به گزارش خبرنگار دفاعی - امنيتی باشگاه خبرنگاران، چندي پيش يکي از مقامات آمريکايي در اظهار نظري ادعا کرده بود که در صورت وقوع جنگ احتمالي در "خليج فارس"، ايران توانايي بستن "تنگه هرمز" را نخواهد داشت، اما با بررسي دقيق موقعيت جغرافيايي تنگه هرمز و تواناييهاي نظامي ايران در بستن تنگه هرمز، با استناد به گزارشهاي مستند موسسات امنيتي غربي ميتوان متوجه شد که ايران به راحتي ميتواند اين تنگه حياتي را بسته و اجازه عبور نفتکشهاي غربي از اين تنگه را ندهد.
جغرافياي تنگه صد در صد ايراني
تنگه هرمز آبراهي است كه درياي عمان را به خليج فارس متصل ميكند. اين تنگه يكي از سوق الجيشيترين مناطق جهان و مهمترين تنگه دنيا محسوب ميشود، چرا كه شاهراه نفتي جهان است و روزانه به طور ميانگين بيش از 17 ميليون بشكه نفت از منطقه به سراسر جهان حمل و نقل ميشود كه بالغ بر 40 درصد از نفت حمل و نقل شده در جهان است.
"هرمز" تنگهاي صددرصد ايراني
طول این آبراه ۱۵۸ کیلومتر و عرض آن بین ۵۶ تا ۱۸۰ کیلومتر است. ژرفای تنگه هرمز به دلیل شیب تند کف آن از قسمت شمال به جنوب متغیر است، به طوری که نزدیکی جزیره لارک، در حدود ۳۶ متر و در ساحل جنوبی و در نزدیکی "شبه جزیره مسندم" ۱۸۰ متر است. قوس آن، رو به شمال و به طرف درون فلات ایران قرار دارد و در نتیجه بیشترین خط ساحلی آن در راستای کرانههای ایران قرار گرفته است.
شريان اقتصاد نفت جهان
حدود ۶۸ درصد ذخایر شناختهشده نفت و گاز دنیا در خلیج فارس قرار داشته و امنیت تنگه هرمز نقش کلیدی در تأمین بیوقفه انرژی دنیا دارد.
طبق آمار، هشت كشور جهان نفت خود را از اين تنگه به سراسر جهان منتقل ميكنند و كارشناسان تخمين ميزنند كه در صورت بسته شدن اين تنگه جهان با كمبود 16 الي 20 ميليون بشكه نفت مواجه شود. از اين رو تنگه هرمز به سان برگ برندهاي در دستان جمهوري اسلامي ايران است كه با آن ميتواند هر زمان كه اراده كند معادلات را هم در منطقه و در جهان به نفع خود تغيير دهد.
آيا ايران توانايي و امكانات بستن تنگه هرمز را دارد؟
همزمان با افزايش تهديدها و اعمال فشارهاي نظامي، سياسي و اقتصادي عليه ايران اسلامي توسط غرب با راهبري آمريكا، مسئولان كشوري و لشکري كشورمان از طرح احتمال بسته شدن تنگه هرمز در صورت عملي شدن تهديدهاي دشمنان خبر دادند.
تهديد به بسته شدن تنگه هرمز توسط ايران موجي از وحشت را در ميان كشورهاي غربي به وجود آورد و سران و كارشناسان غربي شروع به ارائه تحليلهاي درباره تهديد احتمالي ايران كردند. اهم تحليلهاي آنها پيرامون سه سوال اساسي است، نخست اينكه آيا احتمال بستن تنگه هرمز وجود دارد و ايران چقدر در اين تصميم خود استوار و پابرجاست؟ دوم اينكه، آيا اساساً جمهوري اسلامي ايران توانايي و امكانات لازم به منظور بستن اين تنگه را در اختيار دارد؟ و نهايتاً اين پرسش براي غرب به وجود آمد كه در صورت عملي شدن تهديد ايران؛ بسته شدن اين آبراه استراتژيك چه پيامدهايي را براي غرب درپي خواهد داشت؟
مقام معظم رهبري در خطبههاي نماز جمعه (90.11.14) اعلام كردند كه ايران در برابر كنار گذاشتن برنامه هستهاي خود تسليم غرب نميشود و هشدار دادند كه ايران به تحريمها پاسخ خواهد داد: "البته آنها و ديگران بدانند - ميدانند هم - كه ما هم در برابر تهديد به جنگ و تهديد به تحريم نفتى، تهديدهائى داريم كه در وقت خودش، آن وقتى كه لازم باشد، انشاءاللَّه اعمال خواهد شد."
ايشان در ادامه فرمودند: "يكى ديگر از نقاط مثبت ما در اين مدت، ارتقاي جهشوار در اثرگذارى در مسائل عمده منطقه و مسائل جهان است. امروز نظام جمهورى اسلامى، يك كشور اثرگذار است؛ «آرى» و «نه» او در مسائل منطقه، حتّى در مسائل جهانى اثر ميگذارد؛ اين براى كشور خيلى مهم است."
در صورت تحريم، يك قطره نفت نيز از اين تنگه عبور نميكند
رحيمي، معاون اول رئيس جمهور در تاريخ (90.10.13) نيز اعلام كرد كه اگر صادرات نفتي ايران تحريم شود، ايران تنگه هرمز را خواهد بست و هشدار داد كه در صورت تحريم صادرات نفت ايران، يك قطره نفت نيز از اين تنگه عبور نخواهد كرد. کارشناسان اقتصادی معتقدند در صورت مسدود شدن این آبراه حیاتی، بازار نفت دنیا با کمبود 16.5 تا 20 میلیون بشکهای مواجه خواهد شد که در این صورت بهای هر بشکه نفت به حدود 2.5 برابر میزان فعلی یعنی به 250 دلار خواهد رسید.
اعضاي کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی نیز این موضوع را مورد بررسی قرار دادهاند و به شکل میدانی نیز منطقه تنگه هرمز را مورد بازدید و بررسی قرار داده و براساس این بررسیها معتقدند که در همین لحظه به این مهم ایمان داریم که جمهوری اسلامی ایران بدون شلیک حتی یک تیر قادر به انجام کاری است که در حکم ریختن بنزین بر روی اقتصاد آمریکا و اروپا است.
كشورها به قوانین مربوط به تنگه هرمز عمل کنند
ابوالفضل ابوترابی در گفتوگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران در اين زمينه با اشاره به الزامات بسته شدن تنگه هرمز اظهار داشت: "عبور و مرور کشتیها از تنگه هرمز قوانین مختص به خود را دارد و این قوانین بر اساس تعهدات جهانی تدوین شده که از طرف همه کشورها باید اجرا شود".
اين عضو كميسيون قضايي مجلس ادامه داد: هر یک از طرفين باید به قوانین مربوط به تنگه هرمز عمل کرده و به تعهدات خود پایبند باشند، در غير اين صورت ايران میتواند از طریق توقف حرکت کشتیها پاسخ اقدامات غیرقانونی آنها را بدهد.
وی تصريح كرد: برخی کشورها در حال حاضر از طریق اقدامات غیرقانونی مانند ارسال ناوهای جاسوسی به آبهای خلیج فارس و افزایش صادرات نفت خود از طریق تنگه هرمز برای جایگزینی کمبود نفت ایران در بازارهای جهانی، موجب تحمیل فشارهای مضاعفی به کشور شدهاند، همچنین بسیاری از این کشورها هزینه آمد و شد خود را نیز پرداخت نکردهاند.
ابوترابي تاكيد كرد: جمهوری اسلامی ایران میتواند پاسخ این اقدامات را از طریق مسدود کردن قانونی این تنگه بدهد.
اين عضو كميسيون قضايي مجلس با تاکید بر موضع عزت و اقتدار پارلمان نهم خاطرنشان كرد: مجلس نهم به دنبال اثبات عزت و اقتدار مردم ایران است به همین خاطر کمیسیون حقوقی قضایی از طریق تدوین لوایحی نظیر بررسی وضعیت تنگه هرمز تلاش ميكند موقعیت ایران را در فضاي جهاني تثبيت كند.
بستن تنگه هرمز برای ایران مانند نوشیدن یک لیوان آب است
"امیر دریادار حبیبالله سیاری" "فرمانده نیروی دریایی ارتش" کشور در پاسخ به اظهارت اخیر پنتاگون مبنی بر "عدم توانایی ایران برای مسدود کردن تنگه هرمز حتی برای یک روز" گفت: بستن تنگه هرمز برای ایران مانند نوشیدن یک لیوان آب است.
مگر اینکه منافع کشور به خطر بیفتد!
"سرلشکر سیدحسن فیروزآبادی"، نيز در زمينه توانايي ايران در بستن تنگه هرمز ضمن اشاره به وجود برنامه اين کار گفت: "براي بستن تنگه هرمز طرح داریم، چرا که يک فرد نظامی بايد برای هر موضوع، طرحی داشته باشد اما مبادرت به انجام این کار نخواهيم کرد؛ مگر اینکه منافع کشور به خطر بیفتد".
"رسانههاي غربي از تحقق بستن تنگه هرمز ميگويند"
پايگاه تحليلي "فارنپاليسي" به عنوان یکی از معدود نشریاتی که همه سیاستمداران آمریکایی آن را مطالعه میکنند در مورد تهدید ایران برای بسته شدن تنگه هرمز نوشت: بسته شدن تنگه هرمز حتی برای دو هفته عواقب قابل توجهی برای اقتصاد جهانی خواهد داشت، بهطوري که این اختلال میتواند قیمت نفت را تا 50 دلار ظرف چند روز افزایش دهد.
در مدت 48 ساعت از بسته نگه داشتن تنگه هرمز، بازارهاي غربي دچار فروپاشي خواهند شد
"وردون داف" نظامي سابق آمريكايي در دوران جنگ ويتنام و نويسنده مشهور ويترنزتودي، در مقالهاي برای تبیین تهدید جمهوری اسلامی ایران برای بستن تنگه هرمز نوشت: ايران نه تنها قادر است تنگه هرمز را ببندد و هر كشتي نظامي و غيرنظامي را در صدها مايل دورتر از سواحل خود هدف قرار دهد، بلكه قادر است اين تنگه را تا زماني كه لازم باشد بسته نگه دارد، ظرف 48 ساعت از بسته نگه داشتن تنگه هرمز، بازارها و ارزهاي غربي دچار فروپاشي خواهند شد. وي تأكيد كرد: نتايج اقتصادي چنين اقدامي، غيرقابل جبران خواهد بود.
در همين راستا سال گذشته که زمزمه بسته شدن تنگه هرمز توسط ايران در جهان انتشار يافت، در حالی که تنها سه روز از تحریم نفتی ایران از جانب غرب گذشته بود تهدید ایران برای بستن تنگه هرمز باعث شد قیمت جهانی نفت که تحت تاثیر بحران یورو به کمتر از 90 دلار رسیده بود دوباره سه رقمی شد و به 101 دلار در هر بشکه رسید.
پایگاه خبری داوجونز با اشاره به تهدید ایران برای بستن تنگه هرمز در پاسخ به فشارها و تهدیدهای غرب تصریح کرد: اگر تجربه تحریم نفتی 1973 تکرار شود، بهای هر بشکه نفت به 440 دلار در هر بشکه خواهد رسید.
تنگه هرمز اساساً يكي از بزرگترين برگهاي برنده ايران است؛ چرا كه حتي با بستن موقتي و يا حداقل ناامن كردن اين آبراه به راحتي ميتوان معادلات را چه در منطقه و چه در جهان به نفع خود تغيير دهد البته در مورد اين تصميم نهايي براي عملي كردن اين تهديد تنها مقام معظم رهبري تصميم ميگيرند./
سلماز ابراهيم زاده