به گزارش خبرنگار معارف باشگاه خبرنگاران ، با نگاهی به روایات و احادیثی که درباره مراحل مختلف جمع و گردآوری قرآن سخن به میان می آید به خوبی نشان می دهد که این کلمه در مراحل مختلف به معانی مختلف و متناسب با مقصود به کار رفت است بنابراین برحسب زمان و به اقتضای کلام معانی مختلفی را در برگرفته است.
جمع به معنی حفظ کردن و به حافظه سپردن و از برکردن است از اینجا به آن دسته صحابی که قرآن از حفظ داشتند حفاظ قرآن یا جماع قرآن و یا جامعان قرآن یعنی جمع کنندگان قرآن می گفتند.
این معنای جمع بدون تردید در عهد رسول خدا (ص) رایج بوده است.
به طور قطع در این زمان عده ای به نام حفاظ و یا قراء و یا جماع قرآن از آغاز تا پایان آن را کاملا و با دقتی در خور توجه به خاطر سپردند و آن را حفظ کردند که در رأی همه آنها پیامبر به عنوان نختین حافظ قرآن قرار داشت.
جمع قرآن به معنی نوشتن یا نگارش بوده منتها به صورت پراکنده و متفرق نوشته شده و در یک جلد جمع نشده و بعضی از سوره ها نیز مرتب بوده است.
این مرحله دوم جمع آوری است که طبق اسناد و گواهی با ارزش و معتبر  قطعا همزمان با حیات رسول خدا به ثمر رسید و هیچ محققی در علوم قرآنی به آن تردید ندارد زمانی هم جمع به معنی اینکه قرآن به صورتی که سوره های آن مانند آیات مرتب شده باشد جمع آوری آن مانند آیات مرتب شده باشد جمع آوری و تدوین گردد این مسئله ای است که اکثر محققان علوم قرآنی را به پژوهش مشغول کرده معنی دیگر هم به تدوین و گردآوری یک متن و مرتب بر حسب قرائت متواتر رایجی نیز می گفتند این نکته یادآوری شود که منظور از تألیف مرکز نگارش و تصنیف نیست بلکه منظور همان جمع آوری کردن ایات و سوره ها است.
آنهایی هم که مرحله اول را قبول ندارند، جمع را سه دوره می بینند، جمع در زمامن رسول خدا را تألیف می گویند، اقدام ابوبکر را جمع می نامند و آنچه را در زمان عثمان انجام شد نسخ یا نسخه برداری و تکثیر نسخه می دانند.
در نزد تعدادی از صحابی، قرآنهایی وجود داشته که مخصوص خود آنها بوده است مانند مصحف علی(ع) و ابن مسعود، رافعی می گوید: براین مطلب اتفاق نظر است که علی (ع)، ابن مسعود، ابی بن کعب و زید بن ثابت، از کسانی هستند که قرآن را به طور کامل نوشته و قرآنهای ایشان برای قرآنهایی که بعد نوشته شد اصل قرار گرفت.
شواهد و دلایل درباره اینکه قرآن در زمان حیات رسول خدا(ص) گردآوری شده بسیار است که از‌آن جمله، حکمت و مصلحت اندیشی، واقعیت تاریخی و نهی پیامبر(ص) از نوشتن جز قرآن، تألیف قرآن نزد رسول خدا(ص) و حدیث حضرت علی(ع)، رواج کتابت قرآن در عهد پیامبر(ص) از جمله این دلایل است./ف