دکتر زهرا عبداللهی، متخصص تغذیه و مدیر دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت در گفتگو با خبرنگار بهداشت و درمان باشگاه خبرنگاران گفت:مصرف چاي به عنوان يك نوشيدني گوارا در تمام دنيا و به خصوص در ايران از گذشته هاي دور رواج داشته است، به طوري كه در حال حاضر روزانه بيش از يك ميليارد فنجان چاي در دنيا مصرف مي گردد. حضور تركيبات شيميايي نظير كافئين، فلوئور و به خصوص آنتي اكسيدان ها و تانن ها، خصوصيات دوگانه اي را به اين محصول بخشيده است كه از يكسو، تاثيرات مناسب آن را در پيشگيري از بروز برخي سرطان ها تبيين مي نمايد و از سوي ديگر با ممانعت از جذب برخي از ريزمغذي هاي ضروري، به عنوان يكي از عوامل غذايي موثر در بروز برخي كمبودهاي مواد مغذي به خصوص فقر آهن شناخته مي شود.
وی به انواع چاي سفيد ،چاي سياه و چاي سبز اشاره و عنوان کرد:تمامي انواع چاي، حاوي مقادير متفاوتي از يك تركيب آلكالوئيدي به نام كافئين مي باشند. يك فنجان چاي سياه حاوي حدود ۶۰ ميلي گرم كافئين است، مقدار اين تركيب در يك فنجان قهوه در حدود ۹۵ ميلي گرم و در يك فنجان چاي سبز فقط ۳۶ ميلي گرم است. مهمترين ويژگي اين تركيب تحريك سيستم اعصاب مركزي مي باشد. بنابراين اعتياد به مصرف آن مي تواند سردرد، افزايش فشارخون، افزايش اسيديته معده، بي اشتهائي، بي خوابي و اختلالات سيستم گوارشي و مجاري ادرار را در پي داشته باشد. عادت به مصرف روزانه كافئين در كودكان مي تواند به مرور باعث كم اشتهايي و كم آبي بدن در آنان گردد.
عبدالهی ادامه داد:علائمي كه در نتيجه كاهش و يا قطع مصرف چاي و قهوه ايجاد مي گردد، نظير سردرد، تهوع و غيره نيز در نتيجه بروز اعتياد جسماني به كافئين موجود در اين نوشيدني ها مي باشد. بنابراين لازم است كه با يك روند تدريجي مناسب، مصرف آن ها را كاهش داد.
وی ادامه داد:آهن، عنصري مغذي است كه در قالب تركيباتي نظير هموگلوبين خون و ميوگلوبين عضلات، نقل و انتقال اكسيژن از خون به درون بافت ها و خروج دي اكسيد كربن از بافت ها به خون را به عهده دارد. بنابراين كمبود دريافت اين عنصر و يا بروز اختلال در جذب و متابوليسم آن با بروز كم
خوني، كاهش قابليت هاي بدني و نقص تكامل جسمي كودكان همراه خواهد بود.
وی اظهارکرد:اين عنصر بــه اشكال آهن ۲ ظرفيتي (Heme iron) و آهن ۳ ظرفيتي (Non Heme iron) در مواد غذايي وجود دارد، تركيباتي نظير فيتات ها، اگزالات ها و به خصوص تانيك اسيد موجود در چاي يا قهوه به شدت جذب آن را كاهش مي دهند، به طوري كه نوشيدن چاي يا قهوه حتي بلافاصله ۱ ساعت قبل يا بعد از صرف غذا مي تواند جذب اين ماده مغذي را تا بيش از ۴۰ درصد كاهش دهد.بنابراين، با توجه به اين كه رژيم غذايي مردم كشورمان عمدتا" بر پايه غذاهاي گياهي است و بيش از ۹۰ درصد آهن دريافتي روزانه از منابع گياهي تامين مي گردد، لازم است كه در مصرف تركيباتي كه به نوعـــي جـــذب اينعنصر را كاهش مي دهند، به خصوص در مورد گروه هاي آسيب پذيري نظير كودكان، دختران نوجوان و زنان باردار احتياط بيشتري نمود./ح
