دکترخلیل علی محمدزاده، معاون دفتر سلامت جمعیت و خانواده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در گفتگو با خبرنگار بهداشت و درمان باشگاه خبرنگاران درباره نحوه اجرای سیاست های جدید جمعیتی در این وزارت گفت: بحث جمعیت یک موضوع فرابخشی است و تصمیم گیری درباره آن فراتر از اختیارات یک قوه و یا چند وزراتخانه است.
وی افزود: این نوع موضوعات در همه کشورها در سطح مدیریت کلان و با اجماع کلیه اجزای تولیت و با توجه به شرایط و اقتضائات ملی تعیین تکلیف می شود.
*موضوع افزایش جمعیت، در حکم سیاست کلی نظام است
وی گفت: در کشور ما هم موضوع افزایش جمعیت که طی سه سال اخیر، هر از گاه توسط رییس جمهور و یا برخی نمایندگان و نیز تعدادی از موسسات و جمعی از صاحب نظران و دانشگاهیان طرح گردید و با بررسی هایی که در شورای عالی انقلاب فرهنگی و مرکز مطالعات و پژوهش های مجلس دنبال می شد، در نهایت چندین بار با عبارات صریح، دقیق، کارشناسی شده و خدشه ناپذیر از سوی رهبر تیزبین و خردمند انقلاب اسلامی مورد تاکید و تایید قرار گرفت و اینک دیگر سلیقه یک فرد و یا یک گروه و قوه نیست بلکه در حکم سیاست کلی نظام است، که مراحل مختلف آن در جریان است و به ویژه مجلس شورای اسلامی در این رابطه مسئولیتی خطیر یافته است، بنا بر این استراتژی ها و فعالیت های تاکتیکی و عملیاتی متناسب با آن در تمامی دستگاه ها باید شکل گیرد.
*برای ازدیاد جمعیت، توقف در سیاست تحدید نسل، باید با سایر سیاست ها پشتیبانی گردد
معاون دفتر سلامت جمعیت و خانواده وزارت بهداشت تصریح کرد: توقف در سیاست تحدید نسل از مدتی پیش در این دستگاه آغاز شده لکن تحقق ازدیاد جمعیت، با سیاست های مختلفی در زمینه های فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی باید پشتیبانی گردد تا با یک رویکرد منسجم و همه جانبه و مشارکت تمامی سازمان ها و دستگاه ها این رشد کمی و کیفی اتفاق بیفتد.
*گسترش نهاد خانواده و تقویت آن، بازگشت به سبک زندگی سالم اسلامی و ایرانی است
وی گفت: در رابطه با افزایش جمعیت کشور در مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی، محورهای کلیدی و مشوق های مختلفی در نظر گرفته شده و در مجلس هم پیش نویسی با عنوان "طرح جامع جمعیت و تعالی خانواده" در دستور کار است که قطعا در روند مذاکرات و بررسی های مجلس، مورد اصلاحات لازم نیز قرار خواهد گرفت.
وی گفت: البته همه این مصوبات برای اجرا نیاز به اعتبارات مالی فراوانی دارد که طی دهها سال باید در بودجه کشور همچنان لحاظ شود.
دکتر علی محمدزاده اظهار داشت: جهت گیری اصلی در همه این مباحث توسعه کمی و کیفی و تقویت نهاد خانواده و تحکیم بنیان آن و بازگشت به سبک زندگی سالم اسلامی و ایرانی است.
* نرخ باروری کل 2.5 در طی ۴۰ سال، ما را به نصف نرخ رشد کنونی می رساند
وی بیان داشت: اکنون نرخ باروری کل در کشور به1.79 رسیده، در حالی که سطح جایگزینی 2.1 است و به همین دلیل مجلس محترم، عددی بیش از آن یعنی 2.5 را برای طرح مورد اشاره در نظر گرفته، لکن با در نظر گرفتن همه این سناریو ها جمعیت شناسان تخمین می زنند در پایان بسته شدن فرصت جمعیتی در سال ۱۴۳۰، درصد رشد جمعیت به ترتیب به0.04، 0.3 و 0.7 برسد که حالات شکننده و ناپایداری است و این در حالی است که درصد رشد سالیانه جمعیت در حال حاضر 1.29 است.
*سیاست های جدید باید از کاهش نرخ رشد جمعیت کشور، جلوگیری و کیفیت آن را افزايش دهد
وی توجه صرف به شاخص نرخ باروری کل را ناکافی دانست و تصریح کرد: بررسی روند نرخ باروری کل در کنار نرخ رشد جمعیت، مطلب مهمی است و همانطور که تبیین شد، ملاحظه می شود به رغم افزایش نرخ باروری کل، از رشد جمعیت در بهترین سناریوی فرضی در طی سال های آینده کاسته می شود و مقام معظم رهبری از قوه مقننه خواسته اند که سیاست های جدید در جهت جلوگیری از کاهش نرخ رشد جمعیت و افزایش کیفیت آن تدوین شود.
*کاهش باروری و تغییر ساختار سنی و سوق آن رو به سالخوردگی، پیامدهای ناگواری دارد
رییس اداره جمعیت و باروری سالم وزارت بهداشت افزود: کاهش باروری و تغییر ساختار سنی جمعیت و سوق آن رو به سالخوردگی جمعیت آن هم با سرعتی نزدیک به حدود ۳ برابر در چهار دهه آینده و در شرایطی که درصد جمعیت زیر ۱۵ سال و زنان در سن باروری نسبت به حال تغییر چندانی نخواهد داشت، پیامدهای اجتماعی، بهداشتی و اقتصادی ناگواری در پی دارد که برای تغییر این وضعیت باید از هم اکنون اقدامات لازم صورت گیرد.
وی تصریح کرد: تداوم روند کنونی، کشور را با کمبود نیروی انسانی جوان که مانع بزرگی برای پیشرفت کشور در عرصه های مختلف است، روبرو خواهد ساخت و در این دوران لازم است نیازهای آموزشی، تحصیلی، شغلی و مسکن جوانان مرتفع شود و زیر ساخت های کشور تکمیل و تولید تقویت گردد و تحقق این مسائل همت همه قوا و بخش های کشور را می طلبد.
وی افزود: همه این موارد در سياست هاى كلى برنامه پنجم توسعه اقتصادى، اجتماعى و فرهنگى جمهورى اسلامى ايران ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری به رئیس جمهور كه همزمان برای رئیس مجلس، رئیس قوه قضاییه و رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز ارسال شده، به وضوح مورد تاکید قرار گرفته است.
*سیاست های جدید جمعیتی با حذف رویکرد کنترلی دنبال می شود
وی اظهار داشت: معاونت بهداشتی در اجرای سیاست های جمعیتی با تدبیر و کارشناسی به دنبال بازنگری آموزش ها و بسته های خدمتی است و با حذف رویکرد کنترل جمعیت، افزایش فرزند آوری با نگاه ویزه به بهداشت باروری را دنبال می کند تا ضمن حفظ و ارتقای شاخص های سلامتی، سیاست های جدید به نحو مناسبی مورد اقدام قرار گیرد.
*روش های جراحی در پیشگیری از بارداری، از سیکل عمومی خدمات دولتی خارج گردیده است
دکتر علی محمدزاده با بیان این مطلب که دیگر تبلیغاتی برای روش های کنترلی صورت نمی گیرد، گفت: روش های جراحی در پیشگیری از بارداری که به میزان بالایی نیز برگشت ناپذیر هستند و هزینه های زیادی را سالانه به نظام شبکه سلامت تحمیل می کنند، تنها محدود به تایید موارد تشخیص کمیته های تخصصی دانشگاهها شده و از سیکل عمومی خدمات دولتی خارج گردیده است.
*کمبود نیروی انسانی جوان، کشور را در معرض آسیب جدی قرار می دهد
معاون دفتر سلامت جمعیت و خانواده وزارت بهداشت و درمان، فرهنگ سازی در زمینه ازدیاد جمعیت را وظیفه همه صاحبان رسانه و تریبون و دستگاه های سیاست گذار، برنامه ریز و اجرایی بیان کرد و گفت : اگر مردم درباره عوارض کمبود نیروی انسانی جوان و همچنین سالخوردگی جمعیت، که از بیست سال آینده به بعد، کشور را در معرض تهدید جدی قرار خواهد داد و از هم اینک باید روندها رصد و علاج واقعه چاره اندیشی شود، به درستی توجیه شوند، با افزایش بعد خانوار و گسترش و تحکیم نهاد خانواده، این مشکل را از پیش روی فرزندان خود، خانواده و جامعه برخواهند داشت.
*در وضع کنونی، عدم توصیه به روش های کنترلی بی جا و ارتقاء کیفیت زندگی افراد، اصل است
وی گفت: تحول در دیدگاه شخصی و فرهنگی زوجین و خانواده ها، ازدواج جوانان در سنین مناسب، باروری های بدون تاخیر، کاهش طلاق، گریز از تک فرزندی و دو فرزندی و گذر از خانواده هسته ای در کنار عدم توصیه به روش های کنترلی بی جا و ارتقاء کیفیت زندگی افراد در گروههای مختلف سنی، در افزایش جمعیت، نشاط خانواده ها و حفظ سال های بیشتری برای امکان باروری سالم،
فوق العاده حائز اهمیت است.
*به منظور پذیرش خدمات ناباروری در بیمه های سلامت، فعالیت می کنیم
وی افزود: وزارت بهداشت با توجه به رسالت و وظایف ذاتی خود، در هر حال سلامت خانواده، ارتقاء بهداشت باروری، ترویج زایمان های طبیعی، تشویق به بارداری های ارادی، آگاهانه و مسوولانه و چلوگیری از سقط جنین های غیرقانونی و غیرشرعی و اهتمام به پذیرش خدمات ناباروری در بیمه های سلامترا در اجرای صحیح این سیاست ها، سر لوحه اقدامات خود دارد.
*برای تازه مزدوجین، استفاده از روش های پیشگیری پیشنهاد نمی شود
وی با ذکر این مطلب که برای تازه مزدوجینی که از آمادگی های لازم برخوردارند، تاخیر در باروری و استفاده از هیچ روش کنترلی توصیه نمی شود، برخی از اصلی ترین مداخلات مشاوره ای نظام بهداشتی در گروههایی از جمعیت تحت پوشش را بدین شرح اعلام کرد: زوجینی که یکسال از ازدواج آن ها گذشته و برنامه ای برای فرزندآوری ندارند، خانواده هایی که بیش از سی ماه از
تولد فرزند آول و یا دوم آنها سپری شده و به رغم داشتن شرایط مهیا، برنامه ریزی برای فرزند دوم و سوم صورت نگرفته است و سایر مواردی که در فعالیت های جدید در نظر گرفته شده است.
* فرهنگ سازی برای فرزندآوری بیشتر، نیازمند هماهنگی های درون بخشی و برون بخشی است
این عضو هیئت علمی دانشگاه، هماهنگی های درون بخشی و برون بخشی به منظور فرهنگ سازی و جامعه پذیری خانواده ها به فرزندآوری بیشتر را بسیار مهم خواند و پیشنهاد داد: لازم است در کنار تسهیلات برای مادران و پدران، برای کودکان زیر ۱۲ سال نیز در بهره مندی از امکانات اماکن رفاهی، فرهنگی، تفریحی،تربیتی، بهداشتی و درمانی و وسایط نقلیه مسافرتی و ...
مزایایی مصوب داشت.
وی اضافه کرد: حتی برای خانواده های دارای فرزند بیشتر و نخبه برای برخورداری از کسر خدمت، تخفیف شهریه و اولویت اشتغال و ... می شود مواردی را بررسی کرد.
*با ابلاغ طرح جامع جمعیت و تعالی خانواده، آخرین حلقه های زنجیره آموزشی شکل می گیرد
وی با ذکر این نکته که بازنگری و تغییرات اساسی در بسته های آموزشی، مشاوره ای و خدمتی توسط متخصصان و کارشناسان مربوطه در حوزه معاونت بهداشتی دانشگاهها و ستاد وزارتخانه با حفظ استانداردهای لازم برای سلامتی شروع شده و جزئیات آن به تدریج اعلام می شود، اظهار داشت: به نظر می رسد در مدت کوتاهی پس از تصویب نهایی طرح جامع جمعیت و تعالی خانواده،
آخرین حلقه های این زنجیره آموزشی نیز نهایی و برنامه کامل در این رابطه عملیاتی شود.
*اجرای سیاست های جدید جمعیتی نیازمند عزم ملی است
وی اجرای سیاست های جدید جمعیتی را نیازمند عزم ملی خواند و گفت: به رغم ورود رسانه ها و این بخش از وزارتخانه در این موضوع، هنوز اقدامات اثرگذار و تکمیلی بسیاری از دستگاه های دارای مسئولیت حقوقی و قانونی در این زمینه به خوبی دیده نمی شود.
وی ابراز امیدواری کرد که در دولت تدبیر و امید، این سیاست ها با قوت، انسجام و مدیریت درستی اجرایی گردد.
*مجلس، وزیر پیشنهادی دکتر حسن روحانی برای وزارت بهداشت را با رای بالا حمایت کند
دکتر علی محمدزاده، وزیر پیشنهادی دکتر حسن روحانی برای وزارت بهداشت، درمان و آموزشی پزشکی را انسانی جهادی، خیرخواه و مبتکر خواند و گفت: از مجلس محترم انتظار می رود با رای بالا و حمایت لازم، ایشان را در اانجام این ماموریت مهم و حل معضلات پیچیده حوزه نظام سلامت که اغلب به ساختار و عملکرد بیمه ها، مشکلات مختلف مربوط به تهیه، توزیع و تولید دارو و نیز
سهم ناکافی بهداشت و درمان از GDP و ساختار نامناسب آن در اجرای پاره ای از برنامه های ملی بر می گردد و در نهایت مردم عادی را دچار رنج و زحمتفراوانی نموده، یاری دهند.
*اشراف دکتر هاشمي به مديريت بهداشتي
وی گفت: فردی مثل دکتر هاشمی با آن پرونده درخشان علمی، پژوهشی و خدمتی و اشراف خوبی که به مسائل مدیریتی بهداشت و درمان دارند، در پذیرش مسئولیت خطیر وزارت و حوصله، اقدامات و هماهنگی های گسترده ای که رفع مشکلات اساسی موجود آن می طلبد، حقیقتا فداکاری کرده و امید می رود با دلگرمی بیشتر و تیم کاری مناسبی که تشخیص می دهند، به زودی برنامه های خود را در جامه عمل پوشانند./ح