به گزارش حوزه پارلمان باشگاه خبرنگاران به نقل از روابط عمومی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، دفتر مطالعات سیاسی این مرکز با توجه به مبانی نظری و رویکردهای نوین در عرصه خدمت نظام وظیفه و اهمیت تحولات و تغییرات عقلانی متناسب با شرایط زمان و مکان و الزامات فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و به ویژه امنیتی ـ دفاعی، با ملحوظ نظر قرار دادن مؤلفه اساسی آینده جمهوری اسلامی ایران در ابعاد و عرصه‌های مختلف و روندهای پیچیده و چند بعدی داخلی ـ منطقه‌ای و جهانی و همچنین با عنایت به اشکالات و کاستی‌های شایان توجه در وضعیت کنونی سیستم خدمت وظیفه عمومی در ابعاد گوناگون که نتیجه آن کاستی بهره‌وری در این سیستم است، سیر تحولات و تاریخچه خدمت وظیفه عمومی را در ایران و جهان بررسی کرد و با بیان این مطلب که همه بررسی‌ها و مطالعات بیانگر پیدایش تغییرات و تحولات بسیار اساسی در رویکردها و سازوکارهای سربازی در میان کشورهای مختلف به ویژه کشورهای توسعه یافته است، اعلام کرد: نقش و تأثیر شگرف فناوری‌های نوین نظامی الزامات نوینی را در ارتباط با فلسفه سربازی پدید آورده است و بسیاری از کشورها با مطالعات تطبیقی و بررسی هزینه‌های اقتصادی و اجتماعی سبک‌های سنتی سربازی با سبک‌های نوین و سنجش هزینه ـ فایده اقدام به ایجاد تغییرات و تحولات منطقی در سیستم سربازی کرده‌اند و واقعیت این است که تاریخ مصرف سربازان وظیفه‌ای که صرفا به مأموریت‌های خدماتی و نگهبانی و غیرتخصصی به سبک سده‌های گذشته می‌پردازند، خاتمه یافته است و به تعبیر تحلیلگر بلژیکی مرکز مطالعات سیاسی اروپا در مصاحبه با شبکه REF/RL سلاح‌های جدید نظامی فقط توسط سربازان حرفه‌ای کاربرد پیدا خواهد کرد و نه سربازان وظیفه‌ای که فقط قرار است به مدت یک سال و یا کمتر خدمت کنند، استفاده از سربازان وظیفه برای به کارگیری تکنولوژی‌های نوین، ایده خوبی نیست. نکته شایان توجه دیگر در همین ارتباط مقوله چابک‌سازی سازمان‌ها و نیروهای مسلح است که در بسیاری از کشورها به منظور افزایش کارآمدی نیروهای مسلح در حال انجام است و به نظر می‌رسد حرفه‌ای شدن نیروهای مسلح و اصل چابکی در قالب‌های سربازی وظیفه با شکل سنتی و قدیمی آن در تقابل است.
 
در یک مطالعه و بررسی علمی انجام شده در خصوص خدمت نظام وظیفه در 197 کشور جهان نتایج زیر در قالب شش مدل خدمتی به دست آمده است که بدین شرح است:
 
در 112 کشور جهان (57 درصد کشورهای مورد مطالعه) اساسا سربازی اجباری وجود ندارد.
 
28 کشور سربازی اجباری یک سال و کمتر دارند دکه 14 درصد حجم نمونه را شامل می‌شود.
 
20 کشور یا حدود 10 درصد حجم نمونه سربازی اجباری 18 ماه و یا بیشتر و غیرانتخابی همراه با به کارگیری در امور عملیاتی نظامی دارند.
 
14 کشور (7 درصد حجم نمونه) فقط سربازی انتخابی دارند.
 
15 کشور (8 درصد حجم نمونه، از ترکیب نیروهای داوطلب و اجباری استفاده می‌کنند.
 
و بالاخره 8 کشور (4 درصد نمونه مطالعاتی) صرفا در امور مدنی یا به صورت نظامی غیرمسلح از نیروی سرباز استفاده می‌کنند.
 
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در ادامه مزایا و مطلوبیت‌های سربازی داوطلبانه بسیجی محور و نیز حرفه‌ای را برای کشور بدین شرح برشمرد:
 
الف ـ مزایا و مطلوبیت‌های سربازی داوطلبانه بسیجی محور عبارتند از:
 
1ـ همسویی این مدل و الگو با نظام معنایی و گفتمان انقلاب اسلامی ایران که در آن حاکمیت فرهنگ و ارزش‌های اسلامی از یک سو و رضایت مردم و سرمایه اجتماعی محور تصمیم‌گیری‌ها قلمداد می‌شود.
 
2ـ بروز و ظهور عنصر حق انتخاب و اختیار که در بعد داوطلبانه بودن خدمت معنا و مفهوم پیدا می‌کند.
 
3ـ بروز و ظهور کرامت انسانی و عزت نفس و شخصیت سربازان.
 
4ـ زمینه‌سازی برای افزایش نرخ بهره‌وری خدمت سربازی در کشور.
 
5ـ بهره‌گیری فعال از توانایی‌ها و تخصص‌های داوطلبان در طی خدمت.
 
ب ـ مزایا و مطلوبیت‌های سربازی حرفه‌ای (علمی ـ تخصصی)
 
1ـ حذف قاعده اجبار و تکلف از سربازی.
 
2ـ ارزش یافتن تخصص و کارآمدی در دوره سربازی.
 
3ـ امکان ارتقای عزت نفس و منزلت اجتماعی سربازان.
 
4ـ تغییر نگاه و رویکرد جامعه نیروهای مسلح به سربازان از نیروهای ضعیف و مسلوب الاراده به نیروهایی همسان سایر درجه داران و افسران نیروهای مسلح.
 
5ـ زمینه برای صرفه‌جویی اقتصادی و مالی در نیروهای مسلح به دلیل امکان استفاده از این سربازان پیمانی و حرفه‌ای پنج ساله ـ 10 ساله و 15 ساله و نهایتا 20 ساله.
 
انتهای پیام/