امروز در تاریخ؛
از روز بزرگداشت «زکریای رازی» کاشف الکل تا اعلام ملی شدن معادن کشور
روز بزرگداشت کاشف الکل، اعلام ملی شدن کلیه معادن کشور، روز داروسازی، انتشار پول کاغذی در ایران، حفر اولین چاه نفت دنیا در امریکا، و ... از مهمترین رخدادهای تاریخ امروز است.
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 5 شهریور 1392 خورشیدی برابر با 19 شوال 1434 هجری و 27 آگوست 2013 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخ امروز از این قرار است:
روز بزرگداشت و تولد "محمد بن زکریای رازی" کاشف الکل (244ش)
محمد بن زکریای رازی در سال 251 هجری قمری در شهر ری متولد شد. محمد بن زکریا در سن چهل‌سالگی به تحصیل طب پرداخت تا آن‌که مرجع تمامی اطبای زمان خود شد. شهرت او در میان همگان به حدی رسید که عَرَب‌ها او را طبیب المسلمین و به مناسبت این‌که کتاب‌های او به زبان عربی است، جالینوس العَرَب، خوانده‌اند. رازی بعدها به سرپرستی بیمارستان‌های معروف عصر خود از قبیل بیمارستان بغداد و ری برگزیده شد. همچنین کشف الکل از جمله نتایج تحقیقات او در کیمیا بوده است.
برای محمد بن زکریای رازی، 56 کتاب در طب، 33 کتاب در علوم طبیعی، 17 کتاب در فلسفه، 14 کتاب در الهیات، 22 کتاب در کیمیا و ده‌ها اثر دیگر در علوم مختلف ذکر کرده‌اند که تا 184 عنوان بر شمرده شده است. سرانجام این دانشمند بزرگ مسلمان در 60 سالگی جان به جان آفرین تسلیم کرد و در ری مدفون گشت. سالروز تولد این پزشک شهیر مسلمان و ایرانی، برابر با پنجم شهریور، در جمهوری اسلامی ایران به عنوان روز بزرگداشت این شخصیت برجسته علمی نامگذاری شده است.
استعفای دولت "جمشید آموزگار" و تشکیل دولت عوام فریب "جعفر شریف امامی" (1357 ش)
پس از ناکامی دولت جمشید آموزگار در کنترل ناآرامی‌های مردمی علیه رژیم پهلوی، محمدرضا شاه، جعفر شریف امامی، عامل سرسپرده خود را برای تشکیل دولت، مأمور کرد. وی قصد داشت تا با عوام فریبی، اعتراضات گسترده‌ای را که در سراسر کشور رو به فزونی می‌رفت، کنترل کند بنابراین درصدد برآمد تا با دادن وعده‌های پوچ، مردم را آرام سازد. او در ابتدا دستور لغو تاریخ مجعول شاهنشاهی و جایگزینی تاریخ هجری را صادر کرد و سپس فرمان تعطیلی قمارخانه‌ها را داد.
شریف امامی کابینه خود را دولتِ آشتی ملی عنوان نمود و قصد داشت با ریاکاری خود را به علما نزدیک سازد. اما این کارها تأثیری بر انقلاب جوشان مردمی نداشت و برپایی اجتماع عظیم روز عید فطر سال 1357 و روزهای بعد، و نیز کشتار مردم تهران در جمعه خونین هفدهم شهریور، چهره واقعی او را آشکار ساخت. او که به دروغ، خود را دوستدار ملت می‌خواند تنها دوازده روز پس از کسب قدرت، کشتار کم سابقه‌ای را در تهران به راه انداخت. وی سرانجام پس از قتل عام دانش‌آموزان و دانشجویان در سیزدهم آبان 57، با بر جای گذاشتن پرونده‌ای سیاه و ننگین و آغشته به خون ملت غیور و مسلمان ایران، مجبور به کناره‌گیری گردید.
تعویض تاریخ موهوم شاهنشاهی به سال هجری شمسی (1357 ش)
محمدرضا پهلوی که می‌دانست اتکای اصلی مخالفانِ رژیم، اسلام است، درصدد برآمده بود تا ریشه‌های این مکتب را خشک کند. به همین جهت در شهریور سال 1354 ش در مراسم افتتاح مجلس دوره بیست و چهارم، در سخنانی عنوان کرد که قصد دارد فرهنگ ایرانی را از عوامل بیگانه‌ای که در این فرهنگ راه یافته‌اند، نجات دهد. در این راستا، مجلس سنا و مجلس شورای ملی در یک اجلاس مشترک به ریاست جعفر شریف امامی تصویب کردند که مبدأ تاریخ، از هجری شمسی به شاهنشاهی تغییر یابد و آغاز سلطنت در ایران و جلوس کوروش هخامنشی به عنوان مبدأ تاریخ ایران عنوان گردید. این قانون ننگ‌آور با مخالفت و تحریم بسیاری از مردم و علما مواجه گردید و سرانجام با روی کار آمدن دولتِ عوام فریب شریف امامی و به منظور فریب افکار عمومی در شهریور 1357، ملغی شد. هرچند، کار رژیم از این نمایش‌های ساختگی گذشته بود و چیزی نمی‌توانست، انقلاب توفنده مردم مسلمان را از حرکت باز دارد.
روز داروسازی
به پاسداشت مقام علم و دانش و گرامیداشت فرزانگان ایران زمین، پنجم شهریور سالروز ولادت ابوبکر محمد بن زکریای رازی از مشاهیر بزرگ جهان اسلام و علم طب و داروسازی، در جمهوری اسلامی ایران به عنوان روز داروسازی نامگذاری شده است.
اعلام ملی شدن کلیه معادن کشور (1359 ش)
تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، برخی از معادن کشور توسط بخش خصوصی اداره می‌شد یا امتیاز آن در انحصار بیگانگان قرار داشت. با پیروزی انقلاب و تدوین قانون اساسی، کلیه معادن کشور ملی اعلام شده و مطرح گردید که تحت هیچ عنوان به مالکیت بخش خصوصی تعلق نمی‌گیرند.
به موجب این قانون، حق اجازه بهره‌برداری از معادن تنها در صلاحیت دولت قرار دارد و از سوی دولت به برخی بخش‌های دولتی نظیر استانداری‌ها واگذار می‌گردد، هر چند بخش خصوصی می‌تواند به عنوان مقاطعه‌کار در عملیات اکتشاف معادن شرکت نماید و با دولت قرارداد منعقد کند.
تولد "ابن منده" محدث و فقیه ایرانی(434 ق)
ابوزکریا یحیی بن عبدالوهاب مشهور به ابن مَنده، محدث، فقیه و مورخ ایرانی تبار، آخرین فرد از خاندان ابن منده بود. او پس از کسب علوم متداول، از دانشمندانِ هر دیار و به دست آوردن مهارت در این علوم، به تدریس و تألیف پرداخت. دانشمندان بسیاری در بغداد از محضر درس او استفاده بردند که عبدالقادر گیلانی یکی از آنهاست. از این مورخ ومحدث مسلمان، آثار زیادی بر جای مانده است که از میان آنها می‌توان به کتاب زندگی‌نامهٔ طبرانی اشاره کرد. ابن منده سرانجام در ذی‌حجّهٔ سال 512 ق در 78 سالگی در اصفهان وفات یافت و در همان شهر به خاک سپرده شد.
درگذشت "یعقوب لیث صفاری" فرمانروا و بنیانگذار سلسلهٔ صفاریان(265 ق)
خصلت های جوان‌مردانهٔ یعقوب لیث صفار، باعث جذب مردم به سوی وی شد و پس از مدتی، مردم سیستان در جنوب شرقی ایران، او را به امیری برگزیدند. یعقوب لیث پس از چندی، قدرت یافت و با کمک هوادارانِ خود، چندین شهر ایران را تصرف کرد و دولتی منسجم و یکپارچه در ناحیهٔ سیستان ایجاد نمود. یعقوب در سال 261 ق با سپاهی عظیم عازم فتح بغداد، پایتخت حاکمان عباسی شد ولی از قوای عباسی شکست خورد و عقب نشینی نمود. وی که سلسلهٔ صفاریان را در جنوب شرقی ایران تاسیس کرده بود بعد از این شکست، در حال تجهیز قوای دیگری بود که بیمار شد و پس از چندی درگذشت.
حفر اولین چاه نفت دنیا در امریکا و آغاز عصر نفت (1859م)
نیمه دوم قرن نوزدهم، یکی از پربارترین دوران‌ها برای اختراعات و اکتشافات بود که آثار و نتایج آن در قرن بیستم هم برجای ماند. به طوری که بسیاری از پیشرفت‌های علمی و صنعتی و پزشکی در قرن بیستم که چهره جهان را تغییر داده، در واقع ادامه و تکمیل اختراعات و اکتشافات نیمه دوم قرن نوزدهم است. مهمترین کشف نیمه دوم این قرن که تاثیر شگرفی در توسعه صنایع و وسایل حمل و نقل برجای گذاشت، کشف نفت و مشتقّات آن است. هرچند نفت در قرون گذشته برای روشنایی و گرما استفاده می‌شد ولی کار حفر اولین چاه نفتی جهان در 24 ژانویه 1859م در ایالت پنسیلوانیای امریکا آغاز شد و هشت ماه بعد در 27 اوت همان سال، بشر به نفت دست یافت. تا قبل از حفر نخستین چاه نفت به کمک وسایل جدید حفاری، این ماده ارزنده فقط ازچشمه‌های سطحی نفت یا چاه‌های کم عمق که به وسیله دست حفر می‌شد استخراج می‌گردید و موارد استفاده از نفت خام نیز محدود بود.
انتشار پول کاغذی در ایران توسط "گیخاتو" فرمانروای مغولی(693 ق)
وقتی که گیخاتوی مغول به فرمانروایی ایران رسید به سبب آن که از مرض شفا یافته بود، فرمان آزاد کردن زندانیان را صادر کرد و از خزانهٔ مملکت، آنچه که در دستش رسید، در بین تهی‌دستان و درباریان تقسیم نمود. این بخشش‌ها، کشور را به کمبود درآمد و فقر اقتصادی دچار ساخت و خزانه را تهی نمود.
در این هنگام
وزیر گیخاتو که می‌دانست در چین پول کاغذی رواج دارد، برای جبران کمبود
مالی و برگشتِ طلا و نقره به خزانه، دستور تاسیس چاپخانه‌ای را در تبریز
صادر کرد و به رواج نوعی اسکناس که "چاو" نام داشت اقدام کرد. هرچند این
پول مورد قبول مردم واقع نشد و آن را معتبر نشمردند، ولی این گام، زمینه‌ای
برای به کارگیری پول کاغذی در معاملات روزمرهٔ مردم را فراهم آورد.
درگذشت "رِینولد نیکِلْسون" مستشرق انگلیسی و مصحح مثنوی مولوی (1945م)
رِینولد الین نیکِلْسون، خاورشناس و ادیب مشهور انگلیسی در نوزدهم اوت 1868م در این کشور به دنیا آمد. بی‌شک بزرگ‌ترین کار نیکلسون که بیش از 20 سال برای آن زمان صرف نمود، ترجمه، شرح و چاپ مثنوی معنویِ مولوی است که آن را در هشت جلد منتشر کرد. همچنین تالیفات متعدد دیگری از نیکلسون به جای مانده که تاریخ ادبیات عرب، مفهوم شخصیت در تصوّف، تحقیقات درباره شعر اسلامی به انگلیسی و عرفای اسلامی از آن جمله‌اند. نیکلسون از آغاز جوانی تا پایان عمر به مدت نزدیک به نیم قرن به بحث و تحقیق درباره عرفان و تصوف پرداخت و در این زمینه به استادی رسید.
عملکرد نیکلسون به عنوان یک استاد برجسته و دارای خصائص اخلاقی، باعث شده بود تا از دید بزرگان فرهنگ و ادب غرب، به عنوان انسانی صاحبِ کمال و فضل و دانش و در عین حال دارای تواضع و فروتنی به حساب آید. نیکلسونْ قرنِ دوازدهم و سیزدهم میلادی را به مناسبت سرودن اشعار عرفانی توسط شاعران ایرانی نظیر سنایی غزنوی، عطار نیشابوری و جلال الدین مولوی، عصر طلایی عرفان اسلامی خوانده و سنایی را که پیر این گروه بوده، پدر شعر مذهبی، فلسفی و عرفانی ایران شمرده است. رِینولد نیکلسون سرانجام در 27 اوت 1945م در 77 سالگی در کمبریج درگذشت.
پرتاب اولین سفینه فضایی برای تحقیق درباره سیاره زهره (1962م)
نخستین سفینه ای که توانست به آرامی در زهره فرود آید «ونرا-7» بود. این سفینه در 17 اوت 1970 با یک موشک «مولینا» از پایگاه پرتاب های فضایی «بایکونور» راهی زهره شد. «ونرا-7» پس از سفری 120 روزه، در 15 دسامبر به سیاره زهره رسید و در مدار آن، بخش فرودی سفینه که 350 کیلوگرم وزن داشت از سایر قسمت ها جدا شد و راه سطح زهره را در پیش گرفت. چتر نجات سفینه در 60 کیلومتری سیاره کار خود را آغاز کرد تا فرودی نرم را میسر سازد. «ونرا-7» ضمن فرود، به ارسال اطلاعات از جو سیاره پرداخت.
با ارسال اطلاعات از سطح زهره تفاوت های درجه حرارت و فشار جوی در ارتفاع های مختلف زهره روشن شد. «ونرا-7» فشار جو را در سطح زهره 190 اتمسفر و حرارت را 475 درجه سانتیگراد اعلام کرد. فشار جو تا 15+ و درجه حرارت تا 20+ درجه متغیر بود. آنتن های ونرا -7 توانست 35 دقیقه به خوبی عمل کند و اطلاعات به زمین بفرسد. پس از آن تا 23 دقیقه علایم ضعیفی از کاوشگر به زمین می رسید که چندان واضح نبود. این نخستین ارسال اطلاعات توسط یک سفینه از سطح سیاره دیگر به زمین بود.
مرگ "لوکور بوزیه" بزرگ ترین معمار قرن بیستم (1965م)
لوکوربوزیه، معمار معروف در چهارم مه 1887م در شهر لاشودوفوند در سوئیس به دنیا آمد. او در سال 1920، مجله ادبی و هنری روح تازه را منتشر کرد و با انتشار مقالات تجدد خواهانه خود، برضد مِتُدهای کهنه معماری مطالبی نگاشت. با وجود تنوع شکلی فراوان در کارهای لوکوبوزیه، کار معماری وی هرگز وحدت خود را از دست نداده است، چنانچه با تقلید و تکرار، اَشکال و حجم‌ها اشتباه نمی‌شود و به حالت صحیح شکل توجه می‌گردد. لوکوربوزیه خالص‌ترین معمار فرانسه است که با توجه به سنن قدیم ساختمان که در آنها، شریف‌ترین خلاقیت در خدمت انسان قرار می‌گرفت، به آفرینش‌های هنری پرداخته است. به طور کلی نقش لوکوربوزیه در معماری نو همانند نقش پیکاسو در نقاشی نو است. لوکوربوزیه نقشه‌های معماری خود را در سی جلد کتاب جمع‌آورده است. وی سرانجام در 27 اوت 1965م در هفتاد و هشت سالگی به هنگام استحمام طبی در یک پلاژ غرق شد و درگذشت.
شهادت عالم مجاهد "سیدقطب" نویسنده و مبارز مسلمان مصری (1966م)
سید قطب عالم مبارز مسلمان مصری در سال 1906م در این کشور به دنیا آمد و در کودکی حافظ کل قرآن شد. سید قطب پس از مدتی علاوه بر طی تحصیلات جدید و فراگیری علوم اسلامی به جرگه اعضای جنبش اخوان المسلمین پیوست. وی که مدت‌ها سردبیر نشریات و مدیر تبلیغات جمعیت اخوان‌المسلمین بود، در سال 1954 به جرم فعالیت‌های سیاسی توسط رژیم جمال عبدالناصر دستگیر و به حبس ابد محکوم گشت و در زندان از نوشتن و مطالعه محروم شد.
با این حال، سید قطب پس از هشت سال محکومیتْ به دلیل ابتلا به بیماری ریوی آزاد و بار دیگر به اتهام شرکت در یک توطئه براندازی، مجدداً دستگیر گردید. سید قطب این بار به مرگ محکوم شد و این متفکر و اندیشمند مسلمان سرانجام در 27 اوت 1966م همراه دو تن از یاران خویش به دار آویخته شد. از جمله معروف‌ترین آثار ارزش‌مند سیدقطب که به فارسی نیز ترجمه شده است می‌توان از: ما چه می‌گوییم، عدالت اجتماعی در اسلام، اسلام و صلح جهانی و نیز تفسیر قرآن و... نام برد.
برخی از رخدادهای امروز
479: طبق احتساب تقویمی برخی از مورخان، نبرد پلاتائه Plataea (ناحیه ای در شمال شرقی شهر آتن) میان نیروهای ایران به فرماندهی ژنرال مردونیوس (داماد داریوش بزگ) و افراد اعزامی کشور ـ شهرهای یونانی در 27 آگوست سال 479 پیش از میلاد روی داده بود.
1813: ناپلئون بناپارت با 130 هزار سرباز فرانسوی ارتش 200 هزار نفری متحدین، مرکب از آلمان، اتریش و روسیه را در درسدن Dresden آلمان تار و مار کرد و نابغه نظامی خوانده شد.
1896: انگلستان ضمن یک جنگ بسیار کوتاه جزیره زنگبار واقع در شرق قاره افریقا را تصرف کرد. زنگبار که یک اقلیت ایرانی به نام شیرازی ها در آنجا زندگی می کنند از دیرزمان از نظر تجاری مورد توجه ایرانیان بوده است.
1990: در پی اشغال کویت توسط ارتش عراق؛ دولت عراق کویت را رسما ایالت نوزدهم آن کشور اعلام کرد و تاکید داشت که آمریکا نخواهد توانست عراق را نابود کند.
محمد بن زکریای رازی در سال 251 هجری قمری در شهر ری متولد شد. محمد بن زکریا در سن چهل‌سالگی به تحصیل طب پرداخت تا آن‌که مرجع تمامی اطبای زمان خود شد. شهرت او در میان همگان به حدی رسید که عَرَب‌ها او را طبیب المسلمین و به مناسبت این‌که کتاب‌های او به زبان عربی است، جالینوس العَرَب، خوانده‌اند. رازی بعدها به سرپرستی بیمارستان‌های معروف عصر خود از قبیل بیمارستان بغداد و ری برگزیده شد. همچنین کشف الکل از جمله نتایج تحقیقات او در کیمیا بوده است.
استعفای دولت "جمشید آموزگار" و تشکیل دولت عوام فریب "جعفر شریف امامی" (1357 ش)
پس از ناکامی دولت جمشید آموزگار در کنترل ناآرامی‌های مردمی علیه رژیم پهلوی، محمدرضا شاه، جعفر شریف امامی، عامل سرسپرده خود را برای تشکیل دولت، مأمور کرد. وی قصد داشت تا با عوام فریبی، اعتراضات گسترده‌ای را که در سراسر کشور رو به فزونی می‌رفت، کنترل کند بنابراین درصدد برآمد تا با دادن وعده‌های پوچ، مردم را آرام سازد. او در ابتدا دستور لغو تاریخ مجعول شاهنشاهی و جایگزینی تاریخ هجری را صادر کرد و سپس فرمان تعطیلی قمارخانه‌ها را داد.
شریف امامی کابینه خود را دولتِ آشتی ملی عنوان نمود و قصد داشت با ریاکاری خود را به علما نزدیک سازد. اما این کارها تأثیری بر انقلاب جوشان مردمی نداشت و برپایی اجتماع عظیم روز عید فطر سال 1357 و روزهای بعد، و نیز کشتار مردم تهران در جمعه خونین هفدهم شهریور، چهره واقعی او را آشکار ساخت. او که به دروغ، خود را دوستدار ملت می‌خواند تنها دوازده روز پس از کسب قدرت، کشتار کم سابقه‌ای را در تهران به راه انداخت. وی سرانجام پس از قتل عام دانش‌آموزان و دانشجویان در سیزدهم آبان 57، با بر جای گذاشتن پرونده‌ای سیاه و ننگین و آغشته به خون ملت غیور و مسلمان ایران، مجبور به کناره‌گیری گردید.
تعویض تاریخ موهوم شاهنشاهی به سال هجری شمسی (1357 ش)
محمدرضا پهلوی که می‌دانست اتکای اصلی مخالفانِ رژیم، اسلام است، درصدد برآمده بود تا ریشه‌های این مکتب را خشک کند. به همین جهت در شهریور سال 1354 ش در مراسم افتتاح مجلس دوره بیست و چهارم، در سخنانی عنوان کرد که قصد دارد فرهنگ ایرانی را از عوامل بیگانه‌ای که در این فرهنگ راه یافته‌اند، نجات دهد. در این راستا، مجلس سنا و مجلس شورای ملی در یک اجلاس مشترک به ریاست جعفر شریف امامی تصویب کردند که مبدأ تاریخ، از هجری شمسی به شاهنشاهی تغییر یابد و آغاز سلطنت در ایران و جلوس کوروش هخامنشی به عنوان مبدأ تاریخ ایران عنوان گردید. این قانون ننگ‌آور با مخالفت و تحریم بسیاری از مردم و علما مواجه گردید و سرانجام با روی کار آمدن دولتِ عوام فریب شریف امامی و به منظور فریب افکار عمومی در شهریور 1357، ملغی شد. هرچند، کار رژیم از این نمایش‌های ساختگی گذشته بود و چیزی نمی‌توانست، انقلاب توفنده مردم مسلمان را از حرکت باز دارد.
روز داروسازی
به پاسداشت مقام علم و دانش و گرامیداشت فرزانگان ایران زمین، پنجم شهریور سالروز ولادت ابوبکر محمد بن زکریای رازی از مشاهیر بزرگ جهان اسلام و علم طب و داروسازی، در جمهوری اسلامی ایران به عنوان روز داروسازی نامگذاری شده است.
اعلام ملی شدن کلیه معادن کشور (1359 ش)
تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، برخی از معادن کشور توسط بخش خصوصی اداره می‌شد یا امتیاز آن در انحصار بیگانگان قرار داشت. با پیروزی انقلاب و تدوین قانون اساسی، کلیه معادن کشور ملی اعلام شده و مطرح گردید که تحت هیچ عنوان به مالکیت بخش خصوصی تعلق نمی‌گیرند.
تولد "ابن منده" محدث و فقیه ایرانی(434 ق)
ابوزکریا یحیی بن عبدالوهاب مشهور به ابن مَنده، محدث، فقیه و مورخ ایرانی تبار، آخرین فرد از خاندان ابن منده بود. او پس از کسب علوم متداول، از دانشمندانِ هر دیار و به دست آوردن مهارت در این علوم، به تدریس و تألیف پرداخت. دانشمندان بسیاری در بغداد از محضر درس او استفاده بردند که عبدالقادر گیلانی یکی از آنهاست. از این مورخ ومحدث مسلمان، آثار زیادی بر جای مانده است که از میان آنها می‌توان به کتاب زندگی‌نامهٔ طبرانی اشاره کرد. ابن منده سرانجام در ذی‌حجّهٔ سال 512 ق در 78 سالگی در اصفهان وفات یافت و در همان شهر به خاک سپرده شد.
درگذشت "یعقوب لیث صفاری" فرمانروا و بنیانگذار سلسلهٔ صفاریان(265 ق)
خصلت های جوان‌مردانهٔ یعقوب لیث صفار، باعث جذب مردم به سوی وی شد و پس از مدتی، مردم سیستان در جنوب شرقی ایران، او را به امیری برگزیدند. یعقوب لیث پس از چندی، قدرت یافت و با کمک هوادارانِ خود، چندین شهر ایران را تصرف کرد و دولتی منسجم و یکپارچه در ناحیهٔ سیستان ایجاد نمود. یعقوب در سال 261 ق با سپاهی عظیم عازم فتح بغداد، پایتخت حاکمان عباسی شد ولی از قوای عباسی شکست خورد و عقب نشینی نمود. وی که سلسلهٔ صفاریان را در جنوب شرقی ایران تاسیس کرده بود بعد از این شکست، در حال تجهیز قوای دیگری بود که بیمار شد و پس از چندی درگذشت.
حفر اولین چاه نفت دنیا در امریکا و آغاز عصر نفت (1859م)
نیمه دوم قرن نوزدهم، یکی از پربارترین دوران‌ها برای اختراعات و اکتشافات بود که آثار و نتایج آن در قرن بیستم هم برجای ماند. به طوری که بسیاری از پیشرفت‌های علمی و صنعتی و پزشکی در قرن بیستم که چهره جهان را تغییر داده، در واقع ادامه و تکمیل اختراعات و اکتشافات نیمه دوم قرن نوزدهم است. مهمترین کشف نیمه دوم این قرن که تاثیر شگرفی در توسعه صنایع و وسایل حمل و نقل برجای گذاشت، کشف نفت و مشتقّات آن است. هرچند نفت در قرون گذشته برای روشنایی و گرما استفاده می‌شد ولی کار حفر اولین چاه نفتی جهان در 24 ژانویه 1859م در ایالت پنسیلوانیای امریکا آغاز شد و هشت ماه بعد در 27 اوت همان سال، بشر به نفت دست یافت. تا قبل از حفر نخستین چاه نفت به کمک وسایل جدید حفاری، این ماده ارزنده فقط ازچشمه‌های سطحی نفت یا چاه‌های کم عمق که به وسیله دست حفر می‌شد استخراج می‌گردید و موارد استفاده از نفت خام نیز محدود بود.
انتشار پول کاغذی در ایران توسط "گیخاتو" فرمانروای مغولی(693 ق)
وقتی که گیخاتوی مغول به فرمانروایی ایران رسید به سبب آن که از مرض شفا یافته بود، فرمان آزاد کردن زندانیان را صادر کرد و از خزانهٔ مملکت، آنچه که در دستش رسید، در بین تهی‌دستان و درباریان تقسیم نمود. این بخشش‌ها، کشور را به کمبود درآمد و فقر اقتصادی دچار ساخت و خزانه را تهی نمود.
درگذشت "رِینولد نیکِلْسون" مستشرق انگلیسی و مصحح مثنوی مولوی (1945م)
رِینولد الین نیکِلْسون، خاورشناس و ادیب مشهور انگلیسی در نوزدهم اوت 1868م در این کشور به دنیا آمد. بی‌شک بزرگ‌ترین کار نیکلسون که بیش از 20 سال برای آن زمان صرف نمود، ترجمه، شرح و چاپ مثنوی معنویِ مولوی است که آن را در هشت جلد منتشر کرد. همچنین تالیفات متعدد دیگری از نیکلسون به جای مانده که تاریخ ادبیات عرب، مفهوم شخصیت در تصوّف، تحقیقات درباره شعر اسلامی به انگلیسی و عرفای اسلامی از آن جمله‌اند. نیکلسون از آغاز جوانی تا پایان عمر به مدت نزدیک به نیم قرن به بحث و تحقیق درباره عرفان و تصوف پرداخت و در این زمینه به استادی رسید.
عملکرد نیکلسون به عنوان یک استاد برجسته و دارای خصائص اخلاقی، باعث شده بود تا از دید بزرگان فرهنگ و ادب غرب، به عنوان انسانی صاحبِ کمال و فضل و دانش و در عین حال دارای تواضع و فروتنی به حساب آید. نیکلسونْ قرنِ دوازدهم و سیزدهم میلادی را به مناسبت سرودن اشعار عرفانی توسط شاعران ایرانی نظیر سنایی غزنوی، عطار نیشابوری و جلال الدین مولوی، عصر طلایی عرفان اسلامی خوانده و سنایی را که پیر این گروه بوده، پدر شعر مذهبی، فلسفی و عرفانی ایران شمرده است. رِینولد نیکلسون سرانجام در 27 اوت 1945م در 77 سالگی در کمبریج درگذشت.
پرتاب اولین سفینه فضایی برای تحقیق درباره سیاره زهره (1962م)
نخستین سفینه ای که توانست به آرامی در زهره فرود آید «ونرا-7» بود. این سفینه در 17 اوت 1970 با یک موشک «مولینا» از پایگاه پرتاب های فضایی «بایکونور» راهی زهره شد. «ونرا-7» پس از سفری 120 روزه، در 15 دسامبر به سیاره زهره رسید و در مدار آن، بخش فرودی سفینه که 350 کیلوگرم وزن داشت از سایر قسمت ها جدا شد و راه سطح زهره را در پیش گرفت. چتر نجات سفینه در 60 کیلومتری سیاره کار خود را آغاز کرد تا فرودی نرم را میسر سازد. «ونرا-7» ضمن فرود، به ارسال اطلاعات از جو سیاره پرداخت.
با ارسال اطلاعات از سطح زهره تفاوت های درجه حرارت و فشار جوی در ارتفاع های مختلف زهره روشن شد. «ونرا-7» فشار جو را در سطح زهره 190 اتمسفر و حرارت را 475 درجه سانتیگراد اعلام کرد. فشار جو تا 15+ و درجه حرارت تا 20+ درجه متغیر بود. آنتن های ونرا -7 توانست 35 دقیقه به خوبی عمل کند و اطلاعات به زمین بفرسد. پس از آن تا 23 دقیقه علایم ضعیفی از کاوشگر به زمین می رسید که چندان واضح نبود. این نخستین ارسال اطلاعات توسط یک سفینه از سطح سیاره دیگر به زمین بود.
مرگ "لوکور بوزیه" بزرگ ترین معمار قرن بیستم (1965م)
لوکوربوزیه، معمار معروف در چهارم مه 1887م در شهر لاشودوفوند در سوئیس به دنیا آمد. او در سال 1920، مجله ادبی و هنری روح تازه را منتشر کرد و با انتشار مقالات تجدد خواهانه خود، برضد مِتُدهای کهنه معماری مطالبی نگاشت. با وجود تنوع شکلی فراوان در کارهای لوکوبوزیه، کار معماری وی هرگز وحدت خود را از دست نداده است، چنانچه با تقلید و تکرار، اَشکال و حجم‌ها اشتباه نمی‌شود و به حالت صحیح شکل توجه می‌گردد. لوکوربوزیه خالص‌ترین معمار فرانسه است که با توجه به سنن قدیم ساختمان که در آنها، شریف‌ترین خلاقیت در خدمت انسان قرار می‌گرفت، به آفرینش‌های هنری پرداخته است. به طور کلی نقش لوکوربوزیه در معماری نو همانند نقش پیکاسو در نقاشی نو است. لوکوربوزیه نقشه‌های معماری خود را در سی جلد کتاب جمع‌آورده است. وی سرانجام در 27 اوت 1965م در هفتاد و هشت سالگی به هنگام استحمام طبی در یک پلاژ غرق شد و درگذشت.
شهادت عالم مجاهد "سیدقطب" نویسنده و مبارز مسلمان مصری (1966م)
سید قطب عالم مبارز مسلمان مصری در سال 1906م در این کشور به دنیا آمد و در کودکی حافظ کل قرآن شد. سید قطب پس از مدتی علاوه بر طی تحصیلات جدید و فراگیری علوم اسلامی به جرگه اعضای جنبش اخوان المسلمین پیوست. وی که مدت‌ها سردبیر نشریات و مدیر تبلیغات جمعیت اخوان‌المسلمین بود، در سال 1954 به جرم فعالیت‌های سیاسی توسط رژیم جمال عبدالناصر دستگیر و به حبس ابد محکوم گشت و در زندان از نوشتن و مطالعه محروم شد.
برخی از رخدادهای امروز
479: طبق احتساب تقویمی برخی از مورخان، نبرد پلاتائه Plataea (ناحیه ای در شمال شرقی شهر آتن) میان نیروهای ایران به فرماندهی ژنرال مردونیوس (داماد داریوش بزگ) و افراد اعزامی کشور ـ شهرهای یونانی در 27 آگوست سال 479 پیش از میلاد روی داده بود.
1813: ناپلئون بناپارت با 130 هزار سرباز فرانسوی ارتش 200 هزار نفری متحدین، مرکب از آلمان، اتریش و روسیه را در درسدن Dresden آلمان تار و مار کرد و نابغه نظامی خوانده شد.
1896: انگلستان ضمن یک جنگ بسیار کوتاه جزیره زنگبار واقع در شرق قاره افریقا را تصرف کرد. زنگبار که یک اقلیت ایرانی به نام شیرازی ها در آنجا زندگی می کنند از دیرزمان از نظر تجاری مورد توجه ایرانیان بوده است.
1990: در پی اشغال کویت توسط ارتش عراق؛ دولت عراق کویت را رسما ایالت نوزدهم آن کشور اعلام کرد و تاکید داشت که آمریکا نخواهد توانست عراق را نابود کند.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید
