به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران مشهد ورزش شهروندی در واقع همان ورزش همگانی است. ورزشی است كه همه شهروندان امكان استفاده از آن را دارند. فوتبال، والیبال، بسكتبال و سایر رشته‌های ورزشی، شاید برای همه افراد به نحوی شناخته شده باشد، ولی هركدام از این رشته‌ها فقط عده بسیار محدودی را در بر می‌گیرد. ورزش شهروندی همان‌طور كه از نامش پیداست، روی همه اقشار جامعه تأكید دارد و هر جنس و سن و طبقه‌ای را در برمی‌گیرد.

در چند سال اخیر ورزش شهروندی جایگاه نسبتا خوبی را بین اهالی مناطق برای خود باز كرده است و شهرداری نیز در این امر گام‌های موثری برداشته است. وجود فضاهای ورزشی در همه جای دنیا حق شهروندی محسوب می‌شود، در این راستا، امکاناتی مهیا شده تا شهروندان با کمترین هزینه و امکانات، سلامت جسمی و روانی خود را حفظ کنند، نصب وسایل ورزشی در پارک‌ها گامی موثر برای توسعه ورزش شهروندی بود. در منطقه ما در چند سال اخیر 44‌بوستان به وسایل بدن‌سازی پاركی كه نقش پر رنگی در ورزش شهروندی دارد، تجهیز شده است.

اما نكته‌ای كه ما این هفته می‌خواهیم در صفحه داخل گود به آن بپردازیم فواید و مضرات استفاده از وسایل بدنسازی پارك‌هاست. بیشتر كارشناسان ورزشی بر این باورند افرادی كه از این دستگاه‌ها استفاده می‌كنند افرادی هستند كه به صورت حرفه‌ای ورزش نمی‌كنند و روش استفاده از این دستگاه‌ها را نمی‌دانند و ممكن است استفاده از این دستگاه‌ها آن‌ها را به انواع بیماری‌ها مبتلا كند. به همین منظور ما این هفته می‌خواهیم با كمك كارشناسان و معلمان ورزش منطقه شما را در استفاده بهینه و درست از این دستگاه‌ها راهنمایی كنیم.

دستگاه‌ها استاندارد كافی را ندارند

در این رابطه با یكی از دانشجویان پزشكی منطقه به گفتگو نشستیم. راحله ناظمی، فرهیخته محله امامیه بر این باور است كه بیشتر وسایل بدن‌سازی در پارك‌ها استاندارد كافی را ندارند و مردم هم بنا به اطلاعات عمومی خود از آن‌ها استفاده می‌كنند.

او در این خصوص می‌گوید: به طور کلی می‌توان گفت بیشتر دستگاه‌های ورزشی موجود در پارک‌ها به دلیل اینکه در آن‌ها به جنسیت متفاوت کاربران، جثه آن‌ها، آمادگی جسمانی پایه‌ای و ایمنی لازم توجه نشده، استاندارد نیستند و نمی‌توان از آن‌ها برای ارتقای آمادگی بدنی سود برد.

معمولا ناآشنایی کاربر با روش صحیح استفاده از دستگاه، ندیدن آموزش لازم و نداشتن تناسب جسمی با این وسایل از مشكلات استفاده از این وسایل است. وی به تنظیم نبودن این وسایل اشاره می‌كند و ادامه می‌دهد: متاسفانه بیشتر این وسایل قابلیت تنظیم ندارند بنابراین ممکن است شخص پس از کار با آن‌ها دچار التهاب تاندونی، عضلانی و مفصلی به علت وارد شدن نیروهای اضافی و در راستای غلط بر اعضا شود. گرچه شاید استفاده از این وسایل برای افرادی که جثه‌شان با آن‌ها متناسب است و قصد دارند سطوح آمادگی قبلی خود را حفظ کنند، مناسب باشد.

كار باید از پایه شروع شود

همان‌طور كه ناظمی به استاندارد نبودن وسایل اشاره كرد، كارشناس ورزشی محله استاد یوسفی نیز بحث نصب تابلوهای آموزشی را مطرح می‌كند. سیدحسین رضوی عقیده دارد نصب دستگاه‌های ورزشی در پارک‌ها از سوی اهالی محلات مورد استقبال قرار گرفته است، اما آن‌ها تا به حال هیچ آموزشی برای استفاده از این وسایل ندیده‌اند.

او در این‌خصوص اظهار می‌دارد: وسایل ورزشی در پارك‌ها قابلیت‌های زیادی دارند و مهم‌ترین قابلیت آن‌ها برای آمادگی جسمانی است. اما خیلی از مردم بر این باورند كه با هر بیماری می‌توانند از این دستگاه‌ها استفاده كنند. بیشتر مردم دچار دردهای اسكلتی و عضلانی هستند و استفاده از دستگاه‌ها برایشان حكم سم را دارد اما بدون آموزش و آگاهی از آن‌ها استفاده می‌كنند.

وی پیشنهاد می‌دهد: تاكنون چند بار بحث نصب تابلو و آموزش‌های لازم از این دستگاه‌ها مطرح شده اما متاسفانه چنین اتفاقی رخ نداده است. وی ادامه می‌دهد: اگر تابلویی نصب شود و روی آن از فواید و مضرات، افراد مجاز برای استفاده از آن‌ها و آموزش صحیح استفاده از دستگاه‌ها نوشته و بالای هر دستگاه نصب شود در آگاهی مردم نقش زیادی خواهد داشت. در غیر این صورت، استفاده از این دستگاه‌ها می‌تواند به خصوص برای سالمندان و افرادی با مشکلات جسمی خطرناک باشد.

حضور معلم ورزش در صبحگاه

با صحبت این دو كارشناس تاحدودی با فواید و مضرات این دستگاه‌ها آشنا شدیم. سومین كارشناس ما یك دبیر بازنشسته ورزشی است كه حضور یك معلم ورزش را برای ورزش صبحگاهی در پارك‌ها ضروری می‌داند.

اكرم ستوده در این خصوص می‌گوید: بیشتر مردم بدون آگاهی ورزش می‌كنند و نرمش‌ها و حركاتی كه انجام می‌دهند را از تلویزیون و مجلات یاد گرفته‌اند.

به همین خاطر من پیشنهاد می‌كنم كه برای ورزش صبحگاهی یا نظارت بر استفاده صحیح از دستگاه‌ها در روزها و ساعات خاص معلم یا كارشناس ورزشی حضور داشته باشند.

دستگاه‌های بدن‌سازی خوب یا بد؟!

همان‌طور كه ابتدای گزارش به آن اشاره كردیم یكی از اقدامات شهرداری، همگانی كردن ورزش و مهم‌ترین گام در این خصوص نصب همین دستگاه‌های بدنسازی پارکی در سطح بوستان‌هاست. اما با نگاهی کارشناسانه به این دستگاه‌ها، در کنار فواید آن، زیان‌های بسیاری نیز مشاهده می‌شود.

زمینه اصلی ایجاد این مشکلات، انجام نشدن نظرخواهی در مورد مکان‌یابی، نوع دستگاه، نحوه چیدمان و‌... از کارشناسان ورزشی است. اگر شما هم تا به حال از این دستگاه‌ها استفاده كرده باشید به طور حتم با نكات ضعفی كه به آن اشاره می‌كنیم آشنایی دارید.

مکان‌یابی نامناسب، نصب نشدن تابلوی راهنمای استفاده از دستگاه، نصب نشدن ضربه‌گیر، وجود صندلی‌های فلزی روی دستگاه‌ها، وجود برآمدگی (مانند مهره‌های مهارکننده) و برجستگی‌های تیز و خطرناک روی دستگاه‌ها و چیدمان نامناسب از جمله مشكلاتی است كه باید به آن توجه شود زیرا در انجام حرکت‌های ورزشی باید نظم و ترتیبی در نحوه انجام حرکات وجود داشته باشد برای مثال از بالا به پایین یا از پایین به بالا، ولی متاسفانه چیدمان به صورتی است که شخص فقط می‌تواند دو یا سه حرکت را در بالاتنه انجام می‌دهد، چند حرکت را در پایین تنه و سپس چند حرکت در بالاتنه و...

ایستگاه‌های تندرستی

حتما با خود می‌گویید وسایلی كه این همه مشكل دارند و استاندارد هم نیستند پس چرا نصب شده‌اند. ما در ادامه گزارشمان می‌خواهیم درباره فواید نصب این دستگاه‌ها نیز اطلاعاتی به شما بدهیم.

نصب وسایل و تجهیزات ورزشی در پارک‌ها و فضاهای عمومی به دلایل مختلفی سطح فعالیت فیزیکی را در اجتماع بالا می‌برد، در واقع جامعه فعال، جامعه سالم‌تری است. با نصب این وسایل در پارک‌ها افراد به استفاده از آن‌ها ترغیب می‌شوند و علاوه بر ایجاد انگیزه شروع ورزش، به دلیل در دسترس و رایگان بودن، با استقبال عمومی روبه‌رو می‌شوند.

علاوه بر این برای بسیاری از کاربران استفاده از این دستگاه‌ها، یک نوع صرفه‌جویی در وقت محسوب می‌شود زیرا در کنار تفریح و سرگرمی با خانواده یا دوستان در پارک، ورزش هم انجام داده‌اند. این دستگاه‌ها امکان انجام ورزش‌های مختلف و به کارگیری قسمت‌های مختلف بدن را در حالت‌های ایستاده، نشسته و حتی خوابیده و حتی به کارگیری چند گروه از عضلات بزرگ را در یک زمان فراهم می‌کنند. این تجهیزات ورزشی در پارک‌ها برای رواج ورزش همگانی و با اهداف مختلفی از جمله پیشگیری از بروز اختلال‌ها و آسیب‌های جسمانی و تناسب اندام نصب شده‌اند اما همان‌طور كه گفتیم آسیب‌رسان هستند.

بروز این آسیب‌ها فقط به دلیل غیرقابل تنظیم بودن یا در مواردی غیراستانداردبودن این دستگاه‌ها نیست، بلکه عوامل مهم‌تری هم در بروز این آسیب‌ها دخالت دارند. با رعایت این نکته‌ها می‌توان از این آسیب‌ها جلوگیری کرد یا شدت آن‌ها را به حداقل رساند/س