به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران،  کرمانیان از گذشته در ماه رمضان آداب و رسوم خاصی داشته‌اند که امروزه برخی از آنها به فراموشی سپرده شده و برخی دیگر همچنان پابرجا هستند.

روزه داری

مردم استان  کرمان پیش از فرا رسیدن ماه مبارک رمضان با گرفتن روزه به استقبال این ماه می‌روند.

در این ماه حفظ شعائر اسلامی بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد و مجالس قرائت قرآن و خواندن دعا در منازل و مساجد برگزار می‌شود.

در گذشته موذن از طریق مناره ی مسجد مردم را برای سحر بیدار می‌کرد و یا اینکه افراد محل به نوبت هر شب همسایه‌ها را بیدار می‌کردند، اما امروزه با زنگ تلفن، ساعت و یا تنظیم تلویزیون بیدار می‌شوند.

از قدیم عده ای از کرمانی ها در ماه رمضان به پیش خوانی یا همان مناجات سحری می پرداخته اند. در این سنت، بیشتر مناجات خواجه عبدالله انصاری و اشعار شاعران بزرگی مثل مولانا خوانده می شده است.

سحری و افطاری

کرمانی‌ها پس از صرف غذا در هنگام سحر، دعا و قرآن می‌خوانند و بر این باورند که در این ماه غذاها باید ساده و مختصر باشد تا راه و شیوه پیامبر(ص) را در پیش گرفته باشند.

مردم کرمان قبل از غذا با خرما یا نمک افطار می‌کنند و معتقدند امام علی(ع)  اینگونه افطار می‌کردند.آبگوشت از عمده‌ترین غذاها برای افطار است و اگر کسی نیز نذر داشته باشد مقداری آبگوشت درست کرده به مسجد می‌برد.

شیرینی افطاری در کرمان زولبیا و بامیه و غذای نذری این ماه شله‌زرد و آبگوشت است که بین همسایگان توزیع می‌شود.

مردم کرمان بر این باورند که در ماه رمضان نباید اسراف کرد. بنابراین، اگر غذایی از افطار مانده باشد در سحر آن را مصرف می‌کنند ، آبگوشت ، برنج و انواع خورشت معمولا پای ثابت سفره های افطار و سحری کرمانی هاست. البته به همراه آش های محلی و نان های تازه ای که زنان روستایی می پزند.

مردم برخی از روستاهای کرمان افطار را معمولا با غذاهای سبک و سنتی مانند انواع قاتُق برگزار می کنند که بهترین و مناسبترین آن، قاتق بابونه است.

کرمانی ها همزمان با ماه مبارک رمضان با برپائی آئین هایی از جمله الله رمضونی، چهل منبرون و کلید زنی برگ دیگری از فرهنگ و رسوم غنی کرمان زمین در ماه میهمانی خدا را رقم می زنند.

کلیدزنی

کلید زنی یکی از آداب و رسوم مردم کرمان است که در شب‌های ماه مبارک برگزار می‌شود ، در این مراسم زنی داخل یک سینی آینه ، سرمه‌دان و یک جلد کلام‌الله مجید قرار داده به منازل اهل محل می‌رود و در حالی که صورت خود را با چادر پوشانده با کلید به سینی می‌زند.

اگر از سوی صاحبخانه پاسخ هایی چون «چراغ بیاور» و یا «قند و شیرینی بیاور» داده شود در این صورت زن کلید زن ، امیدوار شده و کمک هایی را دریافت می کند ، در غیر این صورت محل را ترک می کند.

کلید زن نباید تا آخر این برنامه حرف بزند (به خاطر اینکه شناخته نشود حرف نمی‌زند)

صاحبخانه پس از گشودن در، آینه داخل سینی را برمی‌دارد و چهره خود را می‌نگرد، سپس مقداری شیرینی، قند یا پول داخل سینی قرار می‌دهد.

کلیدزن این عمل را با نیت از پیش تعیین شده انجام می‌دهد و در پایان صاحبخانه که می‌داند کلیدزن برای طلب حاجت آمده، می‌گوید: ان‌شاءالله حاجت روا بشید ،  در پایان خوراکی‌ها یا پول جمع‌آوری شده را به مستمندان می‌دهند.سنت کلید زنی همچنان در برخی از شهرهای کرمان انجام می شود .

شب های قدر و مراسم چهل منبرون

از جمله مهم ترین سنن کرمانی ها برپایی رسم چهل منبرون همزمان با شب های احیاء در ماه مبارک است.به این ترتیب هر فرد مومن باید پس از افطار و قبل از سحر روز بعد ، در شب احیاء چهل شمع را تهیه کند و با شرکت در چهل مراسم مذهبی در شب های احیا در کنار منبر هر مجلس ، شمعی روشن کند و به این ترتیب حاجاتش برآورده خواهد شد.

این رسم همچنان در کرمان وجود دارد و در شب های احیاء ماه مبارک رمضان تصویر آسمان پرستاره کرمان بر روی زمین می افتد و هزاران شمع در مناطق مختلف کرمان روشن می شود.

مردم استان کرمان همچنین در شب‌های نوزدهم، بیستم و بیست و یکم ماه و بیست و سوم رمضان پس از نماز مغرب و عشا در مساجد و تکیه‌ها سینه و زنجیر می‌زنند.

 آنان در شب‌های قدر شب زنده‌داری می‌کنند و تا سحر قرآن و دعا می‌خوانند و معتقدند دعا و مناجات در این شب‌ها باعث برآورده شدن حاجات می‌شود. همچنین بر این باورند که هر مسلمانی در این شب‌ها یک رکعت نماز بخواند به اندازه ‪ ۱۰۰رکعت ثواب دارد.

ریختن آب در حیاط خانه همسایه

در گذشته این کار برای بیدار کردن همسایه در زمان سحر انجام می شده و تشریفات خاصی داشته است ، مثل پی کوبی و ریختن آب از بام خانه به حیاط همسایه.در برخی از روستاهای استان کرمان هم این کار با طبل کوبی در کوچه ها و محله ها انجام می شده است.

الله رمضونی

از دیگر مراسم های مردم کرمان در ماه رمضان ، الله رمضونی است که این مراسم از شب سوم تا پایان ماه  مبارک رمضان برگزار می شود.این رسم در اکثر شهرها و آبادیهای یزد ، مشهد ، بیرجند ، بجنورد ، تربت جام و بعضی از شهرهای استان فارس و گرگان برگزار می شود.

 عده ای از جوانان هر محله با تشکیل گروههای پنج تا ده نفره از شب اول ماه رمضان ، بعداز افطار ، در این رسم گرد هم می آیند ،  در هر گروه یک سرگروه و یک انبار دار وجود دارد که سرگروه ضمن خواندن اشعاری که بیشتر جنبه عرفانی دارد از صاحبان خانه ها کمک طلب می کند و صندوق دار هدایای صاحب خانه را دریافت می کند.

هدایا یا پول است یا یک خوردنی مثل گردو ، کشمش ، خرما ، بادام ، قیسی هلو و قیسی زردآلو. این گروهها شب های ماه رمضان بر در خانه ها می زنند و با إذن صاحب خانه قطعه شعری را به این مضمون می خوانند:

الله‌الله رمضون / شیخ شیده‌الله باس خزون/ رمضون اومده خوش نومش کنید/ گو و گوساله بقربونش کنید/ گو و گوساله که دستت نرسید/ خروس یکساله قربونش کنید / تو که خیر دادی با ناز و نیاز / پیش پیغمبر باشی سرفراز / این در خانه رو ور (به) روزه/ صاحب این خونه مخمل دوزه/ این در خونه که رو ور مشهده/ صاحب این خونه داماد نشده بله بله بله بله /سلام کردم که سلامت باشین/ زیر علم سبز محمد باشین / شیر علی، شیر علی یا صاحب شیران علی / این خونه که روبر روزه / صاحب خونه که مخمل دوزه / شیر علی، شیر علی یا صاحب شیران علی / ما از آن بالای بالا اومدیم / ما از اون صندوق اعلاء اومدیم / داره می‌باره دانه دانه / اول آمدیم زدولتخانه/ سلام کردیم که سلامت باشین / زیر علم سبز محمد باشین / یا ثوابی، یا گناهی، یا کاسه آبی ، با تکرار هر بیت از این سروده بقیه می گویند: «صل علی محمد صلوات برمحمد.» و در پایان نیز این هدایا بین مستمندان هر محله تقسیم می شود.

 این سنت همچنان در شهر کرمان ادامه دارد.بلوچ های بم هم معتقدند در ماه رمضان گوش دادن به موسیقی حرام است.

رسم ابراهیم خانی

از دیگر آداب و رسوم این ماه کمک به نیازمندان و فقرا و برپایی مجالس ختم قرآن در منازل اهالی هر محله است.کرمانی ها همانند سایر مسلمانان در روز عید فطر هم نماز عید فطر بجا می آورند و با دادن فطریه به یاری نیازمندان می شتابند.

آنها در روز عید فطر همچنین به زیارت اهل قبور می روند و غذاهایی مانند شله زرد توزیع می کنند که در این منطقه به آن «ابراهیم خانی» می گویند.