ارزش فراگیری علم در شب های قدر

نوشته ای از آیت الله جوادی آملی در کتاب "حکمت عبادات" درباره فضیلت فراگیری علم در شب های قدر

*در شب هاى قدر چیزى بهتر از فراگیرى علوم الهى، گفتن و شنیدن معارف دین نیست. تشکیل یا شرکت در برنامه‌هایى مانند جلسه تفسیر یا حدیث یا احکام، که خود سعادت و توفیقى است؛ و اگر چنین برنامه‌اى نداشت، امر به معروف و نهى از منکر داشته باشد و اگر نتوانست لااقل ذکر بگوید.

* یکى از بهترین و مهمترین کتاب هاى فقه امامیه، کتاب «جواهر» است که مؤلف بزرگوارش در طى سى سال آن را نوشت. در پایان این کتاب مرقوم فرموده که خداى متعال چنین مقرر کرد تا امشب که شب بیست و سوم ماه مبارک رمضان است، این کتاب به پایان برسد.

*شب بیست و سوم که از تمام شب هاى ماه مبارک رمضان و از شب بیست و یکم و نوزدهم نیز افضل است، این فقیه نامور مشغول نوشتن کتاب فقه بوده است. چیزى بالاتر از عالِم شدن و آگاه شدن نیست. علم است که زمینه‌اى براى رسیدن انسان به «عقل» مى‌شود؛ انسان عاقل هم آسوده است و هرگز در عذاب نخواهد بود.

پس از گناه هنگام امید است نه نا امیدی

سخنانی از آیت الله امجد درباره نا امید نشدن از رحمت خدا و توبه در شب قدر

* انسان هیچ وقت نباید از رحمت خداوند نا امید شود، انسان اگر 124 هزار پیامبر را بکشد بهتر است از این که نا امید شود. شما در ماه رمضان میهمان خدا هستید است. در این مجلس پر فیض قدر جمع می شوید پس نباید از رحمت خداوند نا امید شوید. بلکه باید بگوییم خدا ما این هستیم اگر دست ما را نگیری از همه بدتر می شویم، درست است که کسانی که با تو و دین تو دشمنی می‌کنند را لعن و نفرین می‌کنیم اما اگر رهایمان کنی از همه این‌ها بدتر می شویم.

* اگر جوانی دلش لغزید و گناهی کرد اینجاست که شیطان وارد می شود و می‌گوید که تو بعد از مراسم احیاء برای ذکر خدا آمده‌ایی یا معصیت و از همین راه انسان را ناامید می کند. اما انسان باید بگوید اگر گناه هم داشته باشم از خدا و دینش دست نمی‌کشم. درست است که انسان باید قبل از ارتکاب گناه با خود بگوید که گناه است، عذاب است، جهنم است، جهنمی که یک قطره‌اش همه عالم هستی را می سوزاند بوی گند آن همه جا را فرا می‌گیرد و همه از من دوری می‌کنند اما وقتی گناه کرد دقیقا پس از آن هنگام امید است نه نا امیدی.

* درست است که انسان گناه می کند اما مجدد ثواب می کند و برای علی و آل علی گریه و زاری می کند و بهشتی می‌شود. انسان اگر عبادت ثقلین هم کرده باشد و مغرور باشد خداوند او را از درگاهش می راند اما اگر همه گناه‌های عالم را مرتکب شده باشد و بگوید خداوندا پشیمان شده‌ام و آنچه کرده‌ام را جبران می کنم بخشیده می شود چرا که توبه واقعی این است. پس توبه واقعی این است که با خدای خود بگوییم که از کرده خود پشیمانیم و آنچه در توان داشته باشیم را راه مغفرت تو جبران می کنیم. از فرصت شب قدر برای توبه واقعی استفاده کنید.

عبادت شب قدر سمبلی است از عبادت در تمام عمر عالم

سخنانی از حجت الاسلام و المسلمین احمد عابدی درباره شب قدر

*بیت الغزل ماه مبارک رمضان به " شب قدر" است. قرآن کریم از شب قدر به " لیله مبارکه" یاد کرده است. شب قدر، شب نزول قرآن، شب امیرالمومنین علیه السلام، شب دعا و عبادت، شب فاطمه زهرا سلام الله علیها و شب تقدیرات عالم و آدم است.

* ظاهر مساله "شب قدر" آن است که یکی از شب های ماه مبارک رمضان، شب نزول قرآن است و در این شب ملائکه و روح نازل می شوند و مقدرات مردم در آن شب تعیین می گردد. و چون این شب از هزار ماه بهتر است مردم آن را به احیاء و عبادت و راز و نیاز صرف می کنند. ولی یک احتمال در بیان حقیقت "شب قدر" این است که شب کنایه از عالم ماده است.

* عالم ماده، عالم ظلمت است. مثلا در این جهان بسیاری از مسائل بر ما پوشیده است. کسی از دل شخص دیگر خبر ندارد. و لذا می توانیم بگوییم این جهان همیشه شب است، ظلمت کده است، تاریک است، مسائل از یکدیگر پوشیده اند. قرآن در این شب نازل شده یعنی قرآن به عالم ماده آمده است. و پایین آمدن و نزول برای همین است که از عالم مجردات به عالم ماده آمده است.

* علت عبادت و احیاء گرفتن شب قدر این است که اولا ما عمری طولانی نداریم و ثانیا طاقت و توان عبادت زیاد را نداریم، یک شب- و نه یک روز- را به عنوان سمبل و نشانه عُمر دنیا قرار داده در آن شب خدا را عبادت می کنیم گویا که تمام عمر خداوند را عبادت کرده ایم. پس عُمر دنیا یک شب است و سمبل آن نیز یک شب می باشد تا بین مثال و ممثل شباهتی برقرار شده و آنگونه که دنیای مادی تاریک و ظلمت است در نماد و سمبل آن نیز این تاریکی وجود داشته باشد و عبادت شب قدر به جای عبادت در همه عالَم باشد.

* شب قدر شب عبادت و راز و نیاز با خداوند است، خواندن هزار مرتبه سوره قدر، و نیز یک بار سوره دخان، عنکبوت، روم بسیار ارزشمند بوده و نیز 235 مرتبه خواندن" یا طُهر یا طاهر یا طهور یا طیهور یا طیهار".

شب قدر، اول دلت را از حسادت و کینه پاک کن

سخنانی از حجت الاسلام و المسلمین نقویان درباره شرط مهم برای اجابت دعا در شب قدر

* شرط اول اعمال شب قدر تسبیح چرخاندن، ذکر گفتن و فلان دعا را خواندن نیست؛ دل را باید پاک کرد. خدا می خواهد به دل من و شما باب رحمتش را باز کند، اما اگر ببیند این دل پر از حسادت است، پر از کینه است، اگر دید حاضر نیستیم کسی را ببخشیم، پر از عجب و غرور و تکبر هستیم، خودبینی و خود رایی داریم، اینها همه آلودگی هایی است که تا آنها را صیقل ندهیم، پاک نکنیم و نشوییم، فایده ای ندارد. پس اول این است که باید بیاییم قفل دل را باز کنیم.

* این ‌که دل ما بهشت را بطلبد کافی نیست؛ دست و پایمان باید دل ما را به بهشت ببرد. اگر کسی خواست از سند دلش استفاده کند باید دست و پایش را به حرکت بیاندازد. این دل وجود عجیبی است؛ خواسته نهایی آن بهشت است. اگر در شب قدر بتوانیم در این طناب کشی بین دل و عمل دل و دست و پا، دل و چشم و گوش یک موازنه‌ای ایجاد بکنیم، که دل یک فرمان بالا بلندی صادر کند، این دل دست و پا را دنبال خودش بکشاند، خیلی خوب می‌شود.

فضیلت بیدار ماندن در شب قدر را از دست ندهید

توصیه های استاد خاتمی خوانساری درباره شب قدر

* شب قدر یک شب است و می گذرد؛ خود این قرآن به این عظمت در بین ماست و عقل به ما می گوید این کتاب وحی آسمانی از همه بهتر است خب برویم دنبالش و از طرفی عقل می گوید که دستورات انبیاء و اولیاء از همه سالمتر است خب در پی آن برویم. این دو حجت را دائما پیروی کنیم و همیشه عقل را در نظر بگیریم و خود عقل ما را رهبری به عقل بزرگ می کند که دستور را از نماینده خدا و رسول الهی بگیر، که یکی از این دستورات بزرگداشت شب قدر است که در مورد آن روایاتی به ما رسیده است.

* حضرت زهرا(س) تاکید بر بیداری این شب داشتند و به بچه هایشان می گفتند که در روز بخوابند که در شب بیدار باشند و یا به آنها غذا و خوراکی می دادند که بیدار بمانند. همین بیدار ماندن در شب قدر چقدر فضیلت دارد چه برسد به انجام اعمال و عبادات. پیرمردی نزد امام صادق (ع) اظهار عجز و ناتوانی در بیدار ماندن در شب قدر کرد و ایشان فرمود که اگر خیلی ناچاری که بخوابی خب سرشب کمی بخواب تا بتوانی نیمه شب بیدار بمانی. پس افراد خود را مقید کنند که شب قدر بیدار بمانند چون در این شب به اندازه 83 سال و 4 ماه و یا بیشتر عمل می خواهد به پرونده برود و این فرصت را از دست ندهند تا قیامت که می خواهند پرونده را باز کنند مزد بدهند و حیف است که این فرصت از دست برود.

* در کنار شب زنده داری شب قدر عبادات دیگری نیز توصیه شده است و حوائج دنیوی و اخروی شان برآورده می شود چون سلام هست یعنی باب رحمت باز است و می فرماید بخواهید و ما می دهیم. در روایاتی که به ما رسیده است بر قرائت سوره قدر و توحید بسیار تاکید شده و بهتر است که در همه نمازهای مستحب و واجب رکعت اول قدر و رکعت دوم توحید خوانده شود که بسیار ثواب دارد و قرائت سوره قدر یک چهارم کل قرآن ثواب دارد یعنی ثواب خواندن 4 بار سوره قدر به اندازه کل قرآن است همانطور که سوره توحید یک سوم کل قرآن است و در اعمال ماه مبارک رمضان بیشترین سوره ای که در نمازها توصیه شده است سوره قدر و توحید است و قدر خواندن این سوره ها را بدانیم.