امروز در تاریخ؛
از آغاز جنگ دوم بالکان تا تشکیل بنیاد نوبل
روز مبارزه با سلاح‌های شیمیایی، تشکیل بنیاد نوبل، آغاز جنگ دوم بالکان بین کشورهای اروپایی، انحلال شورای همیاری اقتصادی بلوک شرق و ... از مهمترین رخدادهای تاریخ امروز است.
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 8 تیر 1392 خورشیدی برابر با 20 شعبان 1434 هجری و 29 ژوئن 2013 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخ امروز از این قرار است:
روز مبارزه با سلاح‌های شیمیایی و میکروبی
هشتم تیرهر سال، به مناسبت بمباران شیمیایی شهر سردشت، روز مبارزه با سلاح های شیمیایی و میکروبی نام گذاری شده است.
در سال 1366 درزمان جنگ ایران و عراق، نیروهای عراقی پس از اینکه در خوزستان و مناطق مرزی سرپل ذهاب، کردستان و قصر شیرین شکست هایی خوردند، به کاربرد گازهای سمی اقدام کردند و با استفاده از گاز اعصاب ازنوع «تابون» تلفات زیادی را به نیروهای ایرانی در «جزایر مجنون» تحمیل کردند. بمیاران شهر سردشت در 7 تیر 1366 یکی از جنایات جنگی مهم عراق علیه نیروهای ایرانی و غیر نظامیان بود.
رحلت فقیه جلیل آیت اللَّه «ابوالقاسم دانش آشتیانی» (1380 ش)
آیت اللَّه حاج شیخ ابوالقاسم دانش آشتیانی، در سال 1290 ش در آشتیان زاده شد. وی در پانزده سالگی راهی حوزه علمیه قم گردید و پس از آن که سالیانی برای تبلیغ دین، به زادگاهش بازگشت. با ورود آیت اللَّه بروجردی به قم، یکسره به درس فقه و اصول آن عالم بزرگ حاضر شد و مورد توجه ایشان قرار گرفت تا جایی که سرپرستی کتابخانه مسجد اعظم به او محول شد. ایشان در جریان نهضت اسلامی مردم به رهبری حضرت امام خمینی (ره)، در مسیر مبارزات ضد رژیم قرار گرفت و نام وی در ذیل تمام اعلامیه‌های اعتراض‌آمیز علما و مدرسین حوزه علمیه قم دیده می‌شد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، از سوی حضرت امام خمینی، به سِمت امام جمعه آشتیان برگزیده شد و تا پایان عمر، منشأ خدماتی به مردم آن سامان بود. برخی از تالیفات ایشان عبارتند از: تقریرات درس فقه آیت اللَّه بروجردی، مجموعه مقالات و ترجمه کتاب سقیفه، رمز نیکبختی و دو سرمایه نفیس. آن عالم خدمتگزار سرانجام در هشتم تیر ماه 1380 ش برابر با هفتم ربیع الثانی 1422 ق در 90 سالگی بدرود حیات گفت و در صحن حرم حضرت معصومه (س) مدفون گردید.
قتل مبارز مشروطه خواه «حاج میرزا ابراهیم آقا تبریزی» در تهران (1287 ش)
حاج میرزا ابراهیم آقا تبریزی در حدود سال 1254 ش (1293 ق) در تبریز به دنیا آمد و تحصیلات خود را در زادگاهش آغاز کرد. وی ظرف مدت کوتاهی، ادبیات عرب، فقه، اصول، کلام و درایه را به خوبی فرا گرفت و پس از آن که از شانزده سالگی تدریس معانی و بیان و منطق را آغاز کرد، در شمار مدرسان تبریز واقع شد. پس از صدور فرمان مشروطیت، اصناف تبریز او را به اتفاق آرا به نمایندگی خود برگزیدند. شیخ ابراهیم تبریزی در نخستین روزهای ورود به مجلس شورای ملی، چهره‌ای وطن‌خواه مبارز، بی‌باک و طرفدار مشروطه از خود نشان داد و چندین نطق تند علیه محمدعلی شاه در مجلس ایراد کرد.
وی در خارج از مجلس انجمن تندرویی با نام انجمن غیرت تشکیل داد و همه شب با سخنرانی‌های تند علیه مظالم حکومت قیام می‌نمود. او همچنین در مجلس برای تصویب متمم قانون اساسی، نطق‌های تندی ایراد کرد تا سرانجام آن را به تصویب رسانید. میرزا ابراهیم در روز بمباران مجلس توسط قزاقان، در مجلس بود تا این که به همراه علما و وکلا به پارک امین الدوله پناه برد. نیروی قزاق وقتی از محل اختفا مشروطه‌خواهان و وکلای مجلس مطلع شد، پارک امین الدوله را محاصره نمود و سپس برای دستگیری آنان وارد باغ گردیدند. شیخ ابراهیم در این درگیری‌ها هدف چند گلوله قرار گرفت و چند روز بعد کشته شد. وی به هنگام مرگ، سی و سه سال داشت.
تولد استاد سید محمد احصایی، هنرمند گرافیک و خوشنویس (1318 ش)
سید محمد احصایی متولد سال ۱۳۱۸ از هنرمندان معاصر در عرصه خوشنویسی، گرافیک و نقاشی است. او فارغ التحصیل دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران است و سالها در همین دانشکده و دانشکده هنر دانشگاه الزهرا تدریس کرده‌است. احصایی بیش از ۵۰ سال است که در حوزه خوشنویسی، نقاشی و گرافیک فعالیت می‌کند. او پایه‌گذار نقاشیخط در ایران است و با مجموعه نقاشیخط‌های خود اعتباری جهانی یافته‌است.
درگذشت «ابن ندیم بغدادی» مورّخ و کتاب شناس مسلمان (385 ق)
از زندگانی ابوالفرج محمدبن اسحاق بغدادی معروف به ابن‌ندیم، اطلاعات چندانی در دست نیست. او همانند پدرش شغل وَرّاقی داشت و کارش نسخه‌نویسی از کتب و فروش آنها بود. آشنایی او با کتاب‌های گوناگون، انگیزه‌ای برای نوشتن کتاب «الفهرست» را در او ایجاد کرد. ابن ندیم در کتابش همهٔ علوم رایجِ عصر خود را که موجب شکوفایی تمدن اسلامی گردیده معرفی کرده و سپس به شرح زندگانی دانشمندان مشهور در آن علوم پرداخته است. ابن ندیم در این کتاب همچنین اخبار کتاب و رسالاتی را که دانشمندان دربارهٔ این علوم نگاشته‌اند برشمرده و شرح حال کاملی دربارهٔ نویسندگان آنها، آورده است. این مجموعه شامل شرح حال همهٔ عالمان، فقیهان، ادیبان و دیگر دانشمندان اسلامی از گذشته تا روزگار ابن ندیم می‌باشد. او همچنین از تحقیق دربارهٔ ادیان و مذاهب معروف زمان خود نیز غافل نبود و در این زمینه هم مطالبی گردآوری کرده است.
ولادت آیت‌اللَّه شیخ «محمدرضا نجفی اصفهانی» معروف به «مسجد شاهی»(1287 ق)
شیخ محمدرضا نجفی مشهور به حاج آقا رضا مسجدشاهی و صاحب وِقایه، در شهر مقدس نجف به دنیا آمد. پس از رسیدن به مقام عالی علم و اجتهاد و تبحر در فنون شعر و ادب و کسب اجازه‌های روایی و اجتهاد به اصفهان مهاجرت کرد و به ترویج دین و تدریس و اقامهٔ جماعت و ارشاد پرداخت و تدریس را حتی در دورهٔ اختناق رضاخانی، دور از چشم ماموران، در خانه‌اش ادامه داد. در سال 1344 قمری بنا به دعوت آیت‌اللَّه شیخ عبدالکریم حائری جهت تقویت حوزهٔ علمیهٔ قم و تدریس در آن حوزه، به قم عزیمت کرد و شاگردان بزرگی تربیت نمود. از این عالم بزرگ 34 کتاب و رساله در فقه و اصول بر جای مانده است.
وفات واعظ شهیر «سید محمد شیرازی» معروف به «سلطان الواعظین» (1391 ق)
آیت‌اللَّه سیدمحمد شیرازی معروف به سلطان الواعظین فرزند حاج سیدعلی اکبر اشرفُ الواعظین در ذیقعدهٔ سال 1314 ق در تهران متولد گردید. وی پس از فراگیری تحصیلات متوسطه، در خدمت پدر به کرمانشاه رفت و از طریق وعظ و خطابه، به نشر حقایق اسلام و مکتب جعفری پرداخت. سلطان الواعظین برای تکمیل علم و کمال خویش، مسافرت‌های بسیاری به سرزمین‌های اسلامیِ عراق، سوریه، فلسطین، اردن، مصر و هندوستان داشته و با طوایف بسیاری از یهود، مسیحیت، اهل سُنّت و بَرَهْمنیان و... مناظره داشته است.
مناظرهٔ معروف سلطان الواعظین شیرازی با دو عالم بزرگ اهل سنت در پیشاور پاکستان به مدت ده شب و هر شب متجاوز از هشت ساعت، توجهٔ همگان را به خود معطوف داشت. از آثار گرانبهای این عالم و اندیشمند مسلمان می‌توان به کتب شب‌های پیشاور، صد مقالهٔ سلطانی و گروه رستگاران اشاره کرد. سلطان الواعظین در شعبان سال 1391 ق برابر با مهر 1350 ش در 77 سالگی در تهران وفات یافت و در مقبرهٔ ابوحسین در شهر قم به خاک سپرده شد.
وفات عالم جلیل، ملا محمد کاشی (1333 ق)
آخوند ملامحمد کاشانی (کاشی) فقیه حکیم، عارف شیعه و مدرس بزرگ فلسفه صدرالمتألهین. اوایل در کاشان زندگی می کرد و بعد در اصفهان ساکن مدرسه صدر شد. تحصیلات علوم خود را در معقول و منقول، به حد کمال رساند، آنقدر که مانندش در آن زمان بی نظیر بود، در سال 1286 ه ق، در مدرسه صدر اصفهان، علاوه بر فقه، اصول و حکمت، در ادبیات عربی و فارسی و ریاضیات تبحر داشت و مدرس آنجا شد. ملامحمد، معاصر حکیم بزرگ «جهانگیرخان قشقائی» بود. جاذبه درس او که فلسفه را با عرفان آمیخته بود و انس با جهانگیرخان، علاقمندان به فلسفه، به ویژه فلسفه صدرایی را از شهرهای دور و نزدیک و حتی از کشورهای دیگر به اصفهان کشاند و در محضر درس او، شاگردان بسیاری حکمت آموختند و به کمال رسیدند. این فقیه بزرگوار و عارف حکیم، روز شنبه 20 شعبان سال 1333 ه ق در اصفهان در سن 90 سالگی از دنیا رحلت کرد. وصیت کرده بود که مرا در بیابانی به خاک بسپارید که فقرا را دفن می کنند. او را در گورستان تخت فولاد اصفهان به خاک سپردند و آن خاک پاک، به برکت او در مدت چند سال تکیه ای آباد شد.
رحلت فقیه جلیل آیت‌اللَّه «سید احمد روضاتی» عالم تهرانی (1380 ش)
حاج میر سید احمد روضاتی اصفهانی در هفتم ماه رجب سال 1347 ق در اصفهان بدنیا آمده و پس از تحصیلات علوم جدید بتحصیل علوم دینی پرداخته و مقدمات و سطوح عالی را در اصفهان خوانده آنگاه به قم آمده و کفایه را از محضر آیت‌اللَّه العظمی مرعشی نجفی مد ظله و آیت‌اللَّه حاج شیخ مرتضی حایری فراگرفت و پس از ده سال اقامت در قم باصفهان مراجعت و بتدریس معالم و شرح لمعه در مدرسه صدر و اقامه جماعت در مساجد اجداد خود مانند (مسجد البادران هنگام ظهر و مسجد خیابان هنگام شب و مسجد شیخ بهائی هنگام صبح) و بیان درس تفسیر قرآن کریم برای مؤمنین اشتغال داشته سپس بر حسب تصادف به تهران آمده و جمعی از مومنین و نماز گزاران (مسجد الرحمن) واقع در شمال تهران از معظم له برای اقامه جماعت در آن مسجد تقاضا نموده و ایشان هم اجابت و تا این تاریخ بانجام وظیفه اشتغال دارد.
حمله هواپیماهای جمهوری خواهان اسپانیا به ناو آلمانی (1937 م)
در 29 مه 1937 م در جریان جنگ‌های داخلی اسپانیا، هواپیماهای جمهوری خواهان که در حال جنگ با سلطنت‌طلبان بودند یک ناو آلمانی را مورد حمله قرار دادند. آلمان‌ها نیز متقابلاً با رزم‌ناو خود، مواضع جمهوری‌خواهان در بندر آلمریا در جنوب اسپانیا را گلوله‌باران کردند. بمباران یک ناو آلمانی توسط هواپیماهای جمهوری خواهان اسپانیا، بهانه خوبی بود تا آلمان نازی به حمایت گسترده مالی و تسلیحاتی از سلطنت طلبان اسپانیا بپردازد. سرانجام در ماه مارس 1939 م، سلطنت طلبان به رهبری ژنرال فرانکو بر جمهوری خواهان پیروز شدند.
استقلال مجمع الجزایر سیشل از انگلستان (1976 م)
جمهوری سیشل (Republic of Seychelles) مجمع الجزایری است واقع در اقیانوس هند، شمال شرق ماداگاسکار و شرق تانزانیا. پایتخت سیشل، شهر ویکتوریا (Victoria) می باشد. مساحت سیشل 455 کیلومتر مربع است. سیشل شهر مهمی ندارد ولی از مهمترین جزایر آن می توان به ماهه (Mahe)، پراسلین (Praslin) و لا دیگو (La Digue) اشاره کرد. سیشل شامل 41 جزیره گرانیتی و 75 جزیره مرجانی است. بلندترین نقطه سیشل قلهٔ مورنه سیشلویس (Morne Seychellois) با 905 متر نام دارد که در جزیره ماهه واقع شده است. فرانسه به علت واقع شدن سیشل در حوزه مستعمراتی شرق آفریقا و اقیانوس هند و نزدیکی به موریس که در آن زمان از مستعمرات فرانسه بود اصرار زیادی به ضمیمهٔ سیشل به مناطق تحت سیطرهٔ خود داشت. پس از شکست ناپلئون و معاهده پاریس در سال 1814 کنترل سیشل مجددا به دست بریتانیا افتاد، پس از آن تغییری در نام جزیره اعمال نشد، فقط نام سیشل به لهجه انگلیسی تلفظ می شد. سیشل در سال 1975 به خودمختاری دست یافت و در 29 ژوئن 1976 رسما از بریتانیا اعلام استقلال کرد، پس از استقلال، سیشل همچنان عضو جامعه کشورهای مشترک المنافع باقی ماند.
تشکیل بنیاد نوبل جهت نحوه تقسیم و اعطاء جوایز نوبل (1900 م)
آلفرد نوبل، شیمی‌دان و مخترع سوئدی در 21 اکتبر 1833 م به دنیا آمد. وی پس از سفری به کشورهای اروپایی، در سال 1863 م به سوئد بازگشت و سال بعد از آن در پی آزمایش‌های مکرر موفق شد تا دینامیت را به عنوان مهیب‌ترین مواد منفجره اختراع نماید. این ماده انفجاری گرچه انقلاب بزرگی در کارهای امر کشف معادن، راه‌سازی و حفر تونل به وجود آورد ولی علی‌رغم میل نوبل، در راه تهیه سلاح‌های جنگی و کشتار و تخریب نیز به کار گرفته شد. کسب درآمدهای فراوان و گسترش سرمایه نوبل از یک طرف و بهره برداری از اختراع اصلی وی، دینامیت، در جنگ و خون‌ریزی باعث شد تا وی در وصیت نامه‌ای که به تاریخ 27 نوامبر 1895 م تدوین نمود سود ناشی از سرمایه‌گذاری دارایی‌هایش، به افراد و دانشمندان رشته‌های فیزیک، شیمی، پزشکی، ادبیات و صلح اختصاص دهد.
این وصیت‌نامه پس از مرگ وی باز شد و پس از حل اختلافات ورّاث و نیز کشورهای محل سرمایه‌گذاریِ نوبل، سرانجام در 29 ژوئن 1900 م، پادشاه سوئد تأسیس بنیاد نوبل را اعلام نمود. در نهایت، جایزه نوبل که مبلغ آن، یک میلیون دلار است، از سال 1905 م به فیزیک‌دانان، شیمی‌دانان، پزشکان، نویسندگان برجسته و ادیبان و منادیان صلح در سراسر جهان اهداء شد و از کارهای علمی، ادبی و انسان‌دوستانه آنان، بدین وسیله تقدیر به عمل آمده است. هرچند جوایز نوبل در طی یک‌صد سال گذشته، ازبزرگان بسیاری تجلیل به عمل آورده و کارهای علمی و خدمات آنان به عالم بشریت را ستوده است ولی در برخی موارد، آلت دست سیاست‌مداران و گروه‌های فشار بین‌المللی قرارگرفته و اعتبار آن زیر سؤال رفته است. جایزه نوبل همچنان سالیانه توسط هیأت‌ها و کمیته‌های تخصصی اهدا می‌گردد.
تولد «جِیمز رابینسون» مورخ و فیلسوف امریکایی (1863 م)
جِیمز هاروی رابینسون، فیلسوف و مورخ امریکایی در 29 ژوئن 1863 م به دنیا آمد. وی پس از گذراندن دوران تحصیل، از 29 سالگی به عنوان استاد تاریخ دانشگاه کلمبیا مشغول به تدریس شد و 27 سال در این شغل خدمت کرد. رابینسون، تاریخ را وسیله‌ای برای درک و فهم مجموع زندگی می‌دانست و تاریخ یک ملت را تنها فصلی از تاریخ و داستان جهان می‌شمرد. او ضمن اشاره به گذشته تاریخ بشری و آینده قابل پیش‌بینی با توجه به امکانات موجود، مسئله خودبینی و برتری یک ملت را امری سخیف و خنده‌دار می‌خوانْد و به طور کلی و به صورت طبیعی، خودبزرگ‌بینی و برتراندیشی فرد را نیز مضحک می‌پنداشت. از دیدگاه فلسفی، رابینسون معقتد بود که وحدت قومی سرانجام به وحدت جهانی می‌انجامد. به سخن دیگر، قدرت فلسفی او در پیوسته و واحدْ دیدنِ زندگی تبلور پیدا می‌نمود. از رابینسون آثار متعددی بر جای مانده که مقدمه‌ای بر تاریخ اروپای غربی، بشری کردن دانش و آزمایش تمدن از آن جمله است. جِیمز هراوی رابینسون سرانجام در شانزدهم فوریه 1936 م در هفتادوسه سالگی درگذشت.
آغاز جنگ دوم بالکان بین کشورهای اروپایی در بالکان (1913 م)
در سال 1912 م در جنگ اول بالکان، بلغارستان، صربستان، یونان و مونته نگرو که جزو قلمرو عثمانی بودند، علیه این امپراتوری شورش کردند و به علت ضعف عثمانی‌ها، موفق به کسب استقلال شدند. به این ترتیب، حدود هشتاد درصد از متصرفات عثمانی در اروپا از کنترل این امپراتوری خارج گردید؛ اما فاتحین جنگ اول بالکان نتوانستند در مورد تقسیم سرزمین‌های به دست آمده، به توافق برسند و به همین دلیل، در 29 ژوئن 1913 م جنگ دوم بالکان نیز آغاز شد. در این جنگ، بلغارستان با مجموعه کشورهای صربستان، یونان، مونته نگرو، رومانی و عثمانی وارد جنگ شد و چون خود را تنها دید، پیشنهاد صلح داد. سرانجام پیمان صلح منعقد شد و بر اساس قرارداد صلحِ بخارست، بلغارستان، قسمت‌هایی از سرزمین‌های عثمانی را که تصرف کرده بود به صربستان، رومانی، یونان و مونته‌نگرو واگذار کرد. جنگ‌های بالکان در واقع زمینه‌ساز جنگ جهانی اول بود که از سال 1914 آغاز شد.
انحلال شورای همیاری اقتصادی بلوک شرق در پی فروپاشی شوروی (1991 م)
شورای همیاری اقتصادی کشورهای بلوک شرق موسوم به کومْکون در سال 1949 م با هدف یکپارچه کردن اقتصاد کشورهای بلوک شرق، تحت رهبری شوروی تأسیس شده بود. کومکون در دوران فعالیت خود، در رقابت با بازار مشترک اروپا موفقیت چشم‌گیری نداشت و بیشتر به صورت یک دفتر برنامه‌ریزی برای اقتصاد کشورهای کمونیستی عمل می‌کرد. کشورهای عضو کومکون، لهستان، رومانی، مجارستان، چکسلواکی، بلغارستان، ویتنام، کوبا، مغولستان و شوروی بودند. این شورا سرانجام با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، بیست و نهم ژوئن 1991 م در جریان گردهمایی نمایندگان کشورهای عضو این شورا در بوداپست، انحلال خود را اعلام کرد. اعضای کومکون به هنگام اعلام انحلال آن با امضای پروتکلی به اعتبار کلیه اسناد آن خاتمه دادند.
شهادت «محمد کچویی» رئیس زندان اوین به دست منافقین (1360 ش)
شهید محمد کچویی در سال 1329 ش در یک خانواده روستایی دیده به جهان گشود. او پس از طی سنین کودکی و جوانی با نزدیک شدن وقایع 15 خرداد وارد مبارزات سیاسی - مذهبی شد. شهید کچویی با عضویت در هیأت‌های مؤتلفه اسلامی به فعالیت‌ها و مبارزات خویش ادامه داد تا اینکه در سال 50 و 51 تحت تعقیب ساواک قرار گرفت.
او پس از بازداشت، محکوم به زندان شد و پس از آزادی دوباره به علت مبارزات علیه رژیم مجدداً در سال 53 دستگیر و به حبس ابد محکوم شد. شهید کچویی در جریان اوج‌گیری انقلاب اسلامی، از زندان آزاد شد و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، اداره زندان اوین را به عهده گرفت. سرانجام این مبارز انقلابی در 8 تیر 1360 توسط یکی از منافقین به شهادت رسید و به لقاءاللَّه دست یافت.
برخی دیگر از رخدادهای امروز
1858: دولت سلطنتی وقت چین طبق قرارداد «الگون Treaty of Algun» شمال رود آمور را به روسیه داد.
1923: ژنرال گومز J.C. Gomez معاون رئیس جمهوری ونزوئلا ترور شد.
1940: قانون اجباری شدن ثبت مشخصات خارجیان مقیم ایالات متحده و نشانی آنان به تصویب کنگره این کشور رسید. خارجیان مقیم آمریکا در صورت تغییر محل سکونت باید ظرف 15 روز نشانی محل سکونت تازه خودرا به سازمان مربوط گزارش کنند.
1949: در اجرای قانون «اپارتاید» در جمهوری فدرال آفریقای جنوبی، ازدواج زن و مرد از دو نژاد مختلف ممنوع شد.
1950: در جریان جنگ کره، شمالی ها تصرف شهر سئول را تکمیل کردند.
1976: جزایر سیشل در اقیانوس هند به صورت یک کشور استقلال یافت.
هشتم تیرهر سال، به مناسبت بمباران شیمیایی شهر سردشت، روز مبارزه با سلاح های شیمیایی و میکروبی نام گذاری شده است.
رحلت فقیه جلیل آیت اللَّه «ابوالقاسم دانش آشتیانی» (1380 ش)
آیت اللَّه حاج شیخ ابوالقاسم دانش آشتیانی، در سال 1290 ش در آشتیان زاده شد. وی در پانزده سالگی راهی حوزه علمیه قم گردید و پس از آن که سالیانی برای تبلیغ دین، به زادگاهش بازگشت. با ورود آیت اللَّه بروجردی به قم، یکسره به درس فقه و اصول آن عالم بزرگ حاضر شد و مورد توجه ایشان قرار گرفت تا جایی که سرپرستی کتابخانه مسجد اعظم به او محول شد. ایشان در جریان نهضت اسلامی مردم به رهبری حضرت امام خمینی (ره)، در مسیر مبارزات ضد رژیم قرار گرفت و نام وی در ذیل تمام اعلامیه‌های اعتراض‌آمیز علما و مدرسین حوزه علمیه قم دیده می‌شد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، از سوی حضرت امام خمینی، به سِمت امام جمعه آشتیان برگزیده شد و تا پایان عمر، منشأ خدماتی به مردم آن سامان بود. برخی از تالیفات ایشان عبارتند از: تقریرات درس فقه آیت اللَّه بروجردی، مجموعه مقالات و ترجمه کتاب سقیفه، رمز نیکبختی و دو سرمایه نفیس. آن عالم خدمتگزار سرانجام در هشتم تیر ماه 1380 ش برابر با هفتم ربیع الثانی 1422 ق در 90 سالگی بدرود حیات گفت و در صحن حرم حضرت معصومه (س) مدفون گردید.
قتل مبارز مشروطه خواه «حاج میرزا ابراهیم آقا تبریزی» در تهران (1287 ش)
حاج میرزا ابراهیم آقا تبریزی در حدود سال 1254 ش (1293 ق) در تبریز به دنیا آمد و تحصیلات خود را در زادگاهش آغاز کرد. وی ظرف مدت کوتاهی، ادبیات عرب، فقه، اصول، کلام و درایه را به خوبی فرا گرفت و پس از آن که از شانزده سالگی تدریس معانی و بیان و منطق را آغاز کرد، در شمار مدرسان تبریز واقع شد. پس از صدور فرمان مشروطیت، اصناف تبریز او را به اتفاق آرا به نمایندگی خود برگزیدند. شیخ ابراهیم تبریزی در نخستین روزهای ورود به مجلس شورای ملی، چهره‌ای وطن‌خواه مبارز، بی‌باک و طرفدار مشروطه از خود نشان داد و چندین نطق تند علیه محمدعلی شاه در مجلس ایراد کرد.
وی در خارج از مجلس انجمن تندرویی با نام انجمن غیرت تشکیل داد و همه شب با سخنرانی‌های تند علیه مظالم حکومت قیام می‌نمود. او همچنین در مجلس برای تصویب متمم قانون اساسی، نطق‌های تندی ایراد کرد تا سرانجام آن را به تصویب رسانید. میرزا ابراهیم در روز بمباران مجلس توسط قزاقان، در مجلس بود تا این که به همراه علما و وکلا به پارک امین الدوله پناه برد. نیروی قزاق وقتی از محل اختفا مشروطه‌خواهان و وکلای مجلس مطلع شد، پارک امین الدوله را محاصره نمود و سپس برای دستگیری آنان وارد باغ گردیدند. شیخ ابراهیم در این درگیری‌ها هدف چند گلوله قرار گرفت و چند روز بعد کشته شد. وی به هنگام مرگ، سی و سه سال داشت.
تولد استاد سید محمد احصایی، هنرمند گرافیک و خوشنویس (1318 ش)
سید محمد احصایی متولد سال ۱۳۱۸ از هنرمندان معاصر در عرصه خوشنویسی، گرافیک و نقاشی است. او فارغ التحصیل دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران است و سالها در همین دانشکده و دانشکده هنر دانشگاه الزهرا تدریس کرده‌است. احصایی بیش از ۵۰ سال است که در حوزه خوشنویسی، نقاشی و گرافیک فعالیت می‌کند. او پایه‌گذار نقاشیخط در ایران است و با مجموعه نقاشیخط‌های خود اعتباری جهانی یافته‌است.
درگذشت «ابن ندیم بغدادی» مورّخ و کتاب شناس مسلمان (385 ق)
از زندگانی ابوالفرج محمدبن اسحاق بغدادی معروف به ابن‌ندیم، اطلاعات چندانی در دست نیست. او همانند پدرش شغل وَرّاقی داشت و کارش نسخه‌نویسی از کتب و فروش آنها بود. آشنایی او با کتاب‌های گوناگون، انگیزه‌ای برای نوشتن کتاب «الفهرست» را در او ایجاد کرد. ابن ندیم در کتابش همهٔ علوم رایجِ عصر خود را که موجب شکوفایی تمدن اسلامی گردیده معرفی کرده و سپس به شرح زندگانی دانشمندان مشهور در آن علوم پرداخته است. ابن ندیم در این کتاب همچنین اخبار کتاب و رسالاتی را که دانشمندان دربارهٔ این علوم نگاشته‌اند برشمرده و شرح حال کاملی دربارهٔ نویسندگان آنها، آورده است. این مجموعه شامل شرح حال همهٔ عالمان، فقیهان، ادیبان و دیگر دانشمندان اسلامی از گذشته تا روزگار ابن ندیم می‌باشد. او همچنین از تحقیق دربارهٔ ادیان و مذاهب معروف زمان خود نیز غافل نبود و در این زمینه هم مطالبی گردآوری کرده است.
ولادت آیت‌اللَّه شیخ «محمدرضا نجفی اصفهانی» معروف به «مسجد شاهی»(1287 ق)
شیخ محمدرضا نجفی مشهور به حاج آقا رضا مسجدشاهی و صاحب وِقایه، در شهر مقدس نجف به دنیا آمد. پس از رسیدن به مقام عالی علم و اجتهاد و تبحر در فنون شعر و ادب و کسب اجازه‌های روایی و اجتهاد به اصفهان مهاجرت کرد و به ترویج دین و تدریس و اقامهٔ جماعت و ارشاد پرداخت و تدریس را حتی در دورهٔ اختناق رضاخانی، دور از چشم ماموران، در خانه‌اش ادامه داد. در سال 1344 قمری بنا به دعوت آیت‌اللَّه شیخ عبدالکریم حائری جهت تقویت حوزهٔ علمیهٔ قم و تدریس در آن حوزه، به قم عزیمت کرد و شاگردان بزرگی تربیت نمود. از این عالم بزرگ 34 کتاب و رساله در فقه و اصول بر جای مانده است.
وفات واعظ شهیر «سید محمد شیرازی» معروف به «سلطان الواعظین» (1391 ق)
آیت‌اللَّه سیدمحمد شیرازی معروف به سلطان الواعظین فرزند حاج سیدعلی اکبر اشرفُ الواعظین در ذیقعدهٔ سال 1314 ق در تهران متولد گردید. وی پس از فراگیری تحصیلات متوسطه، در خدمت پدر به کرمانشاه رفت و از طریق وعظ و خطابه، به نشر حقایق اسلام و مکتب جعفری پرداخت. سلطان الواعظین برای تکمیل علم و کمال خویش، مسافرت‌های بسیاری به سرزمین‌های اسلامیِ عراق، سوریه، فلسطین، اردن، مصر و هندوستان داشته و با طوایف بسیاری از یهود، مسیحیت، اهل سُنّت و بَرَهْمنیان و... مناظره داشته است.
وفات عالم جلیل، ملا محمد کاشی (1333 ق)
آخوند ملامحمد کاشانی (کاشی) فقیه حکیم، عارف شیعه و مدرس بزرگ فلسفه صدرالمتألهین. اوایل در کاشان زندگی می کرد و بعد در اصفهان ساکن مدرسه صدر شد. تحصیلات علوم خود را در معقول و منقول، به حد کمال رساند، آنقدر که مانندش در آن زمان بی نظیر بود، در سال 1286 ه ق، در مدرسه صدر اصفهان، علاوه بر فقه، اصول و حکمت، در ادبیات عربی و فارسی و ریاضیات تبحر داشت و مدرس آنجا شد. ملامحمد، معاصر حکیم بزرگ «جهانگیرخان قشقائی» بود. جاذبه درس او که فلسفه را با عرفان آمیخته بود و انس با جهانگیرخان، علاقمندان به فلسفه، به ویژه فلسفه صدرایی را از شهرهای دور و نزدیک و حتی از کشورهای دیگر به اصفهان کشاند و در محضر درس او، شاگردان بسیاری حکمت آموختند و به کمال رسیدند. این فقیه بزرگوار و عارف حکیم، روز شنبه 20 شعبان سال 1333 ه ق در اصفهان در سن 90 سالگی از دنیا رحلت کرد. وصیت کرده بود که مرا در بیابانی به خاک بسپارید که فقرا را دفن می کنند. او را در گورستان تخت فولاد اصفهان به خاک سپردند و آن خاک پاک، به برکت او در مدت چند سال تکیه ای آباد شد.
رحلت فقیه جلیل آیت‌اللَّه «سید احمد روضاتی» عالم تهرانی (1380 ش)
حاج میر سید احمد روضاتی اصفهانی در هفتم ماه رجب سال 1347 ق در اصفهان بدنیا آمده و پس از تحصیلات علوم جدید بتحصیل علوم دینی پرداخته و مقدمات و سطوح عالی را در اصفهان خوانده آنگاه به قم آمده و کفایه را از محضر آیت‌اللَّه العظمی مرعشی نجفی مد ظله و آیت‌اللَّه حاج شیخ مرتضی حایری فراگرفت و پس از ده سال اقامت در قم باصفهان مراجعت و بتدریس معالم و شرح لمعه در مدرسه صدر و اقامه جماعت در مساجد اجداد خود مانند (مسجد البادران هنگام ظهر و مسجد خیابان هنگام شب و مسجد شیخ بهائی هنگام صبح) و بیان درس تفسیر قرآن کریم برای مؤمنین اشتغال داشته سپس بر حسب تصادف به تهران آمده و جمعی از مومنین و نماز گزاران (مسجد الرحمن) واقع در شمال تهران از معظم له برای اقامه جماعت در آن مسجد تقاضا نموده و ایشان هم اجابت و تا این تاریخ بانجام وظیفه اشتغال دارد.
حمله هواپیماهای جمهوری خواهان اسپانیا به ناو آلمانی (1937 م)
در 29 مه 1937 م در جریان جنگ‌های داخلی اسپانیا، هواپیماهای جمهوری خواهان که در حال جنگ با سلطنت‌طلبان بودند یک ناو آلمانی را مورد حمله قرار دادند. آلمان‌ها نیز متقابلاً با رزم‌ناو خود، مواضع جمهوری‌خواهان در بندر آلمریا در جنوب اسپانیا را گلوله‌باران کردند. بمباران یک ناو آلمانی توسط هواپیماهای جمهوری خواهان اسپانیا، بهانه خوبی بود تا آلمان نازی به حمایت گسترده مالی و تسلیحاتی از سلطنت طلبان اسپانیا بپردازد. سرانجام در ماه مارس 1939 م، سلطنت طلبان به رهبری ژنرال فرانکو بر جمهوری خواهان پیروز شدند.
استقلال مجمع الجزایر سیشل از انگلستان (1976 م)
جمهوری سیشل (Republic of Seychelles) مجمع الجزایری است واقع در اقیانوس هند، شمال شرق ماداگاسکار و شرق تانزانیا. پایتخت سیشل، شهر ویکتوریا (Victoria) می باشد. مساحت سیشل 455 کیلومتر مربع است. سیشل شهر مهمی ندارد ولی از مهمترین جزایر آن می توان به ماهه (Mahe)، پراسلین (Praslin) و لا دیگو (La Digue) اشاره کرد. سیشل شامل 41 جزیره گرانیتی و 75 جزیره مرجانی است. بلندترین نقطه سیشل قلهٔ مورنه سیشلویس (Morne Seychellois) با 905 متر نام دارد که در جزیره ماهه واقع شده است. فرانسه به علت واقع شدن سیشل در حوزه مستعمراتی شرق آفریقا و اقیانوس هند و نزدیکی به موریس که در آن زمان از مستعمرات فرانسه بود اصرار زیادی به ضمیمهٔ سیشل به مناطق تحت سیطرهٔ خود داشت. پس از شکست ناپلئون و معاهده پاریس در سال 1814 کنترل سیشل مجددا به دست بریتانیا افتاد، پس از آن تغییری در نام جزیره اعمال نشد، فقط نام سیشل به لهجه انگلیسی تلفظ می شد. سیشل در سال 1975 به خودمختاری دست یافت و در 29 ژوئن 1976 رسما از بریتانیا اعلام استقلال کرد، پس از استقلال، سیشل همچنان عضو جامعه کشورهای مشترک المنافع باقی ماند.
تشکیل بنیاد نوبل جهت نحوه تقسیم و اعطاء جوایز نوبل (1900 م)
آلفرد نوبل، شیمی‌دان و مخترع سوئدی در 21 اکتبر 1833 م به دنیا آمد. وی پس از سفری به کشورهای اروپایی، در سال 1863 م به سوئد بازگشت و سال بعد از آن در پی آزمایش‌های مکرر موفق شد تا دینامیت را به عنوان مهیب‌ترین مواد منفجره اختراع نماید. این ماده انفجاری گرچه انقلاب بزرگی در کارهای امر کشف معادن، راه‌سازی و حفر تونل به وجود آورد ولی علی‌رغم میل نوبل، در راه تهیه سلاح‌های جنگی و کشتار و تخریب نیز به کار گرفته شد. کسب درآمدهای فراوان و گسترش سرمایه نوبل از یک طرف و بهره برداری از اختراع اصلی وی، دینامیت، در جنگ و خون‌ریزی باعث شد تا وی در وصیت نامه‌ای که به تاریخ 27 نوامبر 1895 م تدوین نمود سود ناشی از سرمایه‌گذاری دارایی‌هایش، به افراد و دانشمندان رشته‌های فیزیک، شیمی، پزشکی، ادبیات و صلح اختصاص دهد.
تولد «جِیمز رابینسون» مورخ و فیلسوف امریکایی (1863 م)
جِیمز هاروی رابینسون، فیلسوف و مورخ امریکایی در 29 ژوئن 1863 م به دنیا آمد. وی پس از گذراندن دوران تحصیل، از 29 سالگی به عنوان استاد تاریخ دانشگاه کلمبیا مشغول به تدریس شد و 27 سال در این شغل خدمت کرد. رابینسون، تاریخ را وسیله‌ای برای درک و فهم مجموع زندگی می‌دانست و تاریخ یک ملت را تنها فصلی از تاریخ و داستان جهان می‌شمرد. او ضمن اشاره به گذشته تاریخ بشری و آینده قابل پیش‌بینی با توجه به امکانات موجود، مسئله خودبینی و برتری یک ملت را امری سخیف و خنده‌دار می‌خوانْد و به طور کلی و به صورت طبیعی، خودبزرگ‌بینی و برتراندیشی فرد را نیز مضحک می‌پنداشت. از دیدگاه فلسفی، رابینسون معقتد بود که وحدت قومی سرانجام به وحدت جهانی می‌انجامد. به سخن دیگر، قدرت فلسفی او در پیوسته و واحدْ دیدنِ زندگی تبلور پیدا می‌نمود. از رابینسون آثار متعددی بر جای مانده که مقدمه‌ای بر تاریخ اروپای غربی، بشری کردن دانش و آزمایش تمدن از آن جمله است. جِیمز هراوی رابینسون سرانجام در شانزدهم فوریه 1936 م در هفتادوسه سالگی درگذشت.
آغاز جنگ دوم بالکان بین کشورهای اروپایی در بالکان (1913 م)
در سال 1912 م در جنگ اول بالکان، بلغارستان، صربستان، یونان و مونته نگرو که جزو قلمرو عثمانی بودند، علیه این امپراتوری شورش کردند و به علت ضعف عثمانی‌ها، موفق به کسب استقلال شدند. به این ترتیب، حدود هشتاد درصد از متصرفات عثمانی در اروپا از کنترل این امپراتوری خارج گردید؛ اما فاتحین جنگ اول بالکان نتوانستند در مورد تقسیم سرزمین‌های به دست آمده، به توافق برسند و به همین دلیل، در 29 ژوئن 1913 م جنگ دوم بالکان نیز آغاز شد. در این جنگ، بلغارستان با مجموعه کشورهای صربستان، یونان، مونته نگرو، رومانی و عثمانی وارد جنگ شد و چون خود را تنها دید، پیشنهاد صلح داد. سرانجام پیمان صلح منعقد شد و بر اساس قرارداد صلحِ بخارست، بلغارستان، قسمت‌هایی از سرزمین‌های عثمانی را که تصرف کرده بود به صربستان، رومانی، یونان و مونته‌نگرو واگذار کرد. جنگ‌های بالکان در واقع زمینه‌ساز جنگ جهانی اول بود که از سال 1914 آغاز شد.
انحلال شورای همیاری اقتصادی بلوک شرق در پی فروپاشی شوروی (1991 م)
شورای همیاری اقتصادی کشورهای بلوک شرق موسوم به کومْکون در سال 1949 م با هدف یکپارچه کردن اقتصاد کشورهای بلوک شرق، تحت رهبری شوروی تأسیس شده بود. کومکون در دوران فعالیت خود، در رقابت با بازار مشترک اروپا موفقیت چشم‌گیری نداشت و بیشتر به صورت یک دفتر برنامه‌ریزی برای اقتصاد کشورهای کمونیستی عمل می‌کرد. کشورهای عضو کومکون، لهستان، رومانی، مجارستان، چکسلواکی، بلغارستان، ویتنام، کوبا، مغولستان و شوروی بودند. این شورا سرانجام با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، بیست و نهم ژوئن 1991 م در جریان گردهمایی نمایندگان کشورهای عضو این شورا در بوداپست، انحلال خود را اعلام کرد. اعضای کومکون به هنگام اعلام انحلال آن با امضای پروتکلی به اعتبار کلیه اسناد آن خاتمه دادند.
شهادت «محمد کچویی» رئیس زندان اوین به دست منافقین (1360 ش)
شهید محمد کچویی در سال 1329 ش در یک خانواده روستایی دیده به جهان گشود. او پس از طی سنین کودکی و جوانی با نزدیک شدن وقایع 15 خرداد وارد مبارزات سیاسی - مذهبی شد. شهید کچویی با عضویت در هیأت‌های مؤتلفه اسلامی به فعالیت‌ها و مبارزات خویش ادامه داد تا اینکه در سال 50 و 51 تحت تعقیب ساواک قرار گرفت.
برخی دیگر از رخدادهای امروز
1858: دولت سلطنتی وقت چین طبق قرارداد «الگون Treaty of Algun» شمال رود آمور را به روسیه داد.
1923: ژنرال گومز J.C. Gomez معاون رئیس جمهوری ونزوئلا ترور شد.
1940: قانون اجباری شدن ثبت مشخصات خارجیان مقیم ایالات متحده و نشانی آنان به تصویب کنگره این کشور رسید. خارجیان مقیم آمریکا در صورت تغییر محل سکونت باید ظرف 15 روز نشانی محل سکونت تازه خودرا به سازمان مربوط گزارش کنند.
1949: در اجرای قانون «اپارتاید» در جمهوری فدرال آفریقای جنوبی، ازدواج زن و مرد از دو نژاد مختلف ممنوع شد.
1950: در جریان جنگ کره، شمالی ها تصرف شهر سئول را تکمیل کردند.
1976: جزایر سیشل در اقیانوس هند به صورت یک کشور استقلال یافت.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید
