به گزارش  خبرنگار ميراث فرهنگي  باشگاه خبرنگاران؛ مسجد جامع هرات يا مسجد جمعه هرات از مسجد‌هاي كهن و با معماري با ارزش در شهر هرات است كه بيشتر گسترش آن در دوره طلايي عهد تيموريان بوده اين مسجد را سلطان غياث‌الدين غوري در سال 597ه.ق طرح‌ريزي كرده اما موفق به تكميل آن نشد.

جسد وي در سال 1202 ميلادي در زير گنبد پشت ايو.ان شمالي مسجد مدفون شده است.
بنابراين تنها بخش كوچكي از مشجد عهد غوريان درب ورودي جنوبي باقي مانده است تزئينات دوره غوري بعدها زير كار تزئين دوره تيموريان كه مسجد را با ذوق و سليقه خود تزئين كرده مخفي ماند كه در سال 1964 كارشناسان آن را بازيابي كردند.

اما بر اثر مرور زمان بخش زيادي از كار پرمصرف تيموريان نيز از ميان رفت كه در نوسازي‌هايي كه در سال 1322 شمسي روي مسجد انجام گرفت بخشي از آن بازسازي شد.
ساخت مسجد هرات ششم و دوره صفويه پايان يافت.
در عهد تيموريان هرات به عنوان پايتخت انتخاب شد نيموريان با جلب هنرمندان، معماران، فيلسوفان، و شعرا در بار خود رهبري نهضت فرهنگي را بدست گرفتند كه از دوره‌هاي پردرخشش تاريخ هرات است.

"شاهرخ  و همسرش گوهرشاد از پيشتازان دوره اول عصر تيموري به شمار مي‌روند حكومت سلطان حسين با يقرا از سال 1468 تا 1506 مسلادي اوج دوره طلايي تيموريان به شمار مي‌رود.

مسجد جامع بزرگ شهر هرات پنجمين مسجد جامع بزرگ در جهان بوده بيش از 1400 سال قدمت دارد و مساحت آن 46 هزار و 760 مترمربع است.

اين مسجد از جمله آثار تاريخي افغانستان بوده اين بناي زيبا و شگفت‌انگيز در طول چندين هزار سال قبل از اسلام عبادتگاه آريايي‌ها بوده و ر سال 29 هجري بعد از گزارش مردم هرات به دين اسلام اين معبد بزرگ به مسجد مسلمانان تبديل شد.

نقش و نگار‌هاي پررنگ و كاشي‌هاي معرق هفت رنگ ايوان‌ها و گلدسته‌هاي كاشي كاري شده حتي در نگاه شهروند هراتي نيز جالب و جذاب است. /ص

گزارش از مرضيه اميري