تالاب قوریگل بستان‌آباد:
قوریگل (تالاب خشک) در ۳۰ کیلومتری جنوب شرق تبریز و در ۱۵ کیلومتری غرب شهر بستان‌آباد قرار گرفته‌است.
منابع تأمین‌کنندهٔ آب این تالاب از آب‌های جاری ناشی از برف و باران و تعدادی چشمه‌های زیرزمینی است که در کف آن جریان دارند.
با توجه به این که دریاچه قوریگل جزء تالابهای بین‌المللی ثبت شده در کنوانسیون رامسر می‌باشد و نیز برای شماری از پرندگان مهاجر آبزی و حمایت شده از نظر زیستگاهی حائز اهمیت ملی و بین‌المللی است . حفاظت از آن به عنوان یک هدف اولیه و اصلی بر سایر بهره وریهای مقدم می‌باشد . دریاچه قوریگل با توجه به دارا بودن قابلیتهای مختلف مینواند در بر گیرنده اهدافی چون حفاظت از تنوع زیستی و آموزشی و تحقیقات و اکوتوریسم و غیره می‌باشد.
موقعیت:
تالاب قوریگل با وسعت ۲۰۰ هکتار در ۴۵ کیلومتری جنوب شرقی تبریز قرار دارد و بین ۴۴/۴۶ تا ۴۲/۴۶ طول شرقی و ۵۵/۳۷ عرض شمالی قرار دارد.
پیشینه:
در سال ۱۳۵۴ به عنوان تالاب بین‌المللی در کنوانسیون رامسر به ثبت رسیده و در سال ۱۳۷۳ جزء مناطق شکار ممنوع مدیریت می‌شود.
ویژگی منحصر بفرد:
یکی از ویژگی های این تالاب آب شیرین بودن آن می باشد. که گردشگرانی که در حال شنا در این تالاب هستند. همراه با شنا می توانند آب آن را نیز نوش جان کنند.
قابلیتهای گردشگری:
این تالاب از دیدگاه جهانگردی و سیاحتی نیز از جاذبه‌های مهم استان آذربایجان شرقی است و به علت داشتن شرایطی چون وجود چشم انداز مناسب تنوع پرندگان آبزی و دسترسی به مراکز شهری و وجود علاقه عمومی به تفرج و گذراندن اوقات فراغت در طبیعت آن از قابلیتهای ویژه‌ای برخوردار بوده و به علت قرار گرفتن در جاده ترانزیتی تهران- تبریز مسافران زیادی را پذیرا می‌باشد.
زیستگاه‌ها و حیات وحش:
در دهه‌های قبل این مناطق محل عبور و زیستگاه قوچ و میشهای ارمنی بوده که به قوچ و میشهای منطقه سهند در ارتباط بودند ولی به علت توسعه شهری و ایجاد صنایع در مسیر این ارتباط قطع شده‌است.
از حیات وحش این منطقه می‌توان به پستاندارانی چون جربیل ایرانی و موش کشتزار و موش مغان و گرگ و روباه و سمور سنگی اشاره نمود . حدود ۹۲ گونه پرنده نیز در این تالاب شناسایی شده که می‌توان به اردک سرسفید و اردک مرمری و اردک بلوطی اشاره نمود این گونه‌ها طبق تقسیم بندی Iucn در کلاس در حال تهدید طبقه بندی شده‌اند.
از خزندگان تالاب می‌توان به مارمولکهای تالاب قوریگل و مارها و گرزه مار و مار پلنگی و کور مار و مار چلیپر اشاره کرد.
پوشش گیاهی:
بیش از ۲۸۰ گونه گیاهی در منطقه تشخیص داده شده‌است که ٪۸۹ از گونه‌های گیاهی در حوزه قوریگل و حدود ٪۱۱ از گیاهان آبزی دریاچه و حوزه بلافصل آن تشکیل شده‌است . که شامل: گونه‌های گیاهی حوزه آبریز از جمله بومادران و شنگ و گل گندم و آلبالوی وحشی و زنبق کوهی و شیرین بیان و نسترن و گیاهان آبزی تالاب شامل نی و لوئی و عدسک آبی گیاهان غوطه ور در آب شامل بارهنگ آبی و آلاله آبزی و قوشاب شانه‌ای و انواع جلبک و فیتو پلانکتون می‌باشد.
جزیره اشک:
جزیره اَشکیکی از جزایر دریاچه ارومیه است. این جزیره زیستگاه پرندگان کوچ‌رو مانند تنجه، آنقوت، کاکایی و مرغ‌آتش می‌باشد. گوزن زرد ایرانی از جمله گونه‌های جانوری این جزیره می‌باشد. وسعت جزیره اشک ۱۲۵۰ هکتار است.
نام این جزیره به ترکی آذربایجان اِشَک‌داغی (به معنی کوه الاغ) است.
در سال 1335 تصور مي شد گونه گوزن زرد در ايران منقرض شده است اما به طور ناگهاني در همان سال تعداد محدودي از اين گونه در اطراف رودخانه دز و کرخه که زيستگاه تاريخي گوزن زرد است ، مشاهده شد که مسير روشني را براي احياي دوباره جمعيت اين گونه روشن کرد.
به دنبال آن ، جزيره اشک واقع در پارک ملي درياچه اروميه براي تبديل به زيستگاهي منحصر به فرد با شرايط آب و هوايي مناسب که فاقد دشمن طبيعي براي اين گونه از حيات وحش ايران بود ، انتخاب شد که اين منطقه هم اکنون جمعيت قابل قبولي از جمعيت گوزن زرد ايراني را در خود جاي داده است.
با افزايش تعداد اين گونه انتقال تعدادي از جمعيت احيا شده از جزيره اشک به زيستگاه هاي تاريخي گوزن زرد که همان حوزه زاگرس بخصوص منطقه دز و کرخه است ، در دستور کار سازمان حفاظت محيط زيست قرار گرفت.
پارک ملي درياچه اروميه بين 2 استان آذربايجان غربي و شرقي در ميان حوزه آبريز 3 استان آذربايجان غربي ، آذربايجان شرقي و کردستان قرار دارد. اين درياچه بزرگترين آبگير در منطقه آسياي غربي است و از نظر قدمت به دوران دوم زمين شناسي بازمي گردد.ارتفاع آن از سطح درياي آزاد 1278 متر و بلندترين نقطه آن زرزا داراي ارتفاع 1600 متر است.
طول درياچه 130 تا 140 کيلومتر است و عرض آن در پهن ترين قسمت 58 کيلومتر و در کم عرض ترين قسمت در شمال غربي به 15 کيلومتر مي رسد. اين پارک 2 محيط آبي و خشکي و حدود 102 جزيره کوچک و بزرگ دارد که جزيره کبودان ، اشک و اسپير به صورت صخره اي از مهمترين جزيره هاي اين پارک ملي هستند.
اين جزيره ها در جنوب درياچه به سبب زاد و ولد پرندگان مختلفي مانند فلامينگو و پليکان و جانوراني مانند گوزن و قوچ و ميش داراي اهميت زيست محيطي زيادي هستند. درياچه اروميه محل زيست پرندگان مهاجر است که اين پرندگان به 2 دسته تقسيم مي شوند ، عده اي در سيبري زاد و ولد مي کنند و براي جوجه آوري به درياچه مي آيند و تعدادي ديگر در درياچه توليد مثل مي کنند که اين وقايع در طول سال با پرندگان زمستان گذر و تابستان گذر رخ مي دهد.
درياچه اروميه با وجود سردي هوا به علت غلظت نمک در آب يخ نمي زند و به اين ترتيب امکان تغذيه پرندگان از سخت پوستان درياچه فراهم است.
به اين ترتيب ، جزاير درياچه نيز داراي آب و هواي مناسب و بارش باران است ، بررسي ها نشان مي دهد جزيره اشک نيز آب و هواي مناسبي داشته و قابليت زيست گونه هاي در حال احيا را دارد. از اين رو جزيره اشک براي احياي جمعيت گوزن زرد ايراني در نظر گرفته شد./ز
