استان ایلام از غرب با کشور عراق، از جنوب با استان خوزستان، از شرق با استان لرستان و از شمال با استان کرمانشاه همسایه‌است.

این استان از استان‌های کمابیش جنگلی ایران است. پیش از دوره رضاشاه به این ناحیه پشتکوه می‌گفتند، اما در شهریور ۱۳۱۴ ه. ش. در زمان پادشاهی رضاشاه به موجب تصویب‌نامهٔ هیأت وزیران و به منظور یادآوری عظمت و شکوه تمدن عیلام باستان، نام روستای حسین‌آباد، به ایلام تغییر یافت و این روستا به عنوان شهر و مرکز استانی به نام ایلام انتخاب شد.

استان ایلام دارای نه شهرستان به این شرح است: آبدانان، ایلام، ایوان، دره شهر، دهلران، شیروان و چرداول، ملکشاهی و مهران و شهرستان سیروان از سال ۱۳۰۹ شمسی در تقسیمات کشوری، ایلام بخشی از استان پنجم یعنی کرمانشاه گردید.

استانی با چهار درصد نفت کشور

ایلام نفت‌خیز و چهار درصد نفت کشور را داراست و دارای گاز بسیاری نیز هست به طوری که پانزده درصد منابع گازی کل کشور در این استان قرار دارد و پالایشگاه گاز هم دارد.

پتروشیمی ایلام با گذشت 12 سال هنوز به فاز بهره برداری نرسیده است،با توجه به اینکه استان ایلام دارای 15درصد از منابع گاز کشور است این استان طی 5 سال اخیر از نعمت گاز شهری برخوردار شده است.

در سال ۱۳۸۷ خورشیدی هفت شهرک صنعتی در استان ایلام فعال بود که بیش از ۴۵۰ واحد تولیدی و صنعتی مختلف در این شهرک‌ها فعال و دایر است. اما این آمار متاسفانه تا امروز رو به افول نهاده است.

واحد پتروشیمی تازه‌ای هم در استان ایلام در دست ساخت است. کارخانهٔ سیمان ایلام هم باکیفیت‌ترین سیمان ایران را تولید می‌کند و بزرگراهی که تهران را به کرمانشاه می‌پیوندد و بزرگ‌راه کربلا نام گرفته بعد از استان کرمانشاه از طریق شهر حمیل استان کرمانشاه و شهرستان شیروان چرداول استان ایلام به شهر ایلام و از طریق مهران به کشور عراق وصل می‌شود. این استان 15 درصد منابع گاز ایران را دارد و روزانه ۱۵۴ هزار بشکه نفت خام از چاه‌های نفتی دهلران و جنوب آبدانان استخراج و با لوله به پالایشگاه‌ها در جنوب ایران منتقل می‌شود.

مراتع استان ایلام یک میلیون و ۱۶۴ هزار هکتار است که نیمی از مراتع استان از نظر پوشش گیاهی فقیر و نیم دیگر متوسط و غنی هستند.

دامداری شاخص اصلی اقتصاد ایلام

در این استان بیشتر فعالیت اقتصادی بر روی دامداری و کشاورزی متمرکز شده‌است و زمینه‌های مساعدی نیز جهت پرورش زنبور عسل دارد.

بخش صنعت در این استان سهم بسیار ناچیزی از اشتغال را نسبت به بخشهای کشاورزی و خدمات به خود اختصاص داده‌است. البته باتوجه به گشایش مرز مشترک با عراق در شهرستان مهران افق‌های روشنی برای توسعه تجارت و توریسم بین‌المللی و ترانزیت کالا و مسافر وجود دارد.

از نظر منابع معدنی نیز عمدتاً شامل کانی‌های غیر فلزی می‌باشداین استان از نظر ذخایر نفت و گاز غنی است.

بناهای تاریخی ،اولین جاذبه گردشگری ایلام

از نقاط دیدنی استان ایلام می‌توان به دریاچه‌های دوقلوی بسیار زیبای آبدانان، قلعه تاریخی پشت قلعه آبدانان (دوره ساسانیان)، انبارهای هزاردر آبدانان (دوره ساسانیان)، آتشکده ساسانیان و طاق شیرین و فرهاد در ایوانغرب، تنگ رازیانه، میان تنگ (مانشت)، شهر باستانی ماداکتو در درّه‌شهر، آتشکده چهار تاقی دره‌شهر، دره ارغوان در شمال شهر ایلام، دریاچه سد ایلام(چم گردلان)، و چشمه‌های آب گرم دهلران-منطقه توریستی سرابکلان-آتشکده موشکان-قلعه سام وامام زاده پیر حسین و طاق رستم واقع در روستای زیبای زنجیره علیا -تنگه شمشه هلسم -شهر تاریخی گم گم در شیروان چرداول اشاره نمود.

جای خالی حمل ونقل ریلی در ایلام

با گسترش پایانه مرزی مهران و توسعه آن عبور و مرور ماشین های سنگین در داخل شهر زیاد شده اما با تلاش شبانه روز و بی وقفه مسئولان استان پروژه کمربندی ایلام بعد از نیم دهه افتتاح شد. این استان ظرفیت توسعه ریل راه آهن را دارد .

لزوم توجه به زیرساختهای روستایی استان

استان ایلام در سال ۱۳۷۸ خورشیدی ۷۵۳ روستا داشت که از این تعداد ۵۶۲ روستا دارای جمعیت و سکنه هستند. از مجموع این روستاها ۴۷۰ آبادی دارای تأسیسات آب سالم آشامیدنی بهداشتی هستند که زیر پوشش آب و فاضلاب روستایی قرار دارند و ۹۲ روستا که زیر ۲۰ خانوار هستند شبکه آبرسانی ندارند.

راه‌های روستایی استان ایلام در آن سال ۱۰ هزار و ۷۰ کیلومتر جاده آسفالته بود که در حدود ۷۶ درصد راه‌های روستایی این استان آسفالت و زیرسازی شده‌است.