در شهرستان ریگان با قرار گرفتن بر روی کمربند خشک جهان، بارش نزولات آسمانی به میزان کمتر از یک‌چهارم متوسط جهانی است به همین دلیل خشکسالی‌های 14 ساله اخیر در این شهرستان جنگل‌ها و پوشش گیاهی را در معرض تخریب قرار داده است به طوری که در این شهرستان 473 هزار و 284 هکتار بیابان وجود دارد که از این مقدار 109 هزار و 895 هکتار جزو کانون‌های بحرانی با اولویت یک محسوب می‌شود.

در شهرستان ریگان بیش از 50 روستا در محاصره شن‌های روان قرار دارند که روستای رستم‌آباد علی‌چارک یکی از روستاها است که در حال فرو رفتن در زیر شن‌های روان است.

این روستا با 160 خانوار و 700 نفر جمعیت در گذشته یکی از روستاهایی بود که به دلیل داشتن پر آب‌ترین قنات استان یکی از قطب‌های مهم تولید خرما، مرکبات و انار محسوب می‌شد اما خشکسالی‌های پی در پی سبب شده که جنگل بالادست روستا خشکیده و شن‌های روان همانند سیلی به سمت روستا هجوم آورند که این امر سبب مهاجرت نیمی از روستاییان شده است.

شن‌های داغ این روستا پاها و دست‌های تاول زده کودکان را در پی داشته و با گرمای بالای 50 درجه و تابش اشعه خورشید به شن‌های روان کودکان و افراد مسن را خانه‌نشین کرده است.

با وزش کوچک‌ترین نسیم و یا توفان به دلیل شن گرفتگی، درب‌های منازل روستاییان بسته می‌شود و ساکنان ناچار از پنجره منزل خود بیرون می‌روند.

توفان و سیل شن‌های روان کشاورزی مردم را مختل کرده است

عباس نژادی‌مهر یکی از ساکنان این روستا در گفت‌وگو با خبرنگار باشگاه در ریگان گفت: توفان و شن‌های روان همه چیز ما را گرفته و ما نیز از مسئولان می‌خواهیم که در این ارتباط چاره‌اندیشی کنند.

وی افزود: این روستا در حال از بین رفتن است و با از بین رفتن آن ما حیران و سرگردان می‌شویم. شن‌های روان و توفان‌های شدید درب‌های منازل را به روی ما بسته است، دیگر بیرون بردن شن‌های روان از دست ما خارج است.

علی نیک‌اندام یکی دیگر از ساکنان روستا اظهار داشت: توفان‌های شدید شن و شن گرفتگی روستا سبب شده که بچه‌های ما از این روستا مهاجرت کنند.

وی ادامه داد: این شن‌ها آسایش ما را گرفته‌اند و من که 50 سال است در این روستا ساکن هستم و درآمد و امرار و معاشم در این روستا است، اکنون نمی‌توانم به روستاهای همجوار بروم.

بی‌بی جان روان یکی دیگر از اهالی روستا به خبرنگار باشگاه گفت: توفان منزلم را از دستم گرفته و مرا آواره خانه‌های همسایه کرده است، دولت باید فکری به حال ما بکند.

حسین روان یکی از کشاورزان روستا اظهار داشت: تمام درختانم که بالای 20 تا 30 سال سن داشتند در حال فرو رفتن زیر شن‌های روان هستند، تمام زحمت چندین ساله‌ام در حال از بین رفتن است به جز این درختان هیچ درآمد دیگری ندارم، مسئولان چاره‌اندیشی در این ارتباط نمی‌کنند.

خوبیار فرامرزی دهیار روستای ریگان  نیز به خبرنگار باشگاه گفت: مالکان باغ‌ها خود را رها کردند و رفتند، دامداری در حال از بین رفتن است و این امر اشک کشاورزان را درآورده است و حاصل دسترنج آن‌ها در زیر شن‌های روان دفن شده است.

وی تصریح کرد: با توجه به اینکه ساخت و سازهایی در روستا انجام شده است اما توفان شن درب‌های آن‌ها را بسته و جوانان و ساکنان این منازل را فراری داده است.

اجرای بزرگترین پروژه نهالکاری کشور به نام جف

فرماندار ریگان در گفت‌وگو با خبرنگار باشگاه  در ریگان در زمینه مشکلات این روستا و روستاهایی که در محاصره شن قرار دارند، اظهار داشت: شهرستان ریگان با توجه به موقعیت جغرافیایی با خشکسالی‌های پیاپی مواجه شده و جنگل‌های اطراف این شهرستان خشکیده و شن‌های روان همانند سیلی به روستاها هجوم آوردند.

مجید اعتمادی افزود: در روستای رستم‌آباد علی‌چارک، هجوم شن‌های روان سبب شده که کشاورزی را از دست مردم بگیرد و درختان خرما تا کمر در زیر شن‌ها فرو روند.

وی ادامه داد: اگر در این زمینه هیچ اقدامی انجام نشود، خیلی از روستاها در زیر شن‌های روان دفن و خالی از سکنه می‌شوند.

اعتمادی افزود: با اجرای بزرگترین پروژه نهالکاری کشور به نام جف در اطراف این روستا و 80 روستای دیگر توسط منابع طبیعی و سازمان فائو روستاها مجدداً احیا می‌شود.

وی با بیان اینکه در این مناطق باید نهال‌هایی کشت شوند که بومی منطقه و با این آب و هوا سازگاری داشته باشند، گفت: باغ‌هایی با سن 50 تا 60 سال که اکنون بهترین زمان ثمردهی آن‌ها است در شن فرو رفته‌اند.

فرماندار ریگان افزود: قبلاً تعدادی از روستاهای شهرستان ریگان در بخش گنبکی در محاصره شن بودند که با اقدامات منابع طبیعی اکنون این روستاها احیا و قطب تولید بهترین محصولات به‌ویژه مرکبات هستند.

50 روستای ریگان در محاصره شن هستند

رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان ریگان در گفت‌وگو با خبرنگار باشگاه در ریگان اظهار داشت: از اول انقلاب به برکت نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران اقدامات خوبی در زمینه منابع طبیعی در شهرستان انجام شده است.

ابراهیم زابلی افزود: در گنبکی ریگان 25 روستا در محاصره شن قرار داشتند و مردم در حال مهاجرت از این روستاها بودند که با اجرای نهالکاری در شش هزار هکتار و کاشت جنگل دست کاشت از هجوم شن‌های روان به منازل و باغ‌ها جلوگیری شد.

زابلی گفت: در ریگان روستاهای زیادی وجود دارد که در محاصره شن‌ها قرار دارند و طبق آمار در این شهرستان 50 روستا در محاصره شن هستند که با اجرای بزرگترین پروژه بین‌المللی جف این روستاها از هجوم شن‌های روان در امان می‌مانند.

وی از اجرای طرح بزرگ جف برای نخستین‌بار در کشور در ریگان و خراسان جنوبی خبر داد و افزود: این طرح بین‌المللی با تلاش منابع طبیعی و سازمان فائو که 85 درصد اعتبار آن از طریق جمهوری اسلامی ایران و مابقی از طریق فائو تأمین می‌شود تعدادی از روستاها را از هجوم شن‌های روان نجات می‌دهد.

زابلی در پایان افزود: یکی از روستاهای هدف ما که طرح جف در آن در حال  اجرا است، روستای رستم‌آباد علی‌چارک است و به‌زودی از هجوم شن‌های روان در امان می‌ماند./ج1