگزاری مراسم تحلیف رئیس‌جمهور اعلام آمادگی کرده بود که به عنوان اولین رهبر خارجی به ایران سفر کند.
وی درباره سفر رئیس‌جمهور به نیویورک و شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل اظهار داشت: این‌طور نیست که رئیس‌جمهور هر سال در مجمع سازمان ملل شرکت کند، زیرا دکتر روحانی اصرار دارد سفرهای محتوایی داشته باشد تا برای کشور با دستاورد همراه باشد، لذا دکتر روحانی همواره تاکید بر حضوری فعال در مجمع عمومی دارد و همچنین اجلاس مجمع عمومی فرصت خوبی را برای ملاقات‌های دیپلماتیک فراهم می‌آورد و رئیس‌جمهور درباره این موضوع وسواس خاصی دارد. به طور کلی فکر می‌کنیم حضور رئیس‌جمهور با توجه به جلسه ویژه‌ای که در مورد خلأ سلاح هسته‌ای تشکیل خواهد شد مفید باشد.
رئیس دستگاه دیپلماسی دولت تدبیر و امید با تاکید بر اینکه راهبرد جمهوری اسلامی احترام به حقوق مردم است و مداخله خارجی در منطقه را نامناسب می‌داند، تصریح کرد: مجموعه‌ای از این دیدگاه‌ها سیاست جمهوری اسلامی ایران در منطقه را شکل می‌دهد، زیرا خشونت مداخله خارجی و نسخه‌های بیگانه نمی‌تواند مشکلات منطقه را حل کند.
ظریف با بیان اینکه همسایگان هر کشور برای روابط خارجه دیپلماسی در اولویت قرار دارند، گفت: همسایگان ما هم در اولویت هستند. وزارت خارجه مملو از کارشناسان زبده سیاست خارجی است. ما نخبگان خوبی در این عرصه داریم و باید از آن‌ها استفاده کنیم و کارشناسان نیز باید در تحلیل خود شخصیت داشته باشند و نباید در حوزه تحلیل، دیدگاه‌های مخالف را سرکوب کرد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: استفاده از نیروهای غیر زبده که به قول رئیس‌جمهور با اتوبوس و بدون بلیط آمده‌اند را متوقف خواهیم کرد.
انتهای پیام/ش
وی در ابتدای سخنان خود درباره اصول سیاست خارجه در دولت یازدهم اظهار داشت: اصول سیاست خارجی از سوی قانون اساسی، فرمایشات امام راحل و اسناد بالا دستی تدوین شده است.
وی با بیان اینکه این اصول مبنای روابط بین‌الملل جمهوری اسلامی ایران را تشکیل می‌دهد و خواهد داد افزود: این اصول در برابر حاکمیت ارزی، استقلال و آزادی مردم و خدمت در جهت بهبود معیشتی آن‌ها از طریق برقراری روابط عادلانه در فضای بین‌الملل تغییر نخواهد کرد.
رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان اضافه کرد: شرایط بین‌المللی و تحولات جهانی این نیاز را فراهم می‌کند که هر دولتی روش‌ها و گفتمان خود را متناسب با تحولات بین‌المللی و با شناخت دقیق از آنچه در دنیا می‌گذرد و فرصت‌هایی که این تحولات برای کشورمان ایجاد می‌کند، تدوین کند.
ظریف سیاست خارجی را مکانی برای پیگیری مستمر منافع ملی و آرمان‌ها بر اساس تحولات دانست و تصریح کرد: روابط خارجی طبق گفتمان دولت تدبیر و امید یعنی گفتمان اعتدال، سیاست خود را مبنی بر حضور قدرتمندانه در صحنه بین‌المللی تعیین کرده است.
وی ادامه داد: ما با زبانی با دنیا صحبت خواهیم کرد که دنیا آن را متوجه شود و بتواند منطق جمهوری اسلامی ایران را درک کند و ما نیز باید بتوانیم از عنوان گفتمان اعتدال استفاده کنیم.
* تأکید بر ایجاد مناسبات قوی و تغییر در رفتار متقابل
رئیس دستگاه دیپلماسی دولت تدبیر و امید در ادامه سخنان خود تاکید کرد: استفاده از این گفتمان و ایجاد مناسبات قوی و تغییر در رفتار متقابل را خواهیم داشت، زیرا صحنهٔ دیپلماسی یک مسابقه جدی برای به دست آوردن منابع کنترل است، منابعی که در جهان امروز با توجه به تحولات عظیمی که در حوزه ارتباطات وجود دارد، ایجاد شده است.
ظریف تاکید کرد: امروزه نه‌تنها اقتصادی ما جهانی شده، بلکه احساسات هم جهانی شده است و ارائه دیدگاه‌ها می‌تواند در بساط بین‌الملل نفوذ و آسیب‌پذیری ایجاد کند و این که چگونه سیاست‌های یک کشور را مطرح کنیم و در چه زمانی سیاست را پیش ببریم بسیار مهم است.
وی با بیان اینکه ایران دارای منابع غنی مادی، انسانی و امکانات ویژه جغرافیایی است، گفت: وجود این منابع، از ایران یک کشور صلح‌طلب می‌سازد و ما باید این پیام مردم ایران را به صورت واقعی برای دنیا ترسیم کنیم و از این مبنا دیدگاه خود را پیش ببریم.
رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان افزود: در کنار صلح‌طلبی جمهوری اسلامی ایران، این کشور به دلیل انقلاب اسلامی حرف برای گفتن در سطح بین‌المللی دارد و کشور ما نیز از این جهت با دیگر کشورها تفاوت دارد؛ ما استقلالی داریم که آن را با قیمت بسیار بالا به دست آورده‌ایم چرا که این انقلاب هزینه بسیاری داده تا بتوانیم حرفی برای گفتن داشته باشیم.
ظریف با بیان اینکه ما یک نمونه مردم‌سالاری داریم که مبتنی بر ارزش‌های بومی است، تصریح کرد: در شرایط کنونی که از یک طرف افراطی و یک طرف سکولاریسم نتوانسته به نیازهای منطقه پاسخ دهد و همچنین با چالش در کشورهای غربی مواجه شده است و اکنون نیز شاهد وضعیت تأسف‌بار کشور مصر هستیم مشاهده می‌کنیم که ارزش‌های بومی مردم جمهوری اسلامی ایران توانسته است با بیش از گذشت چندین سال، انتخابات با شکوهی داشته باشد و بدین وسیله سرمایه عظیم کشور بازسازی شود و ادامه داشته باشد، لذا تمام این اقدامات مواردی است که به ما قدرت غیر قابل تصوری در عرصه بین‌المللی می‌دهد.
وی اضافه کرد: اگر ما خودباوری داشته باشیم یعنی اگر باور داشته باشیم که ایران قدرتمند است و می‌تواند به عنوان کشوری که حرف برای گفتن دارد در صحنه بین‌المللی وارد شود، نقش ایفا کند و گفتمان جدیدی ارایه کند در صورتی که آن را بپذیریم می‌توانیم بسیار آرام، متین و منطقی با دنیا سخن بگوییم.
* مردم برگ برنده جمهوری اسلامی هستند
رئیس دستگاه دیپلماسی دولت یازدهم با بیان اینکه برگ برنده جمهوری اسلامی ایران مردم هستند، تاکید کرد: این توان عظیم انسانی که در حماسه سیاسی امشب نشان داده شد سرمایه اجتماعی جمهوری اسلامی ایران است که توانمندسازی ما را افزایش داده است و امکان ورود ما را به بازی جدی در صحنه بین‌المللی فراهم کرده است.
ظریف در ادامه سخنان خود با بیان اینکه باید سهم واقع‌بینانه از شرایط بین‌المللی داشته باشیم و دنیا هر لحظه در حال تغییر است، اظهار داشت: متأسفانه خیلی‌ها در غرب علی‌رغم اینکه مطالعات وسیعی انجام داده و هزینه‌های زیادی کردند نتوانسته‌اند سهم درستی در تحول بین‌المللی داشته باشند و معتقدم طرف مقابل هنوز به این فهم درست نرسیده است که نمی‌شود در دنیای امروز به هزینه دیگران پیشرفت و امنیت داشت و برای مردم رفاه درست کرد، که اگر این موضوع امکان‌پذیر بود حادثه یازدهم سپتامبر اتفاق نمی‌افتاد.
ظریف افزود: آمریکایی‌ها احساس می‌کردند که با هزینه دیگران برای خود امنیت ایجاد کنند که این موضوع به سرانجام نرسید. بازی با حاصل جمع صفر در دنیا معنی نمی‌دهد و اگر آمریکا به دنبال بازی حاصل جمع صفر باشد هم خودش و هم طرف مقابل بازنده خواهند بود، لذا ما در این میان نیازمند آن هستیم که دیگران را به درک این واقعیت وادار کنیم که این موضوع نیز تنها مسیر بازی برد برد به نفع همگان است.
رئیس دستگاه دیپلماسی دولت تدبیر و امید در پاسخ به این سؤال که دولت یازدهم چقدر بر دیپلماسی عمومی تاکید دارد، گفت: دولت‌ها دوست ندارند با کسی غیر از دولت‌ها تماس داشته باشند و این روش تمام دولت‌ها در صحنه بین‌الملل بوده است.
وی اضافه کرد: ما باید مجموعه‌ای از دیپلماسی‌ها را مورد استفاده قرار دهیم و هیچ یک از ابعاد دیپلماسی نباید به هزینه بعد دیپلماسی شکل بگیرد و به طور کلی باید تمام ابعاد دیپلماسی با یکدیگر تعریف شوند تا یک مجموعه دیپلماسی شکل بگیرد و در آن مجموعه نیز جایگاه انواع دیپلماسی مشخص شود.
وی تاکید کرد: جمهوری اسلامی در حوزه دیپلماسی ارزشی حرف بسیاری برای گفتن دارد؛ چون ما یک نظام ارزشی‌محور هستیم و اگر امروز در روابط جدید بین‌المللی نگاه کنیم شاهد خواهیم بود که به بحث‌های گفتمانی و نظام معنایی بسیار اهمیت داده می‌شود و این موارد است که مبنای قدرت را شکل می‌دهد؛ جمهوری اسلامی باید از انواع دیپلماسی‌ها به صورت متوازن و یکپارچه استفاده کند.
ظریف در ادامه و در پاسخ به این سؤال که دستگاه دیپلماسی دولت یازدهم چه برنامه‌ای برای دیپلماسی اقتصادی دارد، اظهار داشت: دیپلماسی اقتصادی یعنی استفاده از کلیه زمینه‌ها و امکانات به خصوص زمینه‌های بخش خصوصی برای پیشبرد اهداف سیاسی و اقتصادی کشور که لازمه این کار ابتدا شناخت توانمندسازی کشور و شناخت امکاناتی است که بتواند این توانمندی‌ها را در صحنه بین‌المللی برای جمهوری اسلامی فراهم کند.
وی افزود: استفاده از بخش خصوصی یعنی اجازه دادن به این بخش برای حضوری فعال در عرصهٔ بین‌المللی که باید با ارائه اطلاعات به بخش خصوصی کمک کرد، زیرا حضور فعال آن نیز ضرورت دیپلماسی اقتصادی است.
* تشریح ملزومات برطرف کردن تحریم‌ها
رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان در ادامه سخنان خود با اشاره به تحریم‌های یک‌جانبه غرب علیه جمهوری اسلامی ایران گفت: تحریم مانعی نیست که تمام توان و زمینه‌ها را از بین ببرد، اما مانعی عمده به شمار می‌رود، بنابراین باید این مانع از مسیر برداشته شود و لازمهٔ از بین رفتن آن حرکت مداوم، هوشمندانه، عاقلانه و با عنایت به واقعیت‌ها است که قدم به قدم در مسیر حرکت کنیم و با نرم کردن تحریم زمینه‌های ایجاد آن‌ها را از بین ببریم.
ظریف با بیان اینکه باید مشروعیت تحریم‌ها را از بین ببریم، گفت: باید نشان دهیم که بسیاری از تحریم‌ها غیر قانونی بوده و مبنای حقوقی ندارند و بر اساس سیاست‌های غیر مربوطه انجام شده‌اند و نیاز است این زمینه‌چینی‌ها گام به گام و قدم به قدم انجام شود و همچنین باید در کنار این حرکت در یک مذاکره هوشمندانه زمینه تحریم را از بین ببریم که این موضوع نیز نیازمند یک اقدام کوتاه‌مدت و بلندمدت است. امیدواریم بتوانیم با طراحی و برنامه‌ریزی که مهم‌ترین اقدام دولت تدبیر وامید در سیاست خارجه به شمار می‌رود بتوانیم این مراحل را به پیش ببریم.
رئیس دستگاه دیپلماسی دولت دستگاه و امید با اشاره به سوء استفاده‌هایی که در زمینه تحریم‌ها علیه ایران انجام شده است، گفت: سوء استفاده‌هایی از مکانیزم شورای امنیت انجام شده است، زیرا یک بحث فنی و تکنیکی که مکانش در آژانس بین‌المللی اتمی است در جایی دیگری مطرح شده و اصولاً در همان مرحله و ابتدا این اقدام اصول و مبنای درستی نداشته، بلکه یک اقدام سیاسی بوده که در محفلی قرار گرفته است.
وی تاکید کرد: اصل تحریم‌های شورای امنیت مبنای درستی ندارد و ما در این میان وظیفه داریم که این موضوع را روشن کنیم و فکر نمی‌کنم تاکنون به طور شفاف و قابل ارائه‌ای این کار انجام شده باشد.
* تحریم‌ها مبنای حقوقی ندارد
رئیس دستگاه دیپلماسی دولت یازدهم با اشاره به تحریم‌های ایالات متحده برای ترساندن جمهوری اسلامی تصریح کرد: این تحریم‌های یک طرفه مبنای قانونی ندارد، بلکه به دنیا تحمیل شده است و بر اساس اصول مسلم حقوق بین‌الملل، مداخله در امور داخلی کشورها محسوب می‌شود.
وی با بیان اینکه آمریکا همواره از قدرت سیاسی و اقتصادی خود برای نشان دادن تصویری نادرست از ایران در شورای امنیت سوء استفاده می‌کند، تصریح کرد: ایالات متحده همواره سعی دارد با سوء استفاده از این قدرت‌ها ایران را به عنوان یک تهدید جلوه دهد تا راه این تحریم باز بماند؛ همچنین تحریم‌هایی که شورای امنیت علیه ایران تصویب کرده از نظر دیپلماسی حقوقی و عمومی و دو جانبه با حضوری فعال قابل پیگیری است و باید با یک زبان آرام و منطقی نشان دهیم جمهوری اسلامی ایران آمادگی همکاری را دارد، زیرا از نظر جمهوری اسلامی اصلاً برنامه هسته‌ای ما نمی‌تواند غیر صلح‌آمیز باشد.
رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان درباره پیام‌های تبریکی که به صورت خصوصی و علنی برای رئیس‌جمهور صادر شد، اظهار داشت: این پیام‌ها نشان‌دهنده این است که دنیا نیازمند تصحیح روابط خود با ایران است و ما از این موضوع استقبال می‌کنیم؛ بنده فکر می‌کنم که دنیا از ایران و انتخاباتش فهم درستی ندارد و غرب فکر می‌کند بعد از انتخابات دولت آماده صرف‌نظر کردن از حقوق مردم است.
* می‌خواهیم که نشان دهیم هیچ تهدیدی از طرف ایران متوجه دنیا نیست
وی افزود: این تفکرات نشان می‌دهد که آن‌ها یک بار دیگر فهم درستی از جمهوری اسلامی ایران پیدا نکرده‌اند، زیرا مردم ایران نشان دادند که رغبتی برای گفتمان قبلی ندارند و می‌خواهند از موضع عزت و از طریق تعامل سازنده اقدامات خود را به پیش ببرند که اگر این پیام درست فهمیده نشود راه برای آینده چندان هموار نخواهد بود، زیرا مردم از حقوق خود نمی‌گذرند و ما می‌خواهیم که نشان دهیم هیچ تهدیدی از طرف ایران متوجه دنیا نیست.
ظریف با تاکید بر اینکه ما سلاح هسته‌ای را تأمین کننده امنیت خود نمی‌بینیم، تصریح کرد: سلاح هسته‌ای در دکترین ایران جایگاهی ندارد و باعث ایجاد امنیت در کشور نمی‌شود، بلکه تهدیدی است برای امنیت ملی‌مان. ما کشوری قدرتمند هستند و اصولاً احتیاج به سلاح هسته‌ای نداریم.
* تندروهای آمریکایی و رژیم صهیونیستی نسبت به گفتمان دولت جدید ایران نگران هستند
وی با اشاره به تشدید تحریم‌ها در کنگره آمریکا گفت: تصویب این تحریم‌ها در کنگره آمریکا نشان‌دهنده وحشت تندروهای آمریکایی است، لذا تندروهای آمریکایی و رژیم افراطی صهیونیستی بسیار نسبت به گفتمان دولت جدید نگران هستند، زیرا منافع آن‌ها در تنش است و از این موضوع واهمه دارند و نمی‌خواهند زمینه برای گفتگو و رسیدن به راه حل فراهم باشد.
وی با تاکید بر اینکه آن‌ها نگران برنامه هسته‌ای ایران نیستند بلکه به این بهانه به دنبال ایران‌هراسی در دنیا هستند، گفت: لابی اسرائیل در آمریکا همواره تلاش کرد قبل از مراسم تنفیذ و تحلیف رئیس‌جمهور کشورمان تحریم‌های جدیدی را در کنگره آمریکا علیه ایران تحمیل کند که این موضوع نشان‌دهنده ترس تندروها از بر سر کار آمدن دولت جدید است و می‌خواهند دنیا را از برنامه نظامی هسته‌ای که وجود خارجی ندارد بترسانند.
ظریف با بیان اینکه در ایالات متحده همواره دو گرایش وجود دارد، گفت: یک گرایش اعمال فشار می‌کند و از طرف دیگر روش مذاکره را صحیح می‌داند؛ این‌ها راه برخورد با ایران نیست و تحریم دیگر پاسخگو نیست.
* تأکید بر استفاده از ظرفیت ایرانیان مقیم آمریکا
رئیس دستگاه دیپلماسی دولت تدبیر و امید در ادامه سخنان خود با بیان اینکه جامعه سیاسی آمریکا یک جامعه منسجم و یکپارچه نیست، تاکید کرد: گاهاً شاهد آن هستیم که منافع رژیم صهیونیستی روی دوش آمریکا بار می‌شود که بعضاً به ضرر آمریکایی‌هاست، انواع فشارها در آمریکا وجود دارد بنابراین باید این کشور و جامعه آن را یک مجموعه و جامعه پیچیده دانست، لذا همواره اسرائیل با لابی‌های خود حضوری فعال دارد که در این میان نیز باید ایران نقش خوبی ایفا کند؛ ما مجموعه ایرانی‌هایی در آمریکایی داریم که دارای سرمایه بسیار مهمی هستند و باید آن‌ها را از خودمان بدانیم.
ظریف در ادامه گفت: ما نیاز داریم که با همسایگان خود نسبت به منافع ایران به یک فهم درست برسیم و فاجعه‌ای که در سوریه در حال اتفاق افتادن است توسط گروه‌های افراطی است که از جانب دولت‌های خارجی حمایت می‌شوند و از سلاح‌های شیمیایی استفاده می‌شود که نشان‌دهنده عمق درک غلط از شرایط بین‌المللی است؛ باید به صورت جدی با این کشورها وارد مذاکره شویم و نشان دهیم که افراط چیزی است که آن‌ها را تهدید می‌کند.
رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان با تاکید بر اینکه ما قدرتمندترین کشور منطقه هستیم و باید به دیگران این آرامش را بدهیم که بدون نگرانی و ترسی که به افراط می‌انجامد به تفاهم برسیم، گفت: ما در نشان دادن این واقعیت به کشورهای منطقه تعلل کردیم و وظیفه ما این است که تلاش نیروهای تندرو را با شکست مواجه کنیم که تحقق این مهم راهی جز مسیر اعتدال و اجتناب از هیجان‌زدگی‌های سیاسی ندارد.
وی تصریح کرد: منافع ملی جمهوری اسلامی ایران بسیار مهم‌تر از آن است که در سیاست داخلی خود هزینه کنیم.
ظریف درباره برنامه و مذاکرات هسته‌ای ایران گفت: زمانی که دکتر روحانی مسئول مذاکرات هسته‌ای بود بنده هم در کنار وی بودم، اما اینکه وزارت خارجه تا چه حد در بحث هسته‌ای نقش داشته باشد موضوعی است که باید شخص رئیس‌جمهور و مقامات نظام در مورد آن تصمیم‌گیری کنند.
وی اضافه کرد: افتخار بنده این است که همیشه به عنوان یک کارشناس عمل کرده‌ام، به همین دلیل اگر کس دیگری هم عهده‌دار مسائل هسته‌ای شود به وی کمک خواهم کرد و ظرف یکی دو هفته آینده در مورد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران تصمیم‌گیری خواهم کرد.
رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان درباره تحریم‌های یک‌جانبه گفت: تحریم‌ها فشار روی مردم ایجاد می‌کند، اما باعث تغییر سیاست نمی‌شود؛ غربی‌ها باید این موضوع را بفهمند که فشار موجب تغییر سیاست نمی‌شود و ما نیز در این میان وظیفه داریم این فشار بر مردم را کاهش دهیم.
وی با تاکید بر اینکه ایران باید بتواند از حقوق خود در موازین بین‌المللی دفاع و استفاده کند، تاکید کرد: ما آمادگی داریم که برای دنیا درباره موضوع هسته‌ای و نداشتن تهدید برای دنیا شفاف‌سازی کنیم که اگر اراده سیاسی در غرب باشد این موضوع راه حل خیلی نزدیکی است.
* بر سر حقوق خود معامله نخواهیم کرد
ظریف افزود: اگر از امکانات جدی مذاکره استفاده شود و برای رسیدن به راه حل، مذاکره انجام شود راه حل نیز حاصل می‌شود، زیرا طرف مقابل برای رسیدن به راه حل وارد مذاکره نشده و ما هم از تمام ظرفیت خود برای رسیدن به راه حل استفاده نکردیم. جمهوری اسلامی قدرتمند است و می‌تواند از موضع اعتماد به نفس مذاکره کند. ما به هیچ وجه بر سر حقوق خود معامله نخواهیم کرد و آن‌ها باید بدانند که جمهوری اسلامی از حقوق مردم خود کوتاه نخواهد آمد. بنده مطمئن هستم که با صبر، حوصله و اجماع ملی می‌توانیم به نتیجه خوبی برسیم.
رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان با اشاره به اینکه باید از عبارات هیجان زده‌ای که ممکن است باعث تصوراتی برای دیگران به منظور رسیدن ایران به سلاح هسته‌ای شود اجتناب کنیم، گفت: متأسفانه در گذشته از این عبارات استفاده می‌شد، مثلاً نمی‌دانستیم وقتی می‌گوییم "ایران هسته‌ای" این کلمه چه بازتابی در دنیا خواهد داشت؛ به عنوان مثال لایحه‌ای که در مجلس آمریکا تصویب شد لایحه مقابله با ایران هسته‌ای است و دوستان ما در این میان از واژه غلطی استفاده کردند با پیشبرد اهداف رژیم صهیونیستی، لذا باید بدانیم که واژه‌ها در سیاست خارجی معنا دارند.
وی در ادامه این گفتگوی تلویزیونی با اشاره به دیدار خارجی رئیس‌جمهور با سلطان عمان گفت: ایران و عمان دو کشور همسایه هستند که روابط دیرینه دارند و سلطان عمان قبل از برگزاری مراسم تحلیف رئیس‌جمهور اعلام آمادگی کرده بود که به عنوان اولین رهبر خارجی به ایران سفر کند.
وی درباره سفر رئیس‌جمهور به نیویورک و شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل اظهار داشت: این‌طور نیست که رئیس‌جمهور هر سال در مجمع سازمان ملل شرکت کند، زیرا دکتر روحانی اصرار دارد سفرهای محتوایی داشته باشد تا برای کشور با دستاورد همراه باشد، لذا دکتر روحانی همواره تاکید بر حضوری فعال در مجمع عمومی دارد و همچنین اجلاس مجمع عمومی فرصت خوبی را برای ملاقات‌های دیپلماتیک فراهم می‌آورد و رئیس‌جمهور درباره این موضوع وسواس خاصی دارد. به طور کلی فکر می‌کنیم حضور رئیس‌جمهور با توجه به جلسه ویژه‌ای که در مورد خلأ سلاح هسته‌ای تشکیل خواهد شد مفید باشد.
رئیس دستگاه دیپلماسی دولت تدبیر و امید با تاکید بر اینکه راهبرد جمهوری اسلامی احترام به حقوق مردم است و مداخله خارجی در منطقه را نامناسب می‌داند، تصریح کرد: مجموعه‌ای از این دیدگاه‌ها سیاست جمهوری اسلامی ایران در منطقه را شکل می‌دهد، زیرا خشونت مداخله خارجی و نسخه‌های بیگانه نمی‌تواند مشکلات منطقه را حل کند.
ظریف با بیان اینکه همسایگان هر کشور برای روابط خارجه دیپلماسی در اولویت قرار دارند، گفت: همسایگان ما هم در اولویت هستند. وزارت خارجه مملو از کارشناسان زبده سیاست خارجی است. ما نخبگان خوبی در این عرصه داریم و باید از آن‌ها استفاده کنیم و کارشناسان نیز باید در تحلیل خود شخصیت داشته باشند و نباید در حوزه تحلیل، دیدگاه‌های مخالف را سرکوب کرد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: استفاده از نیروهای غیر زبده که به قول رئیس‌جمهور با اتوبوس و بدون بلیط آمده‌اند را متوقف خواهیم کرد.
انتهای پیام/ش
