به گزارش گروه علمی باشگاه خبرنگاران به نقل از روابط عمومی دانشگاه صنعتی امیرکبیر: دکتر جعفر مهراد در هفتمین گردهمایی اعضای هیات علمی، هدف از رتبه بندی دانشگاه ها را بررسی وضعیت فعلی آنها با یکدیگر و قدرت رقابتی دانشگاه ها با یکدیگر دانست و افزود: از نظر تاریخی دانشگاه‌ها، سازمان‌های بین المللی هستند از این رو امروزه حرکت دانشجویان و اساتید  از مرزهای جغرافیایی گذشته است.

رئیس پایگاه استنادی علوم کشورهای اسلامی با بیان اینکه این حرکت‌ها، پدیده جهانی شدن را ایجاد کرده است، اظهار داشت: این پدیده منجر به تعریف دانشگاه‌های تراز اول را مطرح و متعاقب آن بحث رقابت میان دانشگاه‌ها را ایجاد کرد.

وی ورود اسامی دانشگاه‌های مختلف در رتبه بندی‌های مختلف را نشان دهنده شهرت و اعتبار آنها دانست و با اشاره به وضعیت کشور اضافه کرد: بر اساس آخرین آمارها ایران دارای 4.4 میلیون دانشجو است که 50 درصد دانشجویان زن و 50 درصد دانشجویان را مرد تشکیل می‌دهند.

وضعیت آموزشی کشور

مهراد با بیان اینکه 66 درصد از این تعداد در دوره‌های کارشناسی مشغول به تحصیل هستند، خاطر نشان کرد: از این تعداد 23 درصد در دوره‌های کاردانی و ا.2 درصد در دوره‌های دکترای حرفه ای مشغول به تحصیل هستند.

وی تعداد دانشجویان دوره پزشکی را 133 هزار نفر، پیام نور را 108 هزار نفر و دوره‌های غیر انتفاعی را 393 هزار نفر ذکر کرد و یادآور شد: از 45 درصد از تعداد کل دانشجویان کشور در رشته‌های علوم انسانی مشغول به تحصیل هستند.

رتبه علمی ایران در دنیا

وی به دستاوردهای ایران در حوزه پژوهش و فناوری اشاره کرد و ادامه داد: ایران با دارا بودن بالاترین رشد تولیدات علمی مقام اول دنیا و از لحاظ تعداد مقالات مقام 16 جهان و اول غرب آسیا را کسب کرده است.

مهراد کسب این نتایج را به دلیل سرمایه گذاری دولت در سالهای اخیر و افزایش دوره های تحصیلات تکمیاب و انجام تحقیقات علمی دانست و خاطر نشان کرد: این توانمندی ها از طریق 280 انجمن علمی، 142 قطب علمی، 31 پارک علم و فناوری، 117 مرکز رشد و هزار و 121 محله پژوهشی ایجاد شده است.

دانشگاههای پیشرو کشور در حوزه پژوهش

رئیس پایگاه استنادی علوم کشورهای اسلامی با تاکید بر ضرورت رتبه بندی دانشگاه‌ها، اظهار داشت:  در حال حاضر 5 دانشگاه صنعتی امیرکبیر، صنعتی شریف، تهران، علوم پزشکی تهران و تربیت مدرس در میان 500 دانشگاه برتر جهان در رتبه بندی دانشگاه‌ها قرار دارند.

وی در عین حال یادآور شد: از مجموع کشورهای اسلامی و منطقه در سالهای اخیر تنها از کشورهای ترکیه، مالزی و عربستان سعودی از هر کدام دو یا چند دانشگاه در نظام‌های رتبه بندی مشاهده می‌شوند.

مهراد همچنین به رتبه برتر دانشگاه صنعتی امیرکبیر اشاره کرد و یاداور شد: دانشگاه صنعتی امیرکبیر در رتبه بندیهای جهان توانست جز 500 دانشگاه برتر دنیا قرار گیرد.

بومی سازی رتبه بندی برای دانشگاههای کشور
 
وی با اشاره به سابقه رتبه بندی در کشور، توضیح داد: در طول سال‌های گذشته نخستین گام ارزیابی و رتبه بندی دانشگاه‌ها را وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برداشته است و همزمان با آن، با ایجاد گروه ارزیابی علم و فناوری و آموزش عالی در شورای‌عالی انقلاب فرهنگی کار ارزیابی دانشگاه‌‌های دولتی و غیر دولتی در سال 1382آغاز شد.

وی تدوین نظام ملی (بومی) رتبه بندی در کشور را مربوط به سال 1390 دانست و گفت: بر اساس مستندات علمی به دست آمده از این رتبه بندی ها نشان می دهد که رشد علمی در خاورمیانه تقریبا چندین برابر سریع‌تر از سطح جهانی است و در میان کشورهای خاورمیانه ایران و ترکیه نقش تعیین کننده ای را ایفا می کنند.

وضعیت ایران در رتبه بندی درآی اس آیI

رئیس پایگاه استنادی علوم کشورهای اسلامی تعداد مقالات نمایه شده کشور در سال 1970 در ISI را 9 مقاله دانست و افزود: این تعداد مقاله در زمان جنگ (1979)  به 498 مقاله رسید ولی در سال 2011 با رشد صعودی به 27 هزار و 35، در سال 2012 به  26 هزار و 956 و در چند ماه سال 2013 به تعداد 6 هزار و 28 مقاله رسید.

رشد جهانی تولیدات علمی ایران از  سال 2000 در ISI

مهراد به بیان رتبه توليد علم ايران در بين کشورهای جهان از سال2000  تا سال2012  اشاره کرد و یادآور شد:  80 درصد تولیدات علمی دنیا در ISI در اختیار کشورهای آمریکای شمالی و اروپای غربی است که این امر به دلیل محدودیت زبانی است که در پایگاه‌های استنادی لحاظ کردند.

وی با تاکید بر اینکه در پایگاه‌های استنادی تنها مقالات انگلیسی زبان منتشر می شود، ادامه داد: این محدودیت در پایگاه استنادی ISC برداشته شده است.

 ISIحوزه موضوعی برتر در تولید علم  در

مهراد به بیان حوزه‌های موضوعی برتر در تولید علم کشور پرداخت و گفت: بیشترین حوزه های موضوعی که مقالات نمایه شده در ISI به آن پرداخته‌اند شامل حوزه‌های مهندسی، شیمی، فیزیک، علوم کامپیوتر، علم مواد، ریاضیات، کشاورزی، دارو سازی،  مکانیک و مخابرات بوده است.

به گفته وی بیشترین مقالات برتر ایران در حوزه مهندسی بوده است.

وضعیت تولید علم ایران در پایگاه اسکوپوس

رئیس پایگاه استنادی کشورهای اسلامی تعداد مقالات نمایه شده ایران در پایگاه استنادی اسکوپوس در سال 1923 را 2 مقاله ذکر کرد و اظهار داشت: این تعداد مقاله در سال 1979 (زمان جنگ ایران و عراق) به 339 مقاله رسید.

وی تعداد مقالات نمایه شده در سال 2011 ایران در این پایگاه را 37 هزار و 700 مقاله دانست و اضافه کرد: این تعداد در سال 2013 به 37 هزار و 37 مقاله بالغ شد.

شاخص های رتبه بندی دانشگاه های جهان اسلام OIC

مهراد با بیان اینکه کشورهای اسلامی باید تا سال 1441 هجری قمری حداقل به هزار و 441 پژوهشگر، دانشمند و مهندسی در هر میلیون نفر دسترسی داشته باشند، گفت: بر این اساس OIC شاخص هایی برای رتبه بندی دانشگاه ها لحاظ کرده است.

وی با بیان اینکه 57 درصد وزن شاخص ها متعلق به حوزه پژوهشی است، افزود: دراین شاخص ها 32 درصد به فعالیت آموزشی دانشگاه ها، 6.5 درصد به چشم انداز بین المللی و 2 درصد به تسهیلات اعطایی از سوی دانشگاه‌ها اختصاص یافته است.

مهراد با اشاره به رتبه بندی دانشگاه ها در OIC یادآور شد: در این رتبه بندیها دانشگاه تهران با 100 امتیاز رتبه اول و رتبه دوم از آن دانشگاه های صنعتی شریف و رتبه سوم از آن دانشگاه صنعتی امیرکبیر شده است.

رتبه دانشگاه امیرکبیر در رتبه بندی شانگهای

رئیس پایگاه استنادی کشورهای اسلامی با اشاره به شاخص رتبه بندی در نظام شانگهای، اظهار داشت: دانشگاه صنعتی امیرکبیر در موضوع علم رایانه در رتبه 151 تا 200 قرار گرفته است.

وضعیت دانشگاه صنعتی امیرکبیر در رتبه بندی لایدن

مهراد به وضعیت دانشگاه های کشور در رتبه بندی لایدین اشاره کرد و یادآور شد: در این رتبه بندی دانشگاه امیرکبیر رتبه 357 جهان را از آن خود کرد.

وی رتبه دانشگاه صنعتی شریف را در این رتبه بندی 370 و تربیت مدرس را 423 ذکر کرد.

وارد بودن انتقادات نسبت به خطا در رتبه بندی

رئیس پایگاه استنادی کشورهای اسلامی باتاکید بر اینکه نظام های رتبه بندی عاری از خطا نیست گفت: این رتبه بندی ها هر چند که نواقصی دارد ولی دانشگاهها باید این رتبه بندیها را جدی بگیرند و فکورانه عمل کنند.