از ترکیب دو رود شاهرود و قزل اوزن که در شهر منجیل به هم می پیوندند شکل می‌گیرد و تا ریختن به دریای خزر عرض استان گیلان را می‌پیماید. آب جمع شده پشت سد منجیل را این دو رود تشکیل می دهند. قزل اوزن که اصلی ترین رود تشکیل دهنده سفید رود است بزرگترین و پرآب ترین رودخانه استان زنجان محسوب می شود و بیشتر از 95 درصد از آن در استان زنجان جاری است.
قزل اوزن از چهل چشمه کردستان سرچشمه می‌گیرد و به‌طرف مشرق رفته و از سمت شهر گرماب وارد استان زنجان می شود و به‌طرف شمال استان زنجان و شهر شهر میانه حرکت می‌کند. در بین راه و در نزدیکی روستای رجعین رود خانه زنجانرود به آن می‌پیوندد و پس از عبور از رشته‌کوه قافلانتی، در نزدیکی شهر میانه رودهای شهرچای و گرمه‌چای نیز به آن ملحق می‌شوند.
قابل ذکر است که شهرچای از اتصال رودهای پر آب و مهمی چون قوروچای، قارلانقو و آیدوغموش تشکیل شده اند. پس از عبور از قطر شهرستان میانه حرکت به سمت شمال ادامه میابد تا در حوالی روستای کبلان و محل سد شهریار به کلی تغییر جهت داده و ادامه مسیر را به جهت جنوبشرقی طی کند.
این تغییر مسیر باعث می شود تا قزل اوزن از این نقطه تا ورود مجددش به استان زنجان مرز طبیعی بین دو بخش خورش رستم خلخال و کاغذکنان میانه باشد به نوعی کاغذکنان را از دو طرف محصور سازد. بعد از ورود مجدد این رود به استان زنجان این بار وارد شهرستان طارم زنجان می شود و طول این شهرستان را به طور کامل از شمال به جنوب می پیماید.
در طی مسیر شعبات کوچک دیگر از کوههای طارم به آن ملحق شده وارد تنگه منجیل می‌شود و قبل از منجیل شاهرود که از الموت و طالقان سرچشمه می‌گیرد و طارم پائین (طارم سفلی) را مشروب می‌کند و به شاهرود پیوسته از این محل به بعد در همه جا سفیدرود نامیده می‌شود.
و از منجیل تا ساحل دریا همه جا سفیدرود به سمت شمال شرقی جاری و جریانش سریع و مقدار آب آن زیاد است. از منجیل تا گندلان بستر آن بین دو کوه و بسیار باریک و از این نقطه به بعد دلتای وسیعی با شعبات زیاد تشکیل داده شعبه اصلی آن در حسنکیاده به دریای خزرمیریزد.
واژه‌شناسی و تاریخچهٔ نام:
نام بومی آن ثابت است. اما، نام غیر بومی آن مختلف و معمولا ترجمه های متفاوت نام بومی می باشد
نام بومی
بومی آن به ویژه در شهرستان رودبار ، اسپه می باشد که در زبان تاتی و تالشی همان سفید معنی می‌دهد. ایشان دریای خزر را نیز کاسپه می نامند.
نام های غیر بومی:
این رود را نوشته‌های گوناگون سپیدرود، اسفیدرود، اسبیذروذ، سپیذروذ و سفیدرود خوانده‌اند. این نام از دو ریشه سپید(در اوستایی spaêta؛ در پارسی میانه سپت؛ در سانسکریت sveta) و رود (در اوستا urûd؛ در پارسی باستان rautah) ساخته شده‌است.
همچنین بخشی از رود را که از آذربایجان می‌گذرد به ترکی قزل‌اوزن می نامند. "قزل" در ترکی به معنای سرخ رنگ و "اوزن" به معنای آب و رودخانه است که در کنار هم به معنای رود سرخ رنگ می شود. البته طبق تحقیقاتی که شده است در زبان ترکی هر رنگ علاوه بر مفهوم مشخص خود مفهوم خاص دیگری نیز داشته است که اغلب در اکثر نامگذاری ها آن مفهوم خاص مد نظر بوده است.
اسامی مثل آق قویونلر ، آق كند ، قراملك ، قزالبوطه ، گوی آلپ ، گوی مسجد و قزل بلاغ از جمله موارد استفاده رنگ در نامگذاری ترکی است.
به همین دلیل عده ای قزل اوزن را به معنای رود بزرگ و با عظمت که مفهوم فرعی رنگ سرخ است ترجمه می کنند. در کتاب نزهةالقلوب که در سال ۷۴۰ (قمری) نوشته شده این رود را به مغولی هولان‌موران خوانده که همان معنای نام ترکی آن را داراست.
