گزارش حقوقي/
نحوه پیگیری حقوقی "چک پرداخت‌نشدنی"
دارنده چک می‌تواند در صورتی که بخواهد مطالبات خود را از صادر کننده چک(صاحب حساب) دریافت كند، به شرط آنکه بتواند مال یا وجوهی را از نامبرده شناسایی و به دایره اجرایی اداره ثبت مراجعه و تقاضای خود را ارائه کند.
به گزارش خبرنگار حقوقي قضايي باشگاه خبرنگاران، چک یکی از همگانی‌ترین ابزارهایی است که در مبادلات و معاملات مردم کشورمان مورد استفاده قرار می‌گیرد، به دلیل همین وسعت کاربرد و حساسیت بسیار بالا از یک طرف قوانین آن در این سال‌ها خیلی زود اصلاح شده و از طرف دیگر اطلاع‌رسانی قواعد و مقررات جدید آن وظیفه‌ای خطیر را بر دوش رسانه‌هایی که حقوق شهروندی را رسالت خود قرار داده‌اند می‌گذارد. در بسیاری از موارد مردم تصور می‌کنند چکی که حقوقی می‌شود از اعتبار افتاده و بی‌ارزش است. در حالیکه اینگونه نیست. در چک‌های حقوقی فقط صادر کننده قابل تعقیب و مجازات نیست اما می‌توان تقاضای توقیف اموال و دارایی صادرکننده را داشت و دادگاه نیز حکم به پرداخت مبلغ چک خواهد داد مگر آنکه با دفاعیات خوانده (صادرکننده) ثابت شود که در اساس طلبی وجود ندارد یا آنکه چک بابت ربا صادر شده است یا به هر دلیل دیگر، دارنده چک (خواهان) استحقاقی ندارد.
چگونگی تقدیم دادخواست
طرح دعوای حقوقی نیازمند تقدیم دادخواست است، دادخواست طرحی است که از طریق دادگستری در اختیار مردم قرار داده می‌شود. این فرم به ترتیب دارای 4 ستون افقی است که به ترتیب ذیل باید تکمیل شود:
*خواهان: منظور از خواهان، شخصی است که دارنده چک است و با مراجعه به بانک گواهی عدم‌پرداخت به نام او صادر و ارایه شده است و در واقع همان طلبکار یا مال باخته است.
* خوانده: منظور کسی است که در نظر داریم علیه او طرح دعوی کنیم. درباره چک می‌توانیم علیه همه کسانی که در متن یا پشت چک به عنوان صادرکننده یا ظهرنویس یا ضامن به هر دلیل امضا کرده‌اند طرح دعوی کنیم. بنابراین اگر بخواهیم به عنوان مثال علیه صاحب حساب که چک را صادر کرده است و نیز کسی که پشت چک را امضاء و به ما تحویل داده است طرح دعوی کنیم باید در ستون خوانده نام و مشخصات و آدرس هر دو نفر را ذکر کنیم.
* وکیل: اگر شما قبل از طرح دعوی به یک نفر از وکلای دادگستری برای این کار وکالت داده باشید، فرم دادخواست توسط وکیل شما تنظیم خواهد شد. در این حالت در ستون «وکیل» نام و مشخصات و آدرس وکیل توسط وی قید خواهد شد.
* خواسته: منظور از خواسته مبلغ چکی است که در دست دارید، چنانچه چند فقره چک دارید باید جمع مبلغ چک‌ها را در ستون خواسته بنویسید. به عنوان مثال در ستون باید چنین نوشت:
«تقاضای رسیدگی و صدور حکم بر محکومیت خوانده (خواندگان) به پرداخت جمعاً مبلغ 6000000 ریال بابت سه فقره چک های صادره به شماره های 192827 به تاریخ 1/1/87 و 192873 به تاریخ 1/2/87 و 192874 تاریخ 1/3/87 صادر شده از حساب جاری شماره 1892 بانک ملت شعبه میدان ولیعصر به علاوه محکومیت به پرداخت همه خسارت‌ها و هزینه دادرسی» بنابراین بر اساس خواسته بالا دادگاه علاوه بر اصل مبلغ چک، خسارت و هزینه‌های پرداختی توسط شما را در رای ذکر خواهد کرد.
* دلایل و منضمات: در این ستون باید دلایلی که راجع به ادعای خود دارید بیان کنید.
* شرح دادخواست: در این قسمت از دادخواست، دعوای خود را شرح می‌دهید و چنین بیان می‌کنید که خواهان یا خواندگان به عنوان صاحب حساب و یا ظهرنویس مبادرت به صدور و امضاء و ارایه چک به اینجانب کرده‌اند که با مراجعه به بانک محال علیه به دلیل فقدان موجودی، وجه آن پرداخت نشده است و منتهی به صدور گواهی عدم پرداخت شده است. بنابراین از دادگاه استدعای رسیدگی و محکومیت تقاضای خواندگان را به پرداخت مبلغ مندرج در ستون خواسته به علاوه همه هزینه ها و خسارات دادرسی را دارم.
این دادخواست به تعداد خواندگان به علاوه یک نسخه اضافه تهیه و به دفتر دادگاه تحویل می‌شود و به عنوان مثال اگر خواندگان شما سه نفر باشند باید در چهار نسخه بنویسید و تمامی چهار نسخه را تحویل دادگاه دهید. همیشه به خاطر داشته باشید از همه نامه‌ها یا دادخواست‌هایی که به دادگاه می‌دهید برای خود یک نسخه اضافه به عنوان سابقه تهیه و نگهداری کنید.
دریافت وجه چک بر اساس حکم دادگاه
پس از آنکه دادگاه حکم را به سود شما صادر کرد، رای را به خواهان و خواندگان ابلاغ می‌کند. خواندگان که محکوم به پرداخت شده‌اند به طور معمول دادخواست اعتراض می‌دهند و پرونده به دادگاه تجدیدنظر خواهد رفت. در صورتی که اعتراض دلیل منطقی نداشته باشد حکم دادگاه اولیه دوباره تایید می‌شود و دوباره این حکم به شما و طرف‌های دعوی ابلاغ می‌شود. پس از دریافت حکم باید به دفتر دادگاه اولیه مراجعه کنید و تقاضای صدور اجرائیه کنید. در این زمان بدون هرگونه تشریفات خاص فقط در نامه‌ای مختصر حداکثر در سه یا چهار خط خطاب به دادگاه اولیه با ذکر شماره آرای دادگاه‌ها، تقاضای اجرای حکم و وصول مطالبات خود را می‌کنید.
برگ اجرائیه که فرم مخصوص است توسط دفتر دادگاه تهیه و تکمیل و با دادن فرصت 10 روزه به محکومان از ایشان خواسته می‌شود که مفاد حکم را اجرا کنند. پس از زمان مزبور چنانچه از پرداخت وجه امتناع کردند، دارنده چک (طلبکار) می‌تواند اموال و دارایی‌هایی را که محکومان سراغ دارند (از قبیل زمین، آپارتمان و هرگونه ملک دیگر با ارایه پلاک ثبتی، موجودی حساب بانکی با ارایه اطلاعات مربوط به شماره حساب و بانک مربوطه، سهام شرکت‌ها، خط تلفن، حقوق ماهیانه و...) معادل طلب خود را توقیف کنند و در آخر چنانچه موفق به شناسایی هیچگونه مالی از محکومان نشدید می‌توانید از اجرای احکام تقاضای صدور برگ جلب و بازداشت محکومان را داشته باشید.
دایره اجرایی ثبت اسناد و املاک
دارنده چک می‌تواند در صورتی که بخواهد مطالبات خود را از صادر کننده چک (صاحب حساب) دریافت دارد، به شرط آنکه بتواند مال یا وجوهی را از نامبرده شناسایی و معرفی به دایره اجرایی اداره ثبت مراجعه و تقاضای خود را ارایه کند اما باید توجه داشت که اگر هیچ گونه مالی از محکومان بدست نیاید، دارنده چک نمی‌تواند از طریق اجرایی ثبت تقاضای بازداشت و توقیف صادرکننده چک را داشته باشد.
محمد ميرشفيعي؛ وكيل پايه يك دادگستري
انتهاي پيام/
