به گزارش خبرنگار اورژانس  آی تی باشگاه خبرنگاران قطعات مختلف درون تمام رایانه ها با انجام فعالیت های گوناگون و پرازش های متناسب گرما تولید کرده و دمای آنها بالا خواهد رفت.

قطعات مختلف به کار رفته درون تمام یارانه ها شامل موارد همچون مادر بورد، پردازشگر اصلی، کارت گرافیک و پاور به عنوان قطعات اصلی است که در رایانه های شخصی وجود دارد.

پردازشگرهای معمولی از قبیل Intel و AMD به دلیل پردازش های سنگین و متعددی که انجام می دهند گرمای زیادی را از خود متصاعد می نمایند، در واقع هر چه قدر یک پردازشگر قویتر باشد تولید گرما توسط آن بیشتر است و این امر طبیعی قلمداد می شود.

دما ها در هر کدام از قطعات متفاوت است ولی معمولاً دمای CPU شما نباید بیش از ۸۰ درجه و گرافیک بیش از ۱۰۰ درجه برسد که این اعداد بسته به مشخصات سیستم کاربران متفاوت است.

در قطعات رایانه در صورتی که دما از حدی معین بیشتر شود رایانه به صورت خودکار خاموش می شود و تا زمان کاهش دما روشن نمی شود در صورتی که ترموکوپل تعبیه شده در قطعات کامپیوتر به درستی کار خود را انجام ندهند، افزایش بیش از حد دما در درون رایانه ها سبب سوختن کارت گرافیک( که عامل اصلی انتقال تصویر بر روی صفحه نمایش است و در صورت سوختن آن تصویری بر روی صفحه نمایش دیده نمی شود) و یا سوختن کارت صدا ( که در این صورت سبب عدم انتقال صدا به دریافت کننده های صدا می شود) یا در بدترین حالت پردازشگر کارایی خود را از دست می دهد.

در این مقاله می خواهیم راه های خنک کردن سیستم های کامپیوتری و جلوگیری از گرم شدن قطعات را معرفی کنیم که برخی از قسمت ها نیاز به وسیله جانبی و بعضی از قسمت ها بدون وسیله ای انجام میگردد.

اشنایی با دمای پردازنده:

پردازنده کامپیوتر مانند هر قطعه الکترونیکی دیگری هنگام کار از خود گرما تولید می کند. گرمای تولید شده از قطعات الکترونیکی را می توان به حرکت الکترون های درون آن نسبت داد. در اثر حرکت این الکترون ها و برخورد آنها باهم اصطکاک تولید شده که سبب تولید گرما می شود. البته شاید این گرما در نگاه اول عادی بوده و مشکل به حساب نیاید ولی واقعیت این است که گرمای تولید شده وچنانچه مقدار آن از حد مجاز بیشتر شود موجب بروز مشکلات جدی خواهد شد. نمودار بازده پردازنده در دمای مختلف تقریبا شکل سهمی گون دارد که در ابتدا آن با افزیش بازده پردازنده افزایش می یابد و پس رسیدن به یک محدوده خاص، افزایش دمای بسشتر منجر به کاهش روند پردازش و خاموشی خواهد شد.

داخل پردازنده سیم های بسیار زیادی برای اتصال داخلی وجود دارد. داخل این سیم ها جریان الکتریکی وجود دارد. حرکت این الکترون ها و برخورد های صورت گرفته در فرآیندی به نام "اثر ژول" منجر به تبدیل این انرژی الکترونیکی به انرژی حرارتی می شود. چنانچه انرژی حرارتی به سرعت از پردازنده خارج نشود سبب افزایش دما می شود. افزایش دمای داخلی پردازنده ممکن است در نهایت سبب آسیب رساندن به مدارات داخلی پردازنده شود و این همان چیزی است که ما نمی خواهیم صورت بگیرد.

سوالی که اینجا پیش میآید این است که حد اکثر دمای قابل تحمل برای مدارات داخل پردازنده چه میزان است؟ این حد اکثر دما که سازندگان پردازنده از آن با Maximum Die Temperature یاد می کنند معمولاً روی پردازنده کد با نام OPN وجود دارد. این کد حامل مشخصات اصلی پردازنده از قبیل مدل، میزان حافظهCache ، سری تولید و برخی مشخصات دیگر است که دمای پردازنده یکی از آنهاست. کد مذکور یک الگوی خاص دارد که اطلاعات مربوط به این الگو و نحوه خواندن آن در سایت سازنده پردازنده موجود است و از روی این اطلاعات میتوانید به حد اکثر دمای پردازنده پی ببرید.

برای بعضی از پردازنده ها نیز شاید از روی OPN نتوانید به حداکثر پی ببرید. حد اکثر دمای پردازنده ها یک مقدار استاندارد شده نیست. و از پردازنده ای به پردازنده دیگر متفاوت استاین حد اکثر به مهندسی پردازنده وابسته است.

اثرات بالا رفتن دمای پردازنده

وقتی پردازنده در دمای بالا تر دمای مجاز مشخص شده توسط سازنده کار کند مشکلات زیر ممکن است رخ دهد:

1- کاهش عمر پردازنده

2- هنگ کردن اتفاقی : این یکی از مشکلاتی است که بسیاری از کاربران با آن مواجه میشوند. به طور کلی هر گاه با مشکل هنگ کردن مواجه شدید دمای پردازنده و نحوه عملکرد آن را کنترل کنید.

3- Rrset شدن ناگهانی: این مشکل نیز ممکن است برای یسیاری از کاربران پیش آمده باشد. البتهReset شدن سیستم دلایل متعددی میتواند داشته باشدکه یکی از آنها همین دمای بالای پردازنده است.

4- سوختن پردازنده: این بدترین اتفاقی است که ممکن است با آن مواجه شوید. معمولا در دمای خیلی بالا حدود 100 درجه سانتی گراد رخ میدهد. اگر پردازنده شما سوخت دیگر هیچ کاری با آن نمیتوان کرد. اگر پردازنده شما گارانتی داشت و در اثر سوختن هیچ تغیر فیزیکی اعم از تغیر شکل و رنگ در آن دیده نمی شد، میتوان به عوض کردن آن با نو امیدئار باشیددر غیر این صورت پردازنده شما از ظوابط گارنتی خارج و باید آن را دور بیندازید.

اگر هنگام بوت شدن و نصب ویندوز با یک صفحه آبی رنگ مواجه شدید بیش از حد گرم شدن پردازنده یکی از دلایل آن میتواند باشد به خصوص هنگام بوت شدن که پردازنده در Load بالا قرار دارد و دمای آن بالا تر از مواقع عادی است. چنین مشکلی هنگام اجرای بازی های سه بعدی سنگین یا نرم افزار های سنگین هم ممکن است پیش آید.

اندازه گیری دمای پردازنده

برای اندازه گیری دمای پردازنده دو روش وجود دارد: سنسور داخل پردازنده چیزی نیست که داخل همه پردازنده ها وجود داشته باشد. این سنسور تنها در پردازنده های جدید مثل Core 2 Duo ها وجود دارد. در صورت وجود این سنسور توسط ، نرم افزار میتوان دمای اندازه گیری شده را خواند.

در پردازنده های قدیمی تر که چنین سنسوری وجود نداست بنا بر صلاحدید تولید کننده مادر بورد یک سنسور در وسط سوکت پردازنده زیر پردازنده تعبیه میشد تا دمای پردازنده را اندازه گیری کند. قطعات دمایی که این سنسور اندازه گیری میکند به اندازه دمای اندازه گیری شده توسط سنسور داخلی پردازنده دقیق نیست. مقداری از گرمای تولید شده تو سط پردازنده در جهت های مختلف پخش شده و هیچ وقت به سنسور مذکور نمیرسد. بنا بر این سنسور همیشه دمایی کمتر از دمای منونی پردازنده را میخواند.

در واقع تمام سازندگان مادر بورد به همراه مادر بورد یک نرم افزار هم ارائه میکنند که وظیفه آن کنترل سلامت مادر بورد و پردازنده است. این کنترل از طریق نمایش دما، ولتاژ و سرعت دما مختلف است.

در کنار این نرم افزارها در اینترنت نیز نرم هفزارهای متعددی نظیر نرم افزارهای فوق را میتوانید پیدا کنید. این نرم افزارها روی مادر بورد های مختلف کارآیی دارند و مخصوص مادر بورد های یک برند خاص نیستند.

نمونه ای از بهترین این نرم افزارها Motherboard Monitor است. این نرم افزار میتواند دماهای مختلف از جمله دمای داخل کیس و دمای پردازنده و دماها را در Taskbar نمایش دهد. همچنین میتواند یک هشدار دهنده نیز تعریف کند به طوری که اگر مثلا دمای پردازنده از حد معینی تجاوز کرد به صدا در بیاید و شما را مطلع کند.

این نرم افزار ها سرعت فن های موجود روی سیستم و سرعت ریل های مختلف روی منبع تغذیه رانیز کنترل میکند.

از این گونه نرم هفزار ها در اینترنت زیاد است و با یک جستجوی ساده میتوانید تعداد زیادی از آنها را پیدا کنید.

راه ساده تر برای خواندن دمای پردازنده از طریق بایوس مادر بورد است. تقریبا تمام مادر بورد های موجود دارای این قابلیت هستند. برای استفاده از چنین قابلیتی با زدن کلیدDel بعد از روشن شدن سیستم وارد مرحله بایوس شوید و دنبال عباراتی نظیر System Health یا یا Sensors PC Health Status یا چیزی شبه اینها باشید. با وارد شدن به قسمت مذکور قادر خواهید بود اطلاعاتی مربوط به قسمت ولتاژ، سرعت فن ها و دمای پردازنده را ببینید.

در اینجا نیز با توجه به طراحی سازنده میتوان امکانات متفاوتی دید مثلا برای این مادر بورد گزینه ای وجود دارد که با فعال شدن آن چنانچه فن پردازنده و یا منبع تغذیه متوقف شود سیستم صدای هشدار خواهد داد.

همچنین میتوان دمایی را به عنوان حد مجاز مشخص کرد و چنانچه دمای پردازنده از این حد عبور کند سیستم به طور خودکار خاموش شود.

تنها عیب استفاده از بایوس برای خواندن دما دقت عدد خوانده شده است. چنانچه بخواهید دمای پردازنده را هنگام اجرای یک بازی سنگین به این روش بخوانید ایتدا باید به لحظه مورد نظربرسید سپس به سرعت سیستم را Reset و وارد بایوس شوید و دما را بخوانید. اگر Reset را به صورت دستی و بدون استفاده از سیستم عامل (یعنی خیلی سریع) انجام دهید عدد خوانده شده معمولا دقیق است ولی در غیر این صورت عد خوانده شده کمی کمتر از دمای واقی خواهد بود. این موضوع به این دلیل است که با خارج شدن ار بازی سنگین ، بار پردازشی موجود روی پردازنده کاهش یافته و دمای پردازنده نیز کم خواهد شد.

راه های دفع گرما:

برای دفع گرما راه های فراوانی وجود دارد که مهم ترین آنها، هدایت گرما تشعشع و جابه جایی است، روش جابه جایی و هدایت گرما در رایانه ها توسط خنک کننده هایی که در درون آن قرار دارد انجام می گیرد.
یکی از این خنک کننده ها هیت سینک یا شبکیه فلزی می باشد جنس هیت سینک معمولاً نقره، مس یا آلومینیوم می باشد این وسیله همیشه با پردازنده در تماس است و گرمای حاصل از عملکرد هسته پردازشی را به طور مستقیم جذب می کند تا وقتی که دمای هیت سینک از دمای پردازنده بالاتر نرود گرما از پردازنده به هیت سینک انتقال می یابد هنگامی که دما بین هیت سینک و پردازنده یکی می شود انتقال گرما متوقف می گردد در این زمان فن شروع به خنک کردن هیت سینک می کند فن ها با به جریان انداختن هوا این عمل را انجام می دهد.
در صورتی که بین پردازنده و هیت سینک فاصله ای وجود داشته باشد این فاصله توسط خمیر حرارتی (Thermal Paste) پر می شود این مایع حرارتی سبب انتقال بهتر و موثر تر گرما می شود هیت سینک و فن از جمله متداول ترین خنگ کننده ها می باشد ولی به غیر از آنها خنک کننده های پلیتر ، تغییر فازی و آبی نیز وجود دارد که خنک کننده های آبی کم صدا تر و موثرند عمل می کنند.
در این گونه خنک کننده ها از سیالاتی نظیر آب و نیز آتیل گلیکون و یا پروپیل گلیکول یا ترکیبی از آنها تشکیل شده است.
خنک کننده های آبی بدون استفاده از فن نیز به راحتی گرما را انتقال می دهند دمای پردازنده ها با کمک این خنک کننده ها به زیر 35 درجه تا 40 درجه می رسد.
علاوه بر یک خنک کننده مناسب راه های زیر نیز در کاهش دما بسیار موثر عمل می کنند:

1- خریداری کیس مناسب که در آن دماسنج ترموکوپلهای مناسب و با کیفیت و استاندارد تعبیه شده باشد.
2- تمیز نگه داشتن داخل کیس و دیگر قطعات رایانه: وجود گرد و غبار چیپ ها را داغ نگه می دارد نظافت رایانه کاری بی دردسر اما مفید می باشد تنها با کمک یک مکنده می توان این عمل را انجام دهید، دقت لازم را جهت پاک شدن تمام قسمت های فن هنگام استفاده از مکنده به عمل آورید.

پاک کردن رایانه از گرد و غبار و حداقل دوبار در سال در کاهش دمای آن بسیار مفید و موثر می باشد در پاک کردن صفحه کلید بهتر است از مایعات استفاده نکنید و با یک دستمال خشک این عمل را انجام دهید.
3- سعی کنید بر روی مانیتور یا کیس وسایلی اعم از کتاب و ... را قرار ندهید زیرا مانع عبور جریان هوا از آن می شود و همچنین حتی الامکان در فاصله 10 سانتی متر اطراف کیس وسیله ای قرار نگیرد تا جریان هوا در اطراف حیاتی ترین قسمت رایانه وجود داشته باشد.
4- پاوری مناسب نیز در جهت کاهش دمای رایانه می باشد.
5- از ایجاد کابل های تو درتو درون کیس که مانع عبور هوا در رایانه می شود خودداری نمایید.
6- برای خنک نگه داشتن آن دسته از قطعات رایانه که در مسیر مستقیم هوا نمی باشند یک سیستم خنک کننده موثر و هدفمند تعبیه کنید.

روش جدیدي برای خنک کردن كامپيوترها

متخصصان آمریکایی روش تازه‌ای برای خنک کردن رایانه‌ها ابداع کرده‌اند که می‌تواند تحول چشمگیری در قدرت رایانه‌ها پدید بیاورد.

این روش در دانشگاه پردو در ایالت ایندیانای آمریکای ابداع شده و نتایج آن قرار است در شماره آتی مجله فیزیک کاربردی چاپ شود.

در این روش، به جای آنکه قطعات رایانه با جریان هوای حاصل از پنکه خنک شود، جریان هوای حاوی ذرات باردار که به "باد یونی" شهرت دارد، باعث خنک شدن قطعات رایانه می شود.
مشکلی که روش کنونی به وجود می آورد این است که جریان هوای حاصل از حرکت دورانی پنکه، مولکول‌هایی را که نزدیک به تراشه های رایانه اند به آنها می چسباند و این مولکول‌ها مانع از خنک شدن تراشه می شوند.

در روش جدید، قطعه ای روی یک تراشه نصب می شود که با وصل کردن جریان برق به آن و ایجاد اختلاف پتانسیل الکتریکی، ذرات باردار در آن ایجاد می گردد و این ذرات از یک سو به سوی دیگر قطعه به صورت مرتب حرکت می کنند.

این ذرات باردار مانع از آن می شوند که مولکولهای نزدیک به تراشه که بر اثر جریان هوای پنکه به حرکت در آمده اند به جای آنکه به تراشه ها بچسبند جذب دو قطب قطعه ای می شوند که روی تنها یک تراشه نصب شده است، تراشه ای که کاربردی در رایانه ندارد و اصطلاحاً تراشه ایذائی خوانده می شود.
ابداع کنندگان این روش می کنند که بدین ترتیب قدرت خنک کنندگی رایانه ها دو و نیم برابر روش قبلی شده و چنین چیزی در شرایطی که رایانه ها روز به روز حاوی قطعات متراکمتری می شوند اهمیت زیادی پیدا می کند.

تیموتی فیشر و سروش گارمیلا که ابداع کنندگان این روشند در حال حاضر مشغول یافتن راههایی برای کوچکتر کردن اندازه قطعه ای اند که باد یونی را به وجود می آورد، قطعه کنونی چند میلی متر قطر داد اما تلاش ابداع کنندگان این است که آن را دست کم یکصد بار کوچکتر کنند.
در صورتی که کوچکتر کردن قطعه موفقیت آمیز باشد، ابداع کنندگان امیدوارند که رایانه هایی که دو سال بعد تولید می شوند از روش جدید برای خنک ساختن قطعات خود بهره بگیرند.
شرکت اینتل که از تولیدکنندگان تراشه های رایانه ای است در تحقیقاتی که برای ابداع روش جدید خنک سازی انجام شده با دانشگاه پردو مشارکت داشته است

خنك شدن كامپيوتر

یعنی فرآیند استخراج گرما از قطعات کامبیوتر. یک amd یک heat sink در mother bord وجود دارد. قطعات کامبیوتر در حین فعالیتشان گرمای زیادی تولید می کنند مخصوصا" cpu کارتهای گرافیک و hard. این گرما باید متعادل شود که قطعات در گرمای مطمئن بماند و هر دوی روش های تولید و نگهداری طوری تنظیم شده اند که این گرما متعادل شود این عمل انجام شده برای اینکه گرما از خود قطعه به سطح خارجی آن منتقل شود. فن ها با زیاد کردن سرعتشان هوای گرم داخل محوطه ی کامبیوتر را با هوای خنک بیرون از محوطه عوض می کنند و هم چنین تولید گرما را تا حد زیادی متوقف می کنند. قطعاتی که زیاد داغ شوند عمر کوتاه تری خواهند داشت و مشکلات اساسی تری خواهند داشت که نتیجه ی این مشکلات hang کردن کامبیوتر و از بین رفتن اطلاعات است.

در تولید سعی می شود تا از فرکانس و ولتاژ بایین تر استفاده شود. بعد از سالهای متوالی گرد و غبار موجود در cpu لب تاب باعث گرم شدن محیط lap top شد. در عمل مقدار دمای قطعات کامبیوتر از محل وجود قطعه تا محیط اطرافش که آن قطعه آن محیط را گرم می کند کمتر و کمتر می شود و چون در همان نواحی قطعه ی دیگری وجود دارد که گرمای مختص خود را تولید می کند فضای بین قطعات از همه جای کامبیوتر بیشتر است. به علا وه برای عملکرد بهتر باید از روش های دیگری برای سرد کردن کامبیوتر استفاده کرد. بیرون کشیدن گرد وغبار و وارد کردن هوای بیرون ( که البته این هم کارآیی فن کامبیوتر را بایین می آورد.) هوای جریان بیدا کرده ی دقیق باعث بیرون رفتن هوای غلیظ داخل کامبیوتر می شود و هوای گرم را درمحیط های به خصوصی نگه داری می کند و هوای گرم به صورت رقیق شده توسط فن از کامبیوتر بیرون می آید. در هر قطعه ی کامبیوتر مثل cpu و Gpu حس کننده های گرمایی وجود دارد که فعالیت مشترکی را انجام می دهند در حین حس کننده های گرمایی وجود دارد که فعالیت مشترکی را انجام می دهند در حین shot down کامبیوتر این قطعات فعالیت خود را ادامه می دهند و وقتی کامبیوتر کامل خنک شد کامبیوتر را خاموش می کنیم که اگر این بروسه صورت نگیرد مدارهای داخلی کامبیوتر رفته رفته از بین می روند و این مدارها نمی توانند فعالیت خود را کامل انجام داده و در shot down بعدی کامبیوتر را خنک کنند این باعث می شود تا غیر از مدارها قطعات هم رفته رفته از بین می روند و از ویژگی های خاص این قطعات نتوان استفاده کرد و در دمای بالا و کارآیی بایین power و سیستم گرمایی تهدید می شود.

اطلاعات خنک کننده ی

فن کامبیوتر ازهر روشی استفاده می کند تا گرما را از محیط کامبیوتر خارج کند. البته اولویتی هم در این باره وجود دارد که قطعات گرم تر زودتر خنک شوند. بس قطعاتی که بیشتر گرم می شوند فاصله ی کمتری با فن دارند تا این وظیفه به درستی انجام شود. واژه های فن کامبیوتر معمولا" دلالت بر فن هایی دارد که روی case نصب می شود ولی در مفهوم هر نوع فنی که برای خنک کردن استفاده می شود دلالت بر این واژه دارد. مثل فن cpu و فن Gpu و فن chipset و فن psu و فن hdd و فن های دریچه ی pci و معمولا" اندازه ی فن ها 40 و 60و80و120 میلی متر است.

Desktop

کامبیوترهای desk top برای مدیریت گرما از یک یا چند فن استفاده می کنند بیشتر تولید کننده ها توصیه می کنند سرما , هوای تازه وارد از بایین وارد case شوند و هوای گرم زائد از بشت case و بالا بیرون می رود. اگر هوایی درون محوطه در جریان باشد توسط فن های داخلی باید از این جریان بایین به بالا بیروی کند. این جریان فشار مثبت خواهد بود . از آن جایی که فشار درون وارد از خارج آن بیشتر است این روش تاثیر زیادی خواهد داشت . یک جریان متعادل یا طبیعی مناسب ترین گزینه خواهد بود. علی رغم اینکه فشار مثبت باعث می شود گرد و غبار کمتری روی فیلترها تشکیل شود فشار متعادل کاربرد بیشتری دارد. با تحقیقات و مطالعاتی که اخیرا" صورت گرفته بیشتر کمبانی ها در حال ساختن کامبیوتر های بی صدا هستند.

در مقادیر بالای محاسبات

مراکز اطلاعاتی اصولا" از نمونه های سرویس دهنده های 1u استفاده می کنند در این سیستم هوای تازه از جلو و هوای زائد از عقب ( به خاطر اینکه مراکز اطلاعاتی تعداد بسیار زیادی کامبیوتر و قطعات دیگر بر کار دارند) به ترتیب وارد و خارج می شوند. اینها حتی اگر هیچ فعالیت دیگری در مرکز انجام ندهند باز هم گرمای زیادی تولید می کنند . بنابر این سیستم های HVAC گسترده مورد استفاده قرار می گیرند . اغلب طبقات بالاتر از مساحت کمتری نسبت به طبقات بایین تر دارند.

در محاسبات لپ تاپ

Lap top ها معمولا" طوری ساخته می شوند که روی سطحی سفت قرار مي گیرند تمام قطعات در یک طبقه وجود دارد متاسفانه یک سطح صاف زاویه ی مناسبی برای خارج کرد ن گرما ندارد. دماهای بایین تر که تاثیر کمتری روی گرم شدن lap top دارد دورتر از زاویه ی افقی جریان هوای وجود دارد خیلی مهم است که به این توجه کنیم که lap top نه برای کار کردن در محیط های معلق طراحی شده و نه استفاده می شود و هم چنین برای محیط های نرم مثل تخت و فرش که گرما منعکس می شود یا باعث گرم شدن تخت و فرش می شود یا احتمالا" مشکلات دیگری هم خواهد داشت.

بایه های lap top وسایلی هستند که قسمت مربوط به مانیتور را بالاتر از بقیه ی سطح کاملا" مسطح lap top نگه می دارند این خود باعث کم شدن هدر رفتن جریان هوای گرم داخل lap top می شود.

خنک کردن به وسیله ی مایعات

یک روش غیر معمول برای خنک کردن قطعات درون کامبیوتر این است که در ساختمان داخلی آنها از مایعات خنک کننده استفاده شود. کامبیوتر های سقفی که به این صورت خنک می شوند احتیاجی به فن و بمب ندارند و تنها با انتقال گرما از قطعات گرم به قطعات سرد تعادل گرمایی به وجود می آید. مجددا"برای تعداد زیادی caputer مثل cray 2 ممکن است از رایاتورهای اضافی برای خنک کردن استفاده کنند مایع استفاده شده باید قابلیت این را داشته باشد که خواص الکتریکی در عملکردهای معمولی قطعات کامبیوتری از بین نرود اگر مایع به نحوی رسانای برق باشد این ضروری ست که قسمت های مشخصی از هر قطعه را به خاصیت الکترو مغناطیس مجهز کنیم مایعاتی که معمولا" در این بروسه به کار می رود مایعات مختلفی در خود دارند که تک تک توسط کمبانی سازنده برای همین هدف ساخته شده ( 3m در مورد مایع fluorinert ) روغن های مختلف نه فقط محدود به بختن مثل روغن سیلیکن و روغن موتورل کاملا" موفقیت آمیز برای خنک کردن کامبیوتر مشخصی به کار رفته البته یک مشکل ممکن است باشد مایع ممکن است هم احتیاج به دوباره بر شدن داشته باشد و هم بسته بودن محیط اطراف آن مایع ممکن است هم چنین خراب شود و قطعات را خراب کند به خصوص اعمال کامبیوتر کاهش بیدا می کند و بعد از ساعت ها و روزها از کار می افتد.

اصراف کم شدن گرما

جایی که قدرت کامل ویژگی های کامل و جدید کامبیوتر نیاز نیستند بعضی از شرکتها سعی می کنند که از کامبیوترهای کم قدرت با ویژگی های کمتر استفاده کنند برای مثال در یک برنامه ی دفتری قسمت IT از یک کار بر معمولی استفاده می کند یا یک شبکه کاری بدون دیسک استفاده می کند بنابراین از بین بردن گرما از قطعات مثل هارد دیسک ها یا دیسک نوری ساده تر است این قطعات هم چنین قدرت یافته با جریان مستقیم هستند(DC ) و جریان مستقیم از یک نیروی خارجی ولی نه داخل کامبیوتر . قطعات قابل استفاده که نیروی زیادی مصرف می کند. قطعات قابل استفاده نیروی زیادی مصرف می کنند بس گرمای زیادی هم تولید می کنند. یک مادر بورد VIA PIA با cpu معمولا" 25 وات گرما را در بلاتینیوم متصل به خود تولید می کند چهار مادربورد نزدیک 140 وات گرما تولید می کند هنگامی که نرم افزار سا سخت افزار نیروی کمتری مصرف می کند هر دو نوع گرم کردن تاثیر گذار خواهد بود مثل کار کردن در نرم افزار word یا کار کردن با چند استایل شیت انتخاب کردن یک LCD که از CRT استفاده می کند می تواند نیروی مورد نیاز کامبیوتر را کم کند و کمتر از HARD DISK و درایوهای نوری استفاده می کند قطعاتی که خنک می شوند در اطراف cpu,Gpu و هارد دیسک و نورت بریدج خلاصه نمی شود و قطعات بیشتری نیز وجود دارند که کامبیوتر را گرم می کنند بعضی از عملیاتهای سرمایی خوداز 2 تا چند عملیات تشکیل می شود و ممکن است از سنسورهای دما استفاده کنند برای کم کردن نیروی مورد نیاز در قطعات خنک کنند.

خنک کردن ایجاد شده باعث گرم شدن بعضی از فلزها در کامبیوتر می شود که آنها نیز احتیاج به خنک شدن دارد. مخصوصا" مثل cpu یا قطعاتی که در اطراف آن هستند ( در کامبیوترهای شخصی) بلاک معمولا" زایده هایی دارد که سطح آن را افزایش می دهد به همین دلیل رسانایی آن مثل یک فلز می ماند رسانایی گرما در فلز بسیار بیشتر از هواست و حتی توانایی آن برای بیرون آوردن گرما نیز از هر قطعه ی دیگری بهتر است ( معمولا" یک آی سی یا بی سی) تا آن جا که اخیرا" فن ها گرما را از قطعات آمینیومی دسک تاب به راحتی خارج می کنند . امروزه بسیاری از سینک های گرمایی سعی می کنند در کمترین زمان هم گرما و هم گرد و غبار را بیرون بکشد که این کارآیی کامبیوتر را بالا می برد و امکان هنگ کردن را بایین می آورد گرد و غبار تولید شده معمولا" با همان هوای در حال خارج شدن بیرون می آید. هوایی که به بیرون فریده می شود و گرد و غبار را با گرمای برخاسته از فلزات همراه می سازد. سینکهای گرمایی معمولا" در cpu های قدیمی قطعاتی که گرمای زیادی تولید می کنند و کامبیوترهای کم قدرت هستند.

خنک کردن سینک های گرمایی فعال

این هم از همان مکانیزمی استفاده می کند که سینک های گرمایی استفاده می کنند و فقط با یک تفاوت که فن بدین منظور طراحی شدن که به جای مکیدن فوت کند این نتایج معمولا" در اطراف سینکهای هوای مثبت هستند و بازده را بالا می برد به طوریکه سینک گرمایی می تواند حتی گرما ی داخل کامبیوتر را با گرمای بیرون عوض کند.

سینک های گرمایی فعال روتین ترین روش برای خنک کردن براسسورها بودند بیرون کشیدن گرد وغبار در مدور بیشرفت تکنولوژی با سینک گرمایی بسیار بیشرفت کرد.به طوریکه حتی گرد و غبار را از فضای اطراف کامبیوتر هم دور می کرد به عنوان یک نتیجه بروسه های استخراج گرد و غبار احتیاج به تجربه های متوالی و آزمایشهایی به روی سینک های گرمایی دارد.

خنک کردن توسط آب

خنک کردن توسط آب هنگامی که داریم راجع به کامبیوتر های مدرن صحبت می کنیم مثل یک آزمایش می ماند چرا که هنوز کیت هایی که بتواند سیستم خنک کردن قطعات توسط آب را کنترل کند وجود ندارد و تولید نشده است و هنوز مراحل این نوع خنک کردن توسط دانشمندان و تولید کنندگان بررسی نشده است اخیرا" این نوع سیستم در کامبیوترهای دسک تاب بیش ساخته دیده می شود.

لوله های گرمایی

لوله های گرمایی وسیله ای هستند برای انتقال گرما به صورت مایع از آن جایی که مایعات گرما و سرما را از یک سر لوله به سرد گیر لوله منتقل می کند که آنجا لوله ای گیک آن را قطع می کند بنابراین لوله های گرمایی از نظر رسانایی گرمایی تاثیر بیشتری نسبت به جامدات دارد. برای استفاده در کامبیوتر سینک گرمایی روی cpu به یک سینک گرمایی رادیاتور بزرگتر متصل است هر دوی این سینک ها از اتصال بین خود انتقال را صورت می دهند تولید یک لوله ی گرمایی بزرگ که گرما را ازcpu به رادیاتور منتقل کند و خود توسط اجزای دیگری خنک شود موضوع بحث امروز فن آوران است . این روش بسیار گران است معمولا" در مواقعی استفاده می شود که فضا کم است و سر و صدا هم خیلی مهم است مثل کامپیوتر هایی که در استودیوی تولید موسیقی استفاده می شود و در حین ضبط زنده بکار می رود.

خنک کردن توسط تغییر فاز

یک راه خوب دیگر برای خنک کردن پروسسور تغییر فاز است درون کیس یک کمپرسور وجود دارد که مثل فریزر عمل می کند کمپرسور گازی که خنک شده است را فشرده می کند و به مایع تبدیل می کند سپش مایع پمب می شود به سمت پروسسور که آن را گرم کند گرم شدن مایع همان سرد شدن پروسسور است این تبخیر باعث می شود گرمای موجود حتی به 30 درجه سیلسسوس برسد گاز جریان پیدا می کند به سمت کمپرسور و این حلقه دوباره و دوباره تکرار می شود در این مسیر پروسسور به دمای 15 -100 درجه ی سیلسسوس بسته به فعالیت خود و سرعت پردازش خود در حین این سیستم یخچالی می رسد. یک پیشرفت ساده و یک جورایی شبیه لوله ی گرمایی جوشاندن مایع گرم در محفظه ی بسته است همان تبخیر که این محفظه ی بسته چسبیده به سی پی یو است این مسیر در تویوپهای لاستیکی که مخصوص انتقال گرما در هوا است صورت می گیرد. یک محدودیت کلیدی این است که متصل کننده باید بالای محفظه قرار داشته باشد این سیستم هست کاملا"خود مختار و به هیچ پمپ و کمپرسوری احتیاج ندارد.

نیتروژن مایع

به محض این که نیتروژن مایع تبخیر می شود در دمای 196- درجه سیلسسوس بسیار دور از نقطه ی انجماد آب بسیار روش با ارزشی است هم سرما را منتقل می کند و هم گرما را بیرون می آورد و هم چنین محاسن زیادی نیز دارد که از جمله ی آن خراب نشدن و عدم قابل دستکاری شدن آن می باشد در نسب معمولی سیستم خنک کردن نیتروژن مایع فن ها هوارا به سینک گرمایی سی پی یو می وزاند آب که در میان این لوله هایی که به سینک گرمایی می خورند پمپ می شود می توانند از نیتروژن مایع استفاده کنند . چون نیتروژن مایع آسیبی به سینک گرمایی نمی رساند اگزوز کوتاه کلفت نیتروژن به کف کیس وصل است. تبخیر نیتروژن فرستاده شده مثل آب ولی بر عکس است به جای اینکه لوله ی کوتاه و کلفت استفاده شود از لوله ی باریک وبلند استفاده می شود و به جای اینکه از مایع به گاز تبدیل شود از یخ به آب تبدیل می شود. خنک کردن بسیار عمیق باعث می شود اجزای اطراف لوله یخ بزنند و نیمه هادی ها از کار بیفتند.

برای بالا یردن کارآیی این مجموعه چند راه وجود دارد:

1-استفاده از خمیر مخصوص برای سطح تماس میان پردازنده و فن. این خمیر که با نام خمیر سیلیکون معروف است روی سطح پردازنده مالیده میشود و بعد فن روی آن قرار میگیرد. با استفاده از این خمیر گرمای بیشتری به هیتسینگ انتقال مییابد که در بالا بردن سرعت دفع گرما تاثیر خیلی زیادی دارد.

2-استفاده از فن با طراحی مناسب: سرعت چرخش فن، شکل فن و جنس آن نیز تاثیر زیادی رئی دمای پردازنده دارد. به عنوان مثال بالا رفتن سرعت چرخش فن در بالا رفتن سرعت انتقال حرارت و کاهش دمای پردازنده موثر باشد. اما این افزایش سرعت باعث بالا رفتن صدای فن میشود. فن های خوب شناخته شده هستند و ترکیبی از تمام ویژگی های گفته شده را دارند.

مثلا یک فن خوب در سرعت جرخش حدود 2500 درو در دقیقه صدای کمی تولید خواهد کرد. اگر جنس و شکل ابن فن مناسب باشد میتواند به عنوان یک راه حل حوب به شمار آید.

تمام ویژگی هایی که اکنون تولید میشوند در جعبه بوده که حاوی یک خنک کننده نیز هستند. این خنک کننده برای کار در شرایط عادی، برای پردازنده مورد نظر مناسب است.

3- بهبود جریان هوا در داخل کیس: گرمایی که توسط فن متصاعد میشود باید به نحوی از اطراف آن دور شود. اگر این گز=رما در همان نماحیه انباشته شود، در نهایت موجب افزابش دما در همان ناحیه و کاهش بازده فن میشود. برای غلبه بر چنین مشکلی چند راه وجود دارد:یکی از آنها استفاده از چندین فن در داخل کیس برای خروج هوا از داخل به خارج کیس است. اگر داخل کیس های جدید را دیده باشید اکثر آنها دارای چندین فن با چندین جا برای نصب فن های اضافی هستند.

این فنها هوای گرم داخل کیس را به خارخ هوایت میکنند. البته در صورت استفاده از فن های نا مرغوب ممکن است در این حالت صدای سیستم افزایش یابد که امری نا مطلوب است. روش دیگر استفاده از کیس هایی با طراحی اص است. فضای داخل این کیس ها چنان طراحی میشود که هوا بتواند به راحتی از منافذ در نظر گرفته شده خارج شود. به علاوه بعضی از این کیس ها دارای مسیر ویژه ای برای هوایت گرمای تولید شده به سمت بیرون هستند.

5- تنظیم دمای هوای اتاق: هرچه دمای اتاق کمتر باشد اختلاف دمای آن با دمای داخل کیس بیشتر شده که سبب خنک تر شدن داخل کیس میشود حتی گاهی اوقات پیش میآید که شما تنها در فصول گرم با مشکل گرم شدن بیش از حد پردازنده (و کارت گرافیکی) مواجه شوید و در سایر فصول چنین مشکلی را نداشته باشید.در صورت امکان میتوانید برای این مشکل هم چاره بیندیشید.

6- یکی از عواملی که سبب افزایش دمای پردازنده میشود ، اور کلاک پردازنده است. افزایش فرکانس و ولتاژ پردازنده سبب افزایش دمای پردازنده میشود. حتی گاهی اوقات برای برخی پردازنده ها برای رسیدن به یک فرکانس مشخص ممکن مجبور شوید که فن پردازنده را تعویض واز یک فن بهتر استفتده کنید.

کسانی که پردازنده سیستم خود را اورکلاک میکنند، باید این موضوع را نیز در نظر بگیرند. به عنوان یک توصیه ایمنی ، هرگاه از دااخل کیس صدای غیر عادی شنیدید ، فورا آن را بررسی کنید. این صدا میتواند ناشی از ایجاد فن پردازنده یا کارت گرافیکی باشد که در صورت بی توجهی به آن میتواند سبب بروز مشکلات جدی تری شود.

خنک کننده های آبی که ما در اینجا به آن نپرداختیم شکل لوکس تر، پیشرفته تر، کارآمد تر و البته گرانتر خنک کننده هستند. این نوع خنک کننده برای خنک کردن پردازنده و کارت گرافیکی استفاده میشود.