سيد منصور سيد سجادي سرپرست گروه باستان شناسي شهر سوخته می گوید: «مطالعه و آزمايش هاي انجام شده بر روي آثار به دست آمده از کاوش هاي شهر سوخته به شناسايي مشاغل گوناگون رايج در اين شهر چون دامداري، کشاورزي، معماري، مديريت، صيادي و شکار، سفالگري، فلزکاري، سنگ تراشي، تجارت و پزشکي کمک کرده است. اما يکي از مشاغل ساکنان شهر سوخته در دوران رونق و شکوفايي، مهره سازي و جواهر سازي بوده و مردم اين شهر چون جوامع ديگر به زيبايي و آراستگي ظاهر و باطن توجه داشته اند.»

او ادامه می دهد: «مهره سازان شهر سوخته، آماده سازي و ساختن انواع مهره ها از موادي مثل چوب، استخوان، گل، سفال، سنگ و فلز براي مراسم تدفين را برعهده داشته اند.»

ایرانی ها چه جواهری را می پسندیدند؟

بيشتر اشياي زينتي پيدا شده در شهر سوخته با سنگ هاي نيمه بهادار وارداتي مانند لاجورد، عقيق و فيروزه که از معادن دوردست به اين شهر وارد مي شده ساخته شده اند. سنگ هاي لاجورد وارداتي توسط صنعتگران اين شهر به شي زينتي يا بلوک هاي تراشيده شده تبدیل و به سرزمين هاي دور دست آن سوي خليج فارس صادر مي شد. این طور که سرپرست گروه باستان شناسی شهر سوخته می گوید، اشيا و لوازم مدفون در قبور نشان دهنده درجه فقر، غنا و طبقه اجتماعي و در برخي موارد شغل، جايگاه و خواستگاه اصلي فرد است.

"

صنعتگران شهر سوخته قلوه سنگ هاي عقيق را از بستر رودخانه ها پیدا می کردند و مهره ها را ساييده و به اشکال متنوع استوانه اي، کروي و ديسک تبديل مي کردند. گردنبندها يا دستبندهاي کشف شده در شهر سوخته از ترکيب چند سنگ با رنگ هاي مختلف ساخته می شدند و در ساخت آنها بیشتراز مهره لاجورد، فيروزه و عقيق استفاده شده است.

با این حال، مقدار سنگ ها و مهره هاي فيروزه ای که در شهر سوخته پیدا شده، بسيار کمتر از لاجورد است. فيروزه هایی که استفاده می شدند، در اندازه هاي کوچک و حداکثر به بزرگي تخم پرندگان استخراج مي شده و نيازي به برش اوليه و قطعه قطعه شدن نداشتند."

نخستین مته های صنعتی

باستان شناسان در تعدادي از گورهای شهر سوخته نوک مته، اره، تراشه و قطعات نيمه تمام مهره ها و ابزارهاي لازم سنگ تراشي پیدا کرده اند. ابزارهایی که وقتی روی مهره های چوبی، سنگی و استخوانی به کار می رفت، زیورآلاتی با کاربردهای تزئینی و حتی مذهبی می ساخت.