امروز در تاریخ؛
از تجزیه امپراتوری عثمانی تا افتتاح موزه «لووْرْ» پاریس
ورود نیروهای سازمان ملل به تهران و بغداد پس از قبول قطعنامه 598، تجزیه امپراتوری عثمانی در جنگ جهانی اول، افتتاح موزه بزرگ «لووْرْ» پاریس و ... از مهمترین رخدادهای تاریخ امروز است.
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 19 مرداد 1392 خورشیدی برابر با 2 شوال 1434 هجری و 10 آگوست 2013 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخ امروز از این قرار است:
برگزاری کنگره بزرگداشت یکصدمین سال رحلت «آخوند ملاحسینقلی همدانی» (1373 ش)
ملا حسینقلی همدانی، فقیه، عابد، عارف و از بزرگان عرفای اهل طریقت و رسیدگان سیر و سلوک در سال 1239 ق در یکی از روستاهای اطراف همدان به دنیا آمد. کودکی را به شبانی گذراند و سپس در تهران در حوزه شیخ عبدالحسین تهرانی معروف به شیخ العراقین در رشته معقول درس خواند. او سپس در سبزوار و نجف از محضر عالمان نامداری همچون ملاهادی سبزواری و شیخ مرتضی انصاری حکمت و فلسفه و فقه و اصول را فرا گرفت و در محضر درس اخلاق و عرفان آقا سید علی شوشتری حاضر شد.
شیخ محمدبهاری، میرزا جواد ملکی تبریزی، سید حسن صدر و سید جمال الدین اسدآبادی از جمله شاگردان این شخصیت برجسته دینی می‌باشند. همچنین نامه‌ها و مُنشَآت در آداب سلوک، مناجات‌ها و تقریرات شیخ انصاری، از جمله آثار ملاحسینقلی همدانی هستند. سرانجام این عالم بزرگوار و عارف باللَّه در سال 1272 ش برابر با 1311 ق در هفتاد و دو سالگی در کربلای معلّی به دیدار معبود شتافت و در همان شهر به خاک سپرده شد.
مرگ «محمود جم» سناتور و نخست وزیر دوران پهلوی (1348 ش)
محمود جم ملقب به مدیرالملک در سال 1258 ش در تبریز به دنیا آمد. وی پس از کودتای سوم اسفند 1299، چندین بار در پست‌های گوناگون مشغول به کار شد تا اینکه در آذرماه 1314 و پس از برکناری ذکاءالملک فروغی، مامور تشکیل هیئت وزیران گردید. محمود جم از آن پس به مدت چهار سال نخست‌وزیر و دو سال وزیر دربار بود و به هنگام تبعید رضا پهلوی، در خدمت رضاخان آخرین تلاش خود را به عمل آورد. او به سلسله پهلوی بسیار نزدیک بود و پنجاه سال تمام در رأس مقام‌های مهم و حساس سیاسی قرار داشت. ده بار وزارت، دو بار استانداری، دو بار مسؤول سفارت، چهار بار سناتور مجلس، یک بار معاون نخست وزیر و یک بار نخست وزیری، از جمله پست‌های حساس محمود جم، طی نیم قرن فعالیت‌های سیاسی او محسوب می‌گردد. او از لحاظ سیاسی، فردی محافظه کار، بازیگر و زیرک بود و هیچ‌گاه دست به عملی نزد که خصومت یا حتی مخالفت شدید گروه‌های سیاسی را علیه خود برانگیزد. وی با سفارت انگلیس نیز روابط بسیار حسنه‌ای داشت. سرانجام محمود جم این مهره سرسپرده پهلوی پس از سال‌ها خدمت به این رژیم، در 19 مرداد 1348 در 90 سالگی درگذشت.
ورود نیروهای سازمان ملل به تهران و بغداد پس از قبول قطعنامه 598 شورای امنیت (1367 ش)
پس از پذیرش قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت از طرف جمهوری اسلامی ایران، آتش‌بس میان طرفین از تاریخ ۲۹ مرداد ۱۳۶۷ش برقرار شد. شورای امنیت پیش از آن و در تاریخ هجدهم مردادماه سال ۱۳۶۷ش، قطعنامه ۶۱۹ را تصویب کرد که به‌موجب آن، گروه ناظران نظامی ایران و عراق و سازمان ملل (موسوم به یونیماک) که از حدود ۴۰۰ نفر از ۲۵ ملیت مختلف تشکیل شده بود، در مرزهای دو کشور مستقر شدند. شورای امنیت در این قطعنامه دو کشور ایران و عراق را به برقراری آتش‌بس و صلح دعوت کرده بود.
جمهوری اسلامی ایران به‌واسطه ویژگی‌های مثبت برخی از مفاد این قطعنامه، به‌ویژه، بندهای مربوط به معرفی متجاوز و پرداخت غرامت جنگی، موافقت خود را با پذیرش آن اعلام کرد؛ اما با وجود پذیرش قطعنامه ۵۹۸ توسط جمهوری اسلامی ایران، رژیم عراق که خود نیز آن قطعنامه را پذیرفته بود تا زمان برقراری آتش‌بس رسمی در مردادماه سال ۱۳۶۷ش (اوت ۱۹۸۸م) به تهاجمات خود علیه جمهوری اسلامی ایران ادامه داد و خوی تجاوزگری خود را بار دیگر آشکار ساخت.
وفات «ابوبکر نقاش» محدث شهیر عراقی (604 ق)
ابوبکر نقاش، قرآن شناس و محدث مشهور مسلمان عراقی، در اوایل جوانی به بغداد رفت و نزد اساتید مشهور زمان خود، علوم دینی را آموخت. سپس طی سفرهای متعدد به سرزمین‌های مختلف اسلامی، با دیگر معارف دینی، به ویژه علم حدیث، آشنایی عمیق یافت. ابوبکر نقاش، در زمان حیات خود، در قرائت قرآن و نقل حدیث، دارای اعتبار خاصی بود. او را دارای آثار بسیاری دانسته‌اند، اما تنها، کتاب تفسیر قران وی به نام «شَفاءُالصَّدر» به جای مانده است.
درگذشت بابک معصومی، بازیکن و کاپیتان تیم ملی فوتسال (1390 ش)
بازیکن و کاپیتان پیشین تیم ملی فوتسال کشورمان که توانسته بود سرطان را پشت سربگذارد و به میادین فوتسال برگردد، عصر روز چهارشنبه 19 مرداد به دیار باقی شتافت.
بابک معصومی عصر روز چهارشنبه 19 مرداد به دلیل سکته مغزی دار فانی را وداع گفت. معصومی قبل از این توانسته بود بیماری سرطان خون را پشت سربگذارد و به میادین فوتسال برگردد. او مدیر فنی تیم فوتسال پرسپولیس بود.
تولد «ابن واصل» مورخ و ادیب مسلمان (604 ق)
ابن واصل در حماة در غرب سوریه به دنیا آمد و تحصیلاتش را نزد پدر که مدرس مدرسهٔ ناصریهٔ بیت المقدس بود، آغاز کرد. او پس از پدر بر کرسی تدریس نشست و راه پدر را ادامه داد. ابن واصل در ساختن رصدخانه و چند دستگاه نجومی با تعاسیف، ریاضی‌دان مصری همکاری داشت و در سال 663 ق، قاضی القضات شهر خود شد. از ابن واصل سه اثر مشهور تاریخی بر جای مانده که عبارتند از: التاریخ الصالحی در تاریخ عمومی انبیا و خلفا، نظم الدُرَر فی الحوادث و السِیَر و نیز مُفَرِّجُ‌الکَرب فی اخبار بنی ایوب که مهمترین منبع دربارهٔ تاریخ سلسلهٔ ایوبیان است. ابن‌واصل سرانجام در سال 697 ق در 93 سالگی درگذشت.
درگذشت «ابن تعاویذی» شاعر بغدادی (584 ق)
ابوالفتح محمد بن عبیداللَّه تعاویذی، ازمشاهیر ادبا، شعرا و نویسندگان قرن ششم هجری در دهم رجب سال 519 ق در بغداد به دنیا آمد. در اشعار وی، بسیاری ازمعانی دقیق در قالب الفاظ لطیف و کم نظیر بیان شده است. لقب تعاویذی را به این جهت به او داده‌اند زیرا جدِّ وی دعانویس بوده و «تعویذ» به معنی دعایی است که به بازو می‌بندند. این شاعر مسلمان، بیشتر اوقاتش را به سرودن شعر صرف کرد. ابن تعاویذی، قصاید بسیار زیبا و بلندی در مدح اهل‌بیت پیامبر اسلام سروده است. اشعار وی همواره مورد تمجید شاعران و نویسندگان بعد از او قرارگرفته است. ابن تعاویذی سرانجام در سال 584 ق در 75 سالگی در بغداد وفات یافت و در همان شهر به خاک سپرده شد.
عزل «لویی شانزدهم» پادشاه فرانسه از سلطنت در جریان انقلاب کبیر فرانسه (1792 م)
با آغاز انقلاب کبیر فرانسه و درگیری جمهوری خواهان با سلطنت‌طلبان، موقعیت لویی شانزدهم، پادشاه فرانسه در خطر افتاد و فرار نافرجام او و خانواده‌اش در بیستم ژوئن 1791 م لطمه سنگینی بر وجهه وی وارد آورد. این مساله باعث شد تا تلاش برای برکناری لویی شانزدهم و الغای رژیم سلطنت از فردای آن روز آغاز شود. پس از چندی، مجلس قانون‌گزاری فرانسه به جنگ علیه اتریش رای داد و با وقوع شکست‌های اولیه فرانسه در این جنگ، شایعاتی درباره ارتباط دربار با دشمن انتشار یافت که بر هیجان و مخالفت عمومی با رژیم سلطنتی افزود. از این رو از روز بیستم ژوئن سال 1792 م، تظاهراتی علیه رژیم در پاریس آغاز شد که به تدریج گسترش یافت.
روز دهم اوت 1792 م، گروهی از انقلابیون مسلح به کاخ محل اقامت خانواده سلطنتی یورش بردند و پس از چند ساعت درگیری، آن را به اشغال خود درآوردند. مجلس قانون‌گزاری فرانسه نیز پس از این واقعه، به عزل لویی شانزدهم از مقام سلطنت رای داد ولی اتخاذ تصمیم نهایی درباره سرنوشت خانواده سلطنتی و رژیم آینده کشور را به مجلس دیگری که کُنوانسیون نامیده شد محول نمود. بحث کنوانسیون درباره سرنوشت لویی شانزدهم، 24 ساعت به طول انجامید و در نهایتْ به عزل و سپس اعدام او در 21 ژانویه 1793 م منجر گشت.
تجزیه امپراتوری عثمانی در پی شکست در جنگ جهانی اول (1920 م)
پس از شکست امپراتوری عثمانی در جنگ جهانی اول، طرف‌های پیروز تصمیم به تجزیه این امپراتوری و الحاق متصرفات عثمانی به سرزمین خود گرفتند. در این راستا پیمان استعماری سایْکْسْ - پیکو که توسط وزرای امور خارجه انگلستان و فرانسه تهیه و امضا شده بود، شرایط سیاسی منطقه را برای تفکیک اراضی خاورمیانه و تجزیه مستملکات آسیایی امپراتوری عثمانی فراهم آورده بود. در قرارداد سایکس - پیکو که نوعی تبانی استعماری و توسعه طلبانه متفقین به شمار می‌آید، منطقه خاورمیانه عربی بین سه کشور فرانسه، انگلیس و روسیه تقسیم شد.
به موجب این پیمان بخش‌های شرقی ترکیه در محدوده‌ای به وسعت پنجاه هزار مایل به روسیه واگذار شد. فرانسوی‌ها هم قسمت‌های دیگری از ترکیه همراه با خاک سوریه و لبنان را از آن خود ساختند و بالاخره انگلیسی‌ها توانستند قسمت‌های عمده سرزمین عراق و نیز فلسطین را صاحب شوند. فرانسه و انگلیس توافق کردند تا متصرفات خاورمیانه‌ای خویش را به امیرنشین‌های متعدد تبدیل نمایند و در هر امیرنشین، احساسات قومی، نژادی، زبانی و مذهبی را علیه عثمانی تحریک کنند تا راه شکست نهایی عثمانی از این طریق فراهم شود.
افتتاح موزه بزرگ «لووْرْ» فرانسه در پاریس (1793 م)
ساختمان تاریخی لووْرْ در ابتدا در سال 1204 م ساخته شد در حالی که از سبک یونانی الهام گرفته و در میان آثار معماری، کم نظیر بود. این قصر با شکوه زمانی مقر پادشاهی شاهان فرانسه بوده تا اینکه پس از انقلاب کبیر فرانسه، کمیته‌ای جهت ایجاد یک موزه در این ساختمان تشکیل شد. در نهایت در دهم اوت 1793 م موزه بزرگ لووْرْ در این محل افتتاح گردید و در هشتم نوامبر همان سال، به موجب قانون ملی شدن مجموعه‌های هنری سلطنتی، این موزه به صورت ملی درآمد.
از آن پس شاه‌کارهای فراوانی از سراسر اروپا و جهان در آن جمع‌آوری شد به طوری که تعداد این آثار در موزه، بالغ بر 280 هزار قطعه تخمین زده شده است که از این تعداد، 5600 اثر را نقاشی و شاه‌کارهای هنرمندان معروف جهان تشکیل می‌دهند. لازم به ذکر است بسیاری از این اشیاء به ویژه آثار عتیقه و باستانی موجود در موزه لووْرْ، توسط مستشرقان اروپایی واستعمارگران فرانسوی ازنقاط مختلف جهان از جمله ایران به یغما رفته‌اند و یا از دلالان آثار باستانی خریداری شده‌اند.
مرگ «محمود جم» سناتور و نخست وزیر دوران پهلوی (1348 ش)
محمود جم ملقب به مدیرالملک در سال 1258 ش در تبریز به دنیا آمد. وی پس از کودتای سوم اسفند 1299، چندین بار در پست‌های گوناگون مشغول به کار شد تا اینکه در آذرماه 1314 و پس از برکناری ذکاءالملک فروغی، مامور تشکیل هیئت وزیران گردید. محمود جم از آن پس به مدت چهار سال نخست‌وزیر و دو سال وزیر دربار بود و به هنگام تبعید رضا پهلوی، در خدمت رضاخان آخرین تلاش خود را به عمل آورد. او به سلسله پهلوی بسیار نزدیک بود و پنجاه سال تمام در رأس مقام‌های مهم و حساس سیاسی قرار داشت. ده بار وزارت، دو بار استانداری، دو بار مسؤول سفارت، چهار بار سناتور مجلس، یک بار معاون نخست وزیر و یک بار نخست وزیری، از جمله پست‌های حساس محمود جم، طی نیم قرن فعالیت‌های سیاسی او محسوب می‌گردد. او از لحاظ سیاسی، فردی محافظه کار، بازیگر و زیرک بود و هیچ‌گاه دست به عملی نزد که خصومت یا حتی مخالفت شدید گروه‌های سیاسی را علیه خود برانگیزد. وی با سفارت انگلیس نیز روابط بسیار حسنه‌ای داشت. سرانجام محمود جم این مهره سرسپرده پهلوی پس از سال‌ها خدمت به این رژیم، در 19 مرداد 1348 در 90 سالگی درگذشت.
ورود نیروهای سازمان ملل به تهران و بغداد پس از قبول قطعنامه 598 شورای امنیت (1367 ش)
پس از پذیرش قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت از طرف جمهوری اسلامی ایران، آتش‌بس میان طرفین از تاریخ ۲۹ مرداد ۱۳۶۷ش برقرار شد. شورای امنیت پیش از آن و در تاریخ هجدهم مردادماه سال ۱۳۶۷ش، قطعنامه ۶۱۹ را تصویب کرد که به‌موجب آن، گروه ناظران نظامی ایران و عراق و سازمان ملل (موسوم به یونیماک) که از حدود ۴۰۰ نفر از ۲۵ ملیت مختلف تشکیل شده بود، در مرزهای دو کشور مستقر شدند. شورای امنیت در این قطعنامه دو کشور ایران و عراق را به برقراری آتش‌بس و صلح دعوت کرده بود.
جمهوری اسلامی ایران به‌واسطه ویژگی‌های مثبت برخی از مفاد این قطعنامه، به‌ویژه، بندهای مربوط به معرفی متجاوز و پرداخت غرامت جنگی، موافقت خود را با پذیرش آن اعلام کرد؛ اما با وجود پذیرش قطعنامه ۵۹۸ توسط جمهوری اسلامی ایران، رژیم عراق که خود نیز آن قطعنامه را پذیرفته بود تا زمان برقراری آتش‌بس رسمی در مردادماه سال ۱۳۶۷ش (اوت ۱۹۸۸م) به تهاجمات خود علیه جمهوری اسلامی ایران ادامه داد و خوی تجاوزگری خود را بار دیگر آشکار ساخت.
وفات «ابوبکر نقاش» محدث شهیر عراقی (604 ق)
ابوبکر نقاش، قرآن شناس و محدث مشهور مسلمان عراقی، در اوایل جوانی به بغداد رفت و نزد اساتید مشهور زمان خود، علوم دینی را آموخت. سپس طی سفرهای متعدد به سرزمین‌های مختلف اسلامی، با دیگر معارف دینی، به ویژه علم حدیث، آشنایی عمیق یافت. ابوبکر نقاش، در زمان حیات خود، در قرائت قرآن و نقل حدیث، دارای اعتبار خاصی بود. او را دارای آثار بسیاری دانسته‌اند، اما تنها، کتاب تفسیر قران وی به نام «شَفاءُالصَّدر» به جای مانده است.
درگذشت بابک معصومی، بازیکن و کاپیتان تیم ملی فوتسال (1390 ش)
بازیکن و کاپیتان پیشین تیم ملی فوتسال کشورمان که توانسته بود سرطان را پشت سربگذارد و به میادین فوتسال برگردد، عصر روز چهارشنبه 19 مرداد به دیار باقی شتافت.
تولد «ابن واصل» مورخ و ادیب مسلمان (604 ق)
ابن واصل در حماة در غرب سوریه به دنیا آمد و تحصیلاتش را نزد پدر که مدرس مدرسهٔ ناصریهٔ بیت المقدس بود، آغاز کرد. او پس از پدر بر کرسی تدریس نشست و راه پدر را ادامه داد. ابن واصل در ساختن رصدخانه و چند دستگاه نجومی با تعاسیف، ریاضی‌دان مصری همکاری داشت و در سال 663 ق، قاضی القضات شهر خود شد. از ابن واصل سه اثر مشهور تاریخی بر جای مانده که عبارتند از: التاریخ الصالحی در تاریخ عمومی انبیا و خلفا، نظم الدُرَر فی الحوادث و السِیَر و نیز مُفَرِّجُ‌الکَرب فی اخبار بنی ایوب که مهمترین منبع دربارهٔ تاریخ سلسلهٔ ایوبیان است. ابن‌واصل سرانجام در سال 697 ق در 93 سالگی درگذشت.
درگذشت «ابن تعاویذی» شاعر بغدادی (584 ق)
ابوالفتح محمد بن عبیداللَّه تعاویذی، ازمشاهیر ادبا، شعرا و نویسندگان قرن ششم هجری در دهم رجب سال 519 ق در بغداد به دنیا آمد. در اشعار وی، بسیاری ازمعانی دقیق در قالب الفاظ لطیف و کم نظیر بیان شده است. لقب تعاویذی را به این جهت به او داده‌اند زیرا جدِّ وی دعانویس بوده و «تعویذ» به معنی دعایی است که به بازو می‌بندند. این شاعر مسلمان، بیشتر اوقاتش را به سرودن شعر صرف کرد. ابن تعاویذی، قصاید بسیار زیبا و بلندی در مدح اهل‌بیت پیامبر اسلام سروده است. اشعار وی همواره مورد تمجید شاعران و نویسندگان بعد از او قرارگرفته است. ابن تعاویذی سرانجام در سال 584 ق در 75 سالگی در بغداد وفات یافت و در همان شهر به خاک سپرده شد.
عزل «لویی شانزدهم» پادشاه فرانسه از سلطنت در جریان انقلاب کبیر فرانسه (1792 م)
با آغاز انقلاب کبیر فرانسه و درگیری جمهوری خواهان با سلطنت‌طلبان، موقعیت لویی شانزدهم، پادشاه فرانسه در خطر افتاد و فرار نافرجام او و خانواده‌اش در بیستم ژوئن 1791 م لطمه سنگینی بر وجهه وی وارد آورد. این مساله باعث شد تا تلاش برای برکناری لویی شانزدهم و الغای رژیم سلطنت از فردای آن روز آغاز شود. پس از چندی، مجلس قانون‌گزاری فرانسه به جنگ علیه اتریش رای داد و با وقوع شکست‌های اولیه فرانسه در این جنگ، شایعاتی درباره ارتباط دربار با دشمن انتشار یافت که بر هیجان و مخالفت عمومی با رژیم سلطنتی افزود. از این رو از روز بیستم ژوئن سال 1792 م، تظاهراتی علیه رژیم در پاریس آغاز شد که به تدریج گسترش یافت.
روز دهم اوت 1792 م، گروهی از انقلابیون مسلح به کاخ محل اقامت خانواده سلطنتی یورش بردند و پس از چند ساعت درگیری، آن را به اشغال خود درآوردند. مجلس قانون‌گزاری فرانسه نیز پس از این واقعه، به عزل لویی شانزدهم از مقام سلطنت رای داد ولی اتخاذ تصمیم نهایی درباره سرنوشت خانواده سلطنتی و رژیم آینده کشور را به مجلس دیگری که کُنوانسیون نامیده شد محول نمود. بحث کنوانسیون درباره سرنوشت لویی شانزدهم، 24 ساعت به طول انجامید و در نهایتْ به عزل و سپس اعدام او در 21 ژانویه 1793 م منجر گشت.
تجزیه امپراتوری عثمانی در پی شکست در جنگ جهانی اول (1920 م)
پس از شکست امپراتوری عثمانی در جنگ جهانی اول، طرف‌های پیروز تصمیم به تجزیه این امپراتوری و الحاق متصرفات عثمانی به سرزمین خود گرفتند. در این راستا پیمان استعماری سایْکْسْ - پیکو که توسط وزرای امور خارجه انگلستان و فرانسه تهیه و امضا شده بود، شرایط سیاسی منطقه را برای تفکیک اراضی خاورمیانه و تجزیه مستملکات آسیایی امپراتوری عثمانی فراهم آورده بود. در قرارداد سایکس - پیکو که نوعی تبانی استعماری و توسعه طلبانه متفقین به شمار می‌آید، منطقه خاورمیانه عربی بین سه کشور فرانسه، انگلیس و روسیه تقسیم شد.
به موجب این پیمان بخش‌های شرقی ترکیه در محدوده‌ای به وسعت پنجاه هزار مایل به روسیه واگذار شد. فرانسوی‌ها هم قسمت‌های دیگری از ترکیه همراه با خاک سوریه و لبنان را از آن خود ساختند و بالاخره انگلیسی‌ها توانستند قسمت‌های عمده سرزمین عراق و نیز فلسطین را صاحب شوند. فرانسه و انگلیس توافق کردند تا متصرفات خاورمیانه‌ای خویش را به امیرنشین‌های متعدد تبدیل نمایند و در هر امیرنشین، احساسات قومی، نژادی، زبانی و مذهبی را علیه عثمانی تحریک کنند تا راه شکست نهایی عثمانی از این طریق فراهم شود.
افتتاح موزه بزرگ «لووْرْ» فرانسه در پاریس (1793 م)
ساختمان تاریخی لووْرْ در ابتدا در سال 1204 م ساخته شد در حالی که از سبک یونانی الهام گرفته و در میان آثار معماری، کم نظیر بود. این قصر با شکوه زمانی مقر پادشاهی شاهان فرانسه بوده تا اینکه پس از انقلاب کبیر فرانسه، کمیته‌ای جهت ایجاد یک موزه در این ساختمان تشکیل شد. در نهایت در دهم اوت 1793 م موزه بزرگ لووْرْ در این محل افتتاح گردید و در هشتم نوامبر همان سال، به موجب قانون ملی شدن مجموعه‌های هنری سلطنتی، این موزه به صورت ملی درآمد.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید
از شایعه تا واقعیت؛
ماجرای حرکات موزون خواننده معروف زن روی نمادی از کعبه چه بود؟+ فیلم
در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان مطرح شد؛
توضیحات مدیر شبکه نسیم درمورد برنامه مهران مدیری و جناب خان