به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران اراک، این استان با مساحت 29 هزار متر مربع در محل زاویه برخورد دو رشته کوه البرز و زاگرس واقع شده که 25 درصد وسعت آن را دشت و مابقی را نواحی کوهستانی و کوهپایه ای شامل می شود.
استان مرکزی در خاستگاه سوم کشور در حوزه تنوع زیستی قرار دارد و تاکنون 335 گونه جانوری شامل 53گونه پستاندار، 205 گونه پرنده، 54 گونه خزنده، 20 گونه دوزیست، 19 گونه آبزی و یکهزار و 336 گونه گیاهی در آن شناسایی شده است.
درحال حاضر 12 و 25 صدم درصد از مساحت استان مرکزی در قالب یازده منطقه تحت مدیریت زیست محیطی به ثبت رسیده که این مناطق از بهترین زیستگاه ها و پناهگاه های حیات وحش کشور محسوب می شوند.
مناطق تحت حمایت استان مرکزی شامل دو منطقه حفاظت شده هفتاد قله اراک و الوند خمین، دو پناهگاه حیات وحش راسوند شازند و جاسب دلیجان، مناطق شکارممنوع بازرجان تفرش، کلاهه آشتیان، چال خاتون شازند، پلنگاب خنداب، خرقان زرندیه و تالاب میقان و اثر طبیعی ملی غار نخجیر است.
بر اساس اطلاعات اتحادیه جهانی حفاظت از محیط زیست (IUCN) پانزده گونه جانوری ایران در معرض انقراض شدید قرار دارد که دو گونه آن شامل کرکس و خروس کولی اجتماعی در زیستگاه های استان مرکزی است.
در این لیست 20 گونه جانوری ایران نیز در معرض خطر انقراض است که گونه های پرنده سسک، بالابان، کرکس مصری، پلنگ، شگ ماهی و دوکفه ای رودخانه ای صدف ضخیم در استان مرکزی می باشد.
از 69 گونه جانوری و یک گونه گیاهی آسیب پذیر ایران نیز زیستگاه 12 گونه جانوری در استان مرکزی است.
سه گونه گیاهی موسیر، آنقوزه و بادرنجویه نیز در استان مرکزی در معرض انقراض قرار دارد که تدابیر حفاظتی ویژه برای آن ها اعمال شده است.
یکی از مناطق تحت حمایت مهم زیست محیطی استان مرکزی، منطقه حفاظت شده هفتاد قله در 25 کیلومتری شرق اراک با وسعت 97 هزار و 437هکتار است که مسیر امتداد و گسترش آن شمال غربی به جنوب شرقی است.
بلندترین قله این منطقه کوه "برف شاه" است و دره های چکاب و سیبک در این منطقه مامنی آرام و مناسب برای گونه های گیاهی و جانوری است.
گونه های برتر جانوری هفتاد قله شامل پلنگ، گرگ، کل و بز، قوچ و میش، کفتار، تشی، خرگوش، روباه، شغال، کبک،تیهو، عقاب و هوبره است.
پازن به عنوان نماد محیط زیست استان مرکزی یکی از گونه های غالب جانوری هفتادقله است.
از جمله گونه های گیاهی منطقه هفتاد قله می توان به کاسنی، نعناع، شب بو، گندمیان، چتریان،پروانه آسا، میخک، گاوزبان، لاله، میمون و آلاله است.
پناهگاه حیات وحش جاسب دلیجان که حوزه ای کوهستانی در منتهی الیه جنوب شرق استان مرکزی و در شمال نراق است دارای 17 هزار و یکصد هکتار وسعت است.
این منطقه متشکل از کوه های خشک صخره ای ، دره، تپه، کوه های استپی و دشت است که در مجموع 135گونه گیاهی، 12 گونه پستاندار، 15 گونه خزنده و 43 گونه پرنده در آن وجود دارد.
از گونه های جانوری شناسایی شده در پناهگاه جاسب می توان میش و قوچ، بز، پازن، پلنگ، گرگ، روباه، کبک، خرگوش و خانواده های متعددی از خزندگان و جوندگان را نام برد./س