به گزارش خبرنگار دفاعی - امنیتی باشگاه خبرنگاران، یکی از اهداف دشمن نابودی توان اقتصادی، صنعتی و نظامی است که معمولاً با حملات هوایی و موشکی انجام می‌گیرد.

 جمهوری اسلامی ایران تا سال 89 برای مقابله با این تهدیدات، به ویژه تهدید موشک‌های کروز و هوا به زمین، توان مناسبی نداشت و در واقع تعداد محدودی سامانه روسی تور ام-1 وظیفه دفاع از سایت‌های اتمی و مراکز حساس نظامی را بر عهده داشتند.

در سال 89 پدافند هوايي خاتم‌الانبيا(ص) سامانه‌ای به نام «مصباح 1» را برای مقابله با تهدیدهای موشکی رونمایی کرد که دستیابی به این دستاورد ارزشمند تعجب کارشناسان نظامی جهان را برانگیخت.

مصباح 1، یک توپ ضد هوایی کششی است که به وسیله یک سیستم هدایت، هدف را شناسایی، رهگیری و منهدم می‌کند. اجزای این سامانه به شرح زیر است:

1: شاسی و پایه‌ها

شاسی این سامانه مشابه سامانه سماوات (اورلیکن) یعنی قادر به چرخش 360 درجه در اطراف و چرخش بین زوایای منفی 5 درجه تا 92 درجه به سمت بالا و پایین است و پس از جمع شدن نیز می‌توان آن را توسط کامیون روی 4 چرخ کشید.

2: توپ‌ها و خشاب‌ها

مصباح-1 از 4 توپ دو تایی Zu-23-2 استفاده می‌کند که هر یک از توپ‌ها توانایی شلیک 1000 گلوله در دقیقه را دارند و با اندکی محاسبه عدد 8000 گلوله در دقیقه برای تمام سامانه محاسبه می‌شود، اما نرخ آتش مصباح 1 نصف این عدد یعنی 4000 گلوله در دقیقه اعلام شده که می‌تواند صرفاً برای ذخیره مهمات باشد. جمعاً 8 خشاب با ظرفیت هر خشاب 200 گلوله در وسط و کناره‌های سامانه قرار می‌گیرد. برد و ارتفاع توپ‌ها به ترتیب 2.5 و 2 کیلومتر و سرعت دهانه گلوله‌ها 970-980 متر بر ثانیه است.

3: سیستم کنترل آتش

یکی از نکات در مصباح 1 که اطلاعات کمی در مورد آن موجود است، سیستم کنترل آتش آن است.
این سیستم از یک رادار و یک سامانه الکترواپتیکی و حرارتی تشکیل شده که هر یک روی یک کانتینر نصب شده‌اند. مرکز کنترل و هدایت نیز درون خود کانتینرها موجود است. مشخصات سیستم الکترواپتیکی ساخت صاایران، که بعضی منابع از آن به عنوان «صافات» نام برده‌اند، نیز در دسترس نیست، اما با توجه به سامانه‌های مشابه ایرانی می‌توان بردی بین 15 تا 25 کیلومتر برای آن در نظر گرفت.

4: رادار

رادار سامانه مصباح از نوع آرایه صفحه‌ای است که به احتمال زیاد فقط وظیفه جستجو و کمک در هدف‌گیری را بر عهده دارد، البته تقریباً هیچ اطلاعاتی در مورد این رادار در دسترس نیست و تنها رادار شبیه به آن، رادار ارتفاع پست سامانه HQ-9 چینی بوده که بسیار بزرگ‌تر از رادار مصباح است.

احتمالاً هدف‌گیری اصلی بر عهده سیستم الکترواپتیکی بوده و رادار تنها نقش جستجو و تا حدی کمک در هدف‌گیری را بر عهده دارد اما مطمئناً سیستم کنترل آتش توانایی هدایت چندین توپ را به طور همزمان دارد.

ویژگی‌های برجسته سامانه مصباح:

 ارزآوری و به صرفه بودن: با توجه به اینکه توپ‌ها و شاسی از سال‌ها قبل با قیمتی پایین در ایران تولید می‌شدند، این سامانه علاوه بر جلوگیری از خروج ارز بسیار به صرفه و ارزان قیمت تهیه می‌شود بنابراین خط تولید آن به راحتی قابل راه‌اندازی است.

4000 گلوله در دقیقه نرخ آتشی برابر با سیستم فالانکس آمریکایی و از بالاترین نرخ‌های آتش در این دست سامانه‌ها به شمار می‌رود.

اتوماتیک بودن: این ویژگی نیاز به اپراتور برای هدف‌گیری را برطرف می‌کند و تنها با حضور یک نفر می‌توان دستور شلیک را صادر کند.

استفاده از چندین سیستم برای کشف و رهگیری هدف: در این صورت بقا پذیری سامانه به شدت افزایش می‌یابد.

نیمه متحرک بودن: انتقال قسمت‌های مختلف مصباح به نقاط دیگر با کامیون به راحتی امکان‌پذیر است که قابلیتی بسیار ارزشمند در این سامانه محسوب می‌شود.

در صورتی که این سامانه به همراه موشک‌های زمین به هوای «میثاق» یا «شهاب ثاقب» بر روی یک خودروی زرهی شنی نصب شود می‌تواند در پشتیبانی نزدیک نیروهای زرهی و پیاده مورد استفاده قرار گیرد که توان قابل ملاحظه‌ای به نیروی زمینی خواهد داد.

باید گفت دستیابی به فناوری ساخت مصباح 1 در اوج تحریم‌های اقتصادی سیاسی و نظامی علاوه بر اینکه دستاوردی ارزشمند در دفاع از مراکز مهم نظامی و هسته‌ای کشور بوده، بستر ساخت جدیدترین سامانه‌های پدافندی روز را هم در کشور امکان‌پذیر کرده است.

انتهای پیام/